منابع روشنايي که بطور معمول در پياده سازي سيستمهاي روشنايي داخلي يا خارجي بکار گرفته ميشوند به چهار دسته کلي زير تقسيم ميشوند:
1- انواع لامپهاي رشته اي
2- انواع لامپهاي فلورسنت
3- انواع لامپهاي هالوژن
4- انواع لامپهاي تخليه اي شامل : بخار سديم- بخار جيوه و متال هلايد.
بسته به کاربرد نور مورد نظر و نوع محيطي که سيستم روشنايي براي آن طراحي ميشود، ممکن است هريک از چهار دسته فوق بکار گرفته شوند. به منظور مقايسه و انتخاب نوع منبع روشنايي مورد نياز، مهمترين پارامترها عبارتند از :
1- درجه حرارتي طيف نور لامپ
2- قابليت تفکيک رنگها
3- راندمان و بهره نور لامپ
4- منحني پخش نور لامپ
5- قيمت تمام شده سيستم (شامل هزينه هاي ثابت نصب و هزينه هاي متغير ناشي از ميزان مصرف انرژي و هزينه هاي نگهداري)
مقايسه لامپهاي مورد استفاده در روشنايي بيروني :
1- لامپهاي بخار جيوه پر فشار:
- توان: اين لامپها در توانهاي مختلفي توليد ميشوند. پر کاربردترين توانهاي اين لامپها عبارتند از: 125 ، 250 و 400 وات.
- دماي حرارتي معادل طيف رنگي اين لامپها: نور ساطع شده از اين لامپها در توانهاي مذکور، دماي حرارتي معادل 3800 تا 4000 درجه کلوين را پوشش ميدهد.
- راندمان نوري : اين لامپها بسته به شرکتهاي سازنده مختلف داراي راندمان نور بين 50 تا 60 لومن بر وات ميباشند.
- طول موج نور: بيشترين شدت نسبي نور ساطع شده از اين لامپها در طيف نور هاي با طول موج 400 تا 700 نانومتر ظاهر ميشود.
- طول عمر: طول عمر اين لامپها حداکثر تا 20000 ساعت گارانتي ميشود.
- کاربرد: بيشترين کاربرد اين لامپها در روشنايي معابر، خيابانهاي فرعي، پارکها و ساختمانهاي صنعتي است
2-لامپهاي بخار سديم پر فشار:
- توان : اين لامپها در توانهاي مختلفي از توليد ميشوند. پر کاربردترين توانهاي اين لامپها عبارتند از:70، 250 و 400 وات.
-دماي حرارتي معادل طيف رنگي اين لامپها: نور ساطع شده از اين لامپها در توانهاي مذکور، دماي حرارتي معادل 2050 درجه کلوين را پوشش ميدهد.
- راندمان نوري : اين لامپها بسته به شرکتهاي سازنده مختلف داراي راندمان نور بين 80 تا 120 لومن بر وات ميباشند.
-طول موج نور: بيشترين شدت نسبي نور ساطع شده از اين لامپها در طيف نورهاي با طول موج 400 تا 700 نانومتر ظاهر ميشود.
-طول عمر: طول عمر اين لامپها حداکثر تا 25000 ساعت گارانتي ميشود.
- کاربرد: بيشترين کاربرد اين لامپها در روشنايي معابر، بزرگراهها،خيابانهاي اصلي و ميادين است
3-لامپهاي متال هاليد:
- توان : اين لامپها در توانهاي مختلفي از توليد ميشوند. پر کاربردترين توانهاي اين لامپها عبارتند از: 250 و 400 وات.
- دماي حرارتي معادل طيف رنگي اين لامپها: نور ساطع شده از اين لامپها در توانهاي مذکور، دماي حرارتي معادل 4000 تا 4500 درجه کلوين را پوشش ميدهد.
- راندمان نوري : اين لامپها بسته به شرکتهاي سازنده مختلف داراي راندمان نور بين 80 تا 90 لومن بر وات ميباشند.
- طول موج نور: بيشترين شدت نسبي نور ساطع شده از اين لامپها در طيف نورهاي با طول موج 400 تا 700 نانومتر ظاهر ميشود.
- طول عمر: طول عمر اين لامپها حداکثر تا 15000 ساعت گارانتي ميشود.
- کاربرد: بيشترين کاربرد اين لامپها در روشنايي سالنهاي ورزشي ، استاديوم ها ، مراکز خريد، پالايشگاهها و ساختمانهاي بزرگ تجاري است.
قاب لامپها اعم از رشته اي ، فلورسنت و يا لامپهاي تخليه اي ممکن است ازسه جزء زير تشکيل شده باشد:
1- چراغ 2- حباب 3- انعکاس دهنده يا رفلکتور.
