در تصاوير بالا تاثير مصرف كنترل نشده كود شيميايي بر عملكرد محصول يك درخت واحد طي دو سال پي در پي را
ملاحظه ميكنيد در هر دو تصوير ظاهر انار داراي پوستي قرمز و شفاف ميباشد لاكن در تصوير فوقاني كه درخت بدون كود شيميايي تغذيه شده ميوه انار داراي رنگ سرخ مات و تاجي گسترده و بلند و پوستي نازك ميباشد، دانه هاي ميوه انار آبدار و برنگ قرمز تيره ديده ميشوند، و انار داراي مزه ملس كمي ترش ميباشد.
اما در تصاوير تحتاني ميوه انار علي رغم برخورداري از پوست قرمز چشم نواز داراي تاجي بسته و پوستي كلفت ميباشد. همچنان كه تصوير نشان ميدهد ميوه درختي كه با كود شيميايي فراوان تغذيه شده داراي دانه هاي كم رنگ و كم آب بوده و مزه آن به جهت تاثير كود ازته شيميايي كاملا شيرين است. اين محصول فاقد بازار پسندي و از كيفت مطلوب برخوردار نميباشد. علت بروز اين مشكل استفاده از كود شميايي ازته به مقدار فراوان ميباشد، در اين شرايط ميوه انار با رشد ظاهري خوبي مواجه است لاكن استفاده از كود شيميايي دوره رشد انار را افزايش داده و مانع از افزايش اسيديته ميوه در انتهاي دوره رشد ميگردد. توجه داشته باشيد كه افزايش رنگ دانه ها و رسيدن ميوه در گرو افرايش ميزان اسيديته انار بوده و ترشي ميوه انار ناشي از تاثير اسيد موجود در ميوه ميباشد. لاكن ميوه انار كه در عكس پائين ديده ميشود از جنس ملس معمولي ساوه بوده كه به جهت تاثيرات سوء كود شيميايي فاقد اسيديته لازم و كاملا شيرين ميباشد.
با عنايت به اين نمونه عملي ميتوان با قاطعيت بر تاثير منفي كودهاي شيميايي بر عملكرد كيفي درخت انار تاكيد كرد. متاسفانه به جهت فقدان جايگزينهاي مناسب و نبود يك رژيم تغذيه ملي براي باغات انار و توزيع سهميه اي اين كودهاي شيميايي از سوي ادارت كشاورزي به عنوان سهميه ساليانه استفاده از اين نوع كودها در حال تبديل شدن به عرفي مخرب ميباشد. اميد است مسئولان با درك ارزش ارگانيك باغات انار ايران در صدد اعمال جايگزينهاي مناسب بوده و با گرايش به استفاده از كودهاي بيولوژيك پاسدار اين ميراث گرانسنگ باشند.
ما خود را به كشت ارگانيك متعهد ميدانيم و اعتقاد ما به حذف كامل كودهاي شيميايي از چرخه توليد باغات انار ميباشد. كودهاي حيواني تمام عناصر مورد نياز درخت را با حفظ نسبتهاي مناسب در خود دارند. اگر به توصيه هاي مبنائي اين سايت در مورد انتخاب اقليم، خاك، آب و معماري باغات اعتنا كرده ايد مطمئن باشيد بستر مناسب براي يك توليد ارگانيك را در اختيار داريد. در بحث ذيل با تشريح خصوصيات كودهاي آلي نحوه تامين نياز غذايي درختان انار از طريق كودهاي حيواني تشريح خواهد شد.
