در دستگاه سترچهارعامل بايد مورد توجه قرارگيرد:
 

- دما
 

دماي مناسب براي جوجه كشي به طور متوسط معادل 38-37 درجه مي باشد. كاهش دما منجر به ديرتر خارج شدن جوجه ها از تخم مرغ مي شود وافزايش آن منجر به زودتر خارج شدن جوجه ها از تخم مرغ مي گردد. درجه حرارت مناسب درماشينهاي مختلف تا حدودي متفاوت مي باشد.

- رطوبت
 

رطوبت دماي موجود در ماشينهاي جوجه كشي سبب تبخير آب ازتخم مرغها و تلفات جنين مي شود. از اين روتوجه به رطوبت مناسب از اهميت بسياري برخوردار است. از طرفي كاهش رطوبت ماشينهاي جوجه كشي منجر به افزايش تبخير و وسيع تر شدن كيسه هاي هوايي داخل تخم مي شود. در نتيجه نوك جوجه زود تر به اطاقك هوا مي رسد. همچنين افزايش رطوبت نيزمنجر به وسعت دير بهنگام كيسه هوا شده وجوجه در اين زمان قادر به تنفس نخواهند بود. رطوبت ماشينهاي جوجه كشي به دماي آنها و سرعت تهويه بستگي دارد.

- تهويه
 

طي دوره جوجه كشي اكسيژن مورد نياز جنين توسط منافذ موجود در پوسته تخم مرغ تامين مي شود.دي اكسيد كربن نيز از همين منافذ خارج مي گردد.ميزان اكسيژن مورد نياز جهت رشد جنين حدود21%مي باشد.به ازاي هر1%كاهش ميزان اكسيژن 5%ميزان جوجه دهي كاهش مي يابد.همچنين عدم خروج دي اكسيد كربن وتجمع آن در اطراف تخم مرغها منجر به كاهش درصد جوجه درآوري مي شود.چنانچه غلظت دي اكسيد كربن به 5%برسد درصد جوجه درآوري به صفر خواهد رسيد.حداكثر ميزان افزايش غلظت دي اكسيد كربن ماشينهاي جوجه كشي 5%مي باشد. تهويه مشابه سالنهاي پرورش اعمال مي گردد وچون اكسيژن احتياج است ودي اكسيد كربن دفع مي گردد در نتيجه در زمستان گرم ودر تابستان بايد سرد باشد.در جوجه كشي فشار مثبت در تهويه مطلوب تر است و جهت تهويه از سمت تميزترين قسمتها (سترها) به آلوده ترين بخش (اتاق شستشو) مي باشد.بين قسمتهاي مختلف درها دوطرفه هستند و از هر طرف قابل بازشدن مي باشد.اگر تهويه در قسمتهاي مختلف به صورت مجزا انجام شود مطلوبتر مي باشد.

- چرخش تخم مرغها
 

نحوه قرار گرفتن تخم مرغها به صورتي است كه قسمت پهن آنها به طرف بالا باشد،درغير اين صورت سر جوجه در قسمت باريك قرار مي گيرد و قادر به تنفس نبوده وازبين مي رود.چرخاندن تخم مرغها عملي است كه در جوجه كشي طبيعي توسط خود مرغ انجام مي شود وعدم توجه به آن منجربه كاهش جوجه درآوري مي شود زيرا جنين به پوسته تخم چسبيده و تلف مي شود.همچنين نزديكي نطفه به پوسته باعث افزايش تبخير آب از جنين مي شود.عمل چرخاندن موجبات گرم شدن يكنواخت تخم مرغها را نيز فراهم مي كند.اين عمل چندين بار در طي روز انجام مي گيرد و توسط ميله اي كه در زير صفحه تخم مرغ قرار دارد صورت مي پذ يرد.تعداد دفعات چرخش در طي روز حداقل 6-4 بار و در ماشينهاي بزرگ جوجه كشي هر 2ساعت يكبار انجام مي شود.

