از پلنگ چيتا، نخستين نگارش سري X سيستمعامل مکينتاش1 (Mac OS X) تا به امروز، نزديک به ده‌سال مي‌گذرد. در اين سال‌ها، اپل فراز و نشيب‌هاي بسياري داشته و سعي کرده در هر نگارش عرضه شده از اين سيستمعامل، محصولي قدرتمندتر، کاربرپسندتر و با قابليت استفاده بالاتر نسبت به نسخه‌هاي پيشين ساخته و در اختيار علاقه‌مندان محصولات خود قرار دهد. تلاشي که در بسياري موارد با موفقيتي چشم‌گير و در برخي مقاطع زماني، با نارضايتي کاربران مکينتاش و در نتيجه تلاش براي ارائه سيستم‌عاملي بهتر همراه بوده است.
مسلم آن است که تلاش شرکت‌هايي مانند مايکروسافت، هيولت پاکارد و هم‌چنين جنبش نرم‌افزاري اپن‌سورس و در رأس آن‌ها انواع توزيع‌هاي لينوکس براي تصاحب سهم بيشتري از بازار سيستمعاملهاي دنيا، مجالي براي توقف، نه براي اپل که براي هيچ‌يک از ديگر توليدکنندگان سيستم‌‌عامل‌ها باقي نگذاشته و در نتيجه هر يک از اين غول‌هاي نرم‌افزاري به دنبال عرضه محصولي نوين با هدف برطرف‌كردن مشکلات پيشين کاربران در کاربري سيستم و پاسخ‌گويي به نيازمندي‌هاي جديد ايشان هستند. قاعده‌اي که اپل نيز از آن مستثني نبوده و عرضه نگارش جديد سيستمعامل مکينتاش با نام تجاري Lion (شير) شاهدي بر اين مدعا است.
سيستمعامل Lion، به‌گفته استيو جابز در کنفرانس ساليانه توسعه‌دهندگان اپل، به همراه بيش از 250 ويژگي جديد، تمرکز خود را بر رابط بصري (يا گرافيکي) کاربر (GUI) و آساني استفاده از آن قرار داده و اپل با عرضه آن اميد فراواني دارد تا کاستي‌هاي موجود در نگارش قبلي، يعني Snow Leopard را که از حيث کارايي و امنيت، جايگاه قابل‌قبولي در ميان سيستمعاملهاي دنيا دارد، برطرف کند. در مجموعه مطالب پيش‌رو ضمن بررسي مهم‌ترين تغييرات صورت گرفته نسبت به نگارش‌هاي گذشته، جذاب‌ترين و کاربردي‌ترين ويژگي‌هاي افزوده شده را معرفي کرده و به بررسي آن‌ها پرداخته‌ايم.
غرش
سيستمعامل Mac OS X 10.7 موسوم به Lion نخستين‌بار در بيستم اکتبر سال 2010 و در همايشي با عنوان «بازگشت به مک» در معرض ديد عموم قرار گرفت و پس از بازنمايش در کنفرانس جهاني ساليانه توسعه‌دهندگان اپل در اوايل سال 2011 و گذراندن مراحل آزمون و بازخورد توسط جامعه توسعه‌دهندگان، سرانجام دربيستم جولاي امسال، از طريق فروشگاه آنلاين Mac App Store و البته به‌همراه سري جديد نوت‌بوک‌هاي مک‌بوک اير و مک ميني در اختيار عموم قرار گرفت. اين سيستمعامل با چند صد ويژگي ريز‌و درشت که از يک سو به‌شدت رنگ و بوي سيستمعامل مختص تلفن‌‌همراه و تبلت اپل، يعني iOS را به‌خود گرفته و از سوي ديگر انتخاب نام Lion براي آن، اين فکر را در ذهن هر علاقه‌مند محصولات اين شرکت تداعي مي‌کند که آيا اين آخرين نسخه از سري دهم مک خواهد بود، مگر آن‌که شما گربه‌ساني قدرتمند از سلطان جنگل سراغ داشته باشيد!
