اسرار تجاري اغلب، حمايت از اطلاعات کاربردي باارزشي را شامل مي شود که بااستفاده از ديگر اشکال حقوق مالکيت معنوي نمي توان از آنها حفاظت کرد
اين نوشتار شامل پرسشها و پاسخهايي است درباره هرآنچه که صاحبان کسب و کار مي بايست در مورد حقوق اسرار تجاري بدانند.

? اسرار تجاري چيست؟
 

در اغلب ايـالتهاي آمريکا، اسرار تجاري مي تواند شامل هر فرمول، طرح (مدل، نقشه)، ابزار فيزيکي (مهارت عيني)، ايده، فرايند يا گردآوري اطلاعاتي باشد، مشروط به دو ويژگي زير:
1) براي صاحب آن اطلاعات، در بازار، مزيت رقابتي فراهم کند؛
2) با آن اطلاعات به گونه اي رفتار و برخورد شود که به صورت متعارف مي توان انتظار داشت، از اينکه عموم مردم يا رقبا از آن آگاه شوند، ممانعت شود و همچنين از اکتساب ناروا (IMPROPER ACQUISITION) يا دزديده شدن آنها، جلوگيري به عمل آيد.
برخي از نمونه هاي بالقوه اسرار تجاري عبارتند از:
- فرمول يک نوشيدني خاص ورزشکاران؛
- روشهاي نظرسنجي مورد استفاده توسط ماموران حرفه اي سنجش افکار عمومي؛ - طرز تهيه غذا؛
- اختراع جديدي که هنوز به ثبت نرسيده است.
- راهبردهاي بازاريابي؛
- شيوه هاي توليد؛
- الگوريتم هاي رايانه اي.
برخلاف ديگر شکل هاي مالکيت معنوي از قبيل پروانه اختراع، حق تاليف و علائم تجاري، محرمانه نگهداشتن اطلاعات تجاري، داراي شکلي از حمايت از جانب دارنده آن است. شما اسرار تجاري خود را نزد دولت ثبت نمي کنيد تا از آن حمايت کند، شما به همين سادگي اين اطلاعات را محرمانه نگه مي داريد.
حمايت از اسرار تجاري تا زماني ادامـــه مي يابد که اين اسرار محرمانه نگه داشته شوند. به محض اينکه اسرار تجاري در دسترس عموم قرار گيـــرد، حمايت از اسرار تجاري خاتمه مي يابد.

? بازرگانان چگونه مي توانند از اسرار تجاري استفاده کنند؟
 

اسرار تجاري اغلب، حمايت از اطلاعات کاربردي باارزشي را شامل مي شود که بااستفاده از ديگر اشکال حقوق مالکيت معنوي نمي توان از آنها حفاظت کرد، از قبيل فرمول کوکاکولا، اسرار تجاري همچنين:
از ايده هايي حمايت مي کند که به يک تجارت، مزيت رقابتي اعطا مي کند تا آن شرکت يا فرد را قادر سازد تا در ميدان رقابت از ديگران جلو بيفتد. به عنوان مثال، يک ايده براي توليد نوع جديدي از محصول يا يک وب سايت جديد.
مانع از آن مي شود که رقبا دريابند که يک محصول يا خدمت، در حال توسعه و بهبود است و از افشاي کارکرد و ويژگيهاي فني آن جلوگيري مي کند. براي نمونه، اينکه يک نرم افزار جديد چگونه کار مي کند؟
از اطلاعات تجارتي باارزش مانند طرحهاي بازاريابي، اطلاعات هزينه و قيمت و فهرستهاي مشتري حفاظت مي کند. به عنوان نمونه، طرح و نقشه يک شرکت براي راه اندازي يک خط توليد جديد.
حمايت مي کند از دانش فني سلبي(NEGATIVE KNOW-HOW) ، يعني اطلاعاتي که شما پيرامون يک رشته از اقدامات تحقيق و توسعه فراگرفته ايد که چه کارهايي را نبايد انجام دهيد و درباره آنچه که در حد مطلوب کار نمي کند.
به عنوان مثال: تحقيقاتي که نشان مي دهد نوع جديدي از يک دارو بـــي اثر است. حمايت مي کند از هر اطلاعات ديگري که تا حدودي ارزش دارد و معمولاً رقباي شما از آن اطلاعي ندارند. به عنوان مثال، فهرست مشتريان که براساس سوددهي تنظيم شده است.