2) هچر:
 

سه روز باقي مانده، يعني از روز 21-19 تخم مرغها را در داخل دستگاه هچر(جوجه گير) قرار مي دهند كه دماي آن5 /37 درجه و رطوبت آن 75%است.
در دستگاه هچر از سه عامل از عوامل چهارگانه مذ كور در ستر مورد توجه مي باشد:
- دما
- رطوبت
- اكسيژن
علت رطوبت بيشتر در دستگاه هچر به اين علت است كه بعد از روز 19جنين تنفس دارد ودي اكسيد كربن و آب تركيب شده و منجر به شكستگي پوسته ها مي شوند.همچنين جنين در روز 19مقداري از كلسيم پوسته را برداشت مي كند ( 120ميلي گرم در طول 21روز) .
در طي دوره 21روزه جوجه كشي تخم مرغها 18 روز در ستر و 2 روز در هچر قرار دارند، ازاين رو نسبت دستگاه ستر به هچر بايد 1به 6باشد.در اين صورت اگر هر روز بخواهيم تخم مرغها را ست كنيم،بعضي روزها هچر خالي مي شود به همين دليل هر سه روز يكبار تخم مرغها را ست مي كنيم.زمان انتقال تخم مرغها ازستر به هچر به شرايط تخم مرغها نيز بستگي دارد.در حقيقت زمانيكه 2-1%تخم مرغها نوك زده شوند زمان انتقال تخم مرغ است.

بهداشت وبيماريهاي جوجه كشي
 

جوجه كشي به دليل وجود نور، موادغذايي، رطوبت كافي و…بهترين محل آلودگي مي باشد.ازاين رو توجه به نكات بهداشتي اهميت بسياري داردزيرا توليد جوجه هاي سالم منجر به توليد گله هايي باتوليد مناسب مي گردد.
برخي ازامراض ازطريق تخم به جوجه ها منتقل مي شوند،از جمله ميكروارگانيزمهاي گروه سالمونلا كه تاثير زيادي در جوجه درآوري دارند.گروهي از امراض كه از طريق تخم به جوجه منتقل نمي شوند به طور غير مستقيم و با تاثير بر خصوصيات تخم مرغ موجب كاهش جوجه درآوري مي شوند.ازجمله بيماريهاي نيوكاسل و برونشيت مزمن كه ازطريق تغييرشكل دادن تخم مرغ و افزايش منافذ آن جوجه درآوري راكاهش مي دهد.تخم مرغهاي جوجه كشي بايد تميز شده ،در ظرف و انبارهاي تميز نيز ذخيره شوند،البته شستشوي تخم مرغها زمينه نفوذ ميكروبها به داخل تخم مرغ را فراهم مي كند ازاين رو شستن تخم مرغها توصيه نمي گردد و در صورت لزوم بايد از آب ولرم حاوي مواد ضدعفوني كننده ،آهن وفاقد يد استفاده شود.
علاوه براين، وسايل جوجه كشي نيز بايد با آب گرم و مواد ضدعفوني كننده شسته شوند.براي ضدعفوني كردن معمولا از گاز فرمالين استفاده مي شود.به طور معمول تخم مرغها طي دوره جوجه كشي نيز مورد ضدعفوني قرار مي گيرند. عمل ضدعفوني در ستر و هچر نيز ممكن است انجام شود،در اين صورت ميزان گاز و زمان ضدعفوني در هچر بايد كمتر از ميزان گاز وزمان ضدعفوني ستر باشد.
مواد زائد حاصله از جوجه كشي منبع مناسبي جهت رشد ميكروبها مي باشند، به همين دليل اين مواد سوزانده مي شوند و يا در چاه هاي مختص به اين امر دفن مي گردند و موادي نظير تخم مرغهاي غيربارور، جنين هاي مرده و پوسته تخم مرغ به عنوان غذا در جيره طيور به كار مي رود.اين مواد پخته و خورد مي شوند و به عنوان منبع كلسيم و پروتيئن مصرف مي شوند.

