شايد در نظر بسياري از افراد، تلفن همراه در حکم وسيله‌اي براي گذراندن وقت و انجام موارد کم ارزشي است که نقشي اساسي در زندگي بشر بازي نمي‌کنند. اما همين ابزار به ظاهر بي‌اهميت، در برخي موارد نقشي جدي در زندگي انسان ايفا مي‌کند و نقش تعيين‌كننده‌اي در مرگ و زندگي ايفا مي‌كنند؛ به‌طوري‌که اين فکر در ذهن ايجاد مي‌شود که چرا قابليت‌‌هاي اين ابزارها بيش از پيش ارتقا نمي‌يابد و ايرادهايش برطرف نمي‌شود تا در مواقع ضروري به‌طور کارآمدتري به کمک انسان بيايد. نقش تلفن‌هاي همراه در زلزله ژاپن از چندين جنبه قابل بررسي است. زلزله ژاپن يکي از ده‌ها مثالي است که در آن تلفن‌‌هاي همراه، در هيبت يک رسانه ظاهر شدند و به‌طور کارآمدي، قابليت‌هاي خود را در شرايطي بحراني به ما نشان دادند. درست در زماني که رسانه‌هاي سنتي حيران حادثه ژاپن بودند، تلفن همراه، به يمن دسترسي به اينترنت و داشتن کاربراني پي‌گير، براي ساعت‌ها وظيفه سنگين اطلاع رساني را به دوش کشيد. در حقيقت، همراه بودن «تلفن‌هاي همراه» در چنين شرايطي از جمله مزاياي اين ابزارها است و ترکيب آن‌ها با اينترنت، در شرايط بحراني و آشوب زده پس از يک بلاي طبيعي، پرقدرت‌ترين ابزار را در اختيار ما قرار مي‌دهد. از سوي ديگر، مجهز بودن اين تلفن‌هاي همراه به انواع حسگرها و امکان استفاده از برنامه‌هاي مختلف، در عمل آن‌ها را به يک دستيار همراه و کمک حال افراد آسيب ديده تبديل مي‌کند.
در شرايطي نظير وقوع زلزله يا سونامي که بسياري از زيرساخت‌ها دچار آسيب شده‌اند، بحران به‌طور لحظه‌اي رو به وخامت مي‌گذارد. قطع سيستم برق رساني، استفاده از ابزار‌هاي اطلاع رساني نظير تلويزيون را دشوار و در مواردي غير ممکن مي‌سازد؛ به اين ترتيب، امکان پخش هشدارها، اخبار و مواردي که تلويزيون بهترين گزينه براي ارائه آن‌ها به افراد آسيب ديده و در خطر است وجود نخواهد داشت و به اين ترتيب، يکي از راه‌هاي دسترسي به مردم از دست مي‌رود. از طرفي آسيب ديدن يا افزايش ترافيک خطوط تلفن هم موردي است که بروز آن در چنين شرايطي دور از ذهن نيست. در نتيجه، ارتباط مردم با يکديگر نيز قطع مي‌شود و آگاه شدن از حال هم که در چنين موقعيتي مي‌تواند سبب کم شدن نگراني‌ها شود نيز غير ممکن مي‌شود.
در روز نخست حادثه ژاپن، ارتباط از طريق تلفن‌ها و تماس‌هاي معمولي با مناطق حادثه ديده تقريباً غير‌ممکن بود و تنها راهي که در اين موقعيت بهترين نتيجه را داشت، بهره‌گيري از شبکه‌هاي اجتماعي يا فرستادن ايميل با استفاده از تلفن همراه بود. استفاده از روش‌هايي نظير به‌کارگيري Skype نيز راهکار خوبي براي جويا شدن از احوال يکديگر به‌شمار مي‌رفت. زلزله ژاپن نشان داد، تلفن همراه و امکان دسترسي به اينترنت از طريق تلفن همراه در شرايط بحراني تا چه حد کارساز است و چطور چنين ابزاري قادر است محدوديت‌هاي ايجاد شده در شرايط بحراني را پوشش دهد. در حقيقت در چند ساعت نخست پس از زلزله و سونامي ژاپن، ارتباط بسياري از مردم با جهان خارج، تنها از طريق تلفن‌هاي همراه امكان‌پذير بود. بسياري از حادثه ديدگان با پيغام گذاشتن در شبکه‌هاي اجتماعي از طريق تلفن همراه خبر سلامتي خود را به دوستان و اقوام خود در ساير شهرها و کشورها رساندند و از سوي ديگر بسياري از افراد در ساير نقاط دنيا، نخستين خبرها از اين حادثه را نه از طريق رسانه‌هاي سنتي نظير تلويزيون و راديو، بلکه از طريق تلفن همراه و شبکه‌هاي اجتماعي دريافت کردند.
