تلفن همراه جزو آن دسته از کالاهايي است که چند دهه اخير شيوه و رفتار زندگي بشر را دستخوش تغييراتي شگرف كرده است.
فكر متحرك يا سيار كردن تلفن و به‌كارگيري آن در مكان‌هاي مختلف به منظور بهره گيري بيشتر از اين وسيله، ازدهه 1960 ميلادي در كشور‌هاي اسكانديناوي ( سوئد، نروژ، دانمارك و فنلاند) شروع و در اواخر آن دهه، اولين تلفن نقطه به نقطه به كار گرفته شد. اين فناوري در سال 1975ميلادي از سوي كشورهاي اسكانديناوي با سيستم آنالوگ به بازار عرضه شد.
اولين شبكه تلفن متحرك NMT) Nordic Mobile Telephone) نيز از سوي همين كشورها راه‌اندازي شد. در اوايل سال 1980 ميلادي، استفاده از تلفن‌هاي ديجيتالي در اتومبيل مورد توجه قرار گرفت. در سال 1977 ميلادي كانادا اولين شبكه اطلاعات عمومي را طراحي و راه‌اندازي كرد. شبكه‌هاي عمومي اطلاع‌رساني جهاني با استفاده از كامپيوتر، ماهواره و گيرنده‌ها و فرستنده‌هاي ماكروويو به وجود آمده است.
در سال 1983ميلادي آمريكا سيستم Nordic Mobile Telephone را وارد بازار كرد. ژاپن نيزسومين كشور در جهان بود كه سيستم سيار خود را با ويژگي‌هاي دو نوع اسكانديناوي و آمريكايي به نام HCMS عرضه كرد و سپس سيستم NTT با قابليت اتصال به شبكه را ايجاد نمود.
انگلستان در سال 1985 ميلادي با عرضه سيستم TACS بود. که به گروه دارندگان تلفن سيار پيوست و سپس ايرلند نيز اين سيستم را پذيرفت.
پس از اين تاريخ، سيستم NMT با فركانس 450 مگاهرتز در كشورهاي دانمارك، نروژ، سوئد و فنلاند مورد استفاده قرارگرفت و اين کشورها نيز به شبكه استفاده كنندگان از اين سيستم پيوستند.
در سال 1985 ميلادي انستيتوEUROPEAN TELECOMMUNICATION STANDARD INSTITUTE متشكل از 17 كشور اروپايي درصدد طراحي و ابداع يك استاندارد مشترك براي تاسيس شبكه سلولي برآمد تا اين استاندارد به صورت هماهنگ، طرح تلفن سيار ديجيتال را اجرا كند، اين استاندارد GSM نام گرفت. در حال حاضر، استاندارد GSM شامل سه سيستم است كه عملكردهاي اساسي كاملا يكساني دارند، ولي باند فركانس آنها متفاوت است.
اما به شکل کلي اولين تماس غيرتجاري با موبايل در آوريل سال 1973 توسط دکتر مارتين، مدير اسبق شرکت AT&T انجام گرفت و20 سال بعد از آن زمان اولين تماس تلفن همراه در کشور ما برقرار شد.
موبايل در ايران
17 سال پيش در چنين روزهايي روزنامه‌هاي منتشر شده در آن زمان در نخستين صفحات خود آگهي‌اي را به چاپ رساندند که شايد در آن مقطع براي خيلي‌ها تعجب‌آور بود. تيتر آگهي‌هاي چاپ شده با اين مضمون بود: «فراخوان براي ثبت نام نخستين شبکه تلفن متحرک جيبي». خواندن همين تيتر مي‌توانست خيلي از نظرها را به خود جلب کند.
تيرماه سال 1372 بود که ثبت نام تلفن همراه در کشور آغاز شد. اما به دليل عدم استقبال در آن زمان توسط مردم، روند ثبت نام چندين ماه به طول انجاميد؛ به نحوي که در نهايت شرکت مخابرات ايران و شرکت پست توافق کردند به کساني که در‌اين زمينه بازاريابي کنند و قادر باشند يک يا چند مشتري به پست بکشانند، مبلغي به عنوان پاداش پرداخت شود. در آن زمان با تبليغات فراوان و با شعار «با تلفن همراه هميشه در مقصد هستيد» تا اواسط سال 74 جمعا 9 هزار و 947 نفر ثبت نام کردند که در شهريور همان سال واگذاري‌ها آغاز و بلافاصله بعد از ثبت نام به پايان رسيد.