خارج شدن جوجه ها ازماشين جوجه كشي
 

جوجه ها در روز21 و يا با كمي تاخير از تخم خارج مي شوند و جوجه ها پس از خروج از تخم مدت 24ساعت در ماشين باقي مي مانند تا كاملا خشك شوند.طي زمان مذكور جوجه ها نيازي به آب ومواد غذايي ندارند و تمامي مايحتاج خود را از ذخاير زرده تامين مي كنند.پس از گذشت 24 ساعت جوجه هاي ناسالم كه شامل جوجه هاي ضعيف، فلج و آنهايي كه داراي ورم ناف و مقعد چسبيده هستند جدا و دور ريخته مي شوند و جوجه هاي سالم براي فروش آماده مي شوند.

خدمات جوجه كشي
 

1) تعيين جنسيت:
 

جدا كردن خروس و مرغ در يك روزگي در نژادهاي سنگين به دليل رشد بيشتر خروس از مرغ و احتياحات غذايي بيشتر خروس در مقايسه با مرغ، نر و ماده از يكديگر جدا مي شوند، زيرا در اين صورت چنانچه هر دو جنس با هم پرورش داده شوند جيره غذايي متناسب با نياز مرغ براي خروسها كافي نخواهد بود و جيره غذايي متناسب با نياز خروس عناصر غذايي زيادتر از حد توصيه براي مرغها را دارا مي باشد.
در نژادهاي سبك يا تخمگذار رشد خروسها در حدي نيست كه بتوان از آنها جهت توليد گوشت استفاده كرد.همچنين فقط ،جوجه مرغها جهت تخمگذلري استفاده مي شوند، در نتيجه جوجه خروسها از بين مي روند و يا در بازاربا قيمت پايين تري به فروش مي رسند.
در نژادهاي دو محصوله نيز بسته به نظر توليد كنندگان خروس و يا مرغ در اختيار آنها قرار مي گيرد، پس در اينجا نيز تعيين جنسيت ضروري به نظر مي رسد.
راه هاي تعيين جنسيت
1) آتوسكسينگ: براي مشخص نمودن جنس جوجه هاي يكروزه از صفاتي همچون رشد و يا رنگ پرها استفاده مي شود.
2) آزمايش كلوآک (روش ژاپني): از آنجايي كه استفاده از رنگ پر و بال و يا رشد پرها مشكل مي باشد، روش ژاپني كاربردي تر است.در اين روش از راه مقعد و وجود برجستگي مقعد در خروسها كه مرغها فاقد آن هستند تعيين جنسيت صورت مي گيرد.برجستگي مقعدي در تمام جوجه ها فرمهاي متفاوتي دارد و به اشكال دكمه اي، عمودي و سه قلو ديده مي شود.تشخيص جنسيت در اين روش 100%نيست و توجه به نكات ديگر نيزبه تشخيص بهتر كمك مي كند.تعداد كساني كه در اين امر تخصص دارند محدود مي باشد و به همين دليل دستمزد قابل توجهي دريافت مي كنند.

2) نوك چيني وقطع تاج:
 

در اين قسمت نوك جوجه ها را كوتاه مي كنند رشد نوك در آينده در حدي خواهد بود كه مانع صدمه زدن به ساير جوجه ها شود.جوجه هاي تخمگذار علاوه بر نوک چيني د ريك روزگي در مواقع شيوع كاني باليزم نيز يكبار ديگر نوك چيني مي شوند.صدمه به تاج در مرغان تخمگذار به خصوص دسته اي كه در قفس نگهداري مي شوند در ميزان توليد تاثير گذار هستند.

3) انتقال وتحويل جوجه هاي يك روزه:
 

به مدت 3- 2روز ذخيره زرده به عنوان منبع غذايي جوجه ها مورد استفاده قرار مي گيرد.در زمينه حمل و نقل جوجه ها از محل جوجه كشي به محل پرورش بايد دقت لازم را نمود، جوجه ها پس از قرار گرفتن در محل پرورش بايد خيلي سريع به آب و غذا دسترسي يابند.

