اگرچه ما ندرتاً به آنها توجه مي کنيم، اما Plug-inها ابزارهائي هستند که به مرورگرها امکان مي دهند تا بسياري از انواع مضامين آنلاين را نمايش دهند. ما در اين مقاله به بررسي تعدادي از متداولترين Plug-inها و اينکه چرا به آنها نياز داريم، خواهيم پرداخت.
در دنياي وب، مرورگرها يک اينترفيس مابين ما و تمام چيزهائي که اينترنت براي عرضه دارد، تأمين مي کنند. با اينحال، دسترسي به بعضي از انواع مضامين آنلاين( براي مثال ويديو) به ابزارهاي اضافه اي نياز دارد که تحت عنوان Plug-inها شناخته مي شوند. در اين مقاله، ما به بررسي رايجترين Plug-inها، کارهائي که انجام مي دهند و اينکه چرا داراي اهميت هستند خواهيم پرداخت.
Plug-inها کاملاً با Add-onها تفاوت دارند. در حاليکه يک Plug-in يک مؤلفه نرم افزاري اضافي است که به يک مرورگر اجازه مي دهد مضامين چند رسانه اي را نمايش دهد، يک Add-on( که گاهي اوقات تحت عنوان يک ضميمه يا Extension شناخته مي شود) چيزي است که عملکرد اضافي در داخل اينترفيس خود مرورگر را ارائه مي نمايد. براي مثال، Adobe Flash يک Plug-in است که به شما اجازه مي دهد انيميشنها و ويديوها را بر روي سايتهاي وب مشاهده کنيد، در حاليکه يک Add-on نظير Adblock تنها از نمايش آگهيهاي تبليغاتي براي شما جلوگيري خواهد کرد. با اينحال Plug-inها، تنها مضمون آنلاين را پخش نمي کنند، آنها فايلهائي که بصورت محلي بر روي PC شما ذخيره شده اند را نيز به خوبي پخش خواهند نمود.
يک مورد که پيش از آغاز بحث بايستي بر روي آن تأکيد داشته باشيم، اهميت اطمينان يافتن از اين موضوع است که شما جديدترين نسخه هر Plug-in که از آن استفاده مي کنيد را در اختيار داريد، زيرا اگر سهواً خود را بر روي يک سايت وب بدخواهانه ببينيد، رخنه هاي امنيتي نسخه هاي قديمي تر Plug-inها به آساني قابل بهره برداري خواهند بود. خوشبختانه، آخرين نسخه از مرورگر Firefox مي تواند اين کار را براي شما انجام دهد. اگر از مرورگر ديگري استفاده مي کنيد، بايد بطور منظم از سايتهاي وب توسعه دهندگان Plug-inها بازديد نمائيد تا مطمئن شويد که آخرين نسخه ها را در اختيار داريد، هرچند که بعضي از آنها ( نظير Adobe Reader) در صورت نياز به بروز رساني به شما اطلاع خواهند داد.

Adobe Flash Player />

AdoAdobe Flash Player که يک فناوري توکار توسعه يافته در دهه 90 ميلادي است، يکي از شناخته شده ترين Plug-inهاي مرورگر به حساب مي آيد. Flash Player در واقع فراگيرترين Plug-in مرورگر نيز مي باشد. تخمين زده مي شود که اين Plug-in بر روي بيش از 90 درصد کامپيوترهاي جهان نصب شده است. اين Plug-in که پس از خريداري شرکت توسعه دهنده آن يعني Macromedia توسط Adobe در سال 2005 به تملک Adobe درآمد، معمولاً براي گرافيکها، انيميشنها، بازيهاي تعاملي و ويديوها مورد استفاده قرار مي گيرد. اندازه فايلهاي Flash(.swf) در مقايسه با ساير فرمتها نسبتاً کوچک است که باعث مي شود براي استفاده بر روي وب ايده آل باشند زيرا به پهناي باند زيادي احتياج ندارند.

Silverlight
 

Silverlight يک Plug-in متعلق به شرکت مايکروسافت است که توابعي مشابه Flash Player Plug-in را انجام مي دهد و به يک مرورگر امکان مي دهد تا مضمون رسانه اي غني نظير ويديو، انيميشن و گرافيکها را نمايش دهد. بعضي از متخصصين صنعتي تا جائي پيش رفته اند که معتقدند Silverlight مي تواند Flash را منسوخ نمايد، اما محصول Adobe در حال حاضر تسلط کامل بر بازار را در اختيار دارد. به همين دليل، مايکروسافت با يک چالش مهم براي متقاعد نمودن توسعه دهندگان به ايجاد مضمون براي فرمت Silverlight( بجاي Flash) مواجه است، چيزي که مطمئناً يک شبه اتفاق نخواهد افتاد.

Java
 

Java Plug-in که گاهي اوقات تحت عنوان Java Runtime Environment شناخته مي شود، به شما اجازه مي دهد تا برنامه هائي را در مرورگر خود اجرا کنيد که از فناوري جاوا استفاده مي نمايند. Java که يکسال پيش از Flash يعني در سال 1995 توسط Sun Microsystems ايجاد شد، يک زبان برنامه نويسي است که به توسعه دهندگان امکان مي دهد« اپلتهاي» ( Applet) تعاملي را بر روي يک صفحه وب ايجاد نمايند که بدون آنکه مجبور به نوسازي صفحه باشيد، تغيير مي کنند. اين اپلتها عموماً براي سيستمهاي ثبت نام( Booking) سايتهاي وب( نظير نمونه هائي که بر روي سايتهاي وب شرکتهاي مسافرتي و خطوط هوائي مشاهده مي کنيد) و يا سايتهاي آزمايش کننده سرعت اتصال باند پهن مورد استفاده قرار مي گيرند. شما نبايد Java را با JavaScript اشتباه بگيريد. JavaScript يک زبان برنامه نويسي مجزا است که براي ايجاد صفحات وب ديناميک بکار گرفته مي شود.

