هر هفته در پارکها، يکروز و در ساعتي خاص دور هم جمع ميشوند، دردي مشترک آنها را دور هم جمع ميکند؛ يا خود از اعتياد رنج ميبرند يا يکي از نزديکانشان. کنار هم ميايستند، با هم صحبت ميکنند، از تجربههاي خود ميگويند و از دردهايشان. اين روشي است که براي تسکين دردشان پيدا کردهاند. اين برنامهها حاصل تلاش افرادي است که خود به نوعي با اعتياد درگيرند، اما تلاشها و اقدامهاي نهادهاي دولتي محور اصلي مبارزه با اعتياد است. به همين منظور با دکتر جهاني، جانشين دبير ستاد مبارزه با موادمخدر، گفتگوئي ترتيب داديم.

? جناب دکتر جهاني در مورد طرح مبارزه با معتادان پرخطر براي ما بيشتر توضيح دهيد.
 

? اعتياد پديدهاي نيست که با يک دوره درماني ريشهکن شود. اعتياد بهصورت يک بيماري مزمن پيشرونده و عودکننده است. بيمار از جنبه? فيزيکي و جسماني، روحي و رواني و از لحاظ اجتماعي در اثر اعتياد آسيب ميبينند. درمان اعتياد شامل دارودرماني، رواندرماني و مددکاري اجتماعي است. در مورد درمان بايد هر سه مرحله درمان انجام شود تا نتيجه مطلوبي بهدست آيد. معتادان علاوه بر آسيبهاي فردي موجب آسيبهاي جمعي نيز ميشوند، بهخصوص معتادان ولگرد مانند بمب عمل ميکنند و ميتوانند ديگران را نيز آلوده کند.
رويکرد ستاد مبارزه با اعتياد و موادمخدر اين نيست که معتادان دستگير شوند و به زندان فرستاده شوند، چون مطالعات نشان داده است که اهرم اجبار در ترک اعتياد مؤثر نيست. بنابراين تلاش ما بر اين است که معتادان را به ترک اعتياد تشويق کنيم و فرد خودش بخواهد ترک کند. براساس ماده? 15 قانون مبارزه با موادمخدر، فرد معتاد مجرم است مگر آنکه تحت درمان قرار بگيرد.
براساس همين قانون، دولت موظف است هزينهها و امکانات لازم را براي درمان فراهم کند. در همين راستا در خردادماه امسال بهمنظور جمعآوري معتادان پرخطر، طرحي اجراء شد که بهعنوان "درمان پليسمدار" محسوب ميشود. در اين طرح نيروي انتظامي معتادان را جمعآوري کرده و اين افراد را به مراکز درماني معرفي ميکند. وزارت بهداشت براي ترک اعتياد 293 مرکز درماني دارد و سعي ميشود به 590 مرکز افزايش يابد.
سازمان بهزيستي نيز 421 مرکز دارد که در اين طرح به 777 مرکز افزايش خواهد يافت؛ در نتيجه 119000 نفر تحت پوشش وزارت بهداشت و 205000 نفر تحت پوشش سازمان بهزيستي قرار ميگيرند. ما در اين طرح باعث ايجاد افزايش دسترسي در سطح جامعه شدهايم. به اين معني که وقتي معتاد به اين مراکز مراجعه نميکند، ما به او مراجعه ميکنيم. به اينصورت که تيمهائي تشکيل ميشوند، به سراغ معتادان ميروند و سعي ميکنند آنها را به سمت مراکز درماني بکشانند.
اگر معتاد خانوادهاي داشته باشد سعي ميشود خانواده در درمان فرد وارد شود. اگر درمان فرد معتاد را بهصورت مثلثي در نظر بگيريم؛ خانواده، درمانگر و بيمار رأسهاي اين مثلث را تشکيل ميدهند. ساير معتادان به مراکز درماني فرستاده ميشوند. آندسته از معتاداني که مقاومت ميکنند، به مراکز نگهداري که از پيش در ده شهر پيشبيني شده و بهصورت اردوگاه است، برده ميشوند. در اين مراکز معتادان تحت نظارت پزشکان و ساير متخصصان کار درماني قرار ميگيرند. اين معتادان حداکثر به مدت 3 ماه مراقبت ميشوند و در طول اين مدت سمزدائي ميشوند و تحت درمان نگهدارنده با متادون قرار ميگيرند.
ترخيص آنها بنابر تشخيص پزشک است. اين افراد پس از ترخيص بهحال خود رها نشده و به يکي از مراکز وزارت بهداشت يا بهزيستي معرفي ميشوند. براي اين افراد يک کارت شناسائي با اعتبار دو هفته صادر ميکنند تا مانع فرار آنها شود. بنابراين اگر فردي مراجعه نکند و يا اعتبار کارتش به پايان رسيده باشد، ديگر بيمار محسوب نميشود و با او برخورد انتظامي صورت ميگيرد و پس از دستگيري به مراکز اردوگاهي فرستاده ميشود. اين چرخه? کنترلي ادامه مييابد تا جائيکه ورودي آن کاهش يابد.

