مي گويند گلدکوئيست، رؤياي ثروتمند شدن و تجارت از طريق اينترنت است. اما به صورتي کاملاً مخصوص، چند شرکت با نام ها و نشان هاي مختلف، تجارت اينترنتي مي کنند که يکي از اين نام ها گلدکوئيست است. Guest به معناي جستجو و Gold به معناي طلا که به طور کامل به معني جستجوگران طلا است.
تجارت يکي از ارکان مهم در زندگي انسان است که شکل اوليه آن با دادوستد کالا با کالا (پاياپاي) صورت گرفته است. تجارت نيز همگام با پيشرفت علم و تکنولوژي در دنياي مدرن، روند رو به رشد سريعي داشته است به طوري که در سال هاي اخير توجه اکثر شرکت ها و بازرگانان را به خود جلب نموده است. «بازاريابي شبکه اي» يا همان تجارت الکترونيکي در فضاي گسترده ي اينترنت مورد استفاده قرار مي گيرد به دليل وجود امکاناتي براي تبليغات و برقرار کردن ارتباطات مؤثر در سطحي گسترده و کم هزينه در دنياي نامحدود انترنت، شرکت هاي تجاري اقدام به ارائه کالا و تبليغات و خريد و فروش هاي خود در اين عرصه ي جذاب و پردرآمد نموده اند. در ادامه ضمن معرفي، به اختصار به مزايا و معايب يکي از شرکت ها و کمپاني هايي که به صورت اينترنتي با نام «گلدکوئيست» مشغول بازاريابي است مي پردازيم. سپس به فتواي جمعي از مفتيان جهان اسلام در رابطه با چنين شرکت هاي هرمي با هر عنواني که باشند خواهيم پرداخت.
? گُلدکوئيست چيست؟
مي گويند گلدکوئيست، رؤياي ثروتمند شدن و تجارت از طريق اينترنت است. اما به صورتي کاملاً مخصوص، چند شرکت با نام ها و نشان هاي مختلف، تجارت اينترنتي مي کنند که يکي از اين نام ها گلدکوئيست است. Guest به معناي جستجو و Gold به معناي طلا که به طور کامل به معني جستجوگران طلا است.
شنيده ها حاکي از اين است که دفتر مرکزي گلدکوئيست در هنگ کنگ است و نزديک ترين دفتر نمايندگي آن به ايران در دبي است. کار آناني که وارد شبکه مي شوند فقط «بازاريابي» است و به اين طريق مشتري هاي زيادي را به اين شبکه وصل مي کنند. طرف داران چنين شرکت هايي بيشتر افراد متوسط جامعه يعني کساني که در رؤياي ثروتمند شدن هستند مي باشند.
? شرايط رد و بدل شدن پول
تحقيقات نشان مي دهد که اين معامله توسط عده اي از افراد که داراي حساب هاي ارزي و کارت هاي اعتباري جهاني هستند، انجام مي شود. به عبارتي بهتر؛ هيچ فعاليت پولي در شبکه بانکي ايران صورت نمي پذيرد. افرادي که وارد شبکه ي گلدکوئيست مي شوند براي هر خريد پس از پرداخت پول به حساب اين شرکت «اي، کُد»هايي که از طريق پست اينترنتي به آدرس واريزکنندگان دريافت مي کنند که شامل کد و رمز مخصوص است. هر فرد جديد با وارد کردن اين کُد در صفحه خريد سايت اينترنتي گلدکوئيست مي تواند، عضو جديد و خريدار يکي از محصولات شرکت باشد. اگر کسي به مرحله ي دريافت پورسانت برسد، بايد حسابي را در دوبي معرفي کند تا پول به حساب او واريز گردد. آنان به خاطر اين که روزي حساب هايشان مسدود نشود، تمامي عمليات بانکي خود را در خارج از ايران انجام مي دهند.
? برخي مزاياي اين طرح بنا به ادعاي طرفداران شرکت هاي هرمي:
1) کم بودن ميزان سرمايه گذاري.
2) در صورت بروز اشکال و نقض مقررات کمپاني مذکور از طريق پليس بين المللي (انترپول) مورد مؤاخذه قرار مي گيرد.
3) حمايت کامل از ليدرهاي اصلي و در اختيار قرار دادن جديدترين اطلاعات به آنان و دعوت از افراد براي شرکت در همايش هاي بين المللي کمپاني.