اما Lion، چه پايان سريال 7 قسمتي سيستمعامل سري X مک باشد و چه اپل، هم‌چنان قصد توسعه آن با نام‌هاي ديگري را در سر بپروراند، از آن‌جهت يکي از مهم‌ترين و جدي‌ترين نسخه‌هاي اين محصول به‌شمار مي‌آيد که نگارش پيشين آن، يعني Snow Leopard، با تغييراتي محدود در ويژگي‌هاي عمومي و به‌خصوص ظاهري، تمرکز خود را بر برطرف‌كردن اشکالات و بهبود عملکرد داخلي بخش‌هاي مختلفي مانند مرورگر، کيفيت و سرعت پيش‌نمايش فايل‌هاي موجود روي سيستم، بازنويسي Finder با Cocoa براي دستيابي به زمان پاسخ کوتاه‌تر و ارتقاي پشتيباني از توليد برنامه‌هاي بهينه‌شده براي چند هسته چندپردازنده با استفاده از Grand Central Dispatch يا به اختصار GCD، قرار داده بود که اغلب اين موارد از ديد بخش اعظمي از کاربران معمولي سيستم‌هاي کامپيوتري پنهان بوده و به‌هيچ عنوان حس خوب استفاده از سيستم‌عاملي جديد را به‌کاربر القا نمي‌کرد. واضح است که در چنين شرايطي، سطح توقع کاربران از نگارش آتي سيستمعامل مک که با فاصله زماني به‌نسبت طولاني از نگارش Leopard (نسخه ماقبل Snow Leopard که با تغييرات فراواني همراه بود) در اختيار ايشان قرار مي‌گيرد، بالا رفته و کار مهندسان اپل را دوچندان سخت و دشوار خواهد كرد.
نصب سيستمعامل
نيازمندي‌هاي فني لازم براي نصب سيستمعامل حاضر نسبت به نسخه Snow Leopard تغيير چنداني نداشته و از سال 2007 که اپل استفاده از معماري 32 بيتي اينتل را در محصولات خود متوقف کرد، معماري 64بيتي به نيازمندي اصلي سيستمعامل مک تبديل شد. پس از گذشت چهار سال از مهاجرت به پردازنده‌هاي 64بيتي اينتل، اين نخستين نگارش از سيستمعامل مک است که با حذف موتور ترجمه Rosetta و جلوگيري از نصب آن توسط کاربر، برنامه‌هاي قابل اجرا روي نسل گذشته سيستم‌هاي مک را موسوم به PowerPC پشتيباني نکرده و به‌نوعي زنگ پايان فرصت کاربران را براي به‌روزرساني برنامه‌هاي کاربردي خود به‌صدا در‌آورده است.
اگرچه در نگاهي آکنده از منطق، چهار سال زماني به‌غايت کافي براي تغيير عادت‌ها و استفاده از برنامه‌هاي کاربردي توسعه‌داده‌شده براي سيستم‌هاي مبتني‌بر معماري اينتل است، اما حقيقتي که نبايد از آن چشم پوشيد آن است که بسياري از برنامه‌هاي توسعه داده شده براي PowerPC هم‌چنان در ميان کاربران سيستم‌هاي مك رواج دارند. مي‌توان دلايل مختلفي را هم براي آن برشمرد که از آن‌‌جمله، قيمت بالاي برخي برنامه‌هاي کاربردي جديد مانند فتوشاپ يا نبود گزينه تجاري معادل براي يك برنامه خاص مانند Quicken است.