مواد آلي به علت اثرات سازندهاي که بر خصوصيات فيزيکي (پايداري خاکدانه ها)، شيميايي (افزايش ظرفيت نگهداري عنصري) و بيولوژيکي (اکتيويته بيوماس ميکروبي) دارد، به عنوان رکن باروري خاک شناخته شده است. به طور خلاصه نقش ماده آلي در تامين سلامت و کيفيت خاک را ميتوان به شرح زير بيان داشت:
1ـ منبع کربن و انرژي براي ميکروارگانيسمهاي خاک
2ـ منبع عناصر غذايي نظير نيتروژن، گوگرد، فسفر و …
3ـ پايداري و نگهداري ذرات خاک به عنوان خاکدانه يا خاک واحد و کاهش خطر فرسايش خاک
4ـ توسعه تخلخل خاک و افزايش ظرفيت نگهداري هوا و آب و تسهيل توسعه و رشد ريشهاي درخت
5ـ حفظ و ابقاي عناصر غذايي و جلوگيري از هدر رفت آنها با افزايش ظرفيت تبادل کاتيوني (CEC) و ظرفيت تبادل آنيوني
6ـ جلوگيري از فشردگي و تراکم خاک با پائين نگهداشتن وزن مخصوص ظاهري و ممانعت از ايجاد قشرها و پوستههاي سخت، ترک و گسل
7ـ افزايش قابليت خاکورزي و تغيير در خصوصيات خاک مثل کاهش چسبندگي، افزايش نفوذپذيري و نرمي خاک
8ـ ابقاي کربن از اتمسفر و ديگر منابع
9ـ کاهش اثرات محيطي منفي مثل اثر حشرهکشها، فلزات سنگين و بسياري از آلايندههاي ديگر
10- افزايش قدرت بافري خاک و مقابله با تغييرات سريع اسيديته خاک
11- تعديل سرعت نفوذ آب در خاک و کاهش توليد رواناب
استفاده از كودهاي آلي عامل اساسي در برقراري توازن تغذيه اي درختان انار محسوب ميشود. باروري و حاصلخيزي يک خاک علاوه بر وابسته بودن به مقدار عناصر غذايي به توازن و تعادل آنها نيز شديداً وابسته است. به طوري که در حالت عدم توازن و تعادل تغذيه اي، مصرف کودها نه تنها موثر واقع نميشود، حتي در بعضي مواقع در جهت عکس عمل کرده و کشاورزان را متحمل ضررهاي اقتصادي فراواني ميکنند. مثلاً در سطح ثابت K، افزايش کود ازتي نه تنها افزايش عملکردي را به دنبال نداشته بلکه در بعضي مواقع منجر به کاهش آن نيز شده است، لذا اهميت توازن تغذيه اي در بعضي موارد و در مورد بعضي عناصر بيش از خود آنهاست بطوريکه متخصصين تغذيه اغلب براي آگاهي از وضعيت تغذيه اي گياهان نسبتهاي بين عناصر را به غلظت واحد آنها ترجيح ميدهند، اما از طرفي هم ايجاد توازن تغذيه اي و مصرف متعادل کودهاي شيميايي کاري بسيار دشوار و وقتگير است و نيازمند صدها آزمايش کودي در مناطق مختلف ميباشد که غالباً هم به خاطر شرايط پيچيده خاک، نياز و قدرت متفاوت گياهان، رفتارهاي متفاوت عناصر در خاک، عوامل متغير محيطي و شرايط مديريتي مزرعه نتايج مطلوبي نميدهند. بنابراين استفاده از کودهاي دامي که اکثريت عناصر مورد نياز گياهان را تقريباً به نسبتي که آنها جذب ميکنند دارا هستند دامنه موفقيت را افزايش ميدهند. چرا که در يک تن کود دامي خوب 4 کيلوگرم ازت، 3.5 کيلوگرم فسفر، 4 کيلوگرم پتاسيم، 2 کيلوگرم كلسيم، 5 کيلوگرم منيزيوم، 3 کيلوگرم گوگرد و به مقداري کمتر ريزمغذيها وجوددارد و خاک را در درازمدت در جهت تعادل پيش خواهد برد. بنابراين با افزودن 30 تن کود دامي مرغوب به يک هکتار خاک زراعي حدود 120 کيلوگرم ازت، 100 کيلوگرم فسفر، 120 کيلوگرم پتاسيم و … به خاک افزوده ميشود که تقريباً با نياز گياهان مطابقت دارند و البته بسته به نوع خاک و گياه بايستي کاستيها را توسط کودهاي آلي پر ظرفيت جبران نمود.

مصرف كودهاي آلي بر خواص بيولوژيک خاک اثر مثبت دارد. خاک يک محيط زنده است که بسته به نوع آن در هر سانتيمتر مکعب آن ميليونها موجود زنده از جمله قارچها، باکتريها و … زندگي ميکنند و مهمترين نقش را در تخريب و تحول مواد آلي در خاک بر عهده دارند و به مراحل هوموسي و معدني شدن مواد آلي سرعت ميبخشند.
