طبق مصوبه کارگروه نفت در سال گذشته پيمانکاران توسعه فاز‌هاي باقيمانده پارس جنوبي با ضرب‌الاجل 35 ماهه در اين ميدان به فعاليت مي‌پردازند. ميدان گازي پارس جنوبي که يکي از بزرگ‌ترين ميادين گازي جهان است، اهميت فوق‌العاده و استراتژيکي براي کشور دارد و توسعه آن با تعريف 28 فاز در اولويت کاري دولت قرار گرفته است. تاکنون نزديک به 10 فاز پارس جنوبي فعال شده که بخش عمده‌اي از گاز مصرفي کشور در بخش‌هاي مختلف تجاري، صنعتي و خانگي را تامين مي‌کند.‌
توسعه اين ميدان به دليل مشترک بودن در مخزن با کشور قطر از اهميت بالايي برخوردار است و لذا در سال‌هاي اخير سرمايه‌گذاري‌هاي زيادي در آن صورت گرفته است، اما تحريم‌هاي اقتصادي يکجانبه و کمبود منابع مالي مانع از توسعه سريع اين ميدان مشترک گازي شده و باعث شده است که کشور رقيب با سرعت بالايي از اين مخزن مشترک برداشت کند.
البته برداشت قطر از منابع گاز پارس جنوبي 10 سال زودتر از ايران آغاز شده و در حال حاضر شرکت‌هاي خارجي در اين ميدان براي طرف قطري به سرعت در حال فعاليت هستند.
8 فاز پارس جنوبي در دولت قبل به بهره‌برداري رسيده و فازهاي 9 و 10 پارس جنوبي در دولت نهم تکميل شد، اما به دليل عدم اتمام بخش حفاري در دريا فقط بخش پالايشگاهي اين فازها با دريافت گاز از فازهاي 6، 7 و 8 فعاليت داشت که در حال حاضر طبق گفته مسوولان حفاري چاه‌هاي دريايي اين فازها نيز در حال اتمام است.
سال گذشته کارگروه نفت به رياست معاون اول رئيس‌جمهور براي توسعه پارس جنوبي ضرب‌‌الاجل 35 ماهه را در نظر گرفت و بر اين اساس به پيمانکاران داخلي اجازه داد با در دست گرفتن پروژه‌هاي توسعه فازهاي باقيمانده پارس جنوبي طي مدت 35 ماه اقدام کنند. از اين‌رو در خرداد 89 قرارداد 21 ميليارد دلاري با حضور رئيس‌جمهوري در پارس جنوبي با شرکت‌هاي داخلي بسته شد. با راه‌اندازي 8 فاز 13، 14، 19، 22، 23، 24 و 20 و 21 در مجموع 250 ميليون مترمکعب به ظرفيت توليد گاز سبک ايران اضافه مي‌شود.
با اين حال نگاهي به آخرين وضعيت توسعه فازهاي باقيمانده پارس جنوبي نشان مي‌دهد که در حال حاضر اغلب اين فازها از پيشرفت فيزيکي نسبتا کندي برخوردارند و بخش عمده آن از برنامه طرح‌ريزي شده عقب هستند. البته توجيه اغلب کارفرمايان و مجريان طرح کمبود اعتبارات و منابع مالي عنوان مي‌شود که براي رفع آن طبق مصوبه هيات مديره شرکت نفت قرار است بخش عمده منابع و اعتبارات مورد نياز توسعه پارس جنوبي از اعتبارات داخلي و همچنين فروش اوراق مشارکت ريالي و ارزي و تسهيلات صندوق توسعه ملي تامين شود.
در تعطيلات نوروزي امسال رهبر معظم انقلاب طي بازديدي که از پارس جنوبي داشتند با تقدير از تلاشگران عرصه صنعت نفت در اين منطقه رهنمودهايي را براي اجراي سريع و توسعه ميدان پارس جنوبي ارائه کردند که بايد ديد تاکنون در سال جهاد اقتصادي چند درصد از اين رهنمودها محقق شده است.
