در ذيل مصاحبه اي که رئيس کارگروه IT انجمن دوست داران ايران در تاريخ 15/12/85 با آقاي دکتر جلالي در مورد وضعيت فيلترينگ در ايران انجام داده مي آيد، ايشان نظرات خود را به شرح زير مطرح نمودند .
_ لطفا در مورد فيلترينگ يک توضيح کلي بدهيد ؟
حدود 15 سال است که بحث فيلترينگ در جهان آغاز شده است و تاکنون 4 نوع معمول آن در جهان که عموما بر روي ليست سياه Black List ، بستن کلمات کليدي Keyword Blocking ، و ليست سفيد White List و ترکيب آنها کار مي کنند ، توليد شده است .
دسته اول بيشتر روي اسم سايتها حساس هستند که خيلي بد مي باشند و به طور کلي جلوي کل سايت را مي گيرند .
دسته دوم واژگان حساس هستند و گاها در درون متن مي روند اما مشکل آنها اين است که بين جنس نر و ماده که کلمه Sex گفته مي شود ، با عمل سکس فرق قائل نيستند و بسياري از سايتها را مي بندند .
دسته سوم ليست سفيد است که به کاربر اجازه مي دهد که هرچه خود نخواست را در درون آن نرم افزار بريزد و به تدريج يک فيلترينگ براي خودش درست کند . اين بهترين نوع است که حقوق مردم رعايت مي شود . بهتر است دولت راهنما باشد و سايتهاي بد را معرفي و در ليستي قرار دهد و هرکه خواست بتواند با هر شدت دلخواه فيلترينگ را داشته باشد . يک فيلترينگ خوب بايد بتواند به کاربر قدرت ويرايش بدهد و بتواند به داخل متن هم نگاه کند و ليست سايتهاي فيلترشده را به کاربر معرفي کند.
توجه شود که فيلترينگ هاي امروزي توان آنرا دارند که نه تنها اسم سايتها ، بلکه محتوي سايت و E-Mail را هم چک کرد و حتي کليه برنامه هاي کاربران را به صورت کامل ضبط و ذخيره نمايند . لذا کاربران نبايد اينترنت را محيط امن براي رد و بدل کردن هر نوع اطلاعاتي بداند .
_ فيلترينگ از چه زماني شکل گرفت؟ و اولين بار در کدام کشور صورت گرفت ؟
در نميه هاي سال 1990 ميلادي شرکتهاي نرم افزاري دنيا به فکر توليد نرم افزار فيلترينگ افتادند و براي اولين بار اين کار در آمريکا صورت گرفت .
_ اصولا فيلترينگ سايتهاي اينترنتي کار مناسبي هست يا نه؟
ايده فيلترينگ قطعا کار درستي است . در هر جامعه اي همواره بايدها و نبايدها وجود داشته و وجود خواهد داشت ، فيلترينگ همواره کمک مي کند که بايدها جايگاه خود را خوب حفظ کنند و از نبايدها جلوگيري شود. اما اگر بحث فيلترينگ دادن بر روي اينترنت مورد نظر سوال شما مي باشد ، باز هم با اصل آن موافق هستم .
_ آيا تا به حال در جستجوي اينترنتي با مشکلي مواجه شده ايد که سايت مورد نظر شما فيلتر شده باشد؟
هنگام جستجو به بسياري از موارد برخورد کردم که به علت ضعف نرم افزارهاي فيلترينگ دچار زحمت شده ام و از دسترسي به اطلاعات مفيد هم محروم شده ام .
_ در کشور ما فيلترينگ به چه صورتي انجام مي شود ؟ چه مرجعي تصميم گيرنده است؟
در کشور ما فيلترينگ زير نظر شوراي انقلاب فرهنگي که رياست آن را رئيس محترم جمهوري به عهده دارند ، توسط کميته تعيين مصاديق فيلترينگ که نمايندگان وزارت ارشاد اسلامي ، صدا و سيما و وزارت اطلاعات انجام مي شود . اجراي آن به عهده وزارت ICT (وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات) است .
