در تاريخ ايران چهره ها و نام هاي زيادي در عرصه هاي ديني، سياسي، فرهنگي و علمي وجود دارند که با وجود اينکه نامشان در تاريخ ثبت شده، اما به علت عدم ازدواج، نسلشان منقطع و هيچ فرزند و نشانه اي از آنها به يادگار باقي نمانده است.
اين بار به سراغ برخي از اين چهره ها رفتيم و آنها را براي شما معرفي مي کنيم:
? سيد جمال الدين اسدآبادي همداني
سيد جمال الدين اسدآبادي همداني از بزرگترين مصلحان و بيدارگران در جهان اسلام است که بعد از گذشت نزديک به 115 سال از شهادت مظلومانه اش در گوشه زندان جور حکومت عثماني، نامش زنده است و افکارش جاويد.
اين مجاهد بزرگ در طول زندگي اش شاگردان بسياري پروش داد ولي به دليل عدم تشکيل خانواده و ازدواج نکردن، فرزند و يادگاري برجاي نگذاشت . شهيد مرتضي مطهري در مورد سيد جمال الدين اسدآبادي چنين عنوان مي کند: سيد جمال هر کار ممکن را براي درمان درد هاي جامعه انجام داد. مانند مسافرت ها، تماس ها، سخنراني ها، نشر کتاب ومجلات، تشکيل حزب و جمعيت و حتي ورود و خدمت در ارتش بهره جست. در عمر 60 ساله خود(1314 1254 ه. ق )ازدواج نکرد و تشکيل عائله نداد زيرا با وضع غير ثابتي که داشت و هر زماني در کشوري به سر مي برد و گاهي در تحصن يا تبعيد يا تحت نظر بود، نمي توانست مسئوليت تشکيل خانواده را برعهده بگيرد.
? سيد ابوالقاسم انجوي شيرازي
سيدابوالقاسم انجوي شيرازي پژوهشگر و نويسنده معاصر در سال 1300 ش. در شيراز به دنيا آمد. تحصيلات مقدماتي خود را در مدارس علميه تهران و مشهد آغاز کرد، سپس به تهران رفت و در دبيرستان دارايي تحصيلات خود را پي گرفت. او تا مقطع ليسانس ادامه تحصيل داد، سپس در سال 1329 به سوييس رفت و تحصيلات خود را در رشته علوم سياسي و اجتماعي در ژنو تکميل نمود. بعد از شهريور 1320 و سقوط رضا شاه، استاد انجوي به فعاليت هاي سياسي روي آورد و از حدود سال 1322 نيز فعاليت هاي مطبوعاتي خود را آغاز کرد. استاد انجوي شيرازي از چهل سالگي به کار گردآوري اسناد و حفظ و نگهداري روايات و ميراث فرهنگي مردم پرداخت. . استاد انجوي شيرازي در شهريور 1372، در تهران درگذشت و در گورستان ابن بابويه به خاک سپرده شد. وي هرگز ازدواج نکرد اما دوستان زيادي داشت. وي از آخرين دوستان صادق هدايت بود.
? ميرزا ابوالحسن جلوه
حکيم الهي ميرزا ابوالحسن جلوه يکي از دانشوران جهان تشيع است که در عصر قاجار چون ستاره اي فروزان در آسمان حکمت درخشيد و با تلاشي ارزشمند و کوششي وافر مشعل حکمت را در اين عصر روشن نگاهداشت . حکيم جلوه از لحاظ نسب به سلسله اي از سادات طباطبا انتساب دارد که از طريق پدر به امام حسن مجتبي عليه السلام و از طريق مادر به حضرت امام حسين عليه السلام مي رسد و يکي از اجداد او سيد بهاءالدين حيدر است که در قرن هفتم در زواره مي زيست و زماني که قوم وحشي مغول به اين شهر يورش آوردند اين سيد وارسته چون شير شجاع رهبري دفاع مردم اين شهر در مقابل مهاجمان را عهده دار گرديد و سرانجام به دست خونخواران مغول به شهادت رسيد و در خانه اش دفن گرديد و مرقدش اکنون زيارتگاه مردم مي باشد. وي نيز همسري اختيار نکرد.