? بعد از اينکه افراد از مراکز درماني مرخص شدند، چه برنامه هائي براي آنها در نظر گرفته شده؟
 

? درمان اين افراد بهصورت رايگان است. پس از درمان اوليه در مراکز ترک اعتياد، به NGOهاي مختلفي که در زمينه? ترک اعتياد فعاليت ميکنند، معرفي ميشوند و در اين NGOها از درمان غيرداروئي بهرهمند ميشوند. درمان بهصورت TC يا جمعدرماني است، به اينصورت که از رواندرماني جمعي و تجربيات افراد مشابه خود سود خواهند برد. بعد از ترخيص تا زمانيکه فرد اعتياد دارد ميتواند با مراجعه به مراکز درماني قرص متادون دريافت کند.

? هدف اصلي شما در طرح جمعآوري معتادان پرخطر چيست؟
 

? اگر ما بتوانيم مصرف موادمخدر را از تزريق به داروي خوراکي تبديل کنيم، به موفقيت بزرگي دست يافتهايم. همانطور که ميدانيد از اين طريق ميتوان از بسياري از بيماريهاي جدي جلوگيري کرد. 25 درصد معتادان به ايدز و 60 درصد آنها به هپاتيت مبتلا هستند. همچنين ميتوان موادي را که اين افراد مصرف ميکنند و ميزان مصرف آن را کنترل کرد.

? براي افرادي که در مشاغل مختلف کار ميکنند و اعتيادشان تأثير چنداني بر زندگيشان نگذاشته است، اما ميخواهند ترک کنند، چه برنامهاي داريد؟
 

? اين افراد نيز ميتوانند بعد از آگاهي از مراکز ترک اعتياد ما، مراجعه کنند و تحت درمان قرار بگيرند. آنها نبايد فکر کنند که مجرم هستند و از اينرو در مراکز درماني نيز بهعنوان بيمار با اين افراد برخورد ميشود. براي آنها پروندهاي تشکيل نميشود و اطلاعات مربوط به آنها در همين مراکز باقي ميماند و بهعنوان پرونده? درماني تلقي ميشود. فضا بايد براي اين افراد داراي آرامش باشد تا براي فرد معتاد حرکت بهسوي ترک اعتياد به بهترين نحو انجام شود.