4) واکسيناسيون:
 

واکسنها معمولا پس از خارج شدن جوجه ها از جوجه کشي و طي دوران پرورش بکار گرفته مي شوند زيرا بعلت مصونيـتي که از مادر به جوجه منتقل مي شود در يکي دور روز اول واکسنها بي اثر هستند، ولي امروزه در بيشتر موسسات جوجه کشي جوجه هاي تخمگذار را بر عليه بيماري مارک واکسينه مي کنند.

جوجه كشي مصنوعي شترمرغ
 

شتر مرغ ماده معمولاً بين ساعت 4 تا 7 بعدازظهر تخمگذاري مي كند. بلافاصله بعد از تخم گذاري بايستي تخم ها توسط كارگر جمع آوري شده و به محل جوجه كشي منتقل شوند.
دوران جوجه كشي 42 روز مي باشد. درجه حرازرت دستگاه جوجه كشي 3/36 درجه سانتي گراد و رطوبت در حدود 20 تا 25 درصد است. وزن تخم به طور متوسط در حدود 5/1 كيلوگرم بوده و در پايان دوران جوجه كشي بايستي در حدود 13 تا 15 درصد از وزن تخم كاهش پيدا كند. در غيراينصورت ممكن است مشكلاتي در جوجه در آوري ايجاد گردد. معمولاً تخم ها به مدت يك هفته جمع آوري و در درجه حرارت و رطوبت مناسب نگهداري شده و سپس تخم هاي بي نطفه از دستگاه خارج مي گردند. درروز سي و هشتم تخم ها به هچر منتقل شده و تا زمان خروج از تخم در دستگاه باقي مي مانند. بهتر است جهت خشك شدن و فعاليت نسبي پرنده، به او اجازه داد تا به مدت 6 تا 12 ساعت دردستگاه هچر باقي بماند و سپس خارج گردد. بهداشت دستگاه و سالن جوجه كشي بسيار مهم بوده و بايستي حتي الامكان از ورود افراد متفرقه به محيط جوجه كشي خودداري شود. جوجه ها به هنگام تولد وزني در حدود700 تا 1000 گرم دارند. بند ناف توسط آيودين ضدعفوني مي گردد. كف بيني هاي هچري نيز بايد اصطكاك كافي داشته باشند تا از بازشدن پاها درجوجه جلوگيري به عمل آيد. چنانچه جوجه نتواند از تخم خارج شود بايستي به جوجه كمك شود. اين امر نياز به كسب تجربه كافي داشته و هر گونه مداخله عجولانه سبب نتايج منفي درهچ خواهدشد.

پرورش جوجه:
 