? صاحبان اسرار تجاري چه حقوقي دارند؟
 

دارنده يک راز تجاري مي تواند گروههاي زير را ممنوع کند از کپي کردن، استفاده کردن يا منفعت بردن از اسرار تجاري يا افشاکردن آنها نزد ديگران بدون اجازه قبلي:
اشخاصي که به صورت خودبه خودي، وظيفه آنها محرمانه نگه داشتن اسرار است تا اطلاعات اسرار تجاري را افشا يا استفاده نکنند. نظير مستخدماني که به طور عادي با اسرار تجاري کارفرمايان به عنوان بخشي از شغل خود، در ارتباط هستند.
اشخاصي که اسرار تجاري را بااستفاده از شيوه هاي ناروا از قبيل دزديدن، جاسوسي صنعتي يا ارتشا به دست مي آورند.
اشخاصي که آگاهانه و از روي قصد، اسرار تجاري را از افرادي که حق افشاي آنها را ندارند، به دست مي آورند.
اشخاصي که از روي تصادف يا به اشتباه از اســــرار تجاري آگاه مي شوند اما به دلائلي مي دانسته اند که اين اطلاعات به عنوان اسرار تجاري تحت حمايت هستند.
اشخاصي که موافقتنامه هاي عدم افشا را امضا کرده اند (که اغلب به موافقتنامه هاي محرمانه نگهداشتن، معروف هستند) و بدين ترتيب متعهد شده اند که اسرار تجاري را بدون اجازه مالک آن، افشا نکنند. اين ممکن است بهترين راهي باشد که مالک اسرار تجاري، تعهد به محرمانه نگهداشتن اطلاعات را ايجاد مي کند. بااينکه کارکنان شرکت، به طور ضمني متعهد به عدم افشاي اطلاعات حساس هستند، اما تمامي کارکناني که بااسرار تجاري شرکت سروکار دارند.
- از جمله کارکنان سطح بالا و رؤســاي شرکت - مي بايست موافقتنامه عدم افشاي اطلاعات را امضا کنند. اين موافقتنامه ها کارکنان شرکت را روشن مي کند که اسرار تجاري شرکت را بايستي محرمانه نگه دارند. به علاوه، وام دهندگان به شرکت، سرمايه گذاران و سرمايه گذاران احتمالي نيز ممکن است کارکنان را به امضاي موافقتنامه هاي عدم افشا، ملزم کنند.
تنهـــا يک گروه از اشخاص هستند که نمي توان آنها را به موجب قوانين حمايت از اسرار تجاري، از استفاده از اسرار تجاري منع کرد. اينها اشخاصي هستند که به اسرار تجاري مستقلا، يعني بدون استفاده از شيوه هاي غيرقانونـي يا نقض قراردادها و حقوق ايالت پي مي برند. به عنوان نمونه، تجزيه کردن (يا مهندسي معکوس) هر محصولي که به صورت قانوني به دست آمده و مشخص کردن اسرار تجاري آن، نقض قوانين اسرار تجاري محسوب نمي شود. مثال:
شرکت چسب XCEL، دارنده راز تجاري يک فرمول حمايت شده است. آقاي فيل که يک شيميدان است، محتويات چسب XCEL را تجزيه و ترکيبات آن را مشخص کرده و فرمول آن را بازسازي مي کند. آقاي فيل مي تواند قانوناً از اين اطلاعات براي ساخت و فروش چسب خود، استفاده کند.

