مقدمه
زمين ، سومين سياره نزديک به خورشيد و بزرگترين سياره در ميان سيارات دروني است. ساختار دروني زمين مثل ساير سيارات دروني از يک هسته داخلي و يک هسته خارجي به همراه لايه‌هاي مذاب و نيمه مذاب و سنگي جامد تشکيل يافته است. هسته داخلي فلزي و جامد بوده و توسط هسته خارجي که فلزي و مذاب است، احاطه شده است.
فاصله متوسط از خورشيد | | 60.149 کيلومتر |
قطر استوا | | 12756 کيلومتر |
مدتحرکتوضعي | | 93.23 ساعت |
مدتحرکتانتقالي | | 26.365 روز |
سرعت حرکت انتقالي | | 79.29 کيلومتر در ثانيه |
دماي سطحي | | 55 تا 70 درجه سانتيگراد |
جرم (زمين = 1) | | 00.1 |
چگالي متوسط (آب = 1) | | 52.5 |
جاذبه (زمين = 1) | | 1 |
تعداد قمر | | 1 |
زمين شرايط بسيار منحصر بفردي دارد. هيچکدام از سيارات ديگر آب مايع و جو پر اکسيژن نداشته و حيات در آنها وجود ندارد. تکامل تدريجي زمين که 4.5 ميليارد سال طول کشيده است، همچنان بطور طبيعي و نيز بر اثر فعاليتهاي انسان ادامه خواهد داشت. همچنين چگالي زمين از تمام سيارات ديگر بيشتر است.
زمين در آغاز شکل گيري
• در اوايل پيدايش منظومه شمسي ، ذرات ريز غبار موجود در قرص خورشيد که عمدتا از گاز و غبار تشکيل شده بود، پس از برخورد به هم چسبيده و اجسام بزرگ و بزرگتري را بوجود آوردند. بدين ترتيب چهار سياره دروني از اين ذرات شکل گرفتند.
• 4.5 ميليارد پيش ، زمين داراي سطحي داغ ، قرمز و نيمه مذاب بود. پس از گذشت ميليونها سال ، سطح زمين شروع به سرد شدن نمود و پوسته جامدي ، به دور زمين بوجود آمد. گازهاي داغ و مواد مذاب از لايه‌هاي زيرين و از طريق دهانه‌هاي آتشفشاني بيرون زده و جو ضخيم زمين را بوجود آوردند. در همين مدت شهاب سنگهاي زيادي به سطح زمين خوردند و هزاران گودال شهاب سنگي را در سطح زمين بوجود آورد. و مقدار زيادي غبار به جو زمين اضافه کردند.
• پس از يک ميليارد سال ، زمين به اندازه کافي سرد شده بود تا بخار آب موجود در جو متراکم شده و قطرات آب را بوجود آورد. اين قطرات آب ميليونها سال به شکل باران شديد به سطح زمين افتاده ، باعث پاک شدن جو زمين و بوجود آمدن اقيانوس شدند. کره زمين به تدريج به شکل کنوني درآمده است.
زمين در آغاز شکل گيري
با سرد شدن زمين ، شرايط لازم برايپيدايش حيات در آن فراهم شدند.
نحوه پيدايش و تکامل زمين
زمين در بدو پيدايش بصورت کره‌اي از مواد بسيار داغ و نيمه مذاب بوده که به تدريج عناصر سنگين‌تر ته‌نشين شده و هسته فلزي را به وجود آوردند ، و در عين حال عناصر سبکتر به سطوح فوقاني آمده و جبه و پوسته را تشکيل دادند. پس از گذشت ميلياردها سال زمين سرد شد، سطح زمين جامد گشت، جو زمين شکل گرفت، و اقيانوسها بوجود آمدند. تکامل زمين هنوز ادامه دارد. پوسته زمين توسط فورانهاي آتشفشاني در کف اقيانوسها نوسازي شده و دائما بر اثر زمين لرزه‌ها و حرکتهاي قاره‌اي در حال تغيير و تحول است. تناسب گازهاي مختلف در جو زمين نيز بر اثر دخالتهاي انسان به آرامي در حال تغيير است.
مشخصات زمين
• زمين سياره‌اي است منحصر بفرد ، داراي آب مايع و جوي که قسمت اعظم آن از نيتروژن و اکسيژن تشکيل شده که تداوم حيات را ممکن مي‌سازند. در منظومه شمسي ، زمين پنجمين سياره از لحاظ بزرگي و سومين سياره نزديک به خورشيد است. چگالي زمين از تمامي سيارات بيشتر است.
• زمين در منظومه شمسي دو نوع حرکت ، وضعي و انتقالي دارد. در حرکت وضعي زمين در يک شبانه روز به دور خودش مي‌چرخد و در حرکت انتقالي در يک سال مداري بيضي شکل حول خورشيد را طي مي‌کند (مدار زمين).
کره مغناطيسي
• با چرخش زمين به دور خودش ، چرخه‌هايي در هسته خارجي آن که از آهن مذاب تشکيل شده بوجود آمده ، جريانهاي الکتريکي توليد مي‌کنند. اين جريانها باعث ايجاد يک ميدان مغناطيسي در فضاي اطراف زمين شده و پوششي محافظ در اطراف آن ايجاد مي‌کنند (کمربند تشعشعي زمين). اين ميدان که کره مغناطيسي ناميده مي‌شود، زمين را در برابر جريانهاي سريع ذرات باردار بادهاي خورشيدي محافظت مي‌کند.
• بعضي از اين ذرات در دو نقطه ميدان مغناطيسي به نام کمربندهاي «وان آلن» به دام مي‌افتد. کره مغناطيسي بيشتر بادهاي خورشيدي را از زمين دور مي‌کند، اما جريانهاي ذرات باد خورشيدي آنقدر قوي هستند که قسمت جلويي کره مغناطيسي را مسطح نموده و باعث کشيدگي عقب آن مي‌شوند.
آينده زمين
از آنجا که حيات در زمين) وابسته به خورشيد است، آينده کره زمين نيز به آينده خورشيد وابسته خواهد بود. حدود 5 ميليارد سال ديگر ذخاير انرژي خورشيد تمام شده و خورشيد به يک غول سرخ تبديل مي‌شود و افزايش حجم مي‌دهد. گرماي شديد حاصل از افزايش حجم باعث آب شدن يخ مناطق قطبي و بالا آمدن آب اقيانوس مي‌شود. سپس جو زمين شروع به تبخير مي‌کند و گياهان خشک آتش مي‌گيرند. در چنين شرايطي امکان حيات در زمين کلا از بين مي‌رود.
انتظار نجومي
• شايد انسان در آينده بتواند قبل از وقوع فاجعه‌هاي فوق زمين را به جايي دورتر از خورشيد منتقل کند.
• شايد امکانات آينده ، انسانهاي آن زمان به سياره قابل سکونت ديگري کوچ کنند.
• شايد بشر بتواند مانع از وقوع فاجعه‌هاي فوق در خورشيد و زمين شود.
• بايد پنج ميليارد سال انتظار کشيد.