براي نخستين بار در کشور صورت گرفت

براي نخستين بار در کشور رقم مقاوم به بيماري پوسيدگي ريزوکتونيايي ريشه و طوقه چغندرقند توسط مرکز تحقيقات کشاورزي و منابع طبيعي استان همدان معرفي شد.
عضو هيئت علمي مرکز تحقيقات کشاورزي و منابع طبيعي استان همدان با اعلام اين مطلب در گفت و گوي اختصاصي با خبرنگار ايانا گفت: عامل بيماري پوسيدگي ريزوکتونيايي ريشه و طوقه چغندرقند قارچ ريزوکتونيا سولاني است و گروه آناستُموزي 2-2 آن بيشترين خسارت را در مناطق چغندرکاري به محصول وارد مي کند.
حسن ابراهيمي کولايي افزود: اين قارچ به ريشه و طوقه چغندرقند در حال حجيم شدن حمله مي کند و باعث پوسيدگي خشک آن مي شود. همچنين اين قارچ از جمله عوامل بيماريزاست که به علت خاکزي بودن و خسارت زدن در مرحله بلوغ چغندرقند به روشهاي زراعي و شيميايي (از جمله ضدعفوني بذر) قابل کنترل نيست.
وي با اشاره به اينکه 30 درصد مزارع کشور به عامل بيماري پوسيدگي ريشه چغندرقند (که مهمترين آنها ريزوکتونياست) آلوده اند، تصريح کرد: با توجه به اينکه سالانه به طور متوسط 170هزار هکتار چغندرقند در کشور کشت ميشود، خسارت ناشي از آنها بيش از دو هزار ميليارد ريال برآورد مي شود.
ابراهيمي کولايي به واردات سالانه حدود 200 هزار واحد بذر چغندرقند مقاوم به بيماريها به کشور اشاره کرد و ادامه داد: به ازاي هر واحد 70 دلار و در مجموع هر سال 14ميليون دلار ارز از کشور خارج مي شود. که با تهيه و تکثير بذر مقاوم به بيماريها از خروج ارز جلوگيري مي شود.
اين محقق خاطرنشان کرد: در حاليکه اغلب مناطق چغندرکاري کشور به عامل اين بيماري آلوده اند تا به حال لاين يا رقم مقاوم به اين بيماري در کشور تهيه نشده بود. همچنين گاهي خسارت اين بيماري به حدي است که برخي از زارعان تمايلي به کشت چغندرقند ندارند.
وي اصلاح رقمهاي مقاوم به اين بيماري، مناسبترين، اقتصادي ترين و کارآمدترين روش کنترل اين بيماري عنوان کرد و گفت: در اوايل دهه 80 با شيوع بيماريهاي چغندرقند ضرورت اصلاح رقمهاي مقاوم به بيماريهاي شايع کشور بيش از پيش احساس شد که در اين جهت مسئوليت اصلاح رقمهاي مقاوم به پوسيدگي ريزوکتونيايي ريشه و طوقه چغندرقند از طرف موسسه اصلاح و تهيه بذر چغندرقند به مرکز تحقيقات کشاورزي و منابع طبيعي استان همدان واگذار شد.
ابراهيمي کولايي با اعلام اينکه فعاليت براي تهيه رقم مقاوم از سال 1382 شروع و پس از سالها تلاش مستمر و همه جانبه در سال جاري اولين گرده افشان مقاوم به پوسيدگي ريزوکتونيايي ريشه و طوقه چغندرقند در کشور تهيه شد، افزود: مراحل مقدماتي اين طرح تحقيقاتي در آزمايشگاه، گلخانه، کرتهاي ايزوله و مزرعه انجام شد که در نهايت هيبريدهاي تهيه شده به مدت دو سال در مزارع خراسان، کرج، آذربايجان غربي و همدان با شاهدهاي خارجي مقاوم و شاهدهاي داخلي مقايسه شدند.
وي يادآور شد: هيبريدهايي که عملکرد و عيار بالاتري داشتند انتخاب و همزمان مواد ژنتيکي در ميکروپلاتهاي ايزوله، که به اين منظور ساخته شدند، نسبت به بيماري پوسيدگي ريزوکتونيايي ريشه و طوقه چغندرقند مورد ارزيابي قرار گرفت و از هيبريدهاي انتخابي بالا، آنهايي که مقاومتشان کم بود حذف و بقيه انتخاب شدند.
همچنين از بين مواد ژنتيکي مورد مقايسه لايني که هيبريد آن عملکرد و عيار بالاتري داشت و نسبت به بيماري پوسيدگي ريزوکتونيايي ريشه و طوقه چغندرقند نيز مقاوم بود به عنوان اولين گرده افشان مقاوم به بيماري پوسيدگي ريزوکتونيايي ريشه و طوقه چغندرقند انتخاب شد.
عضو هيئت علمي مرکز تحقيقات کشاورزي و منابع طبيعي استان همدان اضافه کرد: اين رقم يک هيبريد منوژرم بوده و نسبت به بيماري پوسيدگي ريزوکتونيايي ريشه و طوقه چغندرقند مقاوم است.
وي رکورد عملکرد رقم را 5/91 تن در هکتار با عيار 66/17 درصد ثبت شده که محصول قند در هکتار آن 1/16 تن در هکتار دانست و تصريح کرد: در آزمايش ترويجي که در استان کرمانشاه اجرا شد عملکرد اين رقم 69 تن در هکتار با عيار 80/19 درصد بود. عملکرد اين رقم علاوه بر مناطق غيرآلوده، در مناطقي که شديداً به ريزوکتونيا و ريزومانيا آلوده بودند نيز همراه با شاهدهاي مقاوم خارجي ارزيابي شد. در اين مناطق تنشهاي ديگر مثل شوري نيز وجود داشت با اين وجود، اين رقم عملکرد خوبي داشت.
منبع:خبرگزاري کشاورزي ايران