با مطالعه بيولوژي ارگانيسمهاي خاک ميتوان دريافت که با افزايش مواد آلي خاک، محيط جهت رشد آنها مساعدتر شده و بر جمعيت آنها افزوده ميشود، طوري که هر چه مواد آلي خاک (تا حدي) افزايش يابد ارگانيسمهاي آن زياد شده و خاک شکل زنده تري به خود ميگيرد و هر چه خاک زنده تر باشد به دلايل زير حاصلخيزتر خواهد بود:
1- توليد هوموس (هوموس به خاطر خواص کلوئيدي يکي از ارکان حاصلخيزي خاک است)
2- معدني شدن وگردش سريع عناصر غذايي
3- افزايش جذب عناصر غذايي توسط گياهان به خصوص در مورد فسفر
4- افزايش تثبيت ازت (باکتريهاي آزاد-ريزوبيوم ها و …) و اکسيداسيون گوگرد و تبديل آن به شکل قابل جذب SO4-2 که اين مسئله در خاکهاي آهکي کشور ما اهميت قابل ملاحظهاي دارد، چون که در اين نوع خاکها به علت بالا بودن pH تيوباسيلوسها جمعيت کمي داشته و افزايش عنصري به خاکها اغلب بي ثمر بوده و به شکل قابل جذب آن تبديل نميشود، لذا با وجود ماده آلي ميکروارگانيسمهاي ديگر وارد عمل شده و در نتيجه گوگرد را به سولفات که قابل استفاده براي گياهان است تبديل مينمايند.
مقدار ماده آلي خاک به وسيله تعادل بين اضافه شدن مواد آلي گياهي و جانوري و مقدار هدر رفت و تجزيه آن کنترل ميشود. اضافه شدن و کاهش يافتن ماده آلي بايد همواره به وسيله عوامل و فعاليتهاي مديريتي به شدت تحت کنترل قرار داشته باشد. مقدار آب قابل دسترسي براي رشد گياه اولين فاکتور کنترل کننده در توليد مواد گياهي است. حاصلخيزي خاک و ميزان دماي هوا دو عامل عمده ديگر به شمار ميآيند. سرعت تجزيه ماده آلي در دماي نزديک به صفر درجه خيلي پائين است اما با افزايش دما سرعت تجزيه ماده آلي به شدت افزايش مييابد. از اينرو در اقليم گرم ايران مواد آلي خاك بسرعت تجزيه شده و در سيكل مصرف قرار ميگيرند جايگزيني مواد آلي عمدتا به شكل كودهاي حيواني در دوره هاي زماني متعارف از نكات قابل تعمل در مديريت باغات انار ميباشد.
كودهاي حيواني از عمده ترين منابع تامين كودهاي آلي بشمار ميروند كه هم اكنون نيز با تركيبي از كودهاي شيميايي در فرآيند تغذيه باغات انار بشكل مستمر استفاده ميشوند. در جدول ذيل تركيب يا نسبت عناصر مختلف در چند نوع كود دامي جهت مقايسه آورده شده است.