? فرخي يزدي
محمد فرخي يزدي شاعر مبارز معاصر در سال 1267 شمسي مصادف با 1306ه. ق در يزد چشم به جهان گشود و علوم مقدماتي را در آن شهر فرا گرفت. فرخي از همان کودکي رنج وسختي را حس کرد واز نزديک سختي و رنج اطرافيان خود را ديد و بر اثر اين رنجها بود که روحيه انقلابي در وي پديدار گرديد و چون ذوق سرشاري به شعر داشت افکار انقلابي خود را به نظم کشيد. فرخي در اوايل پيدايش مشروطيت و تشکيل حزب دموکرات ايران از دموکرات خواهان يزد گرديد و در نتيجه سرودن اشعار انقلابي حاکم يزد دستور داد دهان او را با نخ و سوزن بدوزند و اين نمونه اي از جناينکاريهاي دوران استبداد بود. او به اتهام توهين به خانواده سلطنتي دستگير شد و به زندان افتاد و سر انجام در 25 مهرماه سال 1318 شمسي به دستور رضاشاه در زندان شهرباني به وسيله آمپول هوا کشته شد که از مدفنش نيز اطلاع دقيقي در دست نيست. فرخي نيز متاهل نبود و بدون فرزند از دنيا رفت.
? جهانگير خان قشقايي
جهانگيرخان قشقايي در سال 1243 ه . ق. در خانواده اي تحصيل کرده به دنيا آمد. . او، فرزند محمد علي خان ايلخاني از بزرگ زادگان ايل قشقايي است. وي فقيه، فيلسوف و شاعر شيعي، و پدرش از خان هاي تيره ي دره شوري ايل قشقايي بود. تا چهل سالگي چون ديگر خان ها، اوقات خود را تفريح و تفرج و شکار گذرانيد. (باستاني پاريزي، ص 410) روزي گذرش به مدرسه ي چهارباغ افتاد و در ملاقات با درويشي، شوق تحصيل در دلش شعله کشيد. او در علوم عقلي به جايي رسيد که عالمان وقت به شاگردي اش مباهات مي کردند. وي متخصص در علوم فلسفه، فقه، و اخلاق بود، و شعر نيز مي سراييد. شاگردان او، فاضل توني، سيد حسن مشکان طبسي، شيخ اسدالله ايزد گشسب، فرصت الدوله شيرازي، ضياءالدين دري، حاج آقا رحيم ارباب و جلال الدين همايي بودند. جهانگير خان در اثر بيماري در اصفهان در گذشت و در تکيه ي ترک به خاک سپرده شد. آثار که از او به جاي مانده، شرحي بر نهج البلاغه است. وي نيز ازدواج نکرد و همسري نداشت . آيت اللَّه جهانگيرخان در 85 سالگي، رمضان سال 1328 ه . ق. در اصفهان فوت کرد.
? شيخ مرتضي طالقاني
شيخ عارف و زاهد مرتضي طالقاني در سال 1274 هجري قمري در قريه ديزان طالقان به دنيا آمد .
مرحوم علامه جعفري نزدشيخ مرتضي طالقاني مقداري درس معارف خوانده بودند و همچنين بخشي از فلسفه و عرفان را از ايشان آموخته بودند؛ در واقع استاد مسلّم علامه در عرفان عملي شيخ مرتضي طالقاني بوده است و از گفته هاي علامه جعفري (ره) استفاده مي شود، تاثير ايشان از شيخ مرتضي طالقانيقابل وصف نيست و هر وقت علامه از ايشان ياد مي کردند اشک از چشمانشان جاري ميشد.
يکي از ويژگي هاي اين استاد، اين بود که تا آخرين لحظات عمر، تنها زيست و ازدواج نکرد؛ گرچه او داراي فرزند جسمي نبود، اما شاگردان فراواني در مکتب او پرورش يافتند که هر کدام از آنان به منزله فرزندان روحاني او هستند. اين فقيه و عارف بزرگ، 89 سالگي ديده از جهان فرو بست و در جوار قرب معبود آرام گرفت. او، زندگاني با سعادت گذراند و با سعادت از جهان رخت بربست.
به احتمال قوي مرجع عصر آيت الله العظمي آقا سيد ابوالحسن اصفهاني بر جنازه اش نماز گزارد و در ايوان سوم از حجرات جنوب غربي صحن شريف علوي به خاک سپرده شد.
? حکيم هيدجي
مرحوم شيخ محمد حکيم هيدجي در زنجان زاده شدو شاگردان بسياري در محضر وي به تحصسل غلوم ديني پرداختند . وي از علماي تهران بود که تا آخر عمر حجره اي در مدرسه منيريه متصل به قبر امامزاده سيدناصرالدين داشت، زمان ارتحال اين عالم جامع در معقول و منقول را آخر ماه ربيع الاول سال 1349ه. ق مطابق تابستان 1314ه. ش نوشته اند.، شهيد مرتضي مطهري سال فوتش را 1339ه. ق ( 1314ه. ش) مي داند، جنازه اش را بر حسب وصيت او به قم حمل نمودند و بعد از اقامه نماز ميت توسط آية اللّه حاج شيخ عبدالکريم حائري يزدي در قبرستان بابلان واقع در شمال شرقي بارگاه حضرت معصومه دفن نمودند و بر مرقدش گنبدي نيز ساخته اند . وي ازدواج نکرده بود.