از ‌اين تاريخ به بعد، مردم ورود تلفن همراه به کشور را باور کردند؛ به طوري که هجوم متقاضيان به مخابرات و بازار به حدي رسيد که قيمت سيم‌کارت در آن زمان گاهي اوقات به بالاي 30 ميليون ريال نيز مي‌رسيد.
اولين آگهي که براي معرفي تلفن همراه آن زمان در روزنامه‌هاي سياه و سفيد اطلاعات و کيهان به چاپ رسيد با اين متن همراه بود. «شبکه تلفن متحرک به دو صورت قابل نصب در خودرو به صورت دستي در اختيار متقاضي قرار داده مي‌شود تا در حال تردد، توقف در منزل يا محل کار مورد استفاده قرار گيرد.» در ‌اين آگهي آمده بود که 5 هزار شماره ثبت‌نام به عمل خواهد آمد و يک‌ماه بعد از ثبت‌نام واگذاري‌ها صورت مي‌گيرد. ‌اين شبکه در آن زمان تنها محدوده تهران بزرگ را از شرق به سرخه حصار، از غرب به ابتداي عوارضي جاده کرج، از جنوب به بهشت زهرا و از شمال به ارتفاعات شمال تهران محدود مي‌کرد و تنها از ساعت 8 صبح تا 8 شب قابل دسترس بود.
ارائه اولين سيم‌کارت تلفن همراه در دوران وزارت دکتر غرضي در دولت‌ هاشمي‌رفسنجاني صورت گرفت. در آن زمان متقاضيان سيم‌کارت بايد يک چک بانکي به مبلغ 5 ميليون ريال بابت هزينه اشتراک، هزينه نصب و بهاي گوشي پرداخت مي‌کردند. همچنين به منظور افزايش ‌ايمني در حين رانندگي، متقاضياني که درخواست تجهيزات اضافي جهت نصب در خودرو را داشتند، بايد مبلغ 700 هزار ريال بابت تجهيزات اضافي پرداخت مي‌کردند.
با ورود اولين سيم‌کارت‌ها به بازار و در اختيار داشتن ‌اين کالا که در آن زمان جزو کالاهاي لوکس به حساب مي‌آمد، به تدريج بر ميزان متقاضيان ‌اين کالا افزوده شد. در نتيجه استقبال از سوي مردم، متوليان تلفن همراه در مخابرات تصميم گرفتند در تهران و چند شهر بزرگ ثبت‌نام انجام دهند. لذا در بهمن ماه سال 1374، از طريق پست و به صورت مکانيزه ثبت‌نام آغاز شد. در‌اين سال در مجموع 185 هزار و 75 نفر ثبت نام کردند.
واگذاري سيم‌کارت ‌اين گروه از متقاضيان که با گوشي هم تحويل مي‌شد، از طريق پست و در دهه فجر سال 75 شروع و در اواخر سال 76 به پايان رسيد. پايين آمدن قيمت تلفن همراه در بازار تا يک ميليون و پانصد هزار تومان، بدقولي مخابرات به دليل تاخير در واگذاري باعث شد تا تعداد متقاضيان براي سال 75 به 61 هزار و 900 نفر کاهش يابد.
افزايش تعداد مشترکان تلفن همراه در کشور در آن سال‌هاي ابتدايي ورود ‌اين فناوري به کشور حاشيه‌هاي جالبي را نيز در پيش داشت. با افزايش تعداد مشترکان و آن هم درحالي که در آن زمان چنين فناوري براي کاربران عجيب بود، اداره تحقيقات و مطالعات اجتماعي روابط عمومي‌ شرکت مخابرات‌ايران با درج آگهي‌هايي در روزنامه‌هاي آن زمان اقدام به برگزاري کلاس آموزش آشنايي با نحوه استفاده از تلفن همراه کرد.
همچنين اظهارات مقامات سياسي کشور در آن زمان نيز پيرامون ‌اين فناوري شايد هم اکنون براي کاربران فعلي جالب باشد.
به عنوان مثال هاشمي‌رفسنجاني در دوران رياست جمهوري درباره استفاده از تلفن همراه در مراسم‌هاي گوناگون گفته بود: «تلفن ديجيتال امروز پيشرفته‌ترين ابزار استفاده از مخابرات است، خوشبختانه ما‌ اين تکنولوژي را داريم و خودمان هم اداره مي‌کنيم. حالا مي‌توانيم ايمان بياوريم به قدرت خوب نيروهاي داخليمان» يا در مراسم ديگري تاکيد کرده بودند که «يک خط تلفن برکت عمر انسان را کلي بالا مي‌برد و بسياري از هزينه‌هاي زندگي را پايين مي‌آورد.»