تركيب مواد معدني موجود در چند نوع كود دامي رايج
عنصر	واحد	كود گاوي	كود اسب	كود گوسفندي	كود مرغي
ازت N	درصد	2.26	3.1	3.62	3.61
فسفر P	درصد	0.64	0.54	0.68	1.99
پتاس K	درصد	2.04	1.37	2.97	1.66
كلسيم Ca	درصد	1.42	0.32	1.81	7.09
منيزيوم Mg	درصد	0.44	2.30	0.47	0.89
سديم Na	درصد	0.15	0.11	0.21	0.31
گوگرد S	درصد	0.40	0.33	0.49	0.61
روي Zn	ميلي گرم در كيلوگرم	209.85	154.91	148.00	462.31
مس Cu	ميلي گرم در كيلوگرم	54.78	61.67	27.03	124.92
منگنز Mn	ميلي گرم در كيلوگرم	238.18	402.94	352.78	528.39
آهن Fe	ميلي گرم در كيلوگرم	1856.13	6193.10	4368.51	1681.22
ماده آلي	درصد	85.19	79.85	77.30	73.63
ماده خشك	درصد	20.09	34.26	30.32	48.41
EC	دسي زيمنس بر متر	19.74	15.80	25.33	46.00
PH	-	7.5	7.3	8.0	7.5

با ملاحظه جدول فوق و ارزيابي هاي مشابه ميتوان گفت که کود مرغي از نظر عناصر N، P، Ca، Mg، Na و S از قويترين کودهاست. کود گوسفندي هم از نظر N مشابه کود مرغي ولي از نظر K غنيتر از آن ميباشد در مجموع ميتوان در ميان کودهاي دامي متداول ترتيب کود مرغي »»» کود گوسفندي »»» کود گاوي را از نظر غناي عناصر مورد نياز گياهان قائل شد. طوري که از نظر ريزمغذيها هم عناصر Zn، Cu و Mn کود مرغي غني بوده و عنصر آهن هم در کود اسبي بالاترين مقدار را دارد و در اين ميان کود گاوي حالت بينابين را داراست.
در مورد رژيم تغذيه درختان انار ميبايد به قابليت جذب هر يک از عناصر غذايي در کودهاي دامي توجه داشت و علاوه بر مقدار مطلق آنها بايد اين عامل را نيز در بيلان غذايي دخيل دانست. بطوريکه مقدار P و K را تقريباً ميتوان صددرصد در بيلان قرار داد. در صورتي که اين مطلب براي ازت صادق نيست. در کودهاي دامي سه فراکسيون مختلف ازت تميز داده ميشود:
1- ازتي که مستقيماً قابل جذب است مانند ازت معدني و اوره.
2- ازتي که به آهستگي قابل جذب ميشود مانند پروتئينها و اسيدهاي آمينه.
3- ازتي که عملاً غير قابل جذب است مانند ازتي که در ساختمان مواد آلي سخت تجزيه شونده وارد شده اند.
فراکسيون ازتي که به آساني قابل جذب است در کود دامي برابر 10درصد و در کود دامي مايع تقريباً برابر 50 درصد است و تاثير آن تقريباً سريع و مشابه کودهاي ازتي معدني ميباشد. اما ازت آلي کودهاي دامي به سختي قابل جذب گياه هستند و بيشتر در ساختمان اسيدهاي فولويک، هوميک و هومينها يافت ميشوند. در حالت کلي فقط 50 درصد ازت موجود در کود دامي را ميتوان در بيلان کودي منظور کرد. در اين رابطه بايد زمان مصرف کود و سرعت به زير خاک بردن آن نيز مورد توجه قرار گيرد. به طوريکه افت ازت در صورت به زير خاک بردن کود دامي برابر 10 درصد و در صورتي که به زير خاک برده نشوند برابر 90-40 درصد آمونياک موجود است که اين عمل از طريق متصاعد شدن آمونياک حاصل ميشود.

بنابراين در يک مديريت کودي صحيح بايد تمام عوامل ذکر شده بالا را در نظر داشت و با توجه به نوع تجزيه گياه - خاک و نوع کود دامي کم و کاستيهاي کود دامي را از کودهاي شيميايي جبران کرد.
طوري که امروزه براي رسيدن به عملکردهاي بالا مخصوصاً در واريته هاي پر محصول چاره اي جز مصرف تلفيقي کودهاي آلي و شيميايي و يا كودهاي آلي پر ظرفيت بهمراه كود حيواني نيست.
چرا که کودهاي آلي با توجه به سرعت کم معدني شدن نميتوانند تمام نياز غذايي گياهان پرمحصول را تامين نمايند و استفاده مطلق هم از کودهاي شيميايي، خاک را در جهت تخريب و پسرفت حاصلخيزي سوق خواهد داد.
بهتر است در مزارع از کودهاي دامي پوسيده استفاده کرد چرا که استفاده از کودهاي دامي تازه علاوه بر افزايش علفهاي هرز و بيماريها، گياهان را در اوايل رشد با کمبود ازت (زردي عمومي برگ درختان) مواجه ميسازند.