4) حذف واسطه هاي تجاري که باعث افزايش بي مورد قيمت محصول مي شوند و ارتباط مستقيم افراد با کمپاني از طريق اينترنتي.
5) تقويت بنيه ي مالي و بي نياز نمودن افراد از وابستگي شديد به اقتصاد دولتي.
6) سود بيشتر در ازاي فعاليت زيادتر نه سرمايه گذاري بيشتر.
7) داشتن يک سازمان قضايي مستقل و هم چنين داشتن نماينده ي حقوقي ـ قضايي در ديوان لاهه.
برخي معايب اين طرح:
1) طبق حديثي از پيامبر اکرم(ص) که فرموده است: «هر معامله اي که در آن شبهه وجود داشته باشد از آن خودداري نمائيد.» چون در اين سيستم شبهه اي جدّي وجود دارد پرهيز از آن ضروري است. شبهه بدين شرح مي باشد:
از آيات قرآن چنين برداشت مي شود که بيع صحيح وقتي صورت مي گيرد که دو طرف مورد معامله مشخص باشند و کالاهايي که مبادله مي شود در دسترس باشد و شناخت واقعي از جنس بدست آيد. نه به مانند شرکت مذکور قبل از هرگونه بيعي مشخص بايد دو شاخه شش نفري را وادار به پرداخت بيع نمايد.
2) نحوه ي بازاريابي کمپاني در حال حاضر با فرهنگ عمومي جامعه ي ما مطابقت ندارد. انجام چنين کاري براي افراد ناشناخته و گمنام در جامعه که نگران لطمه دار شدن شخصيت خود نيستند شايد مشکلي ايجاد نکند، اما فردي که داراي موقعيت خوبي در اجتماع مي باشد طبيعي است که انجام چنين تجارتي در اذهان عمومي به موقعيت او خدشه ي جدي وارد مي نمايد.
3) طولاني بودن مدت ارائه پورسانت به افراد و همچنين ارسال محصول و نحوه ي رسيدن آن به دست مشتري در هاله اي از ابهام است که باعث سلب اعتماد در افراد شده است.
4) نداشتن هيچ نوع تعهد نسبت به بازپرداخت سرمايه افراد در صورت انصراف از ادامه ي فعاليت.
5) رأي قطعي علما و مفتيان مبني بر حرام بودن کار در چنين شرکت هايي که در ادامه ي بحث قسمتي از آنان ارائه خواهند شد.
6) در سيستم فوق ارزش سکّه خيلي کمتر از ارزش کاذبي است که شرکت براي آن تبليغ مي کند. در برخي مواقع ارزش واقعي آن هنگام فروش به يک سوم تنزل مي کند. يعني فردي که 600.000 تومان براي خريد سکّه پرداخت کرده است پس از تحويل گرفتن آن با مراجعه به بازار براي فروش، بهاي آن تنها 200.000 تومان تعيين گرديده است!
7) ارزي که از کشور صادر مي شود با ارزي که در مقابل آن وارد مي شود قابل مقايسه نيست و قطعاً تعادل اقتصادي کشور را به هم مي زند. اين امر به ضرر مملکت خواهد بود که به تبع آن مردم و حاکمان ضررمند خواهند بود. طبيعتاً در شرايط ناهموار اقتصادي نيز آن که بيشتر ضرر مي بينند مردم، خصوصاً قشر متوسط و فقير جامعه خواهند بود. مثلاً اگر کسي که در اين چرخه شرکت مي کند و افراد زيادي را هم با هزار تکاپو وارد اين چرخه کرده است و همه ي آن ها ارزان ترين کالا که قيمتش 600 دلار است را خريداري کنند، اگر تعدادشان به 100 نفر برسد و آن فرد خوش شانس باشد که اين شاخه ها متوقف نشوند، چيزي حدود 63 هزار دلار ارز از مملکت خارج مي شود. يعني به عبارتي پنجاه ميليون و چهارصد هزار تومان که تنها «دو درصد» سود، عايد شما مي شود.
8) تأسيس اين گونه شرکت ها براساس موازين شرعي و قانوني صورت نگرفته است و نمايندگي آن در کشور ما اجازه ي فعاليت ندارد. و هر لحظه احتمال برخورد قضايي وجود دارد که در اين صورت شخص چگونه مي تواند جوابگوي سرمايه ي از دست رفته ي خود و زيرمجموعه هاي خود خواهد شد.