با اين حال ، براساس آماري که روابط عمومي شرکت نفت و گاز پارس از آخرين وضعيت فازهاي باقيمانده پارس جنوبي در اختيار «جام‌جم» قرار داده اطلاعات مربوط به ميزان عقب‌ماندگي طرح‌ها از برنامه در بخش‌هاي مختلف سکوهاي دريايي، خطوط لوله دريايي، بخش خشکي و حفاري، حذف شده و مشخصات آن ارايه نشده است.
تکميل حفاري فازهاي 9 و 10: محمدرضا تاکائيلي معاون شرکت ملي حفاري در پروژه‌هاي حفاري در گفت‌وگو با خبرنگار «جام‌جم» درباره آخرين وضعيت حفاري اين دو فاز مي‌گويد: نمي‌توان منکر وجود برخي مشکلات در توسعه پارس جنوبي بود. چراکه با توجه به شرايط تحريم، بخشي از اين پروژه‌ها با عقب‌‌افتادگي روبه‌روست، اما با استفاده از تمام ظرفيت و توان داخلي توانستيم حفاري 2 فاز 9 و 10 را به انجام برسانيم.‌ وي مي‌گويد: طبق برنامه تعريف شده براي فاز 10 در حال حاضر 8 حلقه چاه به طور کامل حفاري شده که گاز 7 حلقه آن هم‌اکنون در مدار است و يک حلقه چاه ديگر تا چند روز آينده تحويل داده خواهد شد.‌ به گفته وي، 12 حلقه چاه توسعه‌اي براي فاز 10 پارس جنوبي تعريف شده است که تا نيمه دوم آبان تمام 12 حلقه چاه به طور کامل در مدار توليد قرار مي‌گيرد.
در 2 فاز 9 و 10، 24 حلقه چاه طرح‌ريزي شده است که تاکنون به طور متوسط 4600 متر از هر حلقه چاه حفاري شده است که در نهايت حدود 100 هزار متر در اين 2 فاز حفاري صورت خواهد گرفت.‌ وي تاکيد مي‌کند: با توجه به تصميم هيات مديره شرکت ملي نفت و دستور وزير وقت نفت، حفاري چاه‌هاي اين دو فاز تماما توسط متخصصان داخلي انجام شد و در مجموع به عقب‌ماندگي زيادي دچار نيست.
تاکائيلي همچنين درباره وضعيت حفاري فاز 9 پارس جنوبي مي‌گويد: حفاري 10 حلقه چاه اين فاز به پايان رسيده و از اين تعداد گاز 7 حلقه چاه در مدار توليد قرار دارد و 3 حلقه ديگر آماده مشبک‌کاري (تست‌هاي اوليه)‌ است که تا پايان بهمن‌ امسال تمام 24 حلقه چاه اين دو فاز به طور کامل تست و تکميل مي‌شود.‌ به گفته وي در حال حاضر از 14 حلقه چاه حفاري‌شده روزانه 50 ميليون متر مکعب گاز در پالايشگاه فازهاي 9 و 10 مورد استفاده قرار مي‌گيرد.‌ بخش پالايشگاهي اين دو فاز سال گذشته به پايان رسيد و مورد بهره‌برداري قرار گرفت.
فاز 11: توسعه اين فاز از وضعيت چندان مطلوبي برخوردار نيست و از برنامه عقب است. در حال حاضر وزارت نفت به پيمانکار چيني اين فاز اولتيماتوم 35 ماهه براي اتمام طرح داده است.‌ اين پروژه به منظور تامين گاز ترش مورد نياز واحد پارس ال‌ان‌جي( Pars LNG ) اجرا خواهد شد که شرکت چيني سي.ان.پي.سي طي قرارداد 5 ميليارد دلاري با شرکت ملي نفت اجراي آن را برعهده گرفته است اما با گذشت 27 ماه از امضاي آن هنوز تجهيز کارگاه و عمليات اجرايي در عسلويه آغاز نشده است.‌ توسعه اين فاز طي 2 سال گذشته دستخوش تحولات زيادي شده است به طوري که پيش از اين قرارداد، اجراي طرح با شرکت‌هاي توتال فرانسه و پتروناس مالزي به امضا رسيده بود اما به سرانجام نرسيد.
