اينترنت باعث کاهش انواع مشخصي از هزينه معاملات شده است از جمله: هزينه کسب اطلاعات و زمان، تلاش و پول مورد نياز براي فهميدن اين که چه چيزي در کجا و با چه قيمتي عرضه مي شود.
اينترنت بازارهاي جهاني را براي همه کالاهايي ممکن ساخته است که پيشتر تنها داراي بازارهاي محلي بودند. در عصر پيش از اينترنت براي اين که مجموعه اي از جعبه هاي عتيقه قرن 18 را گردآوري کنيد بايد شهر به شهر و مغازه به مغازه به دنبال اشياي دلخواه خود مي گشتيد و به ندرت امکان داشت که اشياي رويايي خود را پيدا کنيد، اما با وجود اينترنت پيدا کردن شي مورد علاقه تان در هرگوشه اي از دنيا کار چندان سختي نيست.
رشد اينترنت درخواست براي انواع جديدي از معاملات را افزايش داده است. ارتباطات دوجانبه پرسرعت ده ها نوع مکانيسم را اختراع کرده است که خريد و فروش را آسانتر مي سازد. براي مثال در سايت حراج اينترنتي اي بي (eBay) پيشنهاد دهندگان در مورد هرچيزي با هم رقابت مي کنند از اشياي بنجل گرفته تا آثار گران قيمت هنري.
همه چيز از سال 1995 شروع شد، يعني زماني که پير اميديار وب سايتي به نام آکشن وب را ايجاد کرد تا مردم بتوانند درباره مجموعه هاي خود اطلاعات رد و بدل کنند و خريد و فروش انجام دهند. گفته مي شود که هدف اوليه وي اين بود که کلکسيون پوست آب نبات هاي نامزدش را به فروش برساند. خدمات سايت در ابتدا رايگان و براي عموم بود. پس از شش ماه از رشد انفجاري فعاليت سايت که بر مبناي توصيه دهان به دهان بود، اميديار شروع به دريافت درصد کمي از فروش نمود تا بدين ترتيب هزينه هاي اجرايي سايت را پوشش دهد. پرداخت ها بر مبناي صداقت فروشندگان انجام مي گرفت. پس از مدتي اميديار کار روزانه خود را رها کرد و به همراه جفري اسکال شرکتي را تشکيل داد، آنها به کمک هم نرم افزار حراج و زيرساخت هاي پشتيبان مشتري را توسعه دادند. اسکال مي گويد: «ما به صورت مجازي در هرجايي که مي توانستيم دفتري پيدا کنيم کار مي کرديم. ما کارمان را از اتاق نشيمن اميديار شروع کرديم و بعد از آن به اتاق نشيمن من نقل مکان کرديم. در ابتدا در نظر داشتيم که بر يک بخش مشخص بازار، نظير سکه يا تمبر، تمرکز کنيم. در روزهاي اوليه هر روز استراتژي کاري مان را تغيير مي داديم.» در نهايت آنها تصميم گرفتند که به صورت تخصصي کار نکنند و به هرکسي اجازه دهند هرچيزي را بفروشد. با نوسازي سيستم سايت براي انجام معاملات انبوه، بانيان سايت در سال 1997 نام آن را به اي بي تغيير دادند. کمتر از دو سال بعد ارزش سهام اي بي به 22ميليون دلار رسيد. رسانه هاي تجاري خبر از اختراع نوع جديدي از بازار مي دادند. بيزنس ويک اعلام کرد که اي بي با حراج هاي اينترنتي خود به تنهايي نوع جديدي از بازار را ايجاد کرده است. اکونوميست تحليل کرد که حراج هاي اينترنتي نظير اي بي مي توانند منجر به انقلابي در کارآيي مکانيسم قيمت ها شوند.
وب سايت اي بي، بازاري با تکنولوژي نوين است. حدود 5ميليون حراج در هر روز در اين سايت انجام مي شود و در آن هرچيزي فروخته مي شود از اشياي دور ريختني تا آثار هنري. به طور مثال هنگامي که من در حال نوشتن اين مطلب هستم در اين سايت بيش از 1500 قلم تحت عنوان «کارت هاي تجاري دوران ويکتوريا» ليست شده اند که معادل قرن نوزدهمي ايميل هاي اسپم هستند.
