?مقدمه:

به عنوان يک کاربر خانگي کنجکاو و اهل مطالعه، يک دانشجو، مدير بازرگاني يک شرکت که از ابزارهاي ارتباطي جديد IT براي پيشبرد و تسهيل هرچه بيشتر و مؤثرتر فعاليت هاي خود استفاده مي کند، کارشناس فني يک سازمان دولتي يا خصوصي که مشترک رايگان ماهنامه مي باشد، مجله را باز مي کنيد. ابتدا آگهي هاي آن را تک تک ورق زده و از مشاهده محصولات جديد و جذابي مثل هاردهاي اکسترنال با ظرفيت هاي ترابايتي، کارت هاي گرافيکي قدرتمند نسل جديد، ديتا پروژکتورهاي خانگي جمع و جور و زيبا و ... لذت مي بريد. سرعت حيرت انگيز رشد و تحول فناوري اطلاعات و به تبع آن، ميزان بالاي اطلاعات موجود در پيام هاي بازرگاني اين حوزه از صنعت، سبب گرديده تا بر خلاف برخورد معمول فرار از آگهي، خوانندگان، خود با هدف رصد اوضاع بازار و شناسايي محصولاتي با امکانات جديد، با ميل و رغبت به مشاهده آگهي ها بپردازند. اما در اين بين، آگهي هايي وجود دارند که شايد هيچگونه درکي از مفاهيم و واژه هاي بکار رفته در آن نداشته باشيد. مثلاً آگهي هايي که در آنها از سرواژه ها و عباراتي ناآشنا همچون، SAN، Server Server Consolidation، Server Virtualization، JBOD، DAS، NAS و ... استفاده شده باشد.
آيا اين آگهي ها حاوي پيام مناسبي براي شما هستند؟ چگونه مي توانيد پيام آنها را رمزگشايي کنيد. شايد بگوييد، محصولات و خدمات اين شرکت ها، صرفاً حوزه نيازهاي شبکه هاي بزرگ مقياس را در بر مي گيرد و براي يک کاربر ساده، يک شرکت کوچک، يا حتي يک سازمان متوسط، محصول يا خدماتي قابل ارائه در بر نداشته باشند.
اما واقعيت چيز ديگري است. اطلاعات با آنچنان سرعتي رشد نموده است که دستگاه هاي مجزاي ذخيره سازي اطلاعات مثل ديسک سخت، ديگر پاسخگوي نيازهاي حتي کاربر خانگي هم نيستند. امروزه NASها وارد خانه ها شده اند.
شبکه هاي ذخيره سازي اطلاعات، اکنون مستقل از سرور و بصورت يک فناوري پايه مثل بانک اطلاعاتي يا شبکه هاي LAN در مرکز ديتا سنتر قرار دارند.
در اين حوزه از مقالات قصد داريم با زباني غير فني، دقيق و شيوا شما را قدم به قدم، ابتدا با مفاهيم پايه اين حوزه از فناوري آشنا نماييم. فرض ما اين است که خواننده هيچگونه آشنايي قبلي با شبکه و مفاهيم مرتبط با آن ندارد. اگر مقالات را با حوصله دنبال کنيد، بزودي وارد حوزه معرفي و مقايسه محصولات موجود در بازار و شناساندن قابليت ها و امکانات هريک از آنها خواهيم شد. سپس با استفاده از مقالات کارگاهي، سعي مي کنيم خواننده را وارد گود نموده تا فناوري را عملاً و تجربه اي نزديکتر به واقعيت، لمس نمايد. سپس نيازهاي هر رده از مصرف کنندگان را آناليز نموده، توجيه اقتصادي آن را ارائه و به هر گروه، توصيه هاي لازم براي خريد محصول يا راه حل را خواهيم نمود. آشنايي با شرکت هاي ايراني عرضه کننده خدمات و محصولات شبکه هاي ذخيره سازي اطلاعات و سرور، در دستور کار ماست.
مقدمه چيني کافيست. اکنون با ريختن يک فنجان چاي، پوشيدن لباسي راحت و تأمين نور کافي براي مطالعه، آماده خواندن اولين بخش از اين مجموعه مقالات شويد.

? انگيزه هاي بروز تحول در معماري ديتاسنتر
 

در معماري هاي سنتي IT، که هنوز در بسياري از شرکت هاي کوچک و بزرگ متداول است، اصولاً دستگاه هاي ذخيره سازي اطلاعات( مثل ديسک هاي سخت)، به يک سرور متصل مي شوند( شکل 1).

