کندوه عسل

عَسَل يا اَنگَبين ماده‌اي شيرين و گران‌رو که توسط زنبورعسل از شهد گل‌ها ساخته مي شود.
عسل مهم‌ترين منبع مواد قندي شناخته شده، که 15 نوع قند دارد که مهم‌ترين آنها فروکتوز، گلوکز و ساکاروز مي‌باشد. در مجموع يک کيلوگرم عسل 3250 کالري حرارت و انر‍‍‍‍‍ژي مي‌دهد. عسل به لحاظ داشتن برخي مواد تخميري در تبادلات غذايي و کمک به هضم غذا در ميان خوراکي‌ها بالاترين مرتبه را دارد، از اين دسته مواد مي توان به آميلاز، اينورتاز، کاتالاز و پراکسيداز اشاره کرد. همچنين عسل داراي ويتامين‌هاي بسياري از جمله ويتامين‌هاي B2 ،B5 ،B6، نياسين، پريدوکسين و ويتامين‌هاي C ،K ،E ،A مي‌باشد. هر چند ميزان اين ويتامين‌ها در عسل زياد نيست ولي کافي و مفيد مي‌باشند .عسل داراي انواع پروتئين، اسيدهاي آمينه، اسيدهاي آلي مثل اسيد فرميک و مشتقات کلروفيل و مقداري آنزيم و رايحه‌هاي معطر مي‌باشد. املاح معدني در عسل فراوانند از جمله کلسيم ، پتاسيم، سديم، منگنز، آهن، کلر، فسفر، گوگرد و يد.
بسياري از پژوهشگران تاکيد دارند که عسل حاوي عوامل قوي ضد ميکروب و نيز حاوي هورمون‌هاي نباتي و هورمون‌هايي از مشتقات استروژن مي باشد.[نياز به ذکر منبع]
ويژگي مهم عسل آنکه اين ماده‌ي طبيعي به شرط آنکه دور از رطوبت باشد در مدت طولاني فاسد نمي‌شود و دوم آنکه فقط در صورتي ارزش غذايي خود را از دست مي دهد که بيش از 60 درجه حرارت ببيند.

فهرست مندرجات

• 1 خواص دارويي و درماني عسل
• 2 اطلاعات تکميلي
• 3 عسل از ديدگاه بزرگان
• 4 عسل از ديدگاه گذشتگان
• 5 انواع عسل از حيث رنگ
• 6 منابع
• 7 جستارهاي وابسته

خواص دارويي و درماني عسل

در باب خواص درماني عسل نکات بسياري وجود دارد ، از جمله مي توان به موارد زير اشاره کرد :
1.عسل در جلوگيري از پوسيدگي دندان : پوسيدگي دندان امريست شايع به خصوص در افرادي که از شيريني‌هاي مصنوعي استفاده مي‌کنند اما در تحقيقات دو تن از محققان به نام هاي وسبورن و نوزيسکين‌وست اين نتيجه حاصل شد که افرادي که از عسل استفاده مي کنند(روزانه 70 گرم)به پوسيدگي دندن مبتلا نشده‌اند. علاوه بر اينکه عسل قندي طبيعي است ، خاصيت ضد ميکروبي آن نيز در پيشگيري از پوسيدگي مؤثر است و همچنين در رشد استخوانها و درمان نرمي استخوان و تقويت لثه بسيار سودمند مي‌باشد. اگر عسل با ذغال طبي مخلوط شود باعث سفيدي و براقي دندان‌ها مي شود.
2.عسل در طب کودکان : مصرف عسل در کودکان ميتواند باعث افزايش وزن آنها شده و حال عمومي کودک را بهبود بخشد ، نيز نياز کودک به ويتامين B6 را پاسخ مي گويد. البته به علت احتمال ايجاد واکنش هاي حساسيتي استفاده از عسل براي کودکان تا زير 2 سال ممنوع است.
3.عسل و بيماري هاي پوستي : در گذشته درمان زخم‌هاي کهنه و چرکي با عسل متداول بوده است ، هم اکنون نيز اين ماده براي درمان زخم هاي پوستي مزمن کاربرد دارد، رشد ميکروب‌ها را متوقف کرده و پوست و اعصاب را تغذيه مي نمايد. عسل براي درمان زخم سپتيک از ساولون بهتر عمل کرده و در درمان عفونت هاي پوستي بهبود سريع‌تري نسبت به پماد آمپي‌سيلين نشان داده است ، عسل ضد کانديدا و تريکوفيتون منتاگروفيتيس است و در درمان عفونت هاي پوستي ناشي از اين دو بسيار مؤثر است. نيز اين ماده به علت ساز و کار رطوبت‌گيري خود، موجب کاهش ادم زخم شده، در تسريع فرايند التيام مفيد است.
وجود ماده ي اينهيبين که خاصيت ضد باکتريايي دارد، احتمالاً از طريق از بين بردن باکتري‌هاي زخم‌هاي بستر موجب تسريع التيام آنها مي شود.
4.عسل و بيماري‌هاي گوارشي : عسل به علت داشتن بعضي آنزيم‌ها به هضم غذا کمک مي‌کند، مثل : ليپاز ، آميلاز ، ساکاراز و...
عسل از شدت هيپر اسيديته‌ي معده مي کاهد و مي تواند در افراد مبتلا به ترش کردن يا رفلاکس مؤثر باشد،براي زخم معده و التهاب آن نيز مفيد است.
از ساير مصارف درماني عسل مي توان به اثرات کمک درماني در بيماري سل، التهاب ريه، آسم و ذات‌الريه اشاره کرد، همچنين ميتوان از اثرات کمکي آن در انواع زخم و التهاب‌هاي قرينه و سوزشهاي چشم نام برد.
عسل در درمان بيماري هاي زنان و زايمان، بيماريهاي قلبي، بيماريهاي کليوي و بيماريهاي اعصاب نقش به سزايي داشته است، نيز در درمان بيماريهاي خوني مفيد بوده، گلبولهاي قرمز و هموگلوبين را افزايش مي‌دهد و خاصيت ضد خون ريزي دارد، از اين رو ميتواند نقص ويتامين ک بدن را جبران کند.

