بازارهاي مدرن، سازمان هاي پيچيده اي هستند. در بازار توليداتي که داراي اجزاي متنوع هستند مانند اتومبيل و کامپيوتر و همچنين بازار کار و خدمات مالي، بايد طيفي از مسائل حل شود که ممکن است در اقلام ساده تري همچون غذا و لباس پيش نيايد.
بازارهاي مدرن، سازمان هاي پيچيده اي هستند. در بازار توليداتي که داراي اجزاي متنوع هستند مانند اتومبيل و کامپيوتر و همچنين بازار کار و خدمات مالي، بايد طيفي از مسائل حل شود که ممکن است در اقلام ساده تري همچون غذا و لباس پيش نيايد.
يکي از اين مسائل اين است که يک بازار تنها در صورتي خوب کار مي کند که اطلاعات به آساني در آن جريان داشته باشد. توزيع نابرابر اطلاعات، مذاکرات را با مشکل مواجه مي سازد و قراردادها را محدود مي کند. انتقال اطلاعات محتاج ابزارهايي است که تضمين کند که ارتباطات قابل اعتماد هستند. مساله ديگر اين است که يک بازار تنها زماني خوب کار مي کند که مردم بتوانند به يکديگر اعتماد کنند. اعتماد نيازمند مکانيسم هايي است که آن را تقويت کند، زيرا متاسفانه هر کسي ذاتا قابل اعتماد نيست. بسياري کالاها داراي ويژگي هاي مخفي هستند. بنابراين بايد راه هايي وجود داشته باشد که خريدار را از کيفيت کالا مطمئن سازد. اعتماد همچنين در معاملاتي که زمان مي برند تا تکميل شوند نيز موردنياز است. مردم تمايلي ندارند در مواردي سرمايه گذاري کنند که تضميني براي ايفاي تعهدات ديگران وجود ندارد. به اين دليل و دلايل ديگر، يک اقتصاد بازار مدرن نيازمند پايه اي قوي است که بتواند از معاملات بسيار پيچيده پشتيباني کند.
هنگامي که کارها خوب پيش مي رود، ما قدر طراحي بازار را نمي دانيم. وقتي که هزينه هاي معامله پايين هستند، ابزارهايي که کمک مي کنند تا آنها مهار شوند اغلب به چشم نمي آيند. برعکس يک طراحي نامناسب به سادگي قابل مشاهده است.
من در مورد بازارهايي در سراسر جهان تحقيق کرده ام. با نگاه به کشورهاي فقير، که به دليل يا دلايلي هزينه هاي معامله در آنها اغلب بالا هستند، مي توانيم ببينيم که چه چيزي مفقود است. با نگاه به کشورهاي غني، مي توانيم راه هاي جديدي در کسب و کار را ببينيم که در واکنش به تکنولوژي هاي جديد پديده آمده اند.
بعضي قسمت هاي طراحي بازار توسط خود فعالان بازار طراحي مي شود و ساير بخش ها توسط دولت ساخته مي شود. براي بسياري از بخش ها، توسعه قوانين بازي بازار به صورت خودجوش و توسط فعالان بازار که در جست و جوي راه هاي بهتري براي انجام معاملات هستند، صورت مي گيرد. (من اين جنبه از طراحي بازار را جنبه غيررسمي يا پايين به بالا مي نامم.)
با اين حال پايين آوردن هزينه هاي معامله تنها به عهده کارآفرين ها نيست و سياست هاي دولت نيز نقش دارد. دولت مسووليت ايجاد و نگهداري و حفظ محيطي را دارد که در آن بازار بتواند به صورت کارآ عمل کند. (من اين جنبه از بازار را جنبه رسمي يا بالا به پايين مي نامم.)
يک بخش اساسي نقش دولت در طراحي بازار، تعريف حقوق مالکيت است. مطمئن ترين راه براي نابودي يک بازار اين است که اعتقاد مردم نسبت به امنيت دارايي شان را سست کنيد. اما نقش دولت بسيار فراتر از تنها تعريف حقوق مالکيت است.