علاوه بر مورد فوق، Lion از حيث ديگري نيز بسيار متفاوت از نگارش‌هاي گذشته است. اپل پس از تجربه موفق عرضه محصولاتي مانند iLife، iWork و Aperture از طريق فروشگاه آنلاين Mac App Store، در اقدامي تعجب برانگيز، در ابتدا تنها رسانه عرضه نگارش Lion را نيز فروشگاه مک اعلام کرد تا به‌نوعي جهت‌گيري خود را به‌سوي محاسبات ابري و حذف هزينه‌هاي ناشي از تهيه، بسته‌بندي و توزيع ميليون‌ها نسخه از رسانه‌هاي انتقالي مانند لوح‌هاي فشرده، بيش از پيش نمايان سازد. سياستي که البته به‌دليل نبود زيرساخت اينترنت پرسرعت براي بارگذاري نزديک به 8/3 گيگابايت در تمامي نقاط دنيا، با نارضايتي بسياري از کاربران مک، همراه شد و اپل را متقاعد ساخت تا از ماه آگوست، سيستمعامل Lion را روي حافظه‌هاي فلش و با قيمت 69 دلار (40 دلار گران‌تر از نسخه آنلاين) در فروشگاه‌هاي رسمي خود عرضه کند.
نصب Lion، بي‌اندازه آسان است. در واقع پس از بارگذاري و اجراي فايل نصب، تنها گام باقي‌مانده موافقت با شرايط استفاده و مشخص کردن محل نصب بوده (شكل 1) و در چشم به‌هم زدني صداي غرشي مهيب به‌گوش خواهد رسيد! اما اگر از کاربران حرفه‌اي يا اندکي کنجکاو سيستم‌هاي کامپيوتري باشيد، بدون شک اين سؤال برايتان به‌وجود آمده که نصب سيستم‌عاملي جديد روي يک سيستمعامل ديگر و روي يک فضاي ذخيره‌سازي يکسان و بدون استفاده از ديسک بوت چگونه امکان‌پذير خواهد بود؟ در واقع، هيچ معجزه يا خلاقيت خارق‌العاده‌اي در کار‌نيست. پس از اجراي فايل نصب و دنبال کردن مراحل آن، سيستم از نو راه‌اندازي شده و نگارش Lion با پارتيشن‌بندي دوباره هاردديسك و اشغال نزديک به 650 مگابايت از آن (پس از فشرده‌سازي فايل نصب)، پارتيشني را ايجاد مي‌کند که علاوه بر نصب سيستمعامل از روي آن، در آينده به‌عنوان پارتيشن بازيابي(Recovery Partition) نيز مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
شكل 1- نمايي از صفحه نخست برنامه نصب Lion
خريد و نصب سيستمعامل Lion در ايران
اگرچه در ايران عدم رعايت حق تأليف محصولات نرم‌افزاري يا همان کپي‌رايت، در حال تبديل شدن به يک عادت و روال معمول براي جمع کثيري از فعالان حوزه فناوري اطلاعات است، اما واقعيت آن است که هم‌چنان هستند کاربراني که تا هرکجا که امکان‌پذير باشد، از خريد و استفاده از نرم‌افزارها يا سيستمعاملهاي غيررسمي که به‌لطف نبود قانوني مدون در اين بخش، در تمامي فروشگاه‌هاي سراسر کشور در دسترس عموم قرار دارند، حذر کرده و سعي مي‌کنند تا به‌نوعي نسخه اصل محصول مورد نظر خود را به‌دست آورده و از آن استفاده کنند.
خبر خوش براي اين گروه از طرفداران سيستمعامل مک آن‌که در حال حاضر، دست‌كم دو روش براي خريد قانوني سيستمعامل Lion، با قيمت معقول 29 دلار در کشور وجود دارد؛ البته به‌دلايلي که نيازي به‌تکرار آن‌ها نيست، با دشواري‌هايي همراه است. روش نخست تهيه يک کارت ويزاي بين‌المللي از طريق يکي از بانک‌هاي عرضه‌کننده اين خدمات و سپس خريد Lion از طريق فروشگاه مک است. روش دوم که اجراي آن به‌مراتب سريع‌تر و سهل‌تر از روش قبل است، خريد يک کارت هديه iTunes از يکي از فروشگاه‌هاي عرضه‌کننده محصولات اپل در تهران يا شهرستان‌ها و استفاده از آن براي خريد سيستمعامل جديد اپل است. در واقع اين کارت، حکم کارت‌اعتباري يک‌بار مصرفي را دارد که پس از استفاده ديگر قابليت شارژ ندارد و چيزي شبيه به کارت‌هاي هديه ارائه شده توسط بانک‌هاي کشور است.