بروز حوادث طبيعي به وسعت آنچه در ژاپن رخ داد، قابليت‌هاي تلفن‌هاي همراه را بيش از پيش آشکار ساخت و نشان داد اين ابزارها و ترکيب آن‌ها با مواردي نظير شبکه‌هاي اجتماعي تا چه اندازه به کمک مصيبت زدگان و نيز ساير افرادي مي‌آيد که در منطقه خطر نيستند. تلفن‌هاي همراه به دليل ويژگي ذاتي خود، نزديک‌ترين و همراه‌ترين ابزار به‌شمار مي‌روند و اين موضوع در موقعيت‌هايي نظير زلزله بيشتر خود را نشان مي‌دهد. تلفن‌هاي همراه از اين شانس برخوردار هستند که افراد حين پناه بردن به جا‌هاي امن، آن‌ها را نيز با خود همراه ببرند. شايد برداشتن تلفن همراه حين گريختن از زلزله و سونامي کار چندان دشواري نباشد؛ زيرا به طور معمول اين ابزارها «دم دست» هستند.

جنبه نخست: اطلاع رساني
 

گسترش استفاده از تلفن همراه، نحوه خبر رساني را دگرگون کرده است. تأثير اين جنبه از قابليت‌هاي تلفن‌هاي همراه را به‌خوبي پس از وقوع زلزله و سونامي ژاپن ديديم. بسياري از افراد، نخستين خبرها را درباره اين حادثه از طريق تلفن همراه خود و شايد زودتر از حد معمول دريافت‌ کردند. پيغام‌ها و اخباري که کاربران شبکه‌هاي اجتماعي از طريق تلفن‌هاي‌همراه خود ارسال و دريافت‌مي‌کردند با سرعتي باورنکردني منتشر شد. اگر در گذشته براي آگاه شدن از چنين خبري لازم بود روزنامه‌اي خوانده شود، راديو يا تلويزيون روشن شود يا در بهترين حالت با کمک کامپيوتر و اتصال به اينترنت از اخبار به‌روزتري استفاده کنيم؛ اکنون خبرها خودشان و فوري به سوي ما مي‌آيند و حتي ما را در رختخواب بيدار مي‌کنند. اگر از شايعاتي که از طريق شبکه‌هاي اجتماعي منتشر مي‌شود، صرف‌نظر کنيم، مي‌توانيم شبکه‌هاي اجتماعي را يکي از گزينه‌هاي حيرت انگيز خبررساني در دنياي امروز به‌شمار آوريم که قابليت‌هايش در پيوند با تلفن‌هاي همراه چندين برابر مي‌شود.
از طرفي بايد توجه داشت، تأثيرگذارترين تصاوير و اخبار منتشر شده از زلزله ژاپن آن‌هايي بودند که مردم عادي با استفاده از ابزارهايي نظير تلفن همراه خود در لحظه وقوع و از قلب حادثه گرفته بودند؛ در اين تصاوير فرار افراد از ساختمان‌ها، ورود سونامي به شهرها و فرياد کشيدن مردمي را که در بلندي ايستاده‌اند، مي‌بينيم. گريستن افراد و هراس آن‌ها، شادي افراد پس از اين‌که از سلامت خانواده خود مطلع مي‌شوند و ده‌ها مورد ديگر در تصاوير ويديويي ثبت شده و توسط ابزار‌هاي همراه قابل مشاهده است. تصاويري که پيش از ورود خبرنگاران به محل حادثه و در لحظه بروز حادثه، فيلم‌برداري شده است. تلفن‌هاي‌همراه به دوربين مجهز هستند؛ قابليت فيلم‌برداري دارند و قادر به ارسال و بارگذاري اين تصاوير در سايت‌ها هستند. حتي اگر شبکه‌هاي موبايل دچار آسيب شده باشند، باز هم راه‌هايي وجود دارد که بتوان از طريق تلفن‌هاي همراه به سايت‌ها و در نتيجه به دنيا دسترسي داشت. فيلم‌برداري از لحظاتي که سونامي وارد شهرها و مزارع مي‌شود؛ فرياد کمک‌هايي که شنيده مي‌شود و تصاويري که از دل جمعيت و در ميانه‌حوادث گرفته شده به طور مسلم تأثيرگذارتر، گويا‌تر و وحشتناک تر از تصاوير هوايي بود که بر صفحه تلويزيون‌ها ديديم. اين تصاوير موبايلي در رقابتي فشرده با تصاوير خبري حرفه‌اي، خوراک خبري شبکه‌هاي معروف و معتبر دنيا را نيز فراهم کردند.