Acrobat Reader
 

Adobe Reader Plug-in که عملکرد Adobe Reader را در داخل مرورگر شما تأمين مي کند، نمونه ديگري است که احتمالاً با آن آشنائي کامل داريد. اين Plug-in به شما اجازه مي دهد تا در داخل صفحات وب بر روي فايلهاي PDF(Portable Document Format) کليک نموده و آنها را باز کنيد، بدون آنکه مجبور باشيد ابتدا آنها را به دسک تاپ خود بارگذاري نمائيد. اين Plug-in در عين حال به شما امکان مي دهد تا فايلهاي PDF را از داخل اينترفيس مرورگر خود چاپ کنيد. در ماه هاي اخير، Plug-in مذکور در معرض مشکلات امنيتي متعددي قرار گرفته است که تا حدود زيادي به محبوبيت گسترده آن مربوط مي شود. در واقع تبهکاران سايبر مي دانند که بسياري از مردم از اين Plug-in استفاده مي کنند، بنابراين به يک هدف جدي براي افرادي تبديل شده است که به دنبال راهي جهت نفوذ به کامپيوترهاي کاربران هستند.

QuickTime
 

QuickTime که در سال 1991 توسط شرکت Apple ايجاد شد، اکنون بصورت استاندارد در داخل Mac OS تعبيه مي شود. اکثر کاربران ويندوز نيز احتمالاً آن را در کنار iTunes بر روي سيستمهاي خود نصب مي کنند. اين Plug-in که بصورت نرم افزار کاربردي مستقل QuickTime Player نيز قابل دسترسي مي باشد، به شما اجازه مي دهد تا گرافيکهاي 3 بعدي و انيميشنها را در مرورگر خود مشاهده نمائيد، هرچند که در اصل براي پخش فايلهاي صوتي و ويديوئي مورد استفاده قرار مي گيرد. برخلاف بسياري از Plug-in هاي ديگري که در اينجا به آنها اشاره کرده ايم، QuickTime با سيستم عامل Open Source لينوکس سازگار نيست.

Windows Media Player
 

مايکروسافت از سال 1991 به بعد، نرم افزارهاي پخش رسانه اي را نيز در قالبهاي مختلفي عرضه مي کند، البته تحت نامهاي متفاوت. اين نرم افزار که اکنون تحت عنوان Windows Media Player و يا بطور ساده تر WMP شناخته مي شود، بطور از پيش نصب شده بر روي اکثر سيستمهاي ويندوز ارائه مي گردد، هرچند که بخاطر قوانين کميسيون اروپا، مايکروسافت مجبور شده است يک نسخه فاقد WMP از ويندوز را عرضه نمايد. مايکروسافت يک نسخه سازگار با Mac از نرم افزار WMP خود را نيز تهيه کرد، اما عرضه و توسعه آن را در سال 2003 متوقف نمود. لينوکس هرگز تحت پشتيباني اين نرم افزار قرار نگرفت. Plug-inهاي Windows Media Player براي مرورگرهاي Firefox و Opera قابل دسترسي هستند که به شما اجازه مي دهند مضمون صوتي و ويديوئي را در داخل پنجره مرورگر خود پخش کنيد.

RealPlayer
 

RealPlayer يک نسخه Plug-in ديگر از يک نرم افزار پخش رسانه اي مشهور است که براي پخش فايلهاي صوتي ويديوئي جاسازي شده در سايتهاي وب مورد استفاده قرار مي گيرد. برخلاف QuickTime و Windows Media Player، اين نرم افزار از سيستم عامل لينوکس و همچنين سيستمهاي عامل موبايل نظير Palm OS و Symbian پشتيباني مي کند. RealPlayer کار خود را از سال 1995 آغاز کرده و مبتني بر موتور رسانه اي Helix( Open Source) مي باشد. با اينحال، اين نرم افزار در گذشته با انتقادهاي زيادي مواجه مي شد زيرا خودش را بعنوان پخش کننده رسانه اي پيش فرض نصب مي کرد و هر بار که کامپيوتر خود را راه اندازي مي کرديد، جعبه هاي Pop-up آزاردهنده اي را نمايش مي داد. البته اين مشکلات در آخرين نسخه هاي نرم افزار برطرف شده اند.

آينده و HTML5
 

هنگاميکه استاندارد HTML5 بطور گسترده اي مورد پذيرش و انطباق قرار گيرد، Plug-inهائي نظير انواعي که در اين مقاله به آنها اشاره کرديم به موضوعاتي در گذشته تبديل خواهند شد. HTML5 آخرين بروزرساني براي استاندارد HTML(Hypertext Markup Language) است که به مرورگرها امکان مي دهد محتواي سايتهاي وب را نمايش دهند. با HTML5، توسعه دهندگان وب امکان تعبيه مستقيم ويديو، انيميشن و ساير مضامين رسانه اي غني بر روي يک صفحه وب را بدست خواهند آورد، بدون آنکه درباره وجود هرگونه Plug-in نگراني داشته باشند زيرا هر مرورگر سازگار با HTML5 بطور پيش فرض از توانائي نمايش آنها برخوردار خواهد بود. با اينحال، ايجاد استاندارد جديد براي وب يک فرآيند پيچيده به حساب مي آيد و HTML5 نيز هنوز تکميل نشده است. از سوي ديگر، کنسرسيوم W3C(World Wide Web Consortium) نيز آن را رسماً به تصويب نرسانده و به همين دليل ممکن است چند سال با پذيرش گسترده اين استاندارد فاصله داشته باشيم.
منبع: بزرگراه رايانه، شماره 129pan>