? در مورد مبارزه با موادمخدر چه برنامههائي وجود دارد؟
 

? در مبارزه با موادمخدر، دو رويکرد وجود دارد. اين دو رويکرد شامل برخورد با عرضه و برخورد با تقاضاست. فروشندگان کوچک و خردهپا پس از اينکه يکسال يا دوسال به زندان فرستاده ميشوند، بعد از آزاد شدن، دوباره کارشان را شروع ميکنند. بههمين علت در تمام دنيا براي مبارزه با عرضه موادمخدر بايد توزيعکنندگان کلان را کشف و دستگير کرد. همچنين در مورد قوانين برخورد با خردهفروشها نيز اصلاحاتي بايد انجام شود.
در مورد رويکرد دوم که مقابله با تقاضاست، اگر تقاضا به حداقل برسد، ديگر خود بهخود عامل ماده مخدر از دور خارج ميشود. "طرح درمان پليسمدار" همان مبارزه با تقاضاست. در اين طرح با دادن داروهاي رايگان، ارتباط فرد معتاد با قاچاقچي حذف خواهد شد. در مورد مبارزه با عرضه موادمخدر سابقه زيادي وجود دارد.
نيروي انتظامي در اين راه بيش از 3000 شهيد داده است. مرزها کنترل ميشود. در برخي از مناطق مرزي، دهها کيلومتر کانال به عمق 4 متر و عرض 5 متر ايجاد شده و در نگهداري و حفظ امنيت اين کانالها نيروهائي در نظر گرفته شده است. همچنين در طول مرز دهها کيلومتر ديوار کشيدهايم؛ اما در مورد موادمخدر يک قانون وجود دارد و آنهم اين است که هيچ ديواري براي موادمخدر وجود ندارد و موادمخدر از هر ديواري ميگذرد. ايران در دنيا بهعنوان نوک پيکان مبارزه با عرضه موادمخدر مطرح است. در سال گذشته که نماينده و مسئول جرم و جنايت سازمان ملل به ايران سفر کرده بود، در بازديد از مرزهاي شرقي ايران عنوان کرد هيچ کشوري مانند ايران با موادمخدر بهصورت جدي مبارزه نميکند.

? در مورد بافت سنتي و جنسي اعتياد چه تغييراتي ايجاد شده است؟
 

? هنوز در اين زمينه تحقيقات کاملي انجام نشده است اما بهنظر ميرسد سن اعتياد کم شده باشد در نتيجه بايد تحقيق علمي انجام گيرد تا اين موضوع ثابت شود. همچنين در مورد استفاده از کراک گفته ميشود که در جوانان و در دختران بيشتر ديده ميشود ولي در اين مورد نيز بايد مطالعهاي صورت گيرد. در هر صورت بايد سعي کنيم تا از کاهش سن اعتياد جلوگيري شود. به اين منظور بايد پيشگيري را در خانوادهها بهصورت جدي پيگيري کرده و با فرهنگسازي، آگاه کردن خانوادهها و افراد جامعه و آموزش آنها ميتوان از شيوع اعتياد و در نتيجه از پائين آمدن سن اعتياد جلوگيري کرد.
برخي از آمارهائي که بدون هيچ مطالعه اي بيان ميشود، تنها باعث زير سئوال بردن تلاشهاي ما در مبارزه با موادمخدر خواهد شد. بايد براساس آمار مستند صحبت کرد و در اين زمينه تحقيقات بيشتري لازم است. براساس مطالعات انجام شده 900 هزار معتاد مبتلا به ترياک وجود دارد که از اين تعداد 700 هزار نفر بهصورت تفنني ترياک مصرف ميکنند. معتادان به هروئين 500 ـ 350 هزار نفر هستند و از اين تعداد 250 هزار نفر معتاد تزريقي هستند که کراک، هروئين و ساير موادمخدر را مصرف ميکنند.

? جناب دکتر در پايان گفتگو اگر صحبتي داريد بفرمائيد.
 

? من در پايان توصيه هائي براي خانوادهها دارم. خانوادهها بايد در درجه? اول مراقب فرزندان خود باشند. بههيچ عنوان فکر نکنند که فرزند آنها در معرض خطر اعتياد نيست. اگر فرزند معتادي در خانواده وجود دارد او را ترک نکنند. بايد به چنين افرادي کمک کرد.
به جوانان توصيه ميکنم فکر نکنند با يکبار مصرف معتاد نميشوند. بعضي از افراد حتي با يکبار مصرف موادي مانند کراک و کريستال، وابستگي پيدا ميکنند. افرادي که کراک يا کريستال استفاده ميکنند حداکثر 5 سال زنده ميمانند. جوانان فکر ميکنند که اين حالت براي آنها اتفاق نميافتد. بهتر است بهجاي استفاده از چنين موادي به تفريحهاي سالم بپردازند و با عشق زندگي کنند. نشريه پزشکي طبيب مردم
ارسال توسط كاربر محترم : mohammad_43