استاندارد مشخصات قابها:
در انتخاب قابها بايد به مشخصات زير توجه داشت:
1- مشخصات چراغ:
- ولتاژ نامي چراغ
- حداکثر درجه حرارت نامي محيط: درصورتيکه روي چراغ چيزي ذکر نشده باشد به اين معناست که حداکثر درجه حرارت محيط 25 درجه سانتيگراد فرض شده است.
- کلاس حفاظتي چراغ در برابر ورود گرد وخاک و رطوبت و همچنين حفاظت در برابر شوک الکتريکي
- مدل و نوع چراغ
- وات نامي چراغ: اين پارامتر مشخص کننده تعداد ، نوع و وات لامپهاي قابل استفاده در چراغ ميباشد.
- زاويه نصب چراغ: اين زاويه نسبت به محور افق سنجيده ميشود و هرچه بزرگتر باشد به اين معناست که شدت روشنايي در نقاطي از معبر که بيشترين فاصله را تا چراغ دارند بيشتر خواهد بود.
- وزن و ابعاد چراغ
- ناحيه تحت فشار باد:در صورتيکه ارتفاع نصب بيش از 8 متر ميباشد اين پارامتر اهميت پيدا ميکند.
- استحکام مکانيکي در برابر شرايط محيطي ، رطوبت و خوردگي
2- مشخصات حباب:
- دماي کارکرد حباب
- جنس حباب
- قابليت عبور نور حباب: اين مقداز نبايد کمتر از 0.85 باشد.
3- مشخصات رفلکتور:
جنس رفلکتور: معمولا از جنس آلمينيوم پرداخت شده استفاده ميشود.
- ضريب انعکاس: نبايد کمتر از 0.65 باشد
مشخصات خازنهاي بكار رفته با لامپهاي تخايه:
درانتخاب خازنهايي که با لامپهاي تخليه بکار ميروند بايد به مشخصات زير توجه داشت:
1- ولتاژ نامي: خازنهاي بکار رفته ميبايست بتوانند 110% ولتاژ نامي را بصورت دايم تحمل نمايند.( در محدوده درجه حرارت نامي)
2- حداکثر و حداقل درجه حرارت نامي
3- ميزان تغيير ظرفيت خازن با دما
4- مقاومت تخليه: در صورتيکه در خازنهاي بکار گرفته شده از مقاومت تخليه استفاده شده است، اندازه مقاومت بايد بگونهاي انتخاب شود که در حداکثر مدت 1 دقيقه ، ولتاژ پيکدو سر خازن را به 50 ولت برساند.
5- تانژانت دلتاي خازن
6- استحکام مکانيکي خازن : در برابر رطوبت، شرايط آب و هوايي و حوردگي
7-داشتن اتصالات و ترمينالهاي مناسب
8-در صورتيکه بدنه خازن فلزي است حتما ترمينال زمين يا قابليت زمين شدن توسط تجهيزات مربوطه را داشته باشد.
بحثي پيرامون طراحي روشنايي خارجي و محوطه :
طراحي روشنايي خارجي به دليل گستردگي طيف شرايط محيطي نسبت به طراحي داخلي از پيچيدگيهاي خاصي برخوردار است. در اين ميان طراحي روشنايي خيابان و جاده ها از اهميت ويژه اي برخوردار است.
در انتخاب و طراحي روشنايي مناسب براي جاده عوامل زير تعيين کننده است:
1- نوع و اهميت جاده
2- کيفيت ترافيک راه
3- وضعيت محيطي اطراف جاده از قبيل: صنعتي – مسکوني يا تجاري بودن منطقه
4- جنس ماده بکار رفته در پوشش کف جاده (در جاده هاي آسفالتي نوع دانه بندي آسفالت)
5- موانع موجود در کنار راه مثل: درخت و فضاي سبز، وجود پياده رو و مسير دوچرخه رو در اطراف جاده (در صورت وجود)
6- محل تقاطعها و ميادين (در صورت وجود)
7- محل عبور عابرين پياده(در صورت وجود)
8- محل سراشيبي و سرازيريها (در صورت وجود) و مقدار شيب جاده در اين قسمتها
با توجه به مجموع موارد فوق معيارهاي زير مبناي محاسبات طراحي قرار ميگيرند:
1- شدت روشنايي ميانگين مورد نياز
2- ضريب يکنواختي توزيع نور در سطح جاده
3- اطمينان از کنترل خيرگي در توزيع نور انجام شده
4- درخشندگي متوسط
با توجه به معيارهاي فوق و با انجام محاسبات مربوطه موارد زير نهايي ميشوند:
1- نوع پايه ها شامل : ارتفاع پايه، طول بازو و زاويه نصب چراغ
2- فاصله پايه ها
3- نوع لامپ و چراغ مربوطه
ارسال مقاله توسط کاربر محترم سايت :morteza27