داستان بازار ....
تمام بخش هاي اقتصاد مدرن وقف سر و سامان دادن به هزينه معاملات شده است. معاملات خرده فروشي و عمده فروشي، صنعت تبليغات، بيمه و تامين مالي وجود دارند نه براي اينکه چيزي را توليد کنند، بلکه براي اينکه معاملات را تسهيل کنند.
اين فعاليت ها بخش مهمي از اقتصاد مدرن را تشکيل مي دهند به طوري که در ايالات متحده به حدود يک چهارم از توليد ناخالص داخلي بالغ مي شوند. نوآوري در هريک از اين بخش ها به معناي يافتن راه هايي براي کاهش هزينه معاملات است.
کارآفرينان مبتکر با پيدا کردن راه هايي براي کارکرد بهتر بازار سود هاي کلاني برده اند. تاجران اغلب به عنوان طراحان بازار عمل مي کنند. اين نوآوري ها گاهي بسيار زيرکانه است اما گاهي نيز بسيار ساده هستند- يا بعد از وقوع اين گونه به نظر مي رسند. براي مثال مغازه داري که ضمانت بازپرداخت پول را ايجاد کرد، باعث شد که با کاهش نااطميناني مشتري ها، تجارت براي هر کسي بهتر کار کند ضمن اينکه بدون شک با اين ايده درخشان براي خود نيز درآمد کسب نمود. اين نوآوري را گاهي به پوترپالمر نسبت مي دهند که موسس شرکت خرده فروشي مارشال فيلد بود. وي در سال 1861 در شيکاگو تريبون آگهي کرد که «خريدهايي که از بنگاه من انجام شود و ثابت کننده نوعي از نارضايتي در قيمت، کيفيت يا جنس کالا باشد قابل پس دادن به مغازه دار هستند و پول خريد با خوشحالي پس داده خواهد شد.»
در نيويورک قرن نوزدهم، سهام و اوراق بهادار به صورت اتفاقي معامله مي شد. هرکسي که مي خواست اوراق بهادار بخرد يا بفروشد بايد به دنبال شخصي مي گشت تا با او معامله کند؛ از طريق اعلام زباني، تبليغات در روزنامه، يا تنها از طريق وقت گذراني در کافه ها تا وقتي که شخص مناسبي ظاهر شود. در سال 1792 جان ساتون که وجود فرصت را احساس مي کرد، يک بازار سهام در شماره 22 وال استريت ايجاد کرد که در آن زمان يک کوچه تنگ و گل آلود بود. فروشندگان هر روز صبح مي توانستند سهام و اوراق قرضه خود را بياورند و در هنگام ظهر ساتون در قبال دريافت حق دلالي آنها را به حراج مي گذاشت. حراجي ساتون، که وي آن را دفتر بازار سهام مي ناميد، جرقه شروع بازارهاي مدرن مالي بود زيرا در نهايت تبديل بازار سهام نيويورک شد.
اما تحولات بسيار سريع بود. حراج هاي ساتون کارآيي خود را از دست دادند زيرا ساير معامله گران شروع به سواري مجاني گرفتن از آنها کردند. آنها صرفا در اين حراج ها حاضر مي شدند تا افزايش قيمت ها را مشاهده کنند، سپس از فروش خودداري مي کردند و سهام را با حق دلالي با نرخ هاي پايين تري پيشنهاد مي دادند و بدين ترتيب بازار را از دست ساتون خارج مي کردند. اين رويه به زودي بر عليه خود شروع به کار کرد زيرا اين روال به اين معني بود که سهام بسيار اندکي در حراج هاي ساتون معامله مي شد و بنابراين نمي توانست راهنماي معناداري براي ارزش واقعي سهام باشد.
براي حل اين مشکل، 24 نفر از مهم ترين کارگزاران وال استريت توافق کردند که حراج جديدي را ايجاد کنند. آنها سهام را با حق الزحمه ثابتي معامله مي کردند. همچنين سهام را در ساير حراج ها خريد و فروش نمي کردند و اين کار را صرفا در ميان خود انجام مي دادند. براي مدتي آنها حراج هاي خود را در خيابان برگزار مي کردند، با نزديک شدن زمستان به قهوه خانه تجار نقل مکان کردند و بعدها ساختمان خود را تاسيس کردند.
