پرسش از: پويا دلدار گوهرداني
گونه‌هاي مختلف آفتاب‌پرست‌ مي‌توانند رنگ خود را تغيير دهند و به رنگ‌هاي گوناگوني مانند صورتي، قرمز، نارنجي، سبز، سياه، قهوه‌اي و زرد در بيايند. آن‌ها اين توانايي را به دليل سلول‌هاي رنگيزه‌دار ويژه‌اي به نام كروماتوفور كه در پوست خود دارند، به دست آورده‌اند. اين سلول‌ها به پيام‌هاي هورموني و عصبي پاسخ مي‌دهند و باعث تغيير رنگ پوست آفتاب‌پرست مي‌شوند.
پوست آفتاب‌پرست سه لايه از كروماتوفورها دارد:
1. پايين‌ترين لايه از سلول‌هاي كروماتوفور، كه ملانوفور ناميده مي‌شوند، رنگيزه‌ي تيره رنگ دارند. اين سلول‌ها شاخه‌هايي مانند دندريت‌هاي سلول‌هاي عصبي دارند كه به سوي سطح پوست كشيده شده‌اند.
2. زير لايه‌ي ملانوفورها لايه‌اي از سلول‌هايي به نام گوانوفور يا ايريدوفور وجود دارد كه بلورهاي بي‌رنگ گوانين انباشته در آن‌ها، نور را به گونه‌اي بازتاب مي‌دهند كه باعث پديدارشدن رنگ آبي مي‌شود.
3. بالاترين لايه از سلول‌هاي كروماتوفور، كه زانتوفور ناميده مي‌شوند، باعث بازتابش نورهاي زرد و قرمز مي‌شوند.
دانه‌هاي رنگيزه‌اي كه در هر دسته از سلول‌هاي كروماتوفور وجود دارد، طول موج‌هاي معيني را جذب مي‌كنند و بازتاب مي‌دهند. در ملانوفورها اين دانه‌هاي رنگيزه مي‌توانند به صورت متفاوت درون شاخه‌هاي دندريتي پراكنده شوند و در نتيجه انباشتشان در پوست تغيير مي‌كند. با تغيير انباشت هر كدام از رنگيزه‌ها در پوست، رنگي كه از پوست آفتاب‌پرست به چشم ما نمود مي‌يابد، تغيير مي‌كند. اين دگرگوني‌ها را پيام‌هاي عصبي و هورموني هماهنگ مي‌كنند.
بيشتر مردم مي پندارند كه آفتاب پرست ها رنگشان را براي هم رنگ شدن با محيط تغيير مي دهند. اما پژوهش هاي دانشمندان نشان مي‌دهد كه نور، دما و روحيه‌ي جانور باعث تغيير رنگ آفتاب‌پرست مي‌شود. گاهي تغييررنگ باعث آسايش بيشتر جانور مي‌شود. گاهي به جانور كمك مي‌كند با آفتاب‌پرست‌هاي ديگر ارتباط برقرار كند.
نور: در نظر بگيريد كه يك آفتاب‌پرست قهوه‌اي مي‌خواهد در آفتاب استراحت بكند. مغز آفتاب‌پرست به سلول‌هاي زرد پوستش مي‌گويد از سلول‌هاي آبي زيرشان بزرگ‌تر شوند، در نتيجه، آفتاب‌پرست سبزرنگ مي‌شود و اين رنگ روشن كمك مي‌كند نور روشن از پوست آفتاب‌پرست بازتاب يابد.
دما: اگر آفتاب‌پرست سردش شود، رنگ پوستش تيره‌تر مي‌شود تا گرماي بيشتري را از نور خورشيد جذب كند.
روحيه: اگر آفتاب‌پرست ناراحت شود، رنگ زرد يا قرمز جاي رنگ عادي‌اش را مي‌گيرد. رنگيزه‌ي ملانين به سطح پوست بالا مي‌آيد و باعث تيره‌تر شدن رنگ بخش‌هايي از پوست مي‌شود. اين ظاهر جديد به آفتاب‌پرست‌هاي ديگر مي‌گويد كه "من براي جنگيدن آماده‌ام".
منبع:http://www.chameleonnews.com