شركت RIM از کهنه‌کاران بازار اسمارت‌فون است که به‌ويژه در امريکاي شمالي اعتبار و وجهه ويژه‌اي دارد. شايد به همين دليل بوده كه اين شرکت تا همين اواخر همچنان به‌شکل سفت و سختي به سياق سنتي خود پاي‌بند بوده و همان راه هميشگي را در پيش گرفته بود. اما به ظاهر مديران شرکت از رقابت شديد و پرتنش بازار اسمارت‌فون و تبلت تکاني خورده و تصميم گرفته‌اند راه جديدي در پيش بگيرند. نخستين سنگ بناي اين راه جديد BlackBerry Tablet OS است که زيرساخت خوبي به‌نظر مي‌رسد، اما تنها يک اسکلت اوليه است و با توجه به تازه ‌وارد بودن RIM به دنياي سيستم‌عامل‌هاي ويژه تبلت به تكميل و تكامل نيازمند است. شايد به همين دليل باشد که RIM اين حرکت تازه خود را آغازي بر يک برنامه طولاني‌مدت ده‌ساله مي‌داند، ضمن اين‌که اين سيستم‌عامل از اواخر 2011 در اسمارت‌فون‌هاي اين شرکت نيز استفاده خواهد شد (البته، با کمي بهينه‌سازي براي اين تجهيزات). اما آيا در چنين بازار پرشتابي RIM فرصت به اجرا در آوردن برنامه‌هاي خود را خواهد داشت؟
خشت اول
اجزاي اين سيستم‌عامل تازه چه مواردي هستند؟ BlackBerry Tablet OS مبتني بر QNX Neutrino ساخته شده‌است كه توسط شركت QNX Softwar Systems طراحي شده بود اما RIM در سال 2010 آن را به تملك خود درآورد. QNX يک سيستم‌عامل شبه‌يونيکسي بي‌درنگ و قابل اطمينان است که به‌طور خاص در توزيع رشته‌هاي محاسباتي ميان هسته‌هاي مختلف کارکرد مناسبي دارد. پشتيباني اين سيستم‌عامل از APIهاي POSIX جايگاه محکمي براي آن در سيستم‌عامل‌هاي‌موبايل فراهم‌مي‌کند. سيستم‌عامل QNX ابتدا در كاربردهايي همچون برنامه‌هاي مديريت خودروهاي مدرن کاربرد داشته‌است. لايه رويي هسته اصلي سيستم‌عامل، يک رابط کاربري خاص است که برخي اجزاي تشکيل‌دهنده آن از کارهاي شرکت طراحي TAT ناشي مي‌شود؛ يک شرکت سوئدي که RIM آن را نيز در سال 2010 ميلادي خريد. همچنين مرورگر WebKit نيز وظيفه وب‌گردي را بر‌عهده دارد که آن نيز حاصل يکي ديگر از خريدهاي RIM است، يعني شرکت Torch Mobile. اين موتور مرورگر پرکاربرد را به مجموعه اداري اين سيستم‌عامل که با آفيس مايکروسافت نيز سازگار است، اضافه کنيد كه حاصل خريد