جنبه دوم : کمک رساني
 

کاربرد‌هاي تلفن‌همراه در زمان بروز فجايع طبيعي به همين جا ختم نمي‌شود. تلفن‌هاي همراه حتي اگر به هر دليلي جنبه «تلفن» بودن خود را از دست دهند، باز هم در شرايط بحراني مي‌توانند به صاحب خود کمک کنند. زيرا جنبه «همراه» بودن آن‌ها در بسياري از موارد پابرجا است. امروزه، تلفن‌هاي همراه به حسگر‌هاي مختلفي مجهز شده‌اند، برنامه‌هاي کاربردي زيادي را پشتيباني مي‌کنند و سيستم‌هاي ارتباطي نظير بلوتوث در اختيار دارند. در واقع، حتي اگر ارتباط تلفن همراه با دنيا قطع شده باشد، باز هم در ميان آوارها و خرابي‌ها مي‌تواند صاحب خود را همراهي کند. چندين و چند ابزار و نرم افزار براي تلفن‌هاي همراه و اسمارت‌فون‌ها طراحي شده که در صورت بروز فجايع طبيعي مي‌توان از آن‌ها بهره برد. در شرايطي که تلاش براي زنده ماندن مهم‌ترين کاري است که بايد انجام داد، استفاده از چنين گزينه‌هايي حياتي است. اين برنامه‌ها طيف وسيعي را شامل مي‌شوند؛ از برنامه‌هاي ساده‌اي نظير تبديل تلفن‌همراه به يک چراغ قوه گرفته تا نرم‌افزارهايي که امکان ارتباط تلفن‌همراه با كلاود را فراهم مي‌کنند. به‌عنوان مثال، يک نرم افزار رايگان با نام BuddyGuard قادر است در شرايط بحراني نظير گرفتار شدن در ويرانه‌هاي زلزله اطلاعاتي را توسط تلفن همراه جمع‌آوري کرده و به كلاود بفرستد. اين برنامه با فشردن يک دکمه هر ده ثانيه يک تصوير مي‌گيرد، همه صداها را به‌طور پيوسته ضبط مي‌کند و هر سه ثانيه مختصات محل تلفن را ثبت مي‌کند.همه اين داده‌ها هر سي ثانيه به كلاود فرستاده مي‌شود و لينکي از اين داده‌ها براي افرادي که در فهرست تماس‌هاي ضروري تلفن همراه شخص وجود دارد، فرستاده مي‌شود. به دليل اين‌که اين داده‌ها در كلاود ذخيره شده‌اند در صورت خرابي يا از کار افتادن تلفن، داده‌ها همچنان در دسترس خواهند بود و از آن‌ها مي‌توان براي کمک به فرد استفاده کرد.