اطلاعات تکميلي

عسل يک واژه عربي است که به فارسي آن را انگبين مي گويند که عبارت است از ماده شيريني که توسط زنبوران عسل از شهد گل‌هاي گياهان جمع آوري شده و پس از تغييرات لازم در سلول هاي مومي شانه‌هاي کندو ذخيره مي‌گردد.
عسل يکي از هديه‌هاي ارزنده و پر ارزش طبيعت مي باشد که در قرآن از آن به عنوان فيه شفا للناس (شفاي مردم در آن است) ياد مي کند.
تعريف جامع تر از عسل در سال 1906 در آمريکا ارائه شد که عبارت است از ترشح مواد قندي درختان و شهد گل گياهان که توسط زنبوران عسل جمع آوري و تغييرات يافته و درون سلول‌هاي قاب ذخيره مي‌شود.
ترکيبات :
فروکتوز 1-38/2%
گلوکز 2-31/0%
آب 3-17/1%
مالتوز Maltose %4-7/2
کربوهيدرات‌ها Carbohydrates %5- 4/2
ساکاروز 6-1/5%
املاح معدني ، ويتامين ، آنزيم 7- 0/5% Minerals – Vitamins – Enzymes
ترکيبات عسل بسته به نوع تغذيه زنبور عسل بدين معني که از چه گلي يا گلهايي استفاده کرده متفاوت است . يعني عسل توليدي بسته به اين که زنبور ، از چه گياهي استفاده کرده گوناگون است.

عسل از ديدگاه بزرگان

بوعلي سينا فيلسوف و بزرگ‌ترين شخصيت پزشکي ايراني 100 سال پيش در کتاب قانون خود نسخه هاي زيادي بر پايه عسل و موم آن تجويز کرده است.
بقراط حکيم پدر پزشکي و بنيان‌گذار طب يونان 2500 سال پيش در مورد عسل چنين گفته است :
هر دارويي از مواد غذايي درست مي‌شود و متعاقب آن هر غذايي نيز جانشين دارو مي گردد ، عسل پاسخگوي اين دو شرط است.
موريس مترلينگ در مورد عسل گفته : همين امروز اگر زنبور عسل از بين برود هزاران نوع از گياهان از بين خواهد رفت و از کجا معلوم که تمدن، از بين نرود.

عسل از ديدگاه گذشتگان

عسل در زندگي روحاني ، اجتماعي و اقتصادي مصريان باستان نقش مهمي بازي مي کرده است. از حکايت هاي به جا مانده در پرستش‌گاه‌ها و آرامگاه مردگان چنين بر مي آيد که عسل در آن روزگار از اهميت بسياري برخوردار بوده و در سنن قديمي با اشاره به اهميت دارويي عسل ، به بيماران جهت درمان تجويز مي‌شد.
مصريان قديم ترکيبي از جو ، عسل و گندم تهيه و به جاي الکل استفاده مي‌کردند.
کتاب مذهبي يهوديان از سرزمين موعود چنين ياد مي کند که در آن نهرهايي از عسل و شير جاري است. در کتاب انجيل مسيحيان از عسل و گياهان دارويي به عنوان هداياي گرانبهاي طبيعت ياد شده است.
يونانيان باستان تصور مي کردند که خدايان چون خوراک بهشتي مي خوردند فناناپذير و ابدي گشته‌اند آن‌ها ايمان داشتند که عسل يکي از اجزاي مهم اين خوراک بهشتي است.

انواع عسل از حيث رنگ

عسل بر حسب اين که متعلق و کدام گل باشد به دليل ترکيبات دروني آن گل متفاوت است و در نتيجه خاصيت درماني آن نيز تفاوت خواهد داشت.
دامنه طيف رنگ هاي عسل از سفيد به انواع زرد (زرد نارنجي ، زرد مايل به سبز طلايي ، کهربايي ، عقيقي مايل به قرمز و حتي قهوه اي متغير است.)
نوع عسل : رنگ
اقاقيا : سفيد
بهار نارنج : زرد طلايي
جنگل‌هاي مازندران : زرد مايل به سبز
آويشن : عقيقي قرمز
جنگل‌هاي کاج اروپا : قهوه‌اي
همه عسل‌ها خوب و طبيعي هستند اما به خاطر گلي که زنبورها از آن تغذيه کرده اند رنگشان متفاوت است. اين باور غلط است که عسل خوب رنگ تيره دارد ، هرکدام از اين عسل ها علاوه بر خواص دارويي مخصوص عسل ، خواص دارويي گياهي که از آن تغذيه کرده‌اند را دارا مي‌باشند ، چرا که خواص دارويي گياه به صورت مستقيم از شهد گياه به عسل توليدي توسط زنبور منتقل مي‌شود.