فاز 12 : اين فاز نيز مانند فاز 11 به منظور تامين گاز پروژه G ايران ال.ان.جي طراحي شده که در عقب‌ماندگي به سر مي‌برد. هفته گذشته وزير نفت با سفر به عسلويه از نزديک در جريان مراحل اجرايي اين پروژه قرار گرفت.
به گفته موسي سوري، مديرعامل شرکت نفت و گاز پارس، توسعه اين فاز در حال حاضر به پيشرفت 60 درصدي نزديک شده است. به گفته وي بخش دريايي اين فاز تا پايان سال 91 به بهره‌برداري مي‌رسد.‌ اين فاز با هدف توليد روزانه 75 ميليون متر مکعب گاز طبيعي براي تزريق به خط ششم گاز کشور و تحويل بخشي از آن به پروژه ايران ال.ان.جي و توليد روزانه 120 هزار بشکه ميعانات گازي و 750 تن گوگرد در سايت دوم منطقه ويژه پارس جنوبي در دست اجراست.
فاز 13: اين فاز با هدف توليد روزانه 50 ميليون متر مکعب گاز شيرين، 75 هزار بشکه ميعانات گازي، توليد سالانه 5‌/‌1‌ ميليون تن گاز مايع و توليد سالانه يک ميليون تن اتان به منظور تامين خوراک واحدهاي پتروشيمي طراحي شده است. اين طرح نيز از برنامه عقب و توسط پيمانکاران ايراني پتروپايدار ايرانيان، مپنا و صدرا در حال اجراست.
فاز 13 در بخش خشکي حدود 57 درصد پيشرفت فيزيکي دارد.
عليرضا ارزنده، مجري فاز 13 پارس جنوبي در گفت‌وگو‌با «جام‌جم» از انجام حفاري نخستين چاه توصيفي اين فاز به منظور دستيابي به برنامه راهبردي توسعه مخزن آن خبر داد و گفت: پيشرفته‌ترين دکل حفاري فراساحل در نخستين بلوک دريايي فاز 13 در 21 شهريور ماه در محدوده آب‌هاي اين ميدان مستقر شده است.‌ وي متغير بودن ژئوتکنيک کف دريا را ازجمله دلايل تغيير در برنامه حفاري و ساخت تاسيسات دريايي اين فاز عنوان کرد و گفت: متغيرهاي ايجاد شده در بستر دريا که به انجام مراحل مهندسي دوباره منجر شد، نيازمند تامين کالاهايي ويژه براي استفاده در اين پروژه بود و هم‌اکنون بخش عمده‌اي از آن انجام شده است.
فاز 14: اين فاز نيز به منظور توليد روزانه 50 ميليون مترمکعب گاز شيرين، 75 هزار بشکه ميعانات گازي و توليد 15 ميليون تن گاز مايع طراحي شده است ‌که در بخش دريا 19 ‌درصد پيشرفت و بخش خشکي با 51 درصد پيشرفت فيزيکي روبه‌رو است.‌ براساس اين گزارش وضعيت کلي پروژه از 22‌درصد پيشرفت برخوردار است.
فازهاي 15 و 16: هدف از توسعه اين فاز نيز توليد روزانه 50 ميليون مترمکعب گاز، توليد روزانه 80 هزار بشکه ميعانات گازي و توليد سالانه 5/1 ميليون تن گاز مايع است که در حال حاضر بخش پالايشگاهي اين فازها آماده راه‌اندازي با استفاده از گاز فازهاي 9 و 10 است و قرار است طبق اظهارات وزير نفت تا پايان سال به بهره‌برداري برسد.‌ اين پروژه که پيش از اين توسط قرارگاه سازندگي خاتم‌الانبيا اجرا مي‌شد پس از کناره‌گيري قرارگاه به شرکت ايزوايکو واگذار شد. پالايشگاه اين دو فاز در مجاورت فاز‌هاي 17 و 18 قرار دارد.