حکيم هيدجي از دوران طفوليت ذوق شعري داشت و در نوجواني به سرودن اشعار فارسي و ترکي پرداخت.
? سهراب سپهري
سهراب سپهري شاعر و نقاش نام آشناي معاصر در 15 مهر ماه 1307 در شهر کاشان به دنيا آمد. سپهري در سال 1357 به بيماري سرطان خون مبتلا شد و در سال 1358 براي درمان به انگلستان رفت، اما بيماري بسيار پيشرفت کرده بود و سرانجام در اول ارديبهشت ماه 1359، سهراب سپهري به ابديت پيوست. وي در طول زندگي 52ساله خود همسري اختيار نکرد.
? آخوند کاشي
عارف متأله ملا محمد کاشاني معروف به آخوند کاشي، در سال 1249 هـ . ق به دنيا آمد . بزرگترين استادش علامه نامدار، حکيم آقا محمد رضا قمشه اي بوده است . يکي ديگر از استادان وي، محدث متبحر، ميرزا حسين نوري بود . مرحوم آخوند کاشاني داراي حالات معنوي و عرفاني بسيار عجيبي بوده و حکايات نقل شده از ايشان عموماً به حد تواتر رسيده است . وي معاصر و يا ر صميمي حکيم جهانگير خان قشقايي بوده و ارتباط قلبي خاصي با يکديگر داشته و گويا هم بحث نيز بوده اند . بسيار ي از علما و مراجع بزرگ در زمره شاگردان مرحوم آخوند بوده و از خرمن علم و عرفان او توشه گرفته اند که از جمله آنها مي توان به مرحوم حاج آقا رحيم ارباب، آيت الله بروجردي، آقا سيد حسن قوچاني مشهور به آقا نجفي و شهيد سيد حسن مدرس اشاره کرد .
حالات عجيبه و حکايات عجيبه از او نقل شده و عموماً به حد تواتر رسيده، مدت 84 سال تقريباً عمر نموده و در اين مدت مجرد زيسته تا سرانجام در روز شنبه 20 شعبان المعظم سال 1333 وفات يافته در تخت فولاد در جنب « لسان الارض » مدفون گرديد . عبارت لوح قبر آن بزرگوار چنين است : « فقير الحق اضعف خلق الله آخوند ملا محمد کاشاني » . مجرد زيستن آخوند کاشي و دوستش حکيم جهانگير خان قشقايي اگر به علت نقص فني بوده ايرادي وارد نيست، ولي اگر با اختيار ازدواج نکرده اند، کاري نه تنها در خور ستايش نمي باشد، که قابل ايراد هم هست، به خصوص از کساني چون اينان از علماي دين و پيشوايان مسلمين.
? حکيم عباس دارابي
ميرزا عباس شريف دارابي (زاده 1300 يا 1301 ق): او حکيم، فيلسوف، عارف و فرزند ميرزا بابا بود. تحصيلات مقدماتي را در داراب نزد محمد نصير آغاز کرد و براي تکميل تحصيلات به شيراز رفت. پس از ناموفق بودن سفرش به عاليات عاليات براي تحصيل فقه و اصول و شرعيات (در راه گرفتار راهزنان شد) به شيراز بازگشت، و براي کسب علوم معقول به سبزوار نزد فيلسوف گرانقدرحاج ملا هادي سبزواري رفت و پس از اتمام دوره ي فراگيري اش به شيراز بازگشت و به تدريس علوم معقول و حکمت اسلامي پرداخت و در عرفان، از محضر عارف آن زمان ميرزا ابوالقاسم سکوت کسب فيض کرد.
معروف ترين شاگردانش عبارتند از: ملا عبدالله زرقاني، ميرزا محمد صادق سرو ستاني، شيخ محمد کاظم فيروزآبادي، سيد آقا فيروزآبادي، ملا احمد دارابي، شيخ محمود پيشنماز مسجد گنج شيراز فرصت (شاعر)، سيد علي کازروني، شيخ احمد شيرازي و سيد صدرا کوه پايه اي. حکيم دارابي ازدواج نکرد تا اين که حدود 75 سالگي در شيراز از دنيا رفت و در حافظيه به خاک سپرده شد.