Dataviz توسط RIM است. RIM به‌خوبي محصولات سه شرکت فوق را در سيستم‌عامل خود گنجانيده ‌است. چند وظيفگي يا مالتي‌تسکينگ (امکان اجراي همزمان چند برنامه) به شکل کاملي در سيستم‌عامل بلک‌بري پشتيباني مي‌شود. به طوري که با يک لمس ساده مي‌توان برنامه در حال اجرا را به بالاي صفحه راند و به برنامه‌هاي در حال اجراي ديگر دسترسي پيدا کرد يا از رديف پايين برنامه جديدي را اجرا کرد. اين ويژگي با نرمي و سرعت تمام اجرا مي‌شود، به‌طوري که وقتي يک ويديوي 1080p را باز کرديم و برنامه پخش ويديو را به بالا رانديم، در حالي که ويديو همچنان در حال پخش بود مي‌توانستيم به‌راحتي در ميان برنامه‌ها حرکت کنيم. اما مالتي‌تسکينگ ايرادي هم دارد. اجراي بي‌نقص و همزمان برنامه‌ها در سيستم‌عامل به طور مستقيم به مديريت درست حافظه بستگي دارد. به اين ترتيب که سيستم‌عامل بايد توانايي فرستادن برنامه‌ها را به حافظه مجازي به شکل بهينه‌اي داشته باشد که سيستم‌عامل بلک‌بري اين کار را گاه با ايرادهايي انجام مي‌دهد و ممکن است اگر تعداد برنامه‌هاي در حال اجرا زياد شود، با پيغام خطاي کمبود حافظه روبه‌رو شويد. RIM به طور گسترده از Adobe Air و فلش در برنامه‌هاي موجود در سيستم‌عامل استفاده کرده‌است. بنابراين، طبيعي است که در مرورگر سيستم‌عامل نيز شاهد پشتيباني قوي و کامل از فلش باشيم. موتور مرورگر WebKit همچنين عملکرد نرم و رواني در وبگردي فراهم مي‌کند. بزرگ‌نمايي، حرکت در صفحه و نمايش صفحات با کيفيت و سرعت مناسب انجام مي‌شود. از جمله برنامه‌هايي که به‌صورت پيش‌فرض روي سيستم‌عامل در دسترس هستند مي‌توان به مرورگر، مجموعه آفيس، پخش‌کننده‌هاي ويديو، عکس و موسيقي، BlackBerry App World، فروشگاه موسيقي اختصاصي RIM و Bing Maps مايکروسافت اشاره کرد. اما کمبودهايي که در اين زمينه و در مقابل رقبا بسيار به‌چشم مي‌آيند، برنامه مديريت ايميل، برنامه ارسال IM يا پيغام فوري و همچنين برنامه رسانه اجتماعي هستند. به‌خصوص برنامه مديريت ايميل که در سيستم‌عامل‌هاي رقيب موارد قدرتمندي در اين زمينه به‌چشم مي‌خورد. البته بلك‌بري وعده داده است كه به‌زودي نسخه اختصاصي كلاينت ايميل خود را عرضه خواهد كرد.