پس از خروج از تخم جوجه ها بايستي درحرارت 30 تا 32 درجه سانتي گراد قرار گيرند. بهتر است اين حرارت در زير منبع حرارتي (لامپ هيتر، مادر مصنوعي) براي جوجه مهيا شده و اجازه انتخاب را براي جوجه فراهم آورد. در صورتي كه شرايط جوي اجازه دهد مي تواند جوجه را 24 ساعت بعداز درآمدن از تخم در فضاي آزاد قرارداد. مراقبت از جوجه در سنين اوليه بايستي با دقت انجام شود. بهداشت سالن كاملاً رعايت شده و شب ها شرايط مناسب از نظر دما و تهويه براي جوجه ها فراهم شود. عفونت كيسه زرده از متداول ترين علل مرگ و مير جوجه ها تا سن حدود 14 روزه گي است. اين عفونت مي تواند از طريق تخم، دستگاه جوجه كشي، بندناف و نيز غذا و خوردن مدفوع(از طريق روده) به كيسه زرده منتقل شود. عدم جذب به موقع كيسه زرده باعث عفونت و مرگ جوجه خواهد شد. هرگونه استرس نيز مي تواند شرايط را براي باقي مانده كيسه زرده در بدن جوجه و عفونت آن فراهم نمايد. از ديگر علل مرگ و مير در جوجه ها را مي تواند عفونت هاي باكتريايي، اسهال و مشكلات فيزيكي پانام برد. غذا 24 ساعت بعداز هچ بايستي در اختيار جوجه قرار گيرد. غذا بايستي داراي انرژي و پروتئين بالا و از نظر املاح معدني وويتامين ها بالانس باشد. چند روزي طول مي كشد تا جوجه خوردن آب و غذا را بياموزد واين مدت زمان كافي را براي جذب كيسه زرده فراهم مي نمايد. قرار دادن يك جوجه بزرگ تر در ميان جوجه هاي تازه به دنيا آمده عمل آموختن خوردن و آشاميدن را به جوجه ها آسان مي سازد. جوجه هاي مريض و غيرفعال را بايستي سريعاً از ساير پرندگان جدا نموده و در فضاي ديگر تحت درمان قرار داد.
انباشتگي اجسام خارجي از قبيل سنگ، چوب و ساقه در پيش معده و سنگدان از ديگر عوامل مرگ و مير جوجه ها تا سن چهارماهگي مي باشد. هرگونه استرس از قبيل بالانس نبودن جيره (از نظر موادغذايي ، مواد معدني وويتامينه و غيره) نيز بيماري و عدم آرامش و سلامت پرنده مي تواند به اين مسأله منجر گردد. بنابراين حتي الامكان سعي شود محيط پرورش جوجه ها عاري از هرگونه اجسام خارجي باشد. واكسيناسيون جوجه ها عليه بيماري نيوكاسل در كشورمان الزامي است. تلفات ناشي از اين بيماري توسط بعضي از مزارع در ايران گزارش شده است. جوجه ها به بيماري آنتروتوكسمي نيز حساس هستند. واكسيناسيون جوجه عليه اين بيماري توصيه مي گردد. اين بيماري غيرواگير بوده و عامل اصلي آن استرس است. (تغييرات جيره حمل و نقل، ترس، تراكم جوجه هاو....) جوجه ها به سرعت رشد كرده و درسن يك ماهگي در حدود 3 تا 6 كيلوگرم وزن دارند. با افزايش سن جوجه ها بايستي فضاي بيشتري در اختيار آنان قرار داد. گردشگاه جوجه ها بايستي داراي سايبان بوده و خاك بهترين انتخاب به عنوان بستر مي باشد. بستر فضاي مسقف بهتر است از جنس بتن باشد تا به راحتي بتوان آن را شست وشو داد و ضدعفوني كرد. در بعضي از مزارع از سيستم حرارت زيرزميني به عنوان منبع حرارت استفاده مي نمايند.
اين مسأله باعث گرمي بستر و آرامش پرنده و نيز كاهش تلفات ناشي از عفونت كيسه زرده خواهد شد. در سن سه ماهگي جوجه ها وزني بين 20 تا 30 كيلوگرم خواهند داشت. بعداز سن 3 ماهگي جوجه ها نسبتاً مقاوم بوده و تلفات كاهش مي يابد. بعداز سن 3 ماهگي بيشتر تلفات ناشي از مسائل فيزيكي است. از سن سه ماهگي تا پايان يكسالگي (زمان كشتار) جوجه ها در فضاهاي محصور نگهداري مي شوند. معمولاً به ازاء هر پرنده، حداقل 50 متر مربع فضاي گردشگاه در اختيار قرار مي گيرد. فضاي سايبان براي هرپرنده نيز 5 متر مربع است. بنابراين بعداز سن سه ماهگي پرندگان نياز به سالن هاي بسته نخواهند داشت. بعداز سن سه ماهگي پرندگان به سرما و گرما بسيار مقاوم هستند. پرندگاني كه به عنوان مولد انتخاب مي شوند بعداز سن يكسالگي از جيره هاي نگهداري استفاده مي نمايند.
ارسال توسط کاربر محترم سايت : mashhadizadeh
/ج