تغديه‌ي مناسب براي سلامت و بهبود كيفيت زندگي امري ضروري است و در اين راستا دانش هسته‌اي مي‌تواند راهنمايي براي توسعه يك خط مشي قوي تغذيه اي باشد.
در واقع بسياري از فعاليت‌هاي آژانس در جهت تامين نيازهاي اساسي بشر با به كارگيري علوم هسته‌اي براي افزايش توليدات غذايي، بهبود مراقبت‌هاي بهداشتي، بهبود مديريت ذخاير آب و ارزيابي منابع آلودگي محيط زيست است.
بررسي‌ها نشان مي‌دهد كه پيشرفت جهاني در جهت كاهش سوء تغذيه در چرخه‌ي زندگي انسان كند و ناهمگون بوده است. در گزارش سال 2000 وضعيت تغذيه جهاني، يك هيات فرعي سازمان ملل در امر تغذيه تخمين زده است كه 182 ميليون كودك زير پنج سال در كشورهاي در حال توسعه براي مدتي طولاني زير خط بهره‌مندي از يك تغذيه سالم هستند و 150 ميليون تن نيز زير وزن طبيعي هستند. همچنين اين محاسبات نشان مي‌دهد كه 30 ميليون نوزاد هر ساله به دليل فقر غذايي مادران‌شان در طول دوران بارداري، رشد ناقص دارند.
از اين رو تعهدات جديد بين‌المللي در سرتاسر جهان براي توجه به اين وضعيت در نظر گرفته شده و آژانس بين‌المللي انرژي اتمي شريك مهمي در اين تلاش‌ها محسوب مي‌شود.
دانش هسته‌اي ابزار ارزشمندي را براي ارزيابي فاكتورهايي كه تغذيه را تحت تاثير قرار مي‌دهند، ارائه مي‌كند. اين فاكتورها عبارتند از: ريزمغذي‌ها، تركيبات بدن و مصرف شير مادر.
اين آژانس از طريق برنامه‌اش در حوزه‌ي تغذيه به كشورها در زمينه‌ي كاربرد اين ابزار براي حل مشكلات تغذيه‌شان كمك مي‌كند و از تحقيق‌هاي مهم در خصوص تعامل ميان تغذيه، آلودگي محيط زيست و عفونت با اهداف نهايي بهبود تغذيه انساني، حمايت مي‌كند.
بهبود تغذيه از طريق علوم هسته‌اي
تحقيقات نشان مي‌دهد كه هزينه‌هاي اقتصادي و اجتماعي سوءتغذيه سرسام‌آور هستند و تلاش‌هاي گسترده‌ي بين‌المللي براي پاسخگويي به مشكلات مربوطه صورت مي‌گيرد.
علوم هسته‌اي كه اكثريت آن‌ها به اموري چون پرتوهاي ايكس ، پرتودرماني يا نيروگاه‌هاي هسته‌اي مربوط مي‌شوند، امروزه در سراسر جهان براي شناختن مشكلات تغذيه‌اي و نيز ارزيابي تاثير مداخلات اين علوم در اين زمينه از سوي كشورهاي مختلف به كار گرفته مي‌شود.
آژانس بين‌المللي انرژي اتمي سرپرستي اين مسير را برعهده دارد و به كشورهاي در حال توسعه براي اهداف زير كمك مي‌رساند و از آن‌ها حمايت مي‌كند كه اين اهداف عبارتند از:
1- تحقيق و تاييد طبيعت مشكلات تغذيه اي.
2- ارزيابي تاثير و كاهش هزينه‌هاي برنامه‌هاي تغذيه‌اي.
3- تشخيص شرايط محيط زيستي و ارزيابي نتايج آن بر روي سلامت انسان و وضعيت تغذيه‌اي.
هدف اين برنامه‌ها ايجاد ظرفيت مورد نياز در كشورهاي در حال توسعه براي استفاده از تكنيك‌هاي هسته‌اي و به منظور پاسخگويي به مشكلات تغذيه‌اي است.