9) اين سيستم به مانند نردباني است که با سرمايه افراد، عده اي کم از آن بالا مي روند و سود سرشاري را نصيب خود و شرکت مذکور مي کنند و حداقل سود حاصل را جهت تبليغات و جذب افراد ديگر به حساب برخي افراد مورد نظر واريز مي کنند که کاملاً با عدالت اجتماعي و سيستم اقتصادي کشورها در تناقض است و به جاي پر کردن شکاف هاي طبقاتي به آن ها دامن مي زند. شرکت زماني پورسانت مي دهد که شخص به غير از پرداخت نمودن مبلغ عضوي خود بايد دو شاخه ي 3 نفري افراد را جذب کند. يعني بعد از پرداخت حداقل چهار ميليون تومان به شرکت در مقابل آن جايزه ي 250 دلاري که معادل 220.000 هزار تومان است دريافت مي کند. با اين حساب همه چيز به نفع شرکت گلدکوئيست طراحي شده است. اگر پورسانتي که به افراد در طبقات بالاي هرم پرداخت مي گردد احتساب گردد باز مبالغ مستقيمي به نفع شرکت باقي خواهد ماند و حداقل آن اين است که شرکت از محل فروش سکّه هايي با سه برابر قيمت واقعي آن ها پول خوبي را به جيب زده و برا يواسطه هاي خود از همان پول مبلغي به عنوان جايزه تعيين کرده است.
10) محسوس نبودن کار کمپاني و عدم دسترسي مستقيم افراد به اعضاي هيأت مديره. اين امر در شرايطي مشکل ايجاد مي کند که افراد شرکت که پول به حساب آن ها واريز مي شود، يکباره بخواهند کار خود را تعطيل نموده و با اين فرض که قانون نيز کار آنان را پيگيري مي کند، به هر ترتيب خود را از دست قانون پنهان نگه دارند. در اين شرايط تکليف سرمايه گذاران که در مناطق مختلف جهان سرمايه ي خود را تقديم کرده و پول دوستان و اقوام خود را به حساب شرکت ريخته اند شکايت خود را به کجا ببرند و کدام وسايل جامانده را بفروش برسانند تا به سرمايه ي خود دست يابند؟ آيا هيچ کدام از واسطه ها آماده هستند قراردادي با زيرمجموعه هاي خودامضا نموده و به عنوان مثال با چک معتبر يا سفته ي بانکي و ... برگشت اصل سرمايه را در صورت پيش آمدن چنين مشکلاتي تضمين نمايند؟ و ... .
11) هدر دادن سرمايه فکري و عملي و علمي افراد. گزارشات حاکي از اين است(1) که درصدي از دانشجويان – که داراي آرزوهاي دور و دراز براي زندگي خود هستند و نيز به دليل آشنايي با اينترنت و ... – جذب تجارت هايي از نوع فوق شده اند. آنان با جذب سرمايه ي خانواده هاي خود که اکثراً از طريق فروش طلاي زنان خانواده، قرض گرفتن و ... –به دليل فقر مالي- تأمين کرده اند، سرگرم چنين مسائلي شده اند. ميأسفانه گاهاً برخي از اساتيد دانشگاه ها و معلمان و کارمندان ساير ادارات نيز که تحصيل کردگان جامعه محسوب مي شوند به جاي انجام خدمات در راستاي وظايف شغلي خود به چنين تجارتي مشغول خواهند شد.
اگر فرض را بر اين بگذاريم که در پي تبليغات سوداگران اين تجارت ويران گر، مهندسان، پزشکان و ساير اقشار تأثيرگذار ديگر نيز به اين تجارت روي بياورند و طبق وعده هاي مبلغان مزبور داراي درآمدهاي سرسام آوري شوند، آيا آماده اند در مقابل دست مزدهايي که تا کنون گرفته اند به خدمات رساني بپردازند؟ با چه سرمايه اي مي توان آنان را قانع کرد که از چنيني سود سحرآسايي که با واريز کردن سرمايه ي نزديکان و معتمدان خود به حساب شرکت به آن دست يافته اند دست بردارند. اگر چنين سود بالايي که از آن سخن رانده مي شود، نصيب اقشار فوق نشود، چه کسي پاسخ گوي اين شکست علمي و فرهنگي جامعه خواهد بود و تاوان آن را چه کسي پرداخت خواهد نمود.
