تابلو اقليدس اثر رافائل نقاش ايتاليايي

در رابطه با زندگي اقليدس (Euclid) اطلاعات بسيار کمي در دسترس مي باشد، مشخص است که وي استاد رياضيات در دانشگاه اسکندريه بوده و بنظر مي رسد که او تعليمات رياضي خود را در مدرسه افلاطوني در آتن گذرانده باشد.
از اقليدس اقلا" ده کتاب بر جاي مانده است که کتاب اصول آن از همه بيشتر مورد توجه قرار گرفته شده است. جالب است بدانيد که نسخه هاي بسياري از کتاب اصول اقليدس که به زبان انگليسي وجود دارد ترجمه متن عربي اين کتاب است و نه متن يوناني، که در سال 1120 توسط محققين انگليسي از روي يکي از ترجمه هاي قديمي عربي کتاب اصول او تهيه شده است.
کتاب اصول اقليدس منحصر به هندسه نمي باشد بلکه در مجموع ملاحظاتي است که شامل نظريه اعداد، جبر و هندسه مي شود. اگرچه اقليدس در اين کتاب به ارائه تعداد زيادي تعاريف و قضايا پرداخته اما بيشتر متن اين کتاب جمع آوري کارهاي پيشينيان وي بوده است و ارزش کتاب به گزينش ماهرانه و ارائه يک روال منظقي به دانسته هاي گذشتگان او مي باشد.
کتاب اصول اقليدس شامل 13 مقاله و در مجموع 465 قضيه مي باشد. مقاله اول کتاب راجع به اصول موضوع و متعارف هندسه بوده که در آن به خواص خط، مثلث، متوازي الاضلاع، مربع و ... پرداخته مي شود.
مقاله دوم شامل 14 قضيه مي باشد که راجع به روابط ميان اجزاي اشکال هندسي مي باشد که برخي از آنها همان اتحادهاي جبري هستند که همه ما با آنها آشنايي داريم. مقاله سوم که شامل 39 قضيه است پيرامون خواص دايره به بحث مي پردازد و قضايايي راجع به وترها، مماسها و ... که اغلب در هندسه دبيرستان با آنها آشنا شده ايم را مطرح مي کند. مقاله چهارم طي 16 قضيه بيان مي کند که چگونه مي توان از خط کش و پرگار در ترسيمات هندسي کمک گرفت.
شايد يکي از زيباترين قسمتهاي اين کتاب مقاله پنجم آن باشد که بصورت کاملا" ماهرانه به بررسي مسئله تناسب مي پردازد، مجموع مطالب اين مقاله کمک بسياري به کشف اعداد ناگويا (گنگ) نموده است. در مقاله ششم اقليدس به تعريف و ارائه خواص مثلث هاي متشابه مي پردازد و از آنجا به حل هندسي معادلات درجه دوم نيز مي رسد.
مجموع مقالات هفت، هشت و نه شامل قضايايي پيرامون نظريه اعداد مي باشند. قضايي نظير چگونگي يافتن بزرگترين مقسوم عليه مشترک ميان چند عدد يا تناسبهاي مربوط به سلسه اعداد و تصاعد هاي هندسي و ... . از زيباترين قضاياي مقاله نهم مي توان به اين مورد اشاره کرد که : "هر عدد صحيح بزرگتر از يک را مي توان به يک صورت و فقط يک صورت به شکل حاصلضرب اعداد اول نمايش داد."
مقاله نهم به بررسي اعداد گنگ مي پردازد، بسياري از محققين و دانشمندان اين مقاله را با ارزش ترين مقاله در کتاب اصول اقليدس مي دانند. مجموعه مقالات ده، يازده و دوازده به بررسي هندسه فضايي اختصاص دارد. تعاريفي مانند نقطه، خط و صفحه در فضا و قضاياي مربوطه.
منبع:http://www.senmerv.com