آژانس بين‌المللي انرژي اتمي اين ظرفيت سازي را از طريق آموزش و تعليم دانشمندان با برگزاري كارگاه‌ها و ارايه‌ي بورسيه‌ها انجام مي‌دهد، از ماموريت‌هاي علمي و كارشناسي حمايت مي‌كند و تجهيزات مورد نياز را از طريق پروژه‌هاي تحقيقاتي هماهنگ شده و همكاري‌هاي فني فراهم مي‌كند. اين آژانس همچنين برنامه‌هاي آموزشي و تحقيقاتي را در سطح دكترا در حوزه تغذيه ارتقا مي‌دهد.
كمبود ريزمغذي‌ها: يك چالش جهاني براي سلامت
ريزمغذي‌ها نقش اساسي در فرايندهاي متابوليسمي بدن انسان ايفا مي‌كنند، اما فقط در مقادير اندك مورد نياز هستند. از آنجا كه نقش اين مواد مغذي بسيار ضروري است در صورتي كه حتي به همان ميزان اندك نيز در غذا و رژيم غذايي به اندازه كافي وجود نداشته باشند، مشكلات مهمي براي سلامت افراد ايجاد مي‌شود.
سازمان جهاني بهداشت در گزارش خود در سال 2002 تخمين زده است كه تقريبا 168 ميليون كودك زير پنج سال زير وزن طبيعي هستند و اين بدان معني است كه براي رفع احتياجات بدن‌شان به اندازه‌ي كافي مواد مغذي دريافت نمي‌كنند. كمبود تركيبي از ريزمغذي‌ها از جمله آهن، روي و ويتامين A زندگي و سلامت ميليون‌ها انسان را در جهان در حال توسعه تهديد مي‌كند.
فقر آهن
فقر آهن مهم‌ترين كمبود تغذيه‌اي رايج در سراسر جهان است. اين كمبود يك مشكل اصلي در بهداشت عمومي است كه نتايج وخيمي را به ويژه بر روي زناني كه در سن بارداري هستند و نيز براي كودكان به دنبال دارد. وقتي آهن كافي در بدن وجود نداشته باشد، تعداد كمتري گلبول‌هاي قرمز در خون فرد توليد مي‌شود. اين امر ظرفيت خون را در جابه‌جايي اكسيژن كاهش مي‌دهد. در نتيجه علايم اين كمبود از خستگي و ناتواني در تمركز گرفته تا رشد ناقص فيزيكي و ادراكي در كودكان پديدار مي‌شوند.
كم خوني و فقر آهن همچنين ممكن است موجب بروز مشكلاتي در طول بارداري به ويژه در كشورهاي در حال توسعه شود كه اين امر مي‌تواند خطر وضع حمل‌هاي زودهنگام و نيز خطر بروز مشكلات و يا حتي مرگ مادر يا مرگ نوزاد را افزايش دهد. شايع‌ترين علت بروز كم خوني فقر آهن به ويژه در ميان نوزادان و كودكان كمبود يا فقدان ذخاير مطلوب آهن در تغذيه است. انگل‌ها، عفونت‌ها ، بيماري‌هاي معده و دستگاه گوارش و از دست رفتن خون در دوران قاعدگي نيز اين كم خوني را تشديد مي‌كند.
فقر روي
روي يك ماده مغذي مهم ست. اين عنصر ماده‌ي اصلي بسياري از آنزيم‌ها (يك مولكول پروتئيني كه واكنش‌هاي شيميايي را در بدن كاتاليز مي‌كند) است و نقش مهمي در سنتز پروتئين و تقسيم سلولي ايفا مي‌كند. پيامدهاي سلامتي فقر روي در بدن شامل عملكرد ضعيف سيستم ايمني بدن، كندي رشد و به تاخير افتادن بلوغ جنسي در كودكان است. فقر روي در اثر مصرف كم اين ماده و يا پايين آمدن قدرت جذب آن در بدن از منابع طبيعي موجود بروز مي‌كند. رژيم‌هاي غذايي كه حاوي مقادير اندكي گوشت قرمز و گوشت ماهي هستند، اغلب مشكل فقر روي را افزايش مي‌دهند و به اين خاطر كه اين عنصر در غلات به ندرت يافت مي‌شود.
ارسال مقاله توسط کاربر محترم سايت: amirabbas1378 /ج