شكل 1- صفحه فهرست برنامه‌هاي Tablet Os
 

شكل 2- مالتي تسكينگ واقعي!!
 

برنامه‌نويسان تنبل
امروزه، يکي از موضوع‌هاي اصلي‌اي که در موفقيت يک پلتفرم مؤثر است، برنامه‌هاي موجود براي آن پلتفرم و در حقيقت، اکوسيستم برنامه‌هاي مبتني بر آن پلتفرم است. سيستم‌عامل مخصوص تبلت RIM از اين جهت در جايگاهي بحراني قرار دارد و شرکت براي جبران اين ضعف تصميم‌هايي گرفته که مهم‌ترين آن‌ها مي‌تواند يک شمشير دولبه باشد. توسعه‌دهندگان برنامه براي نسخه تبلت Blackberry OS به چند دسته تقسيم مي‌شوند. شرکت RIM اعلام کرده، سيستم‌عامل تبلت آن از برنامه‌هاي مبتني بر Adobe AIR (در اصل برنامه‌هايي که با استفاده از ادوبي فلش ساخته شده‌اند و در قالب يک برنامه مستقل و قابل‌اجرا آماده مي‌شوند) پشتيباني مي‌کند. علاوه بر اين، برنامه‌هاي مبتني بر WebWorks (برنامه‌هاي ساخته‌شده با استفاده از HTML5) در اين سيستم‌عامل قابل‌اجرا خواهند بود. اين دو روش راه‌هاي آساني هستند که پيش روي برنامه‌نويسان قرار دارند. با وجود اين‌که RIM برنامه تخصصي پيشرفته‌اي را در زمينه پزشکي به‌نمايش گذاشت که مبتني بر Adobe Air توسعه داده شده، اما اين نوع برنامه‌ها اغلب برنامه‌هايي هستند که رابط کاربري پرزرق و برقي دارند، اما در زمينه کارايي و به‌خصوص عکس‌العمل دقيق و سريع لمس ضعف دارند، هر چند ساخت برنامه کارا با اين روش هم غيرممکن نيست. پس از اين تصميم، به علاقه شديد RIM به ماشين مجازي مي‌رسيم. يک SDK بومي (Native) مبتني بر C و C++ در کنار ماشين مجازي در اختيار برنامه‌نويسان قرار دارد تا برنامه‌هاي بلك‌بري، جاوا و آندروئيد را در تبلت RIM اجرا کنند. در اجراي برنامه‌هاي محبوب مبتني بر جاواي شرکت اشکالي وجود ندارد. مجموعه‌اي از برنامه‌هاي اداري و تجاري که رابط کاربري کهنه و غيرجذاب، اما کاربرد بسيار زيادي دارند. اين مورد دوم همان شمشير دولبه است. اين‌که امکان اجراي برنامه‌ها در سيستم‌عامل جديد شرکت RIM وجود دارد، در نگاه نخست ويژگي مفيدي به‌نظر مي‌رسد که ضعف اين سيستم‌عامل را از جهت کمبود برنامه جبران مي‌کند. اما نکته اصلي اينجا است که اين برنامه‌ها با واسطه ماشين مجازي‌اي با نام Dalvik (بله همان دالويك آندروئيد!) اجرا مي‌شوند، يعني در اصل براي پلتفرم ديگري ساخته و بهينه‌شده‌اند. به بيان ديگر، در اغلب موارد ممکن است، سيستم‌عامل و تبلت از عهده اجراي برنامه بر‌آيند، اما مشکلات ريزي هم وجود داشته‌باشد.

شكل 3- پشتيباني از زبانه‌ها در مرورگر
 

شكل 4- صفحه‌كليد مجازي Tablet Os
 

اين موضوع را هم در نظر داشته باشيد که وقتي RIM اعلام مي‌کند برنامه‌هاي آندروئيد در سيستم‌عامل شرکت قابل‌اجرا هستند، به‌نوعي ناخواسته به برنامه‌نويسان مي‌گويد، چندان نگران برنامه اختصاصي براي اين پلتفرم نباشيد و در نهايت برنامه‌نويسان را در زمينه نوشتن برنامه اختصاصي براي سيستم‌عامل تنبل مي‌کند.
نتيجه‌گيري
Blackberry Tablet OS 1.0 را مي‌توان يک «نسخه نخست» حقيقي دانست و البته يک نسخه نخست خوب؛ به اين معنا كه براي سيستم‌عاملي که در آينده مي‌خواهد سيستم‌عامل کامل و قابل رقابتي شود، زير بناي خوبي است. از طرفي، برنامه‌هاي پرکاربرد تجاري‌اي که کاربران اسمارت‌فون‌هاي اين شرکت به آن‌ها خو گرفته‌اند، در اين سيستم‌عامل قابل استفاده است، تجربه وبگردي در اين سيستم‌عامل کامل و خوب است و برنامه‌هاي اداري همراه سيستم‌عامل نيز کامل هستند. از طرف ديگر، تعداد برنامه‌هاي بازي‌هاي اختصاصي موجود براي اين سيستم‌عامل نوپا بسيار ناچيز است و همچنين برخي کاستي‌ها و برنامه‌هاي ضروري‌اي که در آن موجود نيستند (و RIM قول داده که در به‌روزرساني‌هاي بعدي اضافه شوند) ضعف‌هايي را موجب مي‌شود. در نهايت، همين نسخه از سيستم‌عامل را مي‌توان براي کاربران حرفه‌اي، اداري و تجاري سيستم‌عاملي مناسب و با هسته محکم، باثبات و قوي دانست. اما همين سيستم‌عامل شايد براي کاربران عام و کاربراني که دنبال سرگرمي نيز هستند، چندان مناسب به شمار نيايد.
منبع:ماهنامه شبکه
ارسال توسط کاربر محترم سايت :hasantaleb