فاز‌هاي 17 و 18: اين دو فاز نيز با هدف توليد روزانه 50 ميليون مترمکعب گاز توسط شرکت ايدرو در دست اجراست که طبق اظهارات مسوولان شرکت نفت و گاز پارس امکان توليد گاز در پالايشگاه آن تا پايان امسال با استفاده از گاز فازهاي 9 و 10 فراهم مي‌شود.‌ به گفته تاکائيلي اين پروژه در بخش حفاري حدود 58 درصد پيشرفت دارد و 22 حلقه چاه براي حفاري اين فاز در نظر گرفته شده است.
فاز 19: اين فاز نيز مانند ساير فازها براي توليد روزانه 50 ميليون مترمکعب گاز طراحي شده است و در بخش دريايي نزديک به 19 درصد پيشرفت و بخش خشکي آن با 66 درصد پيشرفت روبه‌رو است.‌ اين فاز توسط شرکت‌هاي پتروپارس و اويک در دست اجراست، اما به دليل همزماني اجراي فازهاي 20 و 21 توسط اويک اين فاز نيز به عقب‌ماندگي زيادي دچار است. اجراي اين فاز سال گذشته به اين دو شرکت ايراني واگذار شد.
فاز‌هاي 20 و 21: خاکبرداري اين فاز در حال حاضر به اتمام رسيده و در مرحله بتون‌ريزي است و از 5 درصد پيشرفت برخوردار است و از زمان‌بندي برنامه فاصله زيادي دارد.
فازهاي مذکور براي توليد روزانه 50 ميليون مترمکعب گاز طبيعي و توليد روزانه 75 هزار بشکه ميعانات گازي طراحي شده‌اند.‌ پيمانکار اين دو فاز شرکت تاسيسات دريايي و اويک هستند که سال گذشته اجراي طرح به آنها واگذار شد.
فازهاي 22 تا 24: اين فازها با 4 سکوي دريايي هر‌کدام به ظرفيت توليد 500 ميليون فوت‌مکعب گاز طبيعي در روز طراحي شده‌اند توسط پيمانکاران ايراني پترو سينا آريا و صدرا در حال اجرا هستند که کل طرح تنها از 30 درصد پيشرفت برخوردار است. اين فازها نيز مانند ساير فازهاي قبلي پارس‌جنوبي از برنامه عقب‌ماندگي دارند. براي فازهاي مزبور 38 حلقه چاه توليدي طراحي شده است که بخش خشکي پروژه 56 درصد پيشرفت دارد.
با اين وصف بايد ديد آيا تا پايان ‌ سال 92 مي‌توان شاهد بهره برداري از تمام فازهاي پارس‌ جنوبي که از خرداد سال 89 با ضرب‌الاجل 35 ماهه قرارداد آنها به امضا رسيده است، بود يا خير.‌ مجريان و کارشناسان طرح‌هاي پارس جنوبي خواستار اختصاص سريع منابع مالي به اين پروژه‌ها هستند و فعاليت‌هايي نيز براي تامين کالا و تجهيزات مورد نياز آنها در حال انجام است. با اين حال جديت و پيگيري همه‌جانبه وزير نفت و شرکت ملي نفت ايران براي تسريع در اجراي توسعه فازهاي مختلف باقيمانده پارس جنوبي براساس رهنمودهاي رهبر معظم انقلاب بايد طي 2 سال آينده به نتيجه برسد تا عقب‌ماندگي 10 سال ايران از قطر در برداشت از اين ميدان مشترک جبران شود.‌ براساس آخرين گزارش‌ها در حال حاضر ايران روزانه حدود 220 ميليون مترمکعب گاز از پارس جنوبي برداشت مي‌کند در حالي که ظرفيت توليد قطر 370 ميليون مترمکعب در روز است. قطر‌ به دلايل مختلف روزانه بين 250 تا 320 ميليون مترمکعب گاز برداشت مي‌کند.
همچنين قطر سالانه يک ميليارد بشکه از ميعانات گازي اين ميدان مشترک برداشت مي‌کند. در مقابل ايران تاکنون نزديک به 380 ميليون بشکه ميعانات با ارزش گازي ميدان پارس جنوبي را برداشت مي‌کند.
تفاوت در آمارهاي برداشت ايران و قطر به دليل استفاده از تکنولوژي و تجهيزات است.

منبع : روزنامه جام جم 03/08/1390
ارسال توسط کاربر محترم سايت :sukhteh