آنها برحسب تجارب خود قوانين حاکم بر خريد و فروش را فرمول بندي کردند و روش هايي را براي اعمال قرارداد و حل دعاوي ترتيب دادند. عضويت در بازار سهام محدود و پرمنفعت بود، بنابراين کارگزاران از طريق حکم اخراج قادر به کنترل خود بودند. اعضايي که در معاملات خود کوتاهي مي کردند مسدود مي شدند. افراد غير عضوي که در معاملات خود با اعضا دبه مي کردند در ليست سياه قرار مي گرفتند. تحت اين قوانين جديد، بازارهاي سهام به شکوفايي رسيدند.
نيم قرن قبل از اينکه ساتون حراج هاي خود را شروع کند، تاجران برنج در اوزاکاي ژاپن، نخستين بازار معاملات آتي جهان را ايجاد کردند. در آن زمان برنج به قدري در ژاپن مهم بود که تقريبا براي خودش نوعي واحد پول به حساب مي آمد. گفته مي شود ايده معاملات سلف – خريد حال کالاهايي که قرار است در آينده تحويل شوند- از حدود سال 1620 سروسامان گرفت يعني زماني که يک تاجر برنج از ناگويا به نام چوزيمون دوستي از سندايي در شمال ژاپن را ملاقات کرد که به قصد زيارت از ناگويا عبور مي کرد. اين دوست گزارش داد که اوضاع برداشت محصول برنج در شمال رو به وخامت است. چوزيمون بدون معطلي محصول آتي برنج منطقه ناگويا به صورت 10درصد به عنوان پيش پرداخت و بقيه به عنوان پرداختني در آينده را خريداري کرد. پس از برداشت محصول، وي برنج را براي چند ماه ذخيره کرد، و به محض اينکه برداشت نامناسب محصول در شمال قيمت ها را بالا برد شروع به فروش محصول کرد و سود کلاني به دست آورد. با يادگيري از مورد چوزيمون، تاجران برنج در اوزاکا در خلال قرن بعد مشخصات پيچيده و ماهرانه اي را ايجاد کردند که امروز در هر بازار آتي مدرني نظير بازار شيکاگو مي بينيم. انجمن معامله گران حاکم بر بازار، قوانين را طراحي مي کردند. شرايط قرارداد استاندارد شد به گونه اي که قراردادهاي آتي به راحتي قابل معامله شدند: در قراردادها کميت، تاريخ تحويل، و مکان درو مشخص شده بود. قيمت ها از طريق مزايده مشخص مي شد. معاملات در «دفتر» بازار ثبت مي شد. اين بازار خود تنظيم گر بود؛ کارگزاراني که قوانين را نقض مي کردند اخراج مي شدند. اتاق معاملات پاياپاي براي تصديق معاملات شکل گرفت. با ايفاي نقش همزمان به عنوان فروشنده براي خريدار قرارداد و خريدار براي فروشنده قرارداد، اتاق پاياپاي ريسک عدم انجام معاملات را کاهش داد. در اين بازار حتي خدمات اخبار مالي نيز وجود داشت: اطلاعات قيمتي به سرعت در سراسر ژاپن از طريق مخابره پرچمي، کبوتران نامه بر، و علامت دهي با دود منتشر مي شد. بازار اوزاکا به گونه اي رشد کرده بود تا به نياز همراهان خود پاسخ دهد. با معامله قراردادهاي آتي، کساني که نياز به پول نقد داشتند مي توانستند قبل از فصل برداشت برنج، به منابع مالي دست پيدا کنند و خريداران محتاط برنج نيز خود را در برابر افزايش قيمت برنج محافظت مي کردند. ضمن اينکه اين بازار محلي براي سرمايه گذاري شد همانطور که داستان نويسي در قرن هفدهم به نام ايهارا سايکاکو اين طور ثبت کرده است: «مردم خريد و فروش هاي سوداگرانه اي انجام مي دهند که مبتني است بر شرايط آسمان، بادهاي شامگاهي و باران هاي بامدادي.»
منبع:روزنامه دنياي اقتصاد
ارسالي از طرف کاربر محترم :omidayandh
/ع