لذا توصيه ميشود حتي الامکان در اين حالت همراه ماده آلي از کودهاي ازتي استفاده نمايند و براي رهايي از خطر بيماريها و علفهاي هرز بهتر است کودهاي دامي را به مدت 6-3 ماه در شرايط مناسب نگه داشت تا در اثر توليد حرازت اکثريت اين عوامل از بين بروند.
بهتر است كودهاي حيواني حدود 6 ماه در زير آفتاب مستقيم خورشيد در هواي آزاد نگه داري شوند تا ضمن افزايش فعاليت شيميايي و آمادگي جهت تجزيه و جذب توسط گياه، علفهاي هرز موجود در آن از بين بروند. نگه داري كود بصورت فله اولويت دارد زيرا در صورت توزيع كود در پاي درختان و تاخير در چال كود كردن آن ميزان متنابهي از ازت كود بصورت گاز آمونياك از دست ميرود.
اگر در آزمايش خاك و تجزيه برگ كمبود عناصر در حد بحراني نبود و نسبت موجود در كود حيواني برابر جدول فوق تامين كننده نياز درختان ميباشد توصيه ما اجتناب از تلفيق كودهاي شيميايي با كود حيواني ميباشد. در موارد ضرورت نيز امكان استفاده از كودهاي آلي پر ظرفيت با قدرت جذب سريع كه هم اكنون توليد شده اند ميتواند كمك حال شما در حفظ توليد ارگانيك باشد. بجز ازت ساير عناصر در شرايط معمول در حد نسبتهاي آورده شده در جدول براي خاك تامين ميشوند.

حال كه بر موضوع تغذيه و اثرات و كميت هر يك از كودهاي شيميايي و حيواني وقوف پيدا كرده ايد وقت آن است تا بر جنبه عملي استفاده از اين كود ها در باغات متمركز شويم. در بحث چال كود كردن كود هاي شيميايي توجه به نحوه جذب مواد غذايي توسط ريشه ها حائز اهميت ميباشد. جريان مواد غذايي از خاك بطرف ريشه ها تحت تاثير دو فرآيند جريان توده اي يعني جذب مواد همراه آبي كه گياه براي تعرق از خاك خارج ميكند و فرايند پخشيدگي يعني جريان مواد غذايي از محل پر تراكم تر در خاك به محل با تراكم كمتر اين مواد در جوار ريشه ها قرار دارد.
از اينرو افزايش مواد غذايي در خاك با غلظت بهينه ميزان بيشتري از اين مواد را در اختيار درخت همراه با آب جذب شده توسط ريشه ها قرار ميدهد. بهترين زمان براي چال كود كردن اين مواد در اواخر پائيز همراه با بخواب رفتن درخت ميباشد. كاهش دما منجر به كاهش فعاليت خاك شده و عناصر به ميزان حداقل طي دوره زمستان از خاك جذب شده و در بافتهاي درخت ذخيره ميگردد. و در اوائل اسفند همراه با اقزايش دما، درخت با آمادگي كامل و استفاده از ذخيره مناسب فرآيندهاي لازم جهت گل انگيزي و باروري را تكميل مينمايد.
بهتر است براي صرفه جويي در هزينه هاي كارگري كليه كود هاي شيميايي را با نسبتهاي گفته شده بصورت يكبار در خاك دفن كنيد. پس از بارندگي خاك نرم و كار براي كارگران سهلتر و سريعتر ميباشد. در پاي درختان و به فاصله 30 سانتي از طوق درخت و در محل آبگير درختان چاله اي به عمق حداقل 30 سانتي متر با بيل حفر و جداره آنرا كمي تعريض نمائيد تا امكان پخش شدن كود و دسترسي سطح بيشتري از ريشه به كود فراهم آيد. كود هاي از پيش آمده را درون گودال ريخته و خاك آنرا برگردان كنيد. پس از اتمام عمليات كود دهي كليه درختان نسبت به يخ آب زمستانه اقدام نمائيد.