? تکامل تدريجي بازار
فعاليت هاي دولت براي قوام بخشيدن به بازارها از زمان باستان آغاز شد. در قرن پنجم قبل از ميلاد، قارون پادشاه ليديا، ترکيه امروزي، (که عبارت گنج قارون مربوط به وي است) با سکه هاي نقره و طلا که درجه خلوص آنها تعيين شده بود را منتشر کرد. اطمينان از صحت پول، کمک کرد تا تجارت در دنياي باستان گسترش پيدا کند. امروزه براي سرعت بخشيدن به رشد اقتصادي کشورها در آفريقا، آسيا و آمريکاي لاتين، علاوه بر مسائل ديگر لازم است که دستي به سر و روي نهادهاي پشتيبان بازار کشيده شود. نهادهايي چون قوانين قرارداد که باعث پايين آمدن هزينه هاي معامله شود. توسعه نيافتگي نتيجه بازارهايي است که کار خود را به درستي انجام نمي دهند. حتي در کشورهاي غني، دولت بايد آماده باشد که قوانين بازار را با تکنولوژي هاي جديد تطابق دهد. به طور مثال شکل هاي جديد ارتباطات در اينترنت، توجه دوباره به قوانين کپي رايت را ضروري ساخته است: آيا قانون بايد به مردم اجازه دهد که از اينترنت براي ارسال رايگان موسيقي هاي ضبط شده به يکديگر استفاده کنند؟ آيا تکثير نامحدود به بازار ضبط آسيب نمي رساند؟ در اقتصادهاي با کارکرد صحيح مانند کشورهاي آمريکاي شمالي و اروپاي غربي، دولت به صورت فعال قوانين را تامين مي کند.
بنا به نظر ريچارد داوکينز، تکامل زيستي مانند يک ساعت ساز کور کار مي کند. از گانيسم هايي مانند چشم انسان که به طرز شگفت آوري پيچيده هستند؛ ممکن است چنين به نظر بيايند که توسط يک ساعت ساز ماهر طراحي شده اند اما واقعيت اين است که توسط يک انتخاب طبيعي برنامه ريزي نشده، بي هدف و تدريجي طراحي شده اند. (توضيح مترجم: اين مطلب هرچند در ظاهر ممکن است با تعاليم ديني متناقض باشد، اما در واقع منافاتي با اعتقادات مذهبي ندارد. بنا به تعاليم ديني، اراده خداوند از طريق قوانين طبيعت محقق مي شود. تکامل زيستي نيز مجراي تحقق اراده الهي است. يعني هرچند از ديد مادي، قوانين و پديده هاي عالم وجود بي هدف و برنامه ريزي شده نيستند، اما هيچ پديده اي خارج از اراده و حکمت الهي وجود ندارد.)
سيستم هاي اقتصادي نيز به طرز مشابهي شکل مي گيرند. يک بازار از طريق سعي و خطا و به وسيله فعاليت هاي روزمره شرکت کنندگان بازار صورت مي گيرد. اگرچه دو تفاوت وجود دارد. عناصر شکل گيري سيستم بازار، بازيگران هوشيار هستند نه مولکول هاي زبان بسته، جهت تغييرات به صورت آگاهانه متاثر از مشارکت کنندگان آينده نگر بازار است که به طراحي سيستم کمک مي کند.علاوه بر اين، بخش هايي از هر سيستم اقتصادي مانند قوانين توسط دولت يا سازمان هاي ديگر وضع مي شوند. در واقع، توسط يک ساعت ساز بينا اگرچه نه هميشه ماهر. حتي غيرمتمرکزترين اقتصادها هم، داراي برخي مديريت هاي مرکزي هستند: از قبيل قانون گذار، دادگا ه ها و سازما ن هاي نظارتي. هيچ کس مسوول کلي نيست، اما برخي هدايت را به عهده دارند.
منبع:روزنامه دنياي اقتصاد ( www.donya-e-eqtesad.com )
ارسال توسط کاربر محترم سايت : omidayandh