? يک شرکت چگونه مي تواند از اسـرار تجاري اش حمايت کند؟
 

همين که به سادگي اعلام شود که اين اطلاعات اسرار تجاري است، موجب نمي شود که آنها به عنوان اسرار تجاري شناخته شوند. يک شرکت بايد به صورت ايجابي به گونه اي رفتار کند که تمايلش را براي مخفي نگهداشتن اطلاعات به اثبات برساند. برخي از شرکتها اين کار را به منتهاي درجه انجام مي دهند، به عنوان مثال، فرمول کوکاکولا (که شايد مشهورترين راز تجاري در جهان باشد) در جاي امني در گاوصندوق يک بانک نگهداري مي شود که فقط با صلاحديد هيئت مديره شرکت کوکاکولا باز مي شود. فقط دو نفر از کارکنان کوکاکولا همزمان از اين فرمول اطلاع دارند که هويت آنها براي عموم افشا نمي شود و آنها مجاز نيستند که با يک هواپيما پرواز کنند.
چنين حفاظت فوق العاده اي از اسرار تجاري ضروريست. هرچند که شما مي بايست تدابير احتياطي معقولي را براي حفاظت از اطلاعاتي که به عنوان اسرار تجاري مدنظر شماست، اتخاذ کنيد، در عين حال شما مجبور نيستيد که دفتر کارتان را براي اين امر به يک پايگاه نظامي، تبديل کنيد. اقدامات احتياطي معقول شامل اين موارد است: اسنادي که حاوي اسرار تجاري هستند با عبارت »محرمانه« علامت گذاري شوند، مدارک و اقلامي که متضمن اسرار تجاري هستند پس از ساعات اداري در جاي امني نگهداري شوند، رايانه ها به صورت امن حفظ شوند و دسترسي به اسرار توسط اشخاص، به ميزان متعارفي که به آن نياز دارند، محدود شود.
اما بهترين وسيله براي حفاظت از اسرار تجاري، استفاده از موافقتنامه هاي عدم افشا است. دادگاهها کــــراراً اعلام کرده اند که بهره مندي از موافقتنامه هاي عدم افشا، مهمترين راه حفاظت از مخفي نگهداشتن اطلاعات محرمانه است. يا در صورت استفاده از شيوه ديگر، بدون بهره مندي از موافقتنامه هاي عدم افشا، احتمال از بين رفتن اطلاعاتي که از نظر شما براي کسب و کارتان بي نهايت ارزشمند است، بايستي بدون حمايت قانوني فرض شوند.

? چگونه يک شرکت مي تواند حقوقش را در مواقعي که شخصي اطلاعات محرمانه اش را بدزدد يا افشا کند، به اجرا درآورد؟
 

هريک از ايالتها، قانوني را در زمينه ممنوع ساختن دزدي يا افشاي اسرار تجاري به تصويب رسانده اند. اغلب اين قوانين از قانون متحدالشکل اسرار تجاري(UTSA) نشات گرفته اند، قانون نمونه اي که توسط متخصصان حقوقي تدوين شده است.
مالک يک راز تجاري مي تواند حقوقش را در مقابل شخصي که اطلاعات محرمانه اش را دزديده است، با درخواست از يک دادگاه براي صدور راي (ISSUE AN ORDER) (حکم رسمي) مبني بر جلوگيري از افشاي بيشتر، اعمال و اجرا کند.
به عنوان مثال: اگر شرکت الف متوجه شود که يک کارمند، اسرار تجاري اش را به شرکت ب فرستاده است، شرکت الف مي تواند، حکمي را براي جلوگيري از استفاده از اسرار تجاري توسط شرکت ب از دادگاه اخذ کند.
همچنين يک مالک اسرار تجاري مي تواند، غرامتهايي را بابت آسيب هاي اقتصادي که متحمل شده به عنوان نتيجه اکتساب ناروا و استفاده از اسرار تجاري، دريافت کند. در اينجا، نمونه هايي از وقايعي ارائه مي شود که مي تواند به طرح دعوي (LAWSUITS) منجر گردد:
سارا، کارمند سابق شرکت C، اسرار تجاري شرکت C را براي کارفرماي جديدش افشــا مي کند.
ماري، از طريق ورود به شبکه، به يک شرکت رايانه اي دستبرد مي زند و گزارش مربوط به يک تراشه سيليکني جديد را به رايانه خود منتقل مي کند. او اين اطلاعات را به شخص ثالث مي فروشد که يک شرکت رقيب است.
شلدون يک برنامه نويس رايانه اي است که به عنوان يک پيمانکار مستقل براي شرکت ديسکو کار مي کند. شلدون موافقتنامه عدم افشا اطلاعات را با ديسکو به امضا مي رساند اما بعداً اسرار تجاري ديسکو را براي رقيب، افشا مـــي کند.
براي پيروز شدن در يک شکايت نقض (INFRINGEMENT SUIT) (حقوق اسرار تجاري)، مالک اسرار تجاري بايد نشان دهد که اولاً، اطلاعاتي که ادعا مي شود محرمانه هستند، مزيت رقابتي ايجاد مي کند و ثانياً اين اطلاعات واقعاً به صورت محرمانه و مخفيانه نگهداري مي شوند. به علاوه، مالک اسرار تجاري بايد نشان دهد که اين اطلاعات يا به صورت ناروا توسط خوانده، به دست آمده اند (اگر خوانده متهم شده که از اين اسرار، استفاده تجاري کرده است) يا به صورت ناروا به وسيله خوانده، افشا شده اند (اگر خوانده متهم شده که اطلاعات را فاش کرده است).