اي بي بازاري جهاني را براي کالاهايي ايجاد کرده است که پيش تر منحصرا در بازارهاي محلي معامله مي شدند. حتي بازارهايي را براي کالاهاي درست کرده که قبلا بازاري نداشتند. در ميان عجيب ترين اقلام فهرست شده مي توان اين موارد را ديد: مقداري زباله به ميزان يک کيسه از تگزاس، يک فضاي پارک براي يک هفته در جنوب شهر سان فرانسسيکو، دويست هزار پوند کلاف درهم پيچيده و تي شرتي که بر روي آن نوشته شده است «من روح خود را در اي بي فروختم»
يکي از رازهاي موفقيت اي بي اين است که از طريق اينترنت تماس خريداران و فروشندگان را ساده کرد و امکاناتي براي فروش انواع خرت و پرت ها را فراهم ساخت. راز ديگر موفقيت اين سايت، ايجاد مکانيسم هاي حراج انعطاف پذير و کاربرپسند بود. حراج هاي پيش از اينترنت، اين عيب را داشت که خريداران و فروشندگان بايد در يک مکان گردهم مي آمدند (البته حراج ها گاهي از طريق فاکس و تلفن نير انجام مي شد، ولي صورت خوشي نداشت) در اي بي فروشندگان و خريداران تنها در فضاي سايبر گردهم مي آيند.
اي بي هزينه معاملات را به اندازه کافي پايين آورد تا مردمي که خواهان معامله اقلام کم ارزش هستند بتوانند مستقيما با هم معامله کنند. محبوبيت اين سايت ديگران را هم تحريک کرد که سايت هاي حراج اينترنتي راه بياندازند. اکنون در صدها سايت اينچنيني مردم وسايل کامپيوتري، اشياي عتيقه ، تمبر، اسباب بازي، جواهرات، خدمات مسافرتي، املاک و نوشيدني ها را خريد و فروش مي کنند. اي بي نشان داد که اينترنت و حراج ها براي يکديگر ساخته شده اند.
حراج هاي اينترنتي معاملات موثري را روي کالاهايي ايجاد کرد که پيش از آن به ندرت معامله مي شدند. کلاه هاي قديمي حمام، هالاهوپ هاي دخترانه و ظروف غذاي پلاستيکي ناگهان ارزش پيدا کردند. مردمي که از اين دست وسايل دورريختني در اتاق هاي زير شيرواني شان داشتند از طريق اي بي فهميدند که مجموعه داراني وجود دارند که حاضرند بابت اين وسايل پول بپردازند. معمولا اين موضوع باعث افزايش قيمت ها مي شد، اما نه لزوما هميشه. قيمت نسخه هاي اوليه کتاب هاي رمان نويس هاي معاصري همچون جان گريشام، آن رايس و تام کلانسي به شدت پايين آمد. پيش از حراج هاي اينترنتي، يک مجموعه دار ممکن بود براي يک نسخه دست دوم چاپ 1980 از اين کتاب ها تا 70 دلار بپردازد. حراج هاي اينترنتي، خوانندگان معمولي را ارزش کتاب هايشان که روي آن ها خاک نشسته بود آگاه کرد. ناگهان عرضه اين گونه کتاب ها زياد شد و قيمت براي کتاب هايي از اين دست تا حدود 30 دلار پايين آمد. همانند هر بازار رقابتي، حراج هاي اينترنتي اطلاعاتي را در مورد ارزش واقعي کالاها ايجاد کرد که بعضا شگفت آور بود.
موسسان اي بي و تاجران بازارهاي سنتي چه وجه اشتراکي دارند؟ هر دو سازوکارهايي براي معاملات ترتيب مي دهند که موجب ايجاد نفع از معامله مي شود. وقتي بازارها غايب باشند، با ايجاد آنها مي توان به منافع مشترک نائل شد. وقتي آنها حاضر باشند، گاهي رسيدن به منافع بيشتر مستلزم پيدا کردن راه هايي است که از طريق آنها بازارها بهتر کار کنند.
منبع:روزنامه دنياي اقتصاد ( www.donya-e-eqtesad.com )
ارسال توسط کاربر محترم سايت : omidayandh