بهره برداري از اولين فاز شبكه تلفن همراه كشور، در مرداد ماه سال 1373 در شهر تهران با استفاده از 176 فرستنده و گيرنده در 24 ايستگاه راديويي و با ظرفيت 9200 شماره آغاز شد. در سال 1374 تعداد تلفن‌هاي دايري به 15907 شماره افزايش يافت و افزون بر تهران، شهرهاي مشهد، اهواز، تبريز، اصفهان و شيراز نيز زير پوشش شبكه تلفن همراه قرار گرفت.
گسترش شبكه ارتباطات سيار در سال‌هاي بعد نيز ادامه يافت؛ به طوري كه در سال 1375 علاوه برشهرهاي ياد شده 28 شهر ديگر به اين شبكه پيوست. ضمن آنكه تعداد تلفن‌هاي داير شده در اين سال به 59967 شماره بالغ گشت و در پايان سال 1382 به 3449878 شماره رسيد. در همين خصوص و در راستاي سياست برخورداري كليه اقشار كشور، اعم از ساكنين شهرهاي كوچك و بزرگ از امكانات ارتباطي، تعداد شهرهاي تحت پوشش تلفن همراه از134شهر در آغاز سال 76 ، به 667 شهر در پايان سال 82 و 1120 شهر در ابتداي سال 90رسيده است.
روند توسعه اولين اپراتور تلفن همراه در کشور تا جايي پيش رفت که هم اکنون و بر اساس آمارهاي ارائه شده اين اپراتور بالغ بر 43 ميليون سيم‌کارت فروخته است که از اين تعداد 34 ميليون سيم‌کارت فعال و در حال کار است که از اين تعداد 16 ميليون سيم کارت متعلق به مشترکان دائمي و مابقي به مشترکان اعتباري تعلق دارد.
قيمت نجومي تهيه يک سيم کارت از اين اپراتور نيز هم اکنون به شکل ثبت‌نامي و براي سيم‌كارت‌هاي دائمي 0910، صد و بيست‌وچهار هزار و 800 تومان و براي 0911 تا 0918 دائمي 254800تومان است و 10هزار تومان در سيم‌کارت‌هاي اعتباري است. همراه اول که تا سال‌هاي زياد تنها خدمات مکالمه را در کنار پيامک ارائه مي‌داد؛ اما از دو سال پيش به ارائه GPRS و ام ام اس نيز پرداخته است.
اپراتور دوم و آغاز رقابت
دومين اپراتور تلفن همراه ايران با نام ايرانسل در سال 85 وارد بازار کشور شد. هر چند که از اين اپراتور آمار شفافي در تعداد مشترکان وجود ندارد اما به هر حال گفته مي‌شود که اين اپراتور هم اکنون بالغ بر 18 ميليون مشترک دارد. در پاييز 1384 قرارداد سهامداران ميان شرکت گسترش الکترونيک ايران و ام‌تي‌ان منعقد شد. در ششم آذر ماه 1384، مجوز اپراتوري دوم تلفن همراه توسط سازمان تنظيم مقررات و ارتباطات راديويي کشور و وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات، به شرکت ايرانسل اعطا شد.
واگذاري و توزيع سيم‌کارت‌هاي شرکت ايرانسل در سه شهر تهران، تبريز و مشهد از روز شنبه 29 مهر 1385 آغاز شد. ايرانسل هم‌اکنون در ايران خدمات نسل 2.75 شبکه جي اس ام(GSM) را ارائه مي‌دهد. از جمله خدمات ايرانسل مي‌توان به اينترنت در موبايل (GPRS)-خدمات پيام چندرسانه اي (MMS)- اس ام اس(SMS) - سيستم E-care , E-charge را نام برد.
ايرانسل در بخش خدمات ارزش افزوده به باور کارشناسان بسيار سريع تر و جلوتر از همراه اول حرکت مي‌کند. البته ناگفته نماند که حضور و تلاش ايرانسل براي گرفتن سهم از بازار فضاي رقابتي اي را در بين فعالان اين حوزه ايجاد کرده است که در نهايت به نفع مصرف کنندگان تمام شده است.
منبع:دنياي اقتصاد
ارسال توسط کاربر محترم سايت :hasantaleb