در مورد زمان كود دهي شيميايي و حفظ نسبتهاي عناصر وسواس فراوان داشته باشيد. بدترين زمان براي كود دهي دوره پس از بيدار شدن درختان از خواب زمستانه ميباشد. غلظت عناصر شيميايي كه بسرعت هم جذب ميشوند بر رفتار درخت اثر گذاشته و شما را با مسائل غير مترقبه مواجه خواهد نمود. در بين عناصر ازت كه بشكل اوره سريعا جذب ميشود ميتواند تاثير بسيار مخربي بر گل انگيزي درخت داشته باشد. نسبت بين ماده آلي كربن C و ماده معدني ازت N اگر به نفع ازت افزايش يابد مطمئنا درخت را وارد فاز رويشي كرده و به جاي جوانه هاي گل و ميوه پاجوش ها و تنه جوشهاي فراوان را به ارمغان مياورد. پس به زمانبندي گفته شده اعتنا كنيد و از تحريك بي مورد درخت اجتناب كنيد. كود ها را در اواخر پائيز دفن كنيد و پس از يخ آب زمستانه منتظر معجزه طبيعت بمانيد.
در مورد كود هاي حيواني نيز توصيه ما استفاده از روش دفن عميق آنها در ناحيه ريشه ميباشد. پخش سطحي اين كودها و ادغام آن با خاك موضعي اثر بخشي چال كود را ندارد. اگر از معماري مناسب برخوردار باشيد توزيع كودها در نزديكترين محل در حاشيه بلوكها به كاهش قابل توجه هزينه هاي كارگري منجر ميشود
در باغهاي سنتي موجود تردد بسختي انجام ميشود و از اينرو كود دهي باغات هزينه قابل توجهي را باغداران تحميل ميكند. جادهاي باريك دسترسي نيز عملا تردد كاميون در باغات را منتفي و بر مشكلات انتقال كود مي افزايد.
در مورد كود حيواني و تحويل آن به درخت محدوديت زماني وجود ندارد ولي به جهت جلوگيري از تداخل با ساير امور مزرعه يكماه آخر پائيز را به اين امر اختصاص دهيد. در اين مقطع هم دماي هوا مناسب بوده و هم به جهت بارندگي عمليات كارگري سهلتر ميباشد. اگر از معماري نوين بهره گرفته ايد و باغي با رديفهاي مناسب احداث كرده ايد استفاده از تراكتور و مته دنباله بند براي حفر گودال جهت دفن كود حيواني مزيت دارد.
گودال را بايد حداقل به عمق 50 سانتيمتر حفر و حجم آنرا بگونه اي در نظر بگيريد كه كود حيواني در سطح 20 سانتييمتري خاك و بيشتر مدفون شود تا ضمن برخورداري از رطوبت لازم امكان سبز شدن بذرهاي باقيمانده در كود ميسر نباشد.
اگر به كشت ارگانيك متعهد هستيد و قصد تامين كليه نيازهاي درخت انار را از طريق كودهاي حيواني داريد بايد بطور مستمر و هر دو سال يكبار نسبت به تامين 50 كيلوگرم كود حيواني و دفن آن در ناحيه ريشه اقدام كنيد. تقسيم ناحيه ريشه به 4 قسمت براي جلوگيري از تداخل نواحي كه در نوبتهاي قبل كود دهي شده و خارج نكردن كودهاي قبلي از نكات ظريف در اين امر است.
در زمان حفر گودال مقداري از ريشه ها نيز از دست ميرود. اين موضوع اگر در زمان بخواب رفتن درخت باشد امر مقبولي است، انتخاب يكماه آخر پائيز براي اين كار زمان بسيار مناسبي از اين جهت ميباشد. كاهش حجم ريشه يا به تعبيري هرس ريشه از عوامل موثر در گل انگيختگي درخت انار ميباشد.

اضافه كردن كودهاي شيميايي به كود حيواني در زمان چال كود و اعمال تركيب تلفيقي جهت پوشش كمبودهاي كود حيواني از توصيه هاي داير كارشناسان باغباني ميباشد. افزايش كودهاي ميكرو و ازته بهمراه مقادير فراوان گوگرد مكمل مناسبي براي فائق آمدن بر كمبودهاي بحراني خاك ميباشد.
بهتر است قبل از چال كود كردن نسبت به توزيع كود در پاي درختان اقدام شود تا پس از حفر گودال كودها و خاك برگردان شده تا ريشه ها در اثر هوازدگي آسيب نبيند.
