اين پديده يک معماي واقعي و يک کشف بسيار غيرمترقبه بوده است.
بخش کامل و تازه اي از سياره عطارد با عکسهاي تهيه شده توسط کاوشگر مسنجر (Messenger) ناسا پديدار شده است. اين کاوشگر که دو هفته پبش در نزديکي سطح اين سياره کوجک پرواز خود را آغاز کرده بود، اولين ماموريت اکتشافي در عطارد را پس از بيش از سه دهه به انجام رسانده است.
اين کاوشگر در 14 ژانويه و در اولين بخش سفر اکتشافي خود که شامل سه بخش بوده و در 18 مارس 2011 و با وارد شدن اين کاوشگر به مدار سياره پايان ميابد، تنها 124 مايل سطح عطارد را مورد بررسي قرار داده است.
عکسهاي ارسال شده که در روز جهارشنبه منتشر شدند، شامل يک عارضه زمين شناسي هستند که دانشمندان آنرا به طور غير رسمي “عنکبوت” ناميده اند و ظاهرا حفره اي است که با بيش از 50 ترک خوردگي روي سطح سياره که از مرکز اين حفره منشعب شده اند، احاطه شده است.
اين عارضه موجب سرگرداني و حيرت دانشمندان شده است زيرا تا کنون در هيچ جاي منظومه شمسي چنين موردي مشاهده نشده بوده است.
لوئيز پروکتر (Louise Prockter) دانشمند متخصص ساخت وسايل علمي در آزمايشگاه فيزيک کاربردي دانشگاه جانز هاپکينز (Johns Hopkins)، که اين کاوشگر 446 ميليون دلاري را براي ناسا ساخته است، ميگويد :” اين پديده يک معماي واقعي و يک کشف بسيار غيرمترقبه بوده است.” او افزود هر کس درباره حادثه اي که اين “عنکبوت” را ايجاد کرده، حدثي ميزند. او شخصا دليل بروز اين عارضه را نفوذ مواد آتشفشاني در زير سطح سياره ميداند که در نهايت به شکل اين حفره کاسه مانند درآمده است.
آخرين مرتبه اي که ناسا کاوشگري را به عطارد فرستاده بود، به سالهاي 1944 و 75 برميگردد، زماني که فضاپيماي مارينر Mariner 10 سه مرتبه از نزديک سطح آن عبور کرد. اما کاوشگر جديد، در اولين پرواز اکتشافي خود توانست اولين مناظر از بخشهاي پنهاني عطارد را که شامل 55 درصد از مساحت اکتشاف نشده مارينر 10 نيز هست، در مقابل ديد دانشمندان قرار دهد.
کاوشگر مسنجر، که نام آن خلاصه عمليات اين کاوشگر بوده و نماد سطح عطارد (مرکوري) (Mercury Surface)، شناخت محيط فضا (Space Environment)، زمين شيمي (Geochemistry) و تجسس (Ranging) است، علاوه بر ماموريتهاي فوق، کار اندازه گيري يک ويژگي غريب ديگر عطارد را نيز بر عهده دارد که ميدان مغناطيسي اين سياره است. کره زمين داراي يک ميدان مغناطيسي است که آنرا احاطه کرده و مانند يک حباب زرهي از زمين در برابر پرتوهاي کيهاني و طوفانهاي خورشيدي محافظت ميکند. دانشمندان هنگامي که مارينر 10 چنين ميدان مغناطيسيي را در عطارد نيز کشف کرد، به شدت شگفت زده شدند.
شون سولومون (Sean Solomon) دانشمند ارشد و سرپرست ماموريت اکتشافي مسنجر از انستيتوي کارنگي (Carnegie) واشنگتن ميگويد:” تنها نمونه ديگر در منظومه شمسي ما که داراي مگنتوسفر (مغناطيس-کره) مشابه زمين باشد، همين عطارد کوچک است.”
کاوشگر مسنجر ميتواند در ميان ميدان مغناطيسي پرواز کرده و اندازه گيريهاي دقيقي را انجام دهد که دانشمندان اميدوارند براي کشف منشاء مگنتوسفر کارگشا باشد.
دانشمندان 1200 تصوير جديد ارسالي که توسط 7 ابزار نصب شده در کاوشگر تهيه شده است را با ريزبيني بسيار مورد بررسي قرار داده اند و از به دست آوردن بينشي جديد از چگونگي ترکيب و شکل گيري سطح عطارد، گذشته آن و همچنين منشاء پيدايش جو آن بسيار هيجان زده اند.
رابرت استروم (Robert Strom) يکي از اعضاي تيم تحقيقاتي مسنجر ميگويد :” در شب رسيدن کاوشگر به عطارد، اصلا نتوانستم بخوابم، منوبراي رسيدن اين لحظه 30 سال منتظر مانده بودم. نتيجه به هيچ وجه مايوس کننده نبود. من با ديدن کيفيت تصاوير مبهوت شده بودم. در آن زمان متوجه شدم که انگار به سياره اي کاملا جديد نگاه ميکنيم.”
اين ماهواره در گردش دوم خود در ماه اکتبر و سومين گردش که در سپتامبر 2009 انجام ميگيرد، اسرار بيشتري از عطارد را بر ملا خواهد کرد.
اين کاوشگر از زمان پرتاب شدن به فضا در ماه اگوست سال 2004، 4.9 ميليارد مايل پيموده است و در مسير خود يک بار بر فراز زمين و دو مرتبه بر فراز ونوس (زهره) پرواز کرده و تصاويري بسيار زيبا از اين دو نيز ارسال کرده است. در سال 2011 مسنجر اولين فضاپيمايي خواهد بود که در مدار اين نزديکترين سياره به خورشيد قرار خواهد گرفت.
منبع:msnbc.msn.com