اميکس واژه جديدي است که به زمينه مطالعات گسترده در علوم زيستي اتلاق مي شود که به پسوند –ُميکس ختم مي شوند، نظير ژنوميکس، پروتئوميکس و اينتراکتوميکس.
اميکس يک عبارت کلي براي يک رشته گسترده از علم و فناوري براي تجزيه و تحليل ميانکنش اطلاعات زيستي درانواع omes، شامل ژنوم، متابولم، پروتئوم، ترنسکريپتوم و غيره است.

تمرکز اصلي بر روي:
 

* تعيين نقشه اطلاعات هدف، نظير ژن ها، پروتئين ها و ليگاندها است
* يافتن روابط متقابل ميان آنها
* مهندسي اطلاعات و شبکه ها براي درک و دستکاري مکانيسم هاي تنظيمي،
* ترکيب ome ها و اميکس هاي زير شاخه، مي باشد.
اميکس يک عبارت کلي براي يک رشته گسترده از علم و فناوري براي تجزيه و تحليل ميانکنش اطلاعات زيستي درانواع omes، شامل ژنوم، متابولم، پروتئوم، ترنسکريپتوم و غيره است
تکنولوژي اميکس که از حوزه هاي تحقيقاتي شامل ميکرواَري DNA و پروتئين، طيف سنجي جرمي و شماري از ابزارهاي ديگر، مشتق مي شود، توان تجزيه و تحليل قدرتمند را فراهم مي سازد. همچنين، رشته ي بيوانفورماتيک به موازات آن رشد کرده است و با کمک اينترنت، آناليز سريع داده ها و تبادل اطلاعات اکنون ممکن است. اميکس نه تنها بر درک ما از فرايندهاي زيستي اثر خواهد داشت، بلکه چشم انداز تشخيص و درمان دقيق تر بيماري ها، به زودي به وقوع خواهد پيوست. فناوري جديد پيوسته و با سرعت در حال گسترش است، بنابراين لازم است که محققان با آخرين پروتکل ها، محصولات تجاري و ديگر منابع اطلاعاتي پيش روند. دنياي اميکس به عنوان يک پروتال براي ارتباط دادن محققان به گستره اي از منابع متنوع که در حال حاضر موجود اند در زمينه هاي خاص اميکس گسترش يافته است.

نمونه از آزمايش ميکرواري
 

تاريخچه اميکس
پيدايش حوزه اميکس در زيست شناسي در جهان امروز به ظهور ژنوم برمي گردد. واژه ژنوم در 1920 توسط هانس وينکلر، استاد گياه شناسي دانشگاه هامبورگ آلمان، از ترکيب دو واژه ژن و کروموزوم، ابداع شد. واژه ژنوميکس در سال 1980 ظاهر شد و در سال 1990 به طور گسترده اي استفاده مي شد. اولين ژنوم DNA در سال 1970 ، توسط سنگر (Sanger) در دانشگاه کمبريج انگلستان به طور کامل توالي يابي شد که مربوط به يک ويروس باکتريايي بود. ژنوم يکي از اصولي ترين قسمت هاي بسياري از اميکس ها است. اگرچه بخش اميکس علم ژنتيک، صرفاً محدود به ژنوم نيست. ژنوميکس اشاره به برخي شبکه هاي مخفي ميان عناصر ژنتيکي دارد. اين شبکه توسط بسياري از انواع ديگر اميکس ها نظير پروتئوميکس، ترانسکريپتوميکس، متابولوميکس و فيزيوميکس تنظيم مي شود.
انفجار واژه اميکس بازتاب
* نقطه نظر جامع در درک حيات،
* گسترش و تمايز تکه هاي نسبتاً ساده حيات به حوزه هاي مختلف محصور شده ي زيست شناسي
* پيشرفت دانش فني علوم رايانه اي براي جمع آوري داده هاي زيستي از طريق بيوانفورماتيک، بوده است.

بيوانفورماتيسين ها نقش مهمي در گسترش اميکس ها ايفا کرده اند. در اواخر دهه 1990، اين افرداد در کنار زيست شناسان مترقي تعداد زيادي واژه هاي با پسوند ُميکس ايجاد کردند. مفهوم برخي از اميکس ها براي توصيف حوزه هاي زيستي وسيع بيشتر مفيد بود. يک کانال ارتباطي قوي بين IT و بيوانفورماتيک، راهي براي رشد دنياي علوم و فناوري هاي اميکس ايجاد کرد.
در اوايل دهه ي 2000 روند خوبي در اينترنت که مقالات، سايت هاي اينترنتي و طرح هاي پيشنهادي که اميکس هاي جديد را معرفي مي کردند، ظهور يافت.
ژنوميکس اشاره به برخي شبکه هاي مخفي ميان عناصر ژنتيکي دارد. اين شبکه توسط بسياري از انواع ديگر اميکس ها نظير پروتئوميکس، ترانسکريپتوميکس، متابولوميکس و فيزيوميکس تنظيم مي شود

اميکس و ome هاي رايج
 

اميکس مطالعه ome ها است که در مجموع به آنها بيووم مي گويند. بيووم مجموعه کامل اجزاي زيستي از قبيل پروتئين، DNA، RNA، و مولکول هاي کوچک زيستي است.

برخي از ome هاي رايج از اين قرار است:
 

ژنوم (geneome): مجموع تمام ژن هاي يک سلول است و «ژنوميکس» به مطالعه ي آن مي پردازد.

پروتئوم (proteome): مجموع تمام پروتئين هاي در يک موجود، يک نوع بافت يا سلول است و «پرتئوميکس» علم مطالعه آن است.
اينتراکتوم (interactome): ميانکيش هاي مولکولي به طور جامع را در بر مي گيرد.
گليکوم (glycome): ليست کامل قند ها يا کربوهيدرات هاي موجود در يک جاندار است.
ترنسکريپتوم (transcriptome): مجموع مکمل هاي mRNA يک موجود، يک نوع بافت يا سلول مي باشد و رشته مرتبط با آن ترنسکريپتوميکس است.
متابولوم (metabolome): محتواي متابوليت هاي يک موجود است و مطالعه ي آن را متابولوميکس مي گويند. متابوليت هاي موادي هستند که در طي فرايندهاي متابوليسمي ايجاد مي شوند.
منبع:NORMAN MORRISON.(2006) Concept of Sample in OMICS Technology .
OMICS A Journal of Integrative Biology 10:2
ارسال توسط کاربر محترم سايت :hasantaleb