اگرچه پوشيدن لباس، رفتن به يکي از مغازه‌هاي عرضه غيرقانوني نرم‌افزارهاي مک و خريد يک سيستمعامل Lion و حتي ساده‌تر از آن، بارگذاري غيرقانوني اين محصول از طريق سايت‌هاي به‌اشتراک‌گذاري فايل، فرآيندي به‌مراتب ساده‌تر و صد البته به لحاظ اقتصادي به‌صرفه‌تر است، اما در حقيقت، اين روش چه از لحاظ قانوني و چه از لحاظ انساني عملي ناپسند‌بوده و به‌نوعي تضييع حقوق توليد‌کننده محسوب مي‌شود. بنابراين، کمي زحمت را به‌جان بخريد، اما جزء سارقان نرم‌افزاري نباشيد!
ساخت ديسک بازيابي سيستمعامل Lion
سيستمعامل Lion در زمان نصب اوليه، بخشي از حافظه جانبي را به پارتيشن بازيابي (Recovery Partition) اختصاص مي‌دهد تا در موقع لزوم کاربران بتوانند با استفاده از اطلاعات موجود روي اين بخش از حافظه سيستمعامل را دوباره نصب يا بازنصب (Repair) کرده يا از ابزارهاي تعبيه شده در آن براي برطرف‌کردن ايرادهاي پيش آمده استفاده کنند.اما موضوع قابل توجه آن است که چه در زماني که خود حافظه جانبي دچار مشکل شود يا زماني كه بخواهيم سيستم‌عاملي را که با هزار زحمت از فروشگاه مک بارگذاري کرده‌ايم، روي سيستم ديگري نصب کنيم، تنها ابزاري که مي‌تواند کاربر را از يک کابوس بزرگ نجات دهد، وجود يک نسخه از سيستمعامل روي يک حافظه خارجي يا لوح فشرده است.
اگرچه از همان نخستين ساعات عرضه سيستمعامل Lion، روش‌هاي مختلفي براي ساخت چنين ديسکي روي پايگاه‌هاي اينترنتي قرار گرفت، اما ارائه برنامه‌اي از جانب اپل با نامLion Recovery Disk Assistant علاوه‌بر تأييد اين نياز، خيال کاربران غيرحرفه‌اي را نيز از بابت ساخت آسان يک ديسک پشتيبان آسوده كرد. با استفاده از اين برنامه کاربر مي‌تواند روي هر نوع حافظه جانبي خارجي با حداقل گنجايش يك گيگابايت، سيستمعامل Lion را پشتيبان گرفته و در مواقع لزوم از آن استفاده کند.البته ذکر اين نکته ضروري است که راه‌حل ديگري نيز وجود دارد و آن خريد فلش سيستمعامل Lion است که توسط اپل و با قيمت 69 دلار به بازار عرضه شده است تا آن‌دسته از کاربراني که علاقه‌اي به بارگذاري اين سيستمعامل از فروشگاه مک نداشته يا حوصله ساخت ديسک پشتيباني را ندارند، خيلي راحت، وارد فروشگاه‌هاي عرضه محصولات اپل شده و با يکي از اين فلش‌ها خارج شوند.
پي‌نوشت‌ها:
1- کاراکتر X در پيش‌نام يا پس‌نام محصولات اپل مانند Mac OS X يا XCode معرف دهمين نگارش اين محصولات بوده که استفاده از کاراکتر يوناني معادل، روشي مرسوم در ميان توليدکنندگان نرم‌افزارها و برنامه‌هاي کاربردي است. استفاده از اين کاراکتر يا واژه X در طول مقاله حاضر نيز، به همين مفهوم اشاره دارد.
منبع:http://www.shabakeh-mag.com ارسال توسط کاربر محترم سايت :hasantaleb