دانشمندان اعلام کردند که سلاحي بر عليه بيماري خوني که کم خوني داسي شکل نام دارد يافته اند و آن چيزي نيست جز “پوست”.
در اين گزارش علمي چنين آمده است که تيمي از دانشمندان آمريکايي موفق شده اند با برنامه ريزي مجدد سلولهاي پوست در آزمايشگاه، آنها را به سلولهاي بنيادين تبديل کرده و به کمک آن موشهايي را که دچار کم خوني داسي شکل بوده اند، مداوا کنند.
استفاده از سلولهاي پوست، نه تنها مقدار فراواني ماده اوليه در اختيار دانشمندان قرار ميدهد، بلکه به عنوان يک روش درماني از مشکلات اخلاقي که در انواع ديگر درمان با سلولهاي بنيادين وجود داشته، دور خواهد بود.
متخصصين تاکيد ميکنند که قبل از انجام اين روش آزمايشي بر روي انسان، براي اطمينان يافتن از امنيت و سلامت اين روش، هنوز به کار بيشتري نياز دارند.

سلولهاي بنيادين

سلولهاي بنيادين در حال حاضر در مراحل ابتدايي پيشرفت و توسعه هستند و همچنان اين امکان بالقوه در تحقيقات وجود دارد که براي يافتن مناسبترين سلول، به بررسي انواع بسيار متنوع سلول پرداخته شود، اين گفته به اين معناست که محدوده عملياتي اين روش براي درمان تعداد زيادي از بيماريها همچنان باز و گسترده است.
دانشمندان اعتقاد دارند که مفيدترين و پر استفاده ترين سلول بنيادين از بافت رويان يا جنين کمتر از 8 هفته به دست مي آيد. زيرا اين سلولها اصطلاحا (pluripotent) هستند ، به اين معنا که عملا ميتوانند به هر نوع سلول در بدن تبديل شوند.
سلولهاي بنيادين در اعضاي بدن بزرگسالان نيز يافت ميشوند که پوست نيز از جمله اين اعضا است.
دانشمندان هشدار ميدهند که هرچند سلولهاي پوست مجددا برنامه ريزي شده در اين جديدترين تحقيق- که سلولهاي بنيادين چند وجهي القايي يا IPS ناميده ميشوند- بسيار نويدبخش هستند، اما ميتوانند عوارض جانبي خطرناکي نيز داشته باشند.

نکات ايمني

دانشمندان براي ساختن سلولهاي IPS، از سلولهاي پوست موشهاي بيمار شروع کردند، سپس براي وارد کردن ژنهاي درماني به داخل DNAاين سلولها، از ويروسهايي به نام رترو ويروس (retrovirus) استفاده کردند.
رتروويروسها در عين اينکه موثر هستند، اما ميتوانند در DNA بخش ديگري از بدن تغييراتي تصادفي ايجاد کنند، که همين امر ميتواند به صورت بالقوه به عوارضي چون سرطان منجر شود.
رودولف يه نيش (Rudolf Jaenisch) محقق ارشد و از پيشگامان علم اصلاح و تغيير ژنتيک ميگويد:” ما به يک سيستم دريافت نياز داريم که خود را با الگوي ژني موجود ترکيب نکند.”
“رترو ويروسها ميتوانند ژنهايي را که نبايد از هم گسيخته و مختل شوند را مختل کرده يا ژنهايي را که نبايد فعال شوند، به فعاليت وادارند.”
پروفسور عظيم سوراني (Azim Surani) از دانشگاه کمبريج ميگويد:” اين دستاورد گام بزرگي رو به جلو محسوب ميشود. اما علاوه بر نگراني درباره امنيت، ما بايد درباره انتقال اين روش درماني از موش به انسان بسيار مراقب و هوشيار باشيم.
سلولهاي IPS موش شباهتي به نوع انساني اين سلول ندارد. ما به تحقيقات بيشتري نياز داريم و هنوز موانع مهمي وجود دارند که بايد از آنها عبور کنيم.”
کم وني داسي شکل از جمله بيماريهاي ارثي و نسبتا شايع است که در آن گلبولهاي قرمز خون به شکل هلال يا داس درآمده و قابليت اکسيژن رساني آنها به شدت تقليل ميابد و در نتيجه شخص مبتلا از درد شديد و نارسايي و آسيبهاي متعدد بدني رنج ميبرد.