12) تجارت الکترونيکي از نوع گلدکوئيست تا چه زماني ادامه خواهد داشت؟ آن چه که معلوم مي باشد اين است که جذب شدگان چنين تجارتي بيشتر قشر متوسط و از بين آنان نيز بيشتر جوانان خصوصاً آناني که با اينترنت آشنايي دارند، هستند. با اين فرض ممکن که کليه ي افراد مثلاً در منطقه ي غرب يا جنوب کشور جذب شوند، آنان بايد چه کساني را جذب و پورسانت خود را به خاطر جذب چه افرادي دريافت دارند. آيا در چنين شرايطي فعاليت متوقف نخواهد شد و اگر پاسخ اين باشد که چنيني کساني به مناطق ديگر رفته و افراد را جذب نمايند، آيا واقعاً به چنين شخصي در اين تجارت مشکوک در منطقه اي که فردي او را نمي شناسد، باور خواهند کرد؟ اگر افراد آن جا نيز جذب شدند در آخر افراد پايين هرم بايد دنبال چه کساني بگردند؟ آيا تنها افراد پايين هرم که به دليل هرمي بودن تجارت بيشترين تعداد جذب شدگان را تشکيل مي دهند، ضررمند نخواهند بود؟
13) در تجارت فوق توليدي رخ نخواهد داد و کالايي نيز رد و بدل نخواهد شد. تنها آن چه کالا ناميده مي شود، سکّه هايي است با يک سوم قيمت واقعي آن که از طرف شرکت به افراد در سراسر جهان با دادن اين انگيزه که در صورتي که دو شاخه ي 3 نفره را مجاب به خريد نمايد، جايزه اي به او تعلق خواهد گرفت. خريدار عملاً به دليل قيمت بسيار پايين تر سکّه هايي که خريده است توانايي فروش آن ها را ندارد و در نتيجه خريد و فروش تنها يک طرفه بوده است. تجارتي نيز که در آن توليد رخ ندهد و هدف تنها يافتن بازار براي سکه هاي يک طرف معامله باشد حداقل مسأله اين است که در آن شبهه وارد مي باشد.

پي‌نوشت‌ها:
 

موج فعاليت فعالان گلدکوييست به حدي است که در دانشگاه ها و برخي ادارات کرمانشاه، به صورت علني مباحث اين فعاليت رد و بدل و هر روز مشتريان جديدي به جمع گلدکوئيستي ها اضافه مي شود.
به گزارش خبرنگار دانشگاهي "مهر"، در کرمانشاه، در حالي که بحث ممنوعيت فعاليت و دستگيري عوامل گلدکوييست در محافل مختلف مطرح است فعاليت شرکت هاي هرمي (گلدکوييستي) گسترش چشمگيري در استان کرمانشاه بويژه شهر کرمانشاه يافته است. فعاليت برخي مهندسي و پزشکان در گلدکوييست سبب شده است، آنها به محض دريافت اولين حقوق، از رفتن به محل کار خود امتناع ورزند. يکي از پزشکاني که به گفته خود بيش از دو ماه است طبابت را کنار گذاشته به خبرنگار "مهر" گفت: ضرورتي براي ادامه فعاليت و زحمت نمي بينم. يک مهندس شهرسازي نيز که آشنايي با گلدکوييست و نحوه فعاليت آن را مديون يکي از همکارانش است، گفت: نزديک 20 سال تحصيل کرده ام اما الان مي بينم به ساده ترين شکل ممکن مي توان پول کلان به دست آورد که هيچ دردسري هم ندارد و مجبور نيستم صبح تا شب اين همه به خودم فشار بياورم. وي ادامه داد: الان يکي از دوستانم 3 ماه است با گلدکوييست کار مي کند و در همين مدت کوتاه بيش از 4 تا 5 برابر سپرده اي که در اين مسير هزينه کرده برداشت کرده است. با اين شرايط کسي ديگر حوصله فعاليت فکري ندارد.
يک کارشناس اقتصاد نيز به خبرنگار "مهر" گفت: سرکار نرفتن فعالان شرکت هاي هرمي را بزرگترين ضربه به اقتصاد ايران دانست و گفت: تصور کنيد نخبه ترين و شاخص ترين چهره هاي علمي و فرهنگي و حتي سياسي کشور درگير اين فعاليت ها شوند و بدون کمترين زحمت پول هنگفتي به دست آورند، در اين صورت علاوه بر فلج شدن اقتصاد، متخصصان کشور ديگر انگيزه اي براي فعاليت نخواهند داشت. اينترنت.
 

منبع: پايگاه اطلاع رساني اصلاح
ارسال توسط کاربر محترم سايت : mohammad_43