مرغهاي اهلي مجهز به نوعي حسگر امواج مغناطيسي هستند که مانند قطب نما عمل ميکند.
تحقيقات نشان ميدهد زماني که مرغهاي اهلي قصد عبور از آسفالت يا هر سطح ديگر و رفتن به سمت ديگر را دارند، يک قطب نماي دروني آنها را به سمت ديگر جاده هدايت ميکند.
بسياري از جانوران داراي حس جهت يابي غريزي هستند و هنگام مهاجرت ميتوانند راه خود را در طي مسيرهاي طولاني چند صد/هزار کيلومتري پيدا ميکنند.معمولا آنها ميدان مغناطيسي زمين را يافته و از آن براي جهت يابي استفاده ميکنند.
اين تحقيق جديد بر روي پرندگان متمرکز شده است. ولفگانگ ويلتشکو (Wolfgang Wiltschko) سرپرست اين تيم تحقيقات از دانشگاه فرانکفورت (Frankfurt) اولين شخصي است که نشان داد سينه سرخهاي اروپايي مهاجر براي هدايت گروه در مسير صحيح، از ميدان مغناطيسي زمين استفاده ميکنند. اين کشف مربوط به بيش از 40 سال قبل است و از آن زمان به بعد نمونه هاي مشابهي از اين قطب نماهاي دروني در ميان بيش از 20 نژاد مختلف پرنده يافت شده است.
به تازگي ويلتشکو و همکارانش متوجه شده اند که مرغهاي اهلي مجهز به نوعي حسگر امواج مغناطيسي هستند که مانند قطب نما عمل ميکند.
آنها جوجه هاي تازه از تخم درآمده مرغ اهلي را طوري تربيت کردند که يک توپ قرمز رنگ را به عنوان “مادر” خود بپذيرند. در چهار گوشه يک مرغداني مخصوص که طراحي آن با شبکه بندي جغرافيايي شمال،جنوب، شرق و غرب مطابقت داشت، صفحه سفيدي قرار داده شده بود. سپس آنها توپ را در پشت يکي از اين صفحات قرار دادند و به جوجه ها آموختند که مادر توپي هميشه پشت صفحه اي که در گوشه شمال مغناطيسي قرار دارد، است.
يه گفته ويلتشکو ” آنها مدام ميل داشتند به سمتي که ميدانستند “مادر” در آنجاست حرکت کنند.”
سپس دانشمندان ميدان مغناطيسي را چرخاندند به طوري که شمال آن در جهت شرق جغرافيايي قرار گرفت. هنگامي که جوجه ها وارد مرغداني آزمايشگاهي خود شدند، آنها نيز مسير جستجوي خود را مطابق با جهات جديد تغيير داده و نشان دادند که براي يافتن مسير، از ميدان مغناطيسي استفاده ميکنند.
يک آزمايش ديگر نيز نشان داد که جوجه ها، مانند سينه سرخهاي اروپايي، قادر به رديابي آنچه به اصطلاح زاويه تمايل ميدان مغناطيسي ناميده ميشود يا زاويه بين خطوط ميدان مغناطيسي و سطح زمين، هستند. جوجه ها ميتوانند با استفاده از اين توانايي دو قطب يعني جايي که خطوط به سمت پايين حرکت کرده و ناحيه استوا- جايي که خطوط به سمت بالا حرکت ميکنند را تشخيص دهند.
ويلتشکو ميگويد که حسگرهاي مغناطيسي احتمالا در چشمهاي جوجه، جايي که گيرنده هاي نور قرار دارند، هستند. اين نتيجه گيري از آزمايشي حاصل شده است که در طي آن او و همکارانش متوجه شدند که پرندگان مسير خود را به سادگي در نور آبي پيدا ميکنند اما در پرتوهاي نور با طول موج بيشتر اين توانايي را به کلي از دست ميدهند.
مرغها و سينه سرخها هر دو از نوادگان يک جد واحد هستند که حدود 66 ميليون سال قبل ميزيسته است. يافتن اينکه هردو پرنده داراي قطب نماهايي مشابه هستند، نشان ميدهد که ايجاد اين توانايي در آنها به ساليان بسيار دوري در تکامل آنان و قبل از اينکه عادت مهاجرت در خانواده آنان ايجاد شود، برميگردد.
اين دانشمندان در گزارش تحقيقات خود چنين گفته اند: ” اين يافته به اين معناست که قطب نماي دروني مربوط به پرندگان به احتمال فراوان در جد مشترک تمام پرندگان عصر حاضر به تکامل رسيده تا به جهت يابي آنان در قلمروشان کمک کند.”
منبع:msnbc.msn.com