مقدمه
در شبي تاريک و صاف ، ستارگان چنان مي‌درخشند که گويي مي‌توان با دست آنها را لمس کرد. در واقع بيشتر ستارگان قابل ديد براي چشم غير مسلح ، در محدوده يک هزار سال نوري واقع هستند. گذشته از ستارگان چشمک زن ، نواري مه مانند و کم نور در سرتاسر آسمان کشيده شده است که به آن راه شيري مي‌گوييم. اين مه حفره فام ، دهها هزار سال نوري با ما فاصله دارد. با دوربين دو چشمي يا تلسکوپ کوچک ، به صورت اجتماع انبوهي از هزاران هزار ستاره کم نور ديده مي‌شود. گرچه اين ستارگان بسيار دور دست هستند، ولي مجموع نور آنها را مي‌توان با چشم ديد.
مشخصات کهکشان راه شيري
کهکشان راه شيري ، کهکشاني مارپيچي است که شامل حدود 500 ميليارد ستاره است. اين کهکشان حدود 10 ميليارد سال پيش ، از يک ابر عظيم گاز و غبار تشکيل يافت. در قسمت مرکزي کهکشان راه شيري هسته‌اي کروي قرار دارد که ممکن است شامل يک حفره سياه نيز باشد. هسته توسط گروهي از دنباله‌هاي مارپيچي در برگرفته شده است. اين دنباله‌ها از ستاره‌هاي فروزان تازه شکل يافته تشکيل شده‌اند. هسته و قرص کهکشان با هاله‌اي از ستاره‌هايي با طول عمر بسيار زياد ، در بر گرفته شده‌اند.
قطر هسته يک کهکشان در حدود 10000 سال نوري است. قسمت احاطه کننده هسته داراي قطري برابر با 100000 سال نوري و ضخامتي برابر با 1000 سال نوري است . هاله کهکشان داراي قطري تا 50000 سال نوري است. منظومه شمسي (شامل ابر اوپتيک-اورت) با عرضي برابر با سه سال نوري نسبتا کوچک به نظر مي‌رسد. خورشيد با سرعتي حدود 220 کيلومتر (135 مايل) در ثانيه ، مرکز کهکشان را در مدت زماني حدود 250 ميليون سال دور مي‌زند. تا کنون خورشيد 15 تا 20 دور به گرد هسته کهکشان چرخيده است.
گذر صورتهاي فلکي از راه شيري
بيرون از راستاي راه شيري تعداد بسيار کمي ستاره کم نور وجود دارد. بطوري که درخشش مبهمي نيز از آنها آشکار نمي‌شود. به علت آنکه راه شيري دايره کاملي در سرتاسر آسمان تشکيل مي‌دهد، در هر نقطه روي زمين مي‌توان بخشهايي از آن را ديد. چند صورت فلکي مهم که راه شيري از ميانشان مي‌گذرد، شامل ذات الکرسي ، پرساوس ، ممسک الاعنه (ارابه ران) ، تکشاخ ، بادبان ، صليب ، عقرب ، قوس ، دلو و دجاجه است.
فراواني ميدان ستاره
انبوهترين ميدان ستاره‌اي ، در راه شيري جنوبي قرار دارد که منظر زيبايي در آسياي جنوبي و آفريقايي جنوبي بوجود مي‌آورد. براي رصد کنندگان واقع در نيمکره شمالي ، بهترين حالت راه شيري اواخر تابستان ديده مي‌شود. هنگامي که دجاجه را بتوان در بالاي سر ديد.
ماهيت راه شيري
ما منظره کهکشان عظيم و پرستاره‌اي را که درون آن زندگي مي‌کنيم، به صورت راه شيري مي‌بينيم. در کهکشان ما ، احتمالا صد هزار ميليون ستاره وجود دارد. ما در ميان اين کهکشان هستيم و به همين دليل نمي‌توانيم شکل کلي آن را به آساني تجسم کنيم. در واقع ، کهکشان راه شيري ، شبيه يک چرخ فلک غول پيکر است و دو بازوي پرستاره دارد، که چندين بار به دور بخش مرکزي پيچيده‌اند. طول کهکشان ما 100000 سال نوري است. 30000 سال طول مي‌کشد تا يک پيام راديويي از زمين به مرکز آن برسد. اگر ستارگان کهکشان را با سرعت سه ستاره در يک ثانيه بشماريم، هزار سال طول مي‌کشد.
قسمت نوراني راه شيري
روشن ترين بخش راه شيري در صورت فلکي قوس است. تلسکوپهاي راديويي فروسرخ ، علامتهاي پرقدرتي از اين منطقه آشکار مي‌کنند. شايد درمرکز بيظلم کهکشان ما ، يعني نقطه‌اي در راستاي صورت فلکي قوس ، سياهچاله بسيار بزرگي وجود داشته باشد که آزادانه ستارگان و سياره‌ها را مي‌بلعد و توده انبوهي از آنها را در کنار هم جمع مي‌کند.
تغيير صورتهاي فلکي
چرخش آرام کهکشان ما که در آن بخشهاي مرکزي پيوسته از قسمتهاي بيروني پيشي مي‌گيرند، به اين معني است که ستارگان نيز بطور مداوم در پهنه آسمان حرکت مي‌کنند. در چند ميليون سال آينده ، منظره صورتهاي فلکي در نتيجه اين حرکت بي وقفه ستارگان تغيير حالت خواهد داد.