اين نرم‌افزار يکي از کاربرد‌هاي استفاده از شتاب‌سنج‌هاي تعبيه شده در گوشي‌هاي تلفن همراه را نيز نشان مي‌دهد. BuddyGuard قادر است با بررسي حسگر شتاب‌سنج تلفن همراه، يک سقوط آزاد يا يک برخورد شديد (مثلاً تصادف) را تشخيص دهد. BuddyGuard در حال حاضر براي ابزار‌هاي مبتني بر iOS در دسترس است و به زودي براي آندروئيد و بلك‌بري نيز در دسترس خواهد بود. چنين نرم افزاري در صورتي‌که شخص دچار آسيب‌ديدگي جدي شده باشد و نيازمند کمک باشد، بسيار مفيد خواهد بود. نرم‌افزار‌هاي ديگري هم به منظور استفاده در شرايط ويژه طراحي شده که امکان استفاده از فرکانس‌هاي اضطراري، يافتن مسير‌هاي امن براي دور شدن از محل خطر، کمک در اجراي کمک‌هاي اوليه، ارتباط با ديگر افراد موجود در محل از طريق بلوتوث و ده‌ها مورد ديگر را شامل مي‌شود. در شماره 120 ماهنامه شبكه چند مورد از كاربردهاي تلفن‌هاي‌همراه را در شرايط بحراني ذکر کرديم. از کاربرد‌هاي مفيد تلفن‌هاي همراه در محيط‌هاي آسيب ديده مي‌توان به استفاده از تلفن‌هاي همراه براي بررسي علائم حياتي يک شخص، استفاده براي بررسي آب يک منطقه و مواردي از اين قبيل اشاره كرد.

پانزده سال تفاوت
 

در سال 1995 ژاپن زلزله‌اي پرقدرت را تجربه کرد. يکي از مواردي که زلزله اخير ژاپن را از زلزله سال 1995 متمايز مي‌سازد، گسترش استفاده از ابزار‌هاي همراه و اينترنت و سودمندي آن‌ها در جريان زلزله اخير بود. در سال 1995، نه از سيستم‌هاي همراه امروزي خبري بود و نه اينترنت چنين قدرتي را به مردم مي‌داد که در کمترين زمان ممکن و در غيبت ابزار‌هاي سنتي، پس از وقوع چنين حادثه وحشتناکي، از حال يکديگر با خبر شوند و ديگران را در تجربه خود شريک کنند. شايد يکي از دلايلي که اين زلزله و سونامي بيشتر در ياد مردم خواهد ماند، همين تصاوير و اظهار نظرهايي بود که با فاصله‌اي نه چندان طولاني پس از وقوع سراسر دنيا را در نورديدند. همين ويژگي «بيان رويدادها بدون واسطه» و ديدن تصاوير آماتوري از حادثه هم سبب شد تا بيش از پيش مردم دنيا با مصيبت زدگان ژاپني احساس هم دردي کنند و با روش‌هاي مختلف به آن‌ها اميد دهند.
با وجود همه کاربردها و فوايدي که براي تلفن‌هاي همراه ذکر شد بايد به اين موضوع هم اشاره داشت که تلفن‌هاي همراه همچنان از محدوديت‌هايي رنج مي‌برند که سبب مي‌شود تکيه کردن صرف به آن‌ها در يک موقعيت اضطراري، چندان به صلاح نباشد. مهم‌ترين مشکل تلفن‌هاي همراه که در شرايطي نظير زلزله ژاپن تشديد مي‌شود، مشکل باتري آن‌ها است. تکيه کردن بر ابزاري که در زمان کوتاهي باتري‌اش تمام شده و غير قابل استفاده مي‌شود، آن‌هم در موقعيتي نظير زلزله و سونامي واقعاً خطرناک است. شارژ کردن باتري يک تلفن همراه در چنين موقعيت‌هايي بسيار دشوار است. شايد بتوان راهکارهايي نظير استفاده از سلول‌هاي خورشيدي، شارژرهايي که با نيروي باد و حتي راه رفتن و دماي بدن کاربر تلفن را شارژ مي‌کنند، مطرح کرد. اما بايد چنين ايده هايي به سرعت به گونه‌اي بهبود يافته در دسترس کاربران قرار گيرد و به‌عنوان جزئي از تلفن‌هاي همراه عرضه شود. در هر صورت وجود تلفن‌هاي همراه، به‌ويژه سبب افزايش اعتماد به نفس افراد حادثه ديده خواهد بود. کمک‌هايي که يک تلفن‌همراه مي‌تواند به‌طور بالقوه به حادثه ديدگان برساند، بيش از آن چيزي است که امروزه مي‌بينيم و اين ابزارها اين قابليت را دارند که در آينده به بخشي اساسي از زندگي بشر تبديل شده و حتي در شرايط بحراني پس از يک بلاي طبيعي همراه آن‌ها باشند.
منبع:http://www.shabakeh-mag.com
ارسال توسط کاربر محترم سايت :hasantaleb