 براي بالا بردن آستانه تحمل در برابر خرابي( fault tolerance)، دستگاه هاي ذخيره سازي، گاهي اوقات به دو سرور متصل مي شوند. بگونه اي که در آن واحد، تنها يک سرور قادر به استفاده از دستگاه ذخيره سازي خواهد بود.
در هر دو مورد، سيستم ذخيره سازي، تنها در ارتباط با سروري که مستقيماً به آن متصل مي باشد، در دسترس خواهد بود. سرورهاي ديگر نمي توانند مستقيماً به داده ها دسترسي داشته باشند. آنها هميشه مجبورند از طريق سروري که مستقيماً به دستگاه ذخيره سازي متصل مي باشد، به اطلاعات و فضاي ذخيره سازي داخل آن دسترسي پيدا کنند.
در نتيجه، اين نوع معماري سنتي، معماري « سرور- مرکزي» يا « سرور- محور» ناميده مي شود. در اين رويکرد، سرورها و دستگاه هاي ذخيره سازي، عموماً از طريق کابل هاي SCSI به يکديگر متصل مي شوند.
همانطور که در بالا ذکر شد، در معماري سرور- محور، دستگاه هاي ذخيره سازي داده، تنها در رابطه با يک يا دو سرور که به آن متصل هستند، وجود خارجي دارند. بنابراين، خرابي هر دوي اين سرورها، دسترسي به داده ها را غير ممکن مي سازد. اين مسئله براي اغلب شرکتهاي امروزي غير قابل پذيرش است. حداقل بعضي از داده هاي شرکت( براي مثال، فايل هاي بيماران در يک محيط بيمارستاني و يا سايت هاي وب شرکت هاي تجارت الکترونيک) مي بايست دائماً و بدون وقفه در دسترس باشند.
عليرغم اينکه چگالي ذخيره سازي ديسک هاي سخت و نوارهاي مغناطيسي، بواسطه پيشرفت هاي فني، دائماً رو به افزايش است، اما نياز به فضاي ذخيره سازي، با سرعت بيشتري رشد مي کند. در نتيجه ناگزيريم همواره دستگاههاي ذخيره سازي بيشتري را به سرور متصل نماييم. اين واقعيت ما را به اين مشکل واقف مي نمايد که هر کامپيوتر، تنها تعداد محدودي کارتهاي ورودي/ خروجي ( براي مثال کارتهاي SCSI) را مي تواند در خود جاي دهد. بعلاوه، طول کابلهاي SCSI به حداکثر 25 متر محدود مي شود. اين بدان معنا است که ظرفيت يا فضاي ذخيره سازي که مي توان با استفاده از فناوري هاي متعارف( با اتصال به سرور) تأمين نمود، کاملاً محدود مي باشد. بنابراين فناوريهاي سنتي، ديگر قادر به پاسخگويي تقاضاي رو به رشد ظرفيت ذخيره سازي داده ها نيستند.

اين حقيقت که در محيط هاي سرور-محور، سيستم storage، بطور استاتيکي به سرور متصل مي شود، باعث مي گردد که يک کامپيوتر نتواند به دستگاه ذخيره سازي متصل به کامپيوتر ديگر، دسترسي داشته باشد. بعبارت ديگر اگر يک کامپيوتر نياز به فضاي ذخيره سازي بيشتري داشته باشد، وجود فضاي خالي در سيستم متصل به کامپيوتر ديگر، به وي کمکي نمي کند.
اشکال قابل طرح ديگر اينکه، در يک محيط LAN، عموماً دستگاه هاي ذخيره سازي، در سراسر يک ساختمان پراکنده هستند. اين بدان خاطر است که اغلب کامپيوترهاي جديد، بدون ملاحظات طراحي، در گوشه و کنار محيط شبکه LAN، نصب و مکرراً ارتقاء داده مي شوند. از سوي ديگر ممکن است کامپيوترها، عمداً بواسطه کاهش ترافيک داده اي LAN، نزديک کاربران استقرار يابند. بهرحال، نتيجه نهايي اين خواهد بود که دستگاه هاي ذخيره سازي در تعداد زيادي اطاق، پراکنده گشته آن هم بگونه اي که در مقابل دسترسي غير مجاز محافظت نگرديده و از تهويه مناسب نيز برخوردار نخواهند بود.معماري IT مبتني بر سيستم هاي ذخيره سازي(Storage-Centric) و مزاياي آن شبکه هاي ذخيره سازي قادرند مشکلات مطرح شده در مورد شبکه هاي « سرور- محور» را حل نمايند. علاوه بر اين، شبکه هاي ذخيره سازي، وعده هاي جديدي را براي مديريت بهينه داده ها ارائه نمودند.