? دکترين افشا اجتناب ناپذير
 

برخي از موارد، يک شرکت ممکن است از کارکردن کارمند سابقش براي شرکت رقيب، جلوگيري کند، مشروط به اينکه بتواند اثبات کند که استخدام شدن نزد رقيب، به صورت اجتناب ناپذيري به افشاي اسرار تجاري منجر خـــــواهد شد. در پرونده قضايي 1995، پپسي کولا استدلال کرده است که مدير اجرايي سابقش نمي تواند به عنوان مدير ارشد اجرايي شرکت گاتوريد - اسناپل، کار بکند، زيرا مدير اجرايي وقتي که روند جديدي را براي شرکت گاتوريد - اسناپل، ترسيم مي کند، نمي تواند بدون استفاده از اسرار تجاري پپسي کولا باشد و اين امر يک امتياز غيرمنصفانه اي را به ضرر پپسي کولا به رقيب او مي دهد.
برخي از ايالتها دکترين افشاي اجتناب ناپذير را رد کرده اند زيرا اين نظريه در چالش با آزادي بنيادين کارمندان براي تغيير کارفرماست.
در يک پرونده قضايي، دادگاه اجراي اين دکترين را مردود اعلام کرد مگر اينکه علاوه بر اين، سوء نيت يا معامله مخفيانه يا به کارگيري به وسيله رقيب به علت فقدان فناوري قابل مقايسه، به اثبات برسد.

? آيا سرقت اسرار تجاري جرم است؟
 

سرقت عمدي اسرار تجاري مي تواند به موجب قوانين فدرال و هم قوانين ايالتي جرم محسوب شود. مهم ترين قانون فدرال که مرتبط با سرقت اسرار تجاري است، قانون جاسوسي اقتصادي (ECONOMIC ESPIONAGE ACT=EEA) مصوب 1996 است. (18 U.S.C. SECTIONS 1831 TO 1839) قانون جاسوسي اقتصادي به دادستان کل ايالات متحده، اختيارات گسترده اي داده تا تحت تعقيب قرار دهد، هر شخص يا شرکتي را که درگير سوء استفاده از اسرار تجاري شده و دزدي عمدي، کپي کردن و دريافت کننده اسرار تجاري را مجازات کند.
مجازاتهاي نقض، سنگين است: افـراد ممکن است به حداکثر 500 هزار دلار و شرکتها ممکن است به حداکثر 5 ميليون دلار محکوم شوند. نقض کننده ممکن است همچنين براي مدت حداکثر 10 سال به زندان فرستاده شود. همه اموال و درآمدهاي (PROCEEDS) ناشي از اين سرقت مي تواند توسط دولت توقيف و فروخته شود.
قانون جاسوسي اقتصادي نه تنها در مورد سرقتهايي جاري مي گردد که در ايالات متحده به وقوع مي پيوندد، بلکه همچنين در مورد سرقتهاي خارج از اين کشور نيز اگر سارق شهروند يا شرکت داراي تابعيت ايالات متحده باشد يا اگر اقدامي موجب تسهيل وقوع جرم در ايالات متحده بشود، اعمال مي گردد. اگر سرقت به خاطر (به سود - به نمايندگي از) يک دولت يا نهاد خارجي، تحقق يابد، شرکت ممکن است، به ميزان دو برابر (جريمه مالي) محکوم و حداکثر زمان (مجازات زندان) به 15 سال افزايش يابد.
بسياري از ايالتها، همچنين قوانيني را تصويب کرده اند که نقض اسرار تجاري را جرم مي داند. براي مثال، در کاليفرنيا به دست آوردن، افشا کردن و استفاده از اسرار تجاري بدون اجازه، جرم است.
نقض کننده ممکن است بــه حداکثر 5000 دلار و يا به حداکثر يکسال زندان و يا هردو، محکوم شود. (CAL.PENAL CODE SECTION 499 C.)
منبع:www.bashari.blogfa.com
ارسالي از طرف کاربر محترم :omidayandh
/ع