پس از اتمام كوددهي نوبت يخ آب زمستان است كه ضمن افزايش رطوبت خاك به انحلال كود حيواني و آغاز تجزيه آن كمك ميكند.در تصوير زير مقادير متنابهي از كودهاي شيميايي بروي كودهاي دفن شده توزيع شده است. در باغات انار شهرستان ساوه استفاده از خاك پوش و توزيع خاك بر سطح و در محيط درخت از روشهاي داير در نگهداري باغات و بعنوان روشي براي تقويت و حفاظت از خاك و كنترل علفهاي هرز در دستور كار باغداران ميباشد.

انتقال خاك مناسب عمدتا زراعي جهت خاك پوش درختان توسط تيمي از كاميونها از محلي در نزديكي باغات انجام ميشود. از اينرو برخورداري از محوطه و معماري مناسب جهت تردد كاميونها ضرورت دارد. خاكها توسط كارگران در بين درختان توزيع و در محيط درخت پخش ميگردند.
توزيع اين خاك زراعي در طوق درخت منجر به ريشه زائي تنه درختان در اين محدوده ميشود. در فرآينذ بيل داري ساليانه در اواخر زمستان اين ريشه هاي نو از دست ميرود و درخت به نوعي با عمل هرس ريشه مواجه شده كه اين خود گل انگيزي درخت را تحريك ميكند.
اين خاكپوش طي ساليان متمادي و در گذر زمان ضمن تقويت و فعاليت زير نور خورشيد و افزايش عناصري كه در سطوح خاك تثبيت ميشوند طي فرآيند شخم يا بيل داري كارگران با خاك زيرين ادقام شده و بر تقويت خاك كمك ميكند.
جلوگيري از فرسايش بستر خاك از تاثيرات ديگر خاكپوشها ميباشد. باغات انار در دامنه ها با فرسايش شديد بادي و آبي مواجه هستند استفاده از خاكپوش ضمن افزايش سطح حوزه ريشه موجب كاهش تبخير آب از بستر خاك ميگردد.
براي افزايش راندمان آبياري در سيستم قطره اي توصيه ميشود محيط درخت را تا شعاع يكمتر با خاكپوش استتار كنيد اين موضوع ضمن حفظ رطوبت از افزايش تراكم علفهاي هرز در محدوده دريپرها جلوگيري كرده حوزه توسعه ريشه را گسترش ميدهد اين خاك سطحي بمرور محل تثبت بعضي از عناصر شده و طي شخم دوره اي اين عناصر با خاك زيرين مخلوط ميگردند.
در مورد تغذيه درختان انار ميزان كود، نسبت بين كودها، زمان كود دهي و كيفيت تحويل آن به خاك از نكات مهم و اثر گذار ميباشد. انواع كود شيميايي را با حفظ نسبتهاي آورده شده در اواخر پائيز و قبل از يخ آب زمستان در خاك دفن كنيد. از اضافه نمودن هر نوع كود شيميايي تا تبديل شدن گلها به ميوه شديدا اجتناب كنيد. در صورت مواجه با كمبود بحراني از يك يا چند نوبت كو دهي در آب آبياري و يا محلول پاشي استفاده كنيد.
در نهايت تاكيد چند باره ما به اجتناب از بكارگيري كودهاي شيميايي در فرآيند تغذيه درختان انار است. درخت انار ظرفيت آن را دارد كه ريشه ها را در خاك گسترش داده و ظرفيت تغذيه درخت را افزايش دهد. محلول پاشي و دريافت مواد غذايي از طريق برگ جزء عملكرد ذاتي درخت نبوده و بر پتانسيل طبيعي درخت و توان رويش و گسترش ريشه ها اثر منفي ميگذارد. از اينرو تمركز خود را بر افزايش طبيعي قابليتهاي درخت انار معطوف كنيد. كودهاي حيواني و در صورت ضرورت كودهاي آلي بيولوژيك و پر ظرفيت امكان تامين كليه نيازهاي تغذيه اي درخت با حفظ سلامت خاك را دارند به الزامات توليد ارگانيك متعهد بمانيد. تا محصولي طبيعي، فراوان و ارگانيك ارمغان تلاش آگاهانه شما باشد.
منبع:www. anar-iran.ir
/ع