ايده حاکم بر شبکه هاي ذخيره سازي آن است که کابل SCSI، با يک شبکه( علاوه بر شبکه LAN موجود) که اصولاً براي مبادله داده ها بين کامپيوترها و دستگاههاي ذخيره سازي طراحي مي گردد، جايگزين مي شود( شکل 3).
در مقابل با شبکه هاي سرور- محور، در شبکه هاي ذخيره سازي، دستگاه هاي ذخيره سازي بصورت کاملاً مستقل از هر کامپيوتر، عرض اندام مي کنند. چندين سرور، مستقيماً و بدون نياز به درگير شدن سروري ديگر روي شبکه، مي توانند به دستگاه ذخيره سازي واحدي متصل گردند. از اينرو شبکه هاي ذخيره سازي، در مرکز معماري IT قرار مي گيرند؛ در اين حالت، سرورها فقط وظيفه پردازش داده ها را بعهده مي گيرند. بنابراين، معماري هاي IT مبتني بر شبکه هاي ذخيره سازي، اصطلاحاً معماري Storage-centric ناميده مي شوند.
شبکه Storage، باعث تمرکز و تجميع دستگاه هاي ذخيره سازي مي گردد. اين امر از طريق جايگزين نمودن هارد ديسک هاي کوچک متصل به کامپيوترها، با يک زير سيستم ديسک( Disk subsystem) بزرگ محقق مي گردد. اخيراً ( در سال 2010) زير سيستم هاي ديسک، داراي يک حداکثر ظرفيت ذخيره سازي تا يک پتا بايت (petabyte) هستند. شبکه ذخيره سازي، مشترکاً به همه کامپيوترها اجازه دسترسي به زير سيستم ديسک را مي دهد. بدينگونه ظرفيت آزاد زير سيستم ديسک، به کامپيوتري که به آن نياز دارد، بصورت کاملاً انعطاف پذير اختصاص مي يابد. درست به همين شکل، مجموعه هاي کوچک نوار مغناطيسي نيز مي توانند جاي خود را به يک tape library بزرگ بدهند.

امروزه شرکت هاي بيشتر و بيشتري در سراسر دنيا به معماري Storage-centric رو مي آورند. اين فناوري اکنون به عنصر اصلي ديتا سنترها و سيستم IT شرکت هاي بزرگ تبديل شده است. اخيراً شرکتهاي متوسط نيز بطور روز افزون، اين نوع شبکه را مد نظر قرار مي دهند.
در اين حوزه از مقالات، قصد داريم مزاياي شبکه هاي storage را به تصوير بکشيم. به منظور فراهم نمودن پيش درآمدي بر اين موضوع، در اين مقاله ابتدا سعي نموديم تا خواننده را با تعدادي از مشکلات اصلي معماري سرور-مرکزي( server-centric) آشنا نموده و سپس با ذکر تعدادي از مزاياي معماري Storage-centric ( از طريق ارتقاء يک application server)، به معرفي اجزاء و مؤلفه هاي اين معماري انقلابي بپردازيم.
در سيستم هاي IT مدرن نيز معمولاً داده ها، روي هارد ديسک ها و نوارهاي مغناطيسي ذخيره مي گردند. اما مسلماً يک سيستم ذخيره سازي بزرگ و واحد، اقتصادي تر از چندين مورد کوچک تر و منفرد مي باشد. اين بدان معناست که ديسک هاي کوچک منفصل، بوسيله يک زير سيستم ديسک بزرگ واحد، جايگزين مي گردند. در مقابل با يک فايل سرور، يک زير سيستم ديسک هوشمند(intelligent disk subsystem) را مي توان بعنوان يک « سرور ديسک سخت» تلقي نمود؛ ساير سرورها مي توانند از هارد ديسک هاي تحت مديريت شبکه storage، درست همانند درايوهاي ديسک محلي استفاده نمايند. ما در شماره بعدي مقاله درباره قابليت هاي زير سيستم هاي ديسک مدرن مثل instant copy و remote mirroring صحبت خواهيم نمود.
البته در شبکه هاي ذخيره سازي، فناوري سخت افزاري نوارهاي مغناطيسي و tape libraryها تغيير چنداني نمي کند.
Fiber channel، بعنوان يک فناوري ارتباطي بالغ در حوزه storage، از چنان استحکامي برخوردار است که شبکه هاي ذخيره سازي را مي توان مبتني بر سيستم هاي باز( Unix، Windows، Novel Netware، MacOs، OS/400) و نيز کامپيوترهاي mainframe پياده سازي نمود.
جاييکه Fiber channel يک فناوري ارسال جديد را معرفي مي کند، رقيب آن iSCSI، مبتني بر TCP/IP و گيگابيت اترنت عمل مي نمايد. InfiniBand و FCOE Fiber channel روي اترنت، دو رويکرد جديد هستند که سعي در متمرکز نمودن همه ترافيک داده روي يک فناوري ارسال واحد را دارند. در ادامه اين لايه از مقالات، در شماره هاي آتي، شماره را با اين مباحث بطور دقيق و مؤثر آشنا خواهيم نمود. اما اکنون بهتر است کمي بيشتر با آناتومي سخت افزاري محيط هاي ذخيره سازي اطلاعات آشنا شويم.