? علي اکبر دهخدا
علي اکبر دهخدا از خبره ترين و فعال ترين استادان ادبيات فارسي در روزگار معاصر است که بزرگترين خدمت به زبان فارسي در اين دوران را انجام داده. لغت نامه بزرگ دهخدا که در بيش از پنجاه جلد به چاپ رسيده است و شامل همه لغات زبان فارسي با معناي دقيق و اشعار و اطلاعاتي درباره آنهاست و کتاب امثال و حکم که شامل همه ضرب المثل ها و احاديث و حکمت ها در زبان فارسي است خود به تنهايي نشان دهنده دانش و شخصيت علمي استاد دهخدا هستند. دهخدا به غير از زبان فارسي به زبانهاي عربي و فرانسوي هم تسلط داشته و فرهنگ فرانسوي به فارسي او نيز هم اکنون در دست چاپ مي باشد.
دهخدا علاوه بر اين که دانشمند و محقق بزرگي بود مبارز جدي و کوشايي نيز در انقلاب مشروطه محسوب مي شد. او مبارزه را نيز از راه نوشتن ادامه مي داد و مطالب خود عليه رژيم مستبد قاجار را در روزنامه صور اسرافيل که از روزنامه هاي پرفروش و مطرح آن زمان بود چاپ مي کرد.
علي اکبر دهخدا در حدود سال 1297 هـ. ق (1257 خورشيدي) در تهران متولد شد. اصليت او قزويني بود.
? سيدجلال الدين آشتياني
علامه سيد جلال الدين آشتياني مفسر و فيلسوف و پرچمدار حکمت صدرايي در دوران معاصر و شارح بزرگ مکتب فلسفه اشراق و عرفان اصيل اسلامي، بي گمان يکي از شخصيت هاي استثنايي تاريخ و فرهنگ معاصر ايران زمين بود. نکته اي که درباره وي مورد اتفاق همگان است، اين است که: علامه آشتياني، انساني متعالي و فيلسوفي والامقام در حد ملاصدراي زمان بود.
سيد جلال الدين ميري آشتياني در سال 1304 خورشيدي در قصبه آشتيان از توابع سلطان آباد اراک در خانواده اي کاملاً متدين و مذهبي، چشم به جهان گشود. سيد جلال الدين آشتياني، پس از گذراندن بيماري طولاني و بر اثر کهولت سن در سن هشتاد سالگي در سوم فروردين ماه 1384 هجري شمسي دار فاني را وداع گفت. وي از بازماندگان حکمت صدرايي در ايران محسوب مي شد که آثار منحصر به فردي را خلق کرده بود. وي سالها در خدمت امام خميني شاگردي نموده و از دوستان صميمي مرحوم سيد مصطفي خميني بوده است . غلامه آشتياني نيز همسر و فرزند نداشت و تا ژايان عمر مجرد باقي ماند.
? ميرزاده عشقي
ميرزاده عشقي شاعر و روزنامه نگار معاصر نامش « سيد محمد رضا » فرزند « حاج سيد ابوالقاسم کردستاني » ودر تاريخ دوازدهم جمادي الآخر سال 1312 هجري وقمري مطابق 1272 خورشيدي وسال 1893 ميلادي در شهر همدان متولد شده است و در 12 تير 1303 به دست عوامل رضاخان کشته شد .
عشقي اخلاقا آدمي خوش مشرب، نيکو خصال وبه ماديات بي اعتنا بود، زن وفرزندي نداشت، با کمکهاي پدري، خانواده، ياران و آزاديخواهان وبالاخره از در آمد نمايش هاي خود گذران مي کرد.
در آخرين کابينه نخست وزيري « مرحوم حسن پيرنيا، مشيرالدوله » از طرف وزارت کشور به رياست شهرداري اصفهان انتخاب گرديد ولي نپذيرفت.
? کلنل محمدتقي خان پسيان
کلنل محمدتقي خان پسيان ازنظاميان دوره قاجار و از مبارزان عليه استعمار در تاريخ معاصر است . محمد تقي پسيان نه تنها صاحب قلم و داراي قريحه هنري و ذوق ادبي بود بلکه نخستين هوانورد ايراني است که در کشور آلمان 33 بار به هوانوردي پرداخته و مي خواست اين هنر را در ايران به جوانان آموزش دهد. وي در سال 1270در تبريز متولد و در سال 1300 در قوچان کشته شد و قر وي در آرامگاه نادرشاه در مشهد قرار دارد .
بايد اذعان کرد اگرچه کلنل ازدواج نکرد ولي به روايت اسناد روابط فعالي با خانمهاي خارجي داشت. يکي از شواهد در مورد زمانيست که در آلمان زندگي مي کرد با يک زن آلماني بنام کناير آشنا شد واو را بعنوان استاد موسيقي خود معرفي مي کند و حتي تازمان قيام وحکومت خراسان نامه هايي بين او و خانم کناير ردوبدل مي شود.
منبع:/www.aftabir.com ارسال توسط کاربر محترم سايت :msjmsj77