برج آزادي
تاريخچه
تاريخچه برج آزادي به سال 1345 هجري شمسي بر مي‌گردد. در اين سال طرح يک نماد معرف ايران بين معماران ايراني به مسابقه گذاشته شد و در نهايت طرح مهندس حسين امانت بيست و چهار ساله و فارغ‌التحصيل دانشگاه تهران برنده و براي ساخت انتخاب شد. عمليات بنا برج آزادي در يازدهم آبان 1348 خورشيدي آغاز شد و پس از بيست و هشت ماه کار، در 24 ديماه 1350 با نام برج شهياد به بهره برداري رسيد. برج آزادي در ايران، نمونه‌اي از نماد و نشانه‌هاي شهري است که معماري شاخص آن، تلفيق طاق‌هاي معماري پيش از اسلام (دوره هخامنشيان و ساسانيان) و بعد از اسلام و تبديل آن به نمادي زيبا به لحاظ معماري است. در اين طرح، معمار حتي به جزئيات اجزاي بنا و نحوه چيدمان سنگ‌هاي نماد دقت وافري مبذول داشته تا در نهايت جز جز اجزا به کل واحدي بدل گردند.
برج آزادي به صورت يک تنديس ساخته شده است و به عنوان يک نماد شهري مورد توجه است.
معماري برج آزادي
معماري برج آزادي تلفيقي از معماري دوران هخامنشي، ساساني و اسلامي است. اين بناي سه طبقه داراي چهار آسانسور و دو راه پله و 286 پلکان است. در محوطه زيرين آزادي چندين سالن نمايش، نگارخانه، کتابخانه، موزه کاني وسنگ وايران شناسي... قرار دارد. طول اين بنا 63 متر، ارتفاع آن از سطح زمين 45 و ارتفاع از کف موزه 5 متر است. گفته مي‌شود در ساخت برج آزادي چهل و شش هزار قطعه سنگ بريده و پرداخت شده به کار رفته‌است.
حسين امانت مي گويد: «اين بنا به گذشته‌هاي درخشان تاريخ ايران نظر دارد؛ به دوراني که ايران در ادبيات، هنر، معماري، صنايع دستي، علوم مختلف و خيلي چيزهاي ديگر سرآمد بود. من مي خواستم جمع بندي خودم از اينها را در آزادي ارائه کنم تا اگر کسي از خارج مي آيد يا حتي مردم ايران بدانند که اين اثر به کجا و به کدام فرهنگ مربوط مي شود.» «در اين بنا، قوس اصلي وسط برج، نمادي از طاق کسري مربوط به دوره پيش از اسلام (دوره ساساني) است و قوس بالايي که يک قوس شکسته است از دوران بعد از اسلام و نفوذ اسلام در ايران حرف مي زند. رسمي سازي هايي که بين اين دو قوس را پر مي کند، خيلي ايراني است و من آن را از گنبد مساجد ايران الهام گرفته ام. اساسا تکنيک گنبد سازي در ايران خيلي جالب است و شما در هر مسجدي که مي رويد، يک چيز تازه اي مي بينيد. در اين گنبدها که نشانه نبوغ ايراني است، معماران قديم از قاعده مربع بنا وارد دايره گنبد شده اند و اين کار را با کمک رسمي بندي‌ها و مقرنس کاري‌هاي بسيار زيبا انجام داده اند. در برج آزادي هم همين کار انجام شده. هندسه بنا يک هندسه مربع مستطيل است که از روي چهار پايه خود مي چرخد و 16 ضلعي مي‌شود و بالاخره به صورت يک گنبد شکل مي گيرد. البته شما اين گنبد را از بيرون نمي بينيد، اما از داخل برج قابل مشاهده است.» «دو طبقه داخل برج، يکي بالاي قوس طاق اصلي و ديگري زير گنبد است که با آسانسور به آن مي رسيد. اين طبقه که به عنوان نمايشگاه طراحي شده با گنبدي از بتن سفيد پوشيده شده. اين گنبد مقرنس ايراني را به نوع تازه اي اجرا مي‌کند و ارتفاع آن از بام آزادي بيرون مي زند و از بام ديده مي‌شود که با کاشي‌هاي فيروزه‌اي معرق ايراني پوشيده شده است. مصرف بتن سفيد در اين قسمت و در سالن پذيرايي آن، در آن زمان يک کار جديدي در ايران بود.»
فضاي داخلي برج
نقش‌هاي داخلي برج، تلفيقي از سنت و مدرنيسم است به خصوص سقف طبقه دوم. در ورودي برج، هريک از لنگه‌هاي سنگي درها، حدود 5/3تن وزن دارد. جنس اين سنگ‌ها از گرانيت است. برج دو آسانسور دارد که از ديواره‌هاي برج بالا مي روند. آسانسور اول دو طبقه را طي مي‌کند و به سقف سيماني مي رسد سپس از آسانسور دوم استفاده مي‌شود. هيچ يک از سقف‌ها بسته نيستند و همه آنها به فضاي بالاتر راه مي يابند.
معماري ميدان
به گفته حسين امانت: «نقوشي که در ميدان هست و باغچه‌ها و گل کاري‌ها را شکل مي دهد، از طرح داخلي گنبد مسجد شيخ لطف الله اصفهان الهام گرفته شده؛ منتها هندسه دايره گنبد تبديل به بيضي شده است. روابط لگاريتمي جالبي در هندسه و ابعاد گنبد مسجد شيخ لطف الله هست که دانش عميق رياضي معماران ايران در دوره‌هاي گذشته را نشان مي دهد.»
«طرح آب نما و فواره‌ها هم ملهم از باغ‌هاي ايراني است. همين طور شيب ميدان با دقت و به منظور خاصي طراحي شده، حد ارتفاع برج آزادي 45 متر است؛ چون نزديک فرودگاه مهرآباد قرار گرفته و نمي شود بلندتر از اين ساخت. ولي من مي خواستم وقتي به بنا نزديک مي شويد به طرف بالا برويد، در حالي که بالا بردن بنا ممکن نبود. ما براي اين که مشکل ارتفاع را حل کنيم، يک سرازيري در ميدان بوجود آورديم. يعني شما از طرف فرودگاه که وارد ميدان مي شويد به شکل سرازير به برج نزديک مي شويد و مي رسيد به آن آب نماي دايره شکل و وقتي به بنا نزديک مي شويد، دوباره بالا مي آييد. زمين زير برج کاملا صاف است. اين صافي و آن شيب ميدان وقتي به هم مي رسند، خط‌هاي قوسي جالبي را ايجاد مي کنند.»
منبع:http://alirezamazji.jamnama.com
ارسال توسط کاربر محترم سايت :asghgr