زير سيستم هاي ديسک هوشمند ( intelligentdisk subsystems) ديسک هاي سخت و نوارهاي مغناطيسي، مهمترين محيط براي ذخيره سازي داده ها تلقي مي شوند. هنگاميکه شبکه هاي ذخيره سازي معرفي شدند، دستگاه هاي متعدد ذخيره سازي کوچک موجود، با تعدادي سيستم هاي ذخيره سازي بزرگ جايگزين شدند( Storage Consolidation). زير سيستم هاي ديسک بزرگ مي توانند از چند صد گيگابايت تا ده ها پتابايت اطلاعات را ( وابسته به ظرفيت ذخيره سازي)در خود ذخيره نمايند. بعلاوه، آنها داراي قابليت هاي زيادي همانند دسترس پذيري بالا( high availability)، قدرت عملکرد بالا( high performance)، remote mirroring، instant Copy و ... با قيمتي معقول مي باشند. مديريت تعدادي محدود از سيستم هاي ذخيره سازي، بطور قابل توجهي ساده تر و کم هزينه تر از مديريت تعداد زيادي ديسک هاي سخت کوچک و جدا از هم مي باشد.

? معماري حاکم بر زير سيستم هاي ديسک هوشمند
 

در مقايسه با يک فايل سرور، يک disk subsystem را مي توان بعنوان يک « سرور ديسک» سخت تلقي نمود. سرورها با استفاده از تکنيک هاي استاندارد I/O همانند SCSI و Fiber channel يا iSCSI به پورت اتصال disk subsystem متصل شده و بدينگونه از ظرفيت ذخيره سازي آن بهره گيري مي نمايند. ساختار داخلي زير سيستم ديسک، کاملاً پنهان از سرور مي باشد بدان معنا که سرور تنها ديسک هايي را مي بيند که disk subsystem به سرور تخصيص داده است. در داخل disk subsystem نيز پورت هاي داخلي I/O براي اتصال ديسک هاي سخت به کنترلر وجود دارند.
در اغلب disk subsystemها، بين پورت هاي اتصال و ديسک هاي سخت، يک کنترلر وجود دارد. کنترلر با کمک تکنيکي بنام RAID، ميزان دسترس پذيري داده و کارايي( performance) سيستم را به ميزان قابل توجهي افزايش مي دهد.کنترلر به منظور شتاب بخشيدن به فرايند خواندن/ نوشتن سرور روي ديسک، از يک حافظه کاشه استفاده مي نمايد.
disk subsystemها در همه اندازه ها موجود مي باشند. زير سيستم هاي ديسک کوچک، داراي يک يا دو پورت اتصال براي سرورها يا شبکه هاي ذخيره سازي، شش تا هشت ديسک سخت( وابسته به ظرفيت ديسک) و فضاي ذخيره سازي چند ترابايتي مي باشند. disk subsystemهاي بزرگ، داراي چند ده پورت اتصال، براي سرورها و شبکه هاي ذخيره سازي، کنترلرهاي اضافي و چندين کانال I/O هستند.
تعداد زيادي سرور از طريق يک پورت اتصال، مي توانند به disk subsystem متصل گردند.
disk subsystemهاي بزرگ، معمولاً تا يک پتابايت داده را در خود ذخيره نموده و بيش از يک تن وزن دارند.
شکل(5)، يک نمايش ساده شده از يک زير سيستم ديسک را نمايش مي دهد. در واقع معماري يک disk subsystem واقعي بسيار پيچيده تر از اين شکل مي باشد. اگرچه اجزاي اصلي سيستم، همانهايي هستند که در شکل نمايش داده شده اند. شکل ساده شده(5)، مبناي کافي براي ادامه بحث ما روي اين فناوري را ارائه مي نمايد.

