يک سال نوري يعني مسافت پيموده شده توسط نور در يک سال.

مقدمه

مسافتهاي کوتاه مانند طول و عرض يک کتاب را برحسب سانتيمتر يا اينچ اندازه مي گيرند؛ مسافتهاي بلندتر را برحسب متر يا فوت مي‌سنجند؛ و مسافتهاي باز هم بزرگتر را با کيلومتر يا مايل اندازه مي‌گيرند. اما مسافتهاي ميليارد يا تريليونها کيلومتر را نمي‌توان بر حسب اين واحدها اندازه گرفت. براي اندازه گيري اين مسافتها ، ما به واحد کاملا متفاوتي نياز داريم. سال نوري در واقع واحد طول مورد استفاده براي مسافتهاي زياد بين کره زمين و ستارگان است.

سرعت نور

نور با سرعت 300 هزار کيلومتر در ثانيه حرکت مي‌کند. در اين سرعتها نور مسافتي برابر با 18 ميليون کيلومتر را در دقيقه طي مي‌نمايد. اين مسافت را دقيقه نوري مي‌نامند. وقتي که مي‌گوييم يک جرم آسماني بخصوص ، در فاصله يک دقيقه نوري ما قرار دارد، اين بدان معناست که آن جرم در فاصله 18 ميليون کيلومتري زمين واقع شده است. مثلا فاصله خورشيد از کره زمين 8 دقيقه و 30 ثانيه نوري مي‌باشد. اين عدد نشان مي‌دهد که فاصله خورشيد از زمين 150 ميليون کيلومتر است.
مسافت طي شده توسط نور در يک سال ، 90460000000000 کيلومتر است. بطور خلاصه مي‌توان گفت که اين فاصله 46/9 ميليون ميليون يا 1012 × 9.46 کيلومتر است. اين مسافت را يک سال نوري مي‌نامند. فاصله کره ماه از زمين ، برحسب اين واحد ، 25/1 ثانيه نوري است. نزديکترين ستاره به زمين ، پرکسيما سنتوري در فاصله 25/4 سال نوري قرار دارد. اين بدان معناست که اگر با هواپيمايي که با سرعت 300 هزار کيلومتر در ثانيه حرکت مي‌کند پرواز کنيم، 25/4 سال طول مي‌کشد تا به اين ستاره برسيم (چنين سرعتي در عالم واقع امکان پذير نيست). اين ستاره فقط در نيمکره جنوبي قابل مشاهده است. نزديکترين ستاره قابل رؤيت در نيمکره شمالي ، سيروس است که فاصله آن از کره زمين 8/8 سال نوري است.

سال نوري چگونه اندازه گيري شد؟!

براي اندازه گيري سرعت نور قطعا بايد از روشهاي ابتکاري استفاده کرد، چرا که آزمايشگاهي که حتي بتوان در آن سرعت نور را در يک ثانيه بدست آو.رد، بايد لااقل 108 × 3 کيلومتر طول داشته باشد. اولين بار يک ستاره شناس دانمارکي به نام اولاس رومر Olaus Roemer اين کار را انجام داد. او دريافت که خسوف يکي از اقمار سياره مشتري همچنان که زمين در مدار خود از خورشيد دور مي‌شود، ادامه مي‌يابد. سپس ، وقتي که زمين به وضع اول خود بازگشت دو مرتبه خسوف رؤيت مي‌شود. اختلاف زماني که پديده تقريبا 17 دقيقه بود و از روي آن بسادگي مي‌شد تخمين زد که نور براي عبور از قطر مدار زمين چقدر وقت صرف کرده است. نتيجه اين آزمايش با توجه به اينکه او مي‌دانست اين فاصله تقريبا 6/297 کيلومتر است اين شد که سرعت نور به آساني بدست آمد. البته براي محاسبه دقيق سرعت نور بعدها روشهاي بسيار دقيقتري بکار گرفته شد که در نتيجه سرعت نور به ميزان بسيار دقيقتري بدست آمد.