انبياء و اولياء الهي چهره هاي برجسته عبوديت و عرفان ناب هستند. در عين حال با مديريت عارفانه در مقابل بزگترين طاغوت هاي زمان خود ايستاده اند و زيباترين مدل مديريت عدالت گستر را در تاريخ ثبت کرده اند. در اين مسير نقطه شروع، عبوديت و عرفان مديريت است تا با اندوختن معنويت، حکمت و قدرت الهي از گذر مديريت بحران ها و مديريت انبياء و اولياء الهي به عنوان الگوهاي مديريت عارفانه آميختن انواع مديريت ها با مديريت عرفان است.
هر روز در نماز، شهادت مي دهيم که «و اشهدان محمداً عبده و رسوله» و اين همان رسالت بزرگ انبياء الهي است که ابتداء به قله رفيع عبوديت صعود کنند سپس مردم را به آن قله رفيع عبوديت دعوت کنند و اين عبوديت يعني دوري از رذيلت ها و کسب فضيلت ها.
مديريت عارفانه يعني آميختن انواع مديريت ها با مديريت عرفان. پس عرفان به معني اوج عبوديت در مديريت چه نقشي دارد؟ عرفان به همه ارکان مديريت قداست و رنگ خدايي مي دهد. مديريت عارفانه مديريت خداپسندانه است، مديريت عارفانه سرچشمه همه خوبيها، فضيلت ها و نور الهي است، مديريت عارفانه از بديها، رذيلت ها و تاريکي هاي نفساني به دور است. در مديريت عارفانه سؤالهاي ذيل مطرح است:
1.نقدي بر « مديريت ديني» و « مديريت علمي».
2.شبهه سکولاريسم بر «مديريت اسلامي»
3. شبهه بر عرفان اجتماعي
4.مديريت عارفانه چه اهداف و وظايفي دارد؟
5.ويژگي هاي مدير در مديريت عارفانه کدام است؟
6.عرفان در تربيت و روابط نيروي انساني چه اثراتي دارد؟
7.الگوهاي مديريت عارفانه کدامند؟
8.براي شيفتگان مديريت عارفانه چه رهنمودهايي است؟
9.دعا و نيايش چه نقشي در مديريت عارفانه دارد؟
پاسخ اين پرسش ها را در اين نوشتار دنبال مي کنيم.
 

يشگفتار:
 

سامان يافتن اسلام همواره از دغدغه هاي فکري ام بوده است. و ريشه بسياري از نابساماني ها را نه در کمبود تخصص بلکه در کمبود تعهد يافتم. آيت الله بهشتي فرمود: «مديران جوان متعهد خود را به تخصص هاي لازم خواهند رساند و به امت اسلام خدمت خواهند کرد. اما مديران متخصص بي تعهد نه تنها خدمتي نخواهند کرد بلکه مسير خيانت را خواهند پيمود.» نگارنده به عنوان دانشجوي کارشناسي ارشد عرفان اسلامي که در دو رشته مديريت و معارف اسلامي کارشناس است و از شروع انقلاب اسلامي تاکنون 24 سال سابقه مديريت دارد و در برخورد با سطوح مختلف مديران انواع مدل هاي مديريتي را شاهد بوده بر خود وظيفه ديدم در حد بضاعت قليل نقش عرفان ناب شيعي يعني اوج عبوديت را در مديريت مديران تبيين کنم همان گونه که از مديران پذيرفته نيست که بگويند مجال مطالعه، تفکر و برنامه ريزي ندارم بلکه از مباني مديريت، مطالعه، تفکر و برنامه ريزي است. و نيز پذيرفته نيست که بگويند مجال عرفان گستري براي خود و زير مجموعه سازمان را ندارم. مدير و زير مجموعه سازمان او به همان اندازه فسادپذير است که از عبوديت و عرفان به دور باشند.
مديريت عارفانه، مديريت فسادزايي از مجموعه حوزه مديريت مديران است که نگارنده درصدد تبيين آن است.

مقدمه
 

هدف اسلام تربيت انسان کامل است. هدف عرفان ناب هم تربيت انسان کامل است. و هر دو معتقدند: انبياء نمونه انسان کامل هستند. و نبي مکرم اسلام حضرت محمد مصطفي(صلي الله عليه و آله و سلم) بهترين الگو و اسوه حسنه براي رسيدن به کمال است.
ـ لقد کان لکم في رسول الله اسوه حسنه . سوره احزاب/21 و ما هر روز در هر نماز واجب به دو هدف کلي پيامبر اين گونه شهادت مي دهيم که: «و اشهدان محمداً عبده و رسوله» شهادت مي دهم که محمد(صلي الله عليه و آله و سلم) بنده خدا و رسول اوست.
و اين شهادت مي تواند بيانگر مطالب ذيل باشد:
1. ويژگي مديريت عارفانه پيامبر اسلام(صلّي الله عليه و آله و سلّم) در دو عنوان خلاصه مي شود. عبادت خدا، رسالت الهي
2.عبوديت و بندگي مقدم بر رسالت و پايه رسالت مي باشد.
3. اگر عبوديت و بندگي نباشد پيامبر اکرم(صلّي الله عليه و آله و سلّم) چه پيامي براي انسانها دارد؟ مگر نه اين است که پيامبر مبعوث شده است تا انسان ها را به هدف خلقت که همان عبوديت است دعوت کند؟
و ما خلقت الجن و الانس الا ليعبدون سوره ذاريان/56
4. عبادت لحظه لحظه هاي مسير رسالت را از فساد مصون مي دارد. لذا پيامبر اسلامي(صلي الله عليه و آله و سلم) در اوج رسالت از فساد مصون بود براي اينکه لحظه لحظه هاي مسير رسالتش را نور عبوديت و عرفان روشن مي کرد.
5 . عبادت خدا و رسالت الهي هر دو لازم و ملزوم يکديگرند پس نمي توان عبادت را بدون رسالت و يا رسالت را بدون عبادت تبيين کرد.
6. پيامبر عظيم الشأن اسلام هم در عبوديت خدا و هم در ابلاغ رسالت الهي و رهبري امت، بهترين الگو است.
7. ما در نظام جمهوري اسلامي معتقد به شايسته سالاري هستيم به عبارت ديگر حکومت، حکومت شايستگان است و مديران ما انسان هايي وارسته و فرزانه هستند که به کمال نزديک ترند تا مردم. پس شايسته است که مديران شايسته در الگوگيري از اهداف کلي پيامبر اکرم(صلّي الله عليه و آله و سلّم) پيشتازتر باشند و در حوزه مديريت خويش با دو مقوله عرفان مديريت و مديريت عرفان آشنا باشند.
عرفان مديريت، شايسته مديران اسلامي است و مديريت عرفان، عرفان گستري مديران در حوزه مديريت است.
ارسالي از طرف کاربر محترم : mastor