_ چگونه مي توان از اشتباه فيلتر شدن سايتها جلوگيري کرد؟
اگر از نرم افزارهاي مناسب که توانمندي انعطاف بيشتر را دارند و به کاربر اجازه مي دهند که بتواند بعضي از سايتهايي که به غلط فيلتر شده است را خودش بر دارد فطعا مشکلات از بين مي رود .
_ شما مدتهاي زيادي در آمريکا بوديد و به تحصيل و تدريس مي پرداختيد ، وضعيت فيلترينگ در کشور آمريکا به چه صورت است؟
در آنجا هم فيلترينگ وجود دارد . اخيرا هم تلاش کردند نه تنها فيلترينگ بلکه به اطلاعات گوگل هم دسترسي پيدا کنند ، که موفق شدند . منتها سايتهايي که آنها فيلتر مي کنند با آنچه ما در نظر داريم فرق دارد .
_ آيا سيستم فيلترينگ در سراسر جهان صورت مي گيرد؟
تقريبامي توان گفت در همه جاي دنيا نوعي فيلترينگ وجود دارد . شدت و ضعف آن بستگي به درجه آزادي و انعطاف در کشورها متفاوت است .
_ کدام کشورها فيلترينگ اصولي دارند و کدام کشورها فيلترينگ غيراصولي ؟
فکر مي کنم کشورهايي مانند فرانسه و هندوستان فيلترينگ اصولي دارند و کشورهايي مانند چين و عربستان غير اصولي .
_ وضعيت فيلترينگ در ايران نسبت به ساير کشورهاي جهان به چه صورت هست؟
هنوز يک سيستم مشخص و برنامه ريزي شده در فيلترينگ ايران نمي بينيم که بتوان قضاوت کرد . سلايق در کشورها وضعيت فيلترينگ را مشخص مي کند . به همين دليل با کشورهائي که داراي سيستم ملي فيلترينگ مي باشند قابل مقايسه نيست .
_ آينده فيلترينگ در ايران را چگونه مي بينيد؟
فکر مي کنم با شدت بيشتري دنبال خواهد شد . ظرفيت دسترسي به اطلاعات در کشور ما کم است و از نظر فرهنگي در اين خصوص مشکل داريم و هر کداممان خود را آقا بالاسر بقيه مي دانيم و براي ديگران حق تعيين مي کنيم . بايد دنبال يک راه کار اصولي باشيم .
_ قوي ترين نرم افزار فيلترينگ در کدام کشور است؟
در آمريکا قوي ترين نرم افزارهاي فيلترينگ ساخته مي شود . دهها شرکت نرم افزاري فيلترينگ داريم که Cyber paiment قوي ترين است .
_ چرا بعضي از شرکت هاي خدمات اينترنت فيلترينگ کمتر و بعضي فيلترينگ زياد دارند ؟
نوع نرم افزارهايي که دارند فرق دارد . يعني بعضي قدرت مديريت کمتري دارند ، و خيلي فيلتر مي کنند . بعضي امکانات بيشتري براي تعريف واژگانهايي که بايد فيلتر شوند دارند ، آنها کمتر فيلتر مي کنند .
_ آيا کشور ايران در آينده قصد استفاده از فيلترينگ جديدتري دارد؟ تا چه حد مشکل فيلترينگ را حل مي کند ؟
حتما اينطور است . به نظرم اگر از نرم افزارهايي استفاده شود که کاربر هم بتواند در آن نقش داشته باشد ، بهترين روش است .
_ راه کارهاي شما براي حل مشکل فيلترينگ اينترنت چيست؟
يک حرکت فرهنگي در قالب برگزاري نشست و سمينار و همايش مي تواند زمينه همفکري را به وجود آورده و يک راه حل مناسب پيدا کرد .
_ سرانجام مشکل فيلترينگ کي حل خواهد شد؟
اگر مقصود حذف آن باشد هرگز . اگر مقصود آزادي مطلق در دسترسي به اطلاعات و يک نوع ممنوعيت جهاني در فيلترينگ باشد باز هم فکر نمي کنم چنين اتفاقي بيفتد ، لذا بايد در انتظار نرم افزار هايي بود که مشکلات موجود را برطرف کند .
ارسال توسط کاربر محترم سايت : sajjadoo