بزرگراه فناوري - شايد در نظر بسياري از مردم سفر به سرزمين‌هاي مختلف به کمک فناوري‌هاي امروزي کاري آسان و بي‌دردسر به‌نظر برسد، اما بسياري از دانشمندان اين‌گونه تصور نمي‌کنند.

ما براي آنکه بتوانيم به مکاني دوردست سفر کنيم، مجبوريم به ‌مقدار زياد سوخت‌هاي فسيلي را که از منابع محدود تامين مي‌شوند، به‌کار بريم. اين‌طور که به ‌تازگي مشخص شده، سفرهاي هوايي همه‌‌ساله بيشترين سوخت را در جهان مصرف مي‌کنند و در مقابل بيشترين آسيب را به محيط زيست وارد مي‌آورند. اين سفرها موجب مي‌شوند تا ميزان کربن موجود در محيط زيست سالانه دو تا سه درصد افزايش پيدا کند و اين‌طور که پيش‌بيني شده، رقم ياد شده براي سال 2015 به پنج درصد و براي سال 2050 به 10 درصد خواهد رسيد. پس از هواپيماها، اتومبيل‌ها قرار دارند و بيشترين آسيب را به محيط زيست و محل زندگي ما وارد مي‌کنند تا ما در معرض ابتلا به بيماري‌هاي مختلف قرار گيريم. همه اين خطرات به‌علت رشد صنعت جهانگردي و افزايش اقبال مردم براي سفر به سرزمين‌هاي مختلف است. اما آيا براي اين مسئله راه‌حلي وجود دارد؟

اگرچه حدود 40 سال از راه‌اندازي شبکه جهاني اينترنت مي‌گذرد، اين دنياي مجازي تنها در سال‌هاي اخير توانسته بخش‌هاي مختلف زندگي مردم را تحت تاثير قرار دهد و بيشتر صنايع را به خود وابسته کند. از جمله صنايعي که دنياي مجازي اين روزها تاثيرات زيادي روي آن گذاشته و باعث رونق آن شده، صنعت جهانگردي است. طبق تعريف سازمان بين‌المللي جهانگردي، جهانگرد به فردي گفته مي‌شود که براي مدتي از محل سکونت خود خارج ‌شود و با هدف تفريح،‌ تجارت يا‌... در مکاني ديگر اقامت ‌کند. در گذشته گفته مي‌شد که اگر يک فرد پس از پشت‌سر گذاشتن مسافتي مشخص به مقصد خود برسد، يک جهانگرد محسوب مي‌شود،‌ اما امروزه با