اغلب disk subsystemها داراي اين مزيت هستند که فضاي خالي ديسک را مي توان بصورت کاملاً انعطاف پذير به هر سرور متصل به آن اختصاص داد. شکل(6)، دوباره به مثال شکل(2) باز مي گردد. در شکل (2) تخصيص فضاي بيشتر به سرور 2( حتي اگر اين فضا روي سرورهاي 1 و 3 موجود باشد)، ممکن نيست. در شکل (6)، در اين مورد مشکلي نيست. همه سرورها يا مستقيماً و يا بطور غير مستقيم، از طريق شبکه storage به زير سيستم ديسک متصل مي شوند. در اين پيکربندي، مي توان به هر سرور فضاي خالي ذخيره سازي موجود را اختصاص داد. البته بايد به اين نکته توجه شود که ظرفيت خالي ذخيره سازي، هم به ديسکهاي سخت از قبل نصب شده که هنوز استفاده نشده اند اطلاق مي شود و هم اسلات هاي خالي که آمادگي پذيرش ديسک هاي سخت را دارند.

? ديسک هاي سخت و کانال هاي داخلي I/O
 

کنترلر زير سيستم ديسک، مي بايست در نهايت همه داده ها را روي هارد ديسک ها ذخيره نمايد. ديسک هاي سخت استاندارد( که اخيراً در طيف 36 گيگابايت تا 2 ترابايت هستند، براي اين منظور مورد استفاده قرار مي گيرند. از آنجاييکه حداکثر تعداد ديسک هاي سخت قابل استفاده محدود مي باشد، اندازه ديسک سخت، شاخصي از حداکثر ظرفيت Disk subsystem را ارائه مي نمايد. هنگام انتخاب ظرفيت هارد ديسک هاي داخلي، سنجش ميزان اهميت حداکثر کارايي (performance) در مقابل حداکثر ظرفيت کل سيستم در آن کاربرد خاص، ضروري است. اگر کفه کارايي سنگين تر باشد، استفاده از هارد ديسک هاي کوچکتر، به قيمت کاهش حداکثر ظرفيت، سودمند خواهد بود: با فرض يک حداکثر ظرفيت معين، اگر تعداد بيشتري ديسک سخت( داخل زير سيستم ديسک) موجود باشند، داده ها روي چندين هارد ديسک توزيع گشته و بدينگونه بار کل، روي بازوها و هدهاي خواندن/ نوشتن( و معمولاً کانالهاي ورودي/خروجي بيشتري)پراکنده مي گردد. البته براي اغلب کاربردها، ديسک هاي سخت با اندازه متوسط کافي بنظر مي رسد. صرفاً براي کاربردهايي با نيازهاي performance فوق العاده بالا، مي بايست هارد ديسک هاي کوچکتر مد نظر قرار گيرد. اگرچه به اين نکته بايد توجه داشته باشيم که هارد ديسک هاي مدرن امروزي، اصولاً داراي زمان هاي جستجوي کوتاه تر و حافظه هاي کاشه بزرگتر هستند. بنابراين در هر کاربرد خاص، بايد بطور دقيق هارد ديسکها را از جنبه ارائه حداکثر performance ( براي يک پروفايل بار معين) مورد بررسي قرار دهيم.
تکنيک هاي I/O استاندارد، همانند Fiber ,Channel، SCSI SATA و SAS( Serial Attached SCSI) و تا حدي SSA(Serial Storage Architecture) براي کانال هاي I/O داخلي، بين پورت هاي اتصال و کنترلر و نيز بين کنترلر و ديسک هاي سخت داخلي مورد استفاده قرار مي گيرند. اگرچه گاهي اوقات، با تکنيک هاي I/O خاص شرکت سازنده نيز مواجه مي شويم. جداي از تکنولوژي I/O مورد استفاده، کانالهاي I/O را مي توان با redundancy داخلي( بمنظور افزايش fault-tolerance زير سيستم ديسک) طراحي نمود. حالت هاي مختلف موجود در ذيل معرفي مي گردند:

?*اکتيو
 

در کابل کشي اکتيو، تک تک هارد ديسک ها فقط از طريق يک کانال I/O به کنترلر متصل مي شوند در صورتيکه اين مسير دچار اشکال شود، ديگر امکان دسترسي به داده ها وجود ندارد.

?*اکتيو/ پسيو
 

در کابل کشي اکتيو/ پسيو، هارد ديسک ها از طريق دو کانال I/O به کنترلر متصل مي شوند در حالت عملکرد نرمال، کنترلر با ديسک هاي سخت از طريق اولين کانال ورودي/ خروجي ارتباط برقرار مي کند و کانال I/O دوم مورد استفاده قرار نمي گيرد. در شرايطي که اولين کانال I/O دچار اشکال شود، زير سيستم ديسک از اولين کانال، به دومين کانال I/O سوئيچ مي نمايد.

?*اکتيو/ اکتيو( بدون اشتراک گذاري بار)
 

در اين روش کابل کشي، کنترلر از هر دو کانال I/O در حالت عملکرد نرمال استفاده مي نمايد هارد ديسک ها به دو گروه تقسيم مي شوند: در حالت عملکرد نرمال، اولين گروه از طريق کانال I/O اول و گروه دوم توسط کانال I/O دوم آدرس دهي مي گردند. اگر يک کانال I/O دچار مشکل شود، هر دو گروه از طريق کانال I/O ديگر آدرس دهي مي شوند.

?*اکتيو/ اکتيو( با اشتراک گذاري بار)
 

در اين رويکرد، همه هارد ديسک ها در حالت عملکرد نرمال از طريق هر دو کانال I/O آدرس دهي مي شوند کنترلر، بار را بطور ديناميکي بين دو کانال I/O تقسيم مي کند بطوريکه سخت افزار موجود، بصورت بهينه مورد استفاده قرار مي گيرد. اگر يکي از دو کانال I/O دچار آسيب شود، سپس ارتباط از طريق کانال ديگر صورت مي پذيرد.
کابل کشي اکتيو، ساده ترين و ارزان ترين روش بوده اما هيچگونه تمهيداتي براي مواجهه با خرابي ارائه نمي کند. کابل کشي اکتيو/ پسيو، حداقل نيازهاي حفاظتي را در مورد بروز خرابي ارائه نموده در حاليکه کابل کشي اکتيو/اکتيو با قابليت اشتراک گذاري بار، حداکثر استفاده را از سخت افزار مربوطه مي نمايد.
JBOD: فقط يک خوشه از ديسک هاي سخت اگر ما زير سيستم هاي ديسک را نسبت به کنترلرهاي آن با هم مقايسه کنيم، مي توان آنها را به سه سطح تقسيم نمود:
1) بدون کنترلر
2) داراي کنترلر RAID
3) داراي کنترلر هوشمند با سرويسهاي اضافي همچون instant copy و remote mirroring اگر زير سيستم ديسک داراي کنترلر داخلي نباشد، صرفاً يک محفظه فيزيکي حاوي يک مجموعه ديسک( JBOD)، خواهد بود. در اين مورد، ديسکهاي سخت، همراه با اتصالات مربوط به کانالهاي I/O و منبع تغذيه در داخل يک کيس مخصوص، يکجا جمع شده اند. بهرحال مديريت يک JBOD، در مقايسه با تعدادي ديسک سخت جدا از هم، ساده تر مي باشد. زير سيستم هاي ديسک سخت JBOD متداول، داراي 8 يا 16 ديسک سخت مي باشند. يک سرور متصل به JBOD، همه اين ديسک هاي سخت را بعنوان ديسک هاي مستقل از هم تشخيص مي دهد. بنابراين به 16 آدرس براي يک JBOD حاوي 16 هارد ديسک، نياز داريم. در بعضي تکنيک هاي I/O همانند SCSI و Fiber channel، اين امر مي تواند به يک مانع، در آدرس دهي ديسک ها منجر شود.
در مقايسه با زير سيستم هاي ديسک هوشمند، يک JBOD بطور اخص قادر به پشتيباني از RAID يا ساير اشکال virtualization نيست. در صورت نياز به اين تکنيک، ميتوان از قابليت نرم افزاري روي ديسک يا يک محصول مستقل براي اينکار در شبکه storage استفاده نمود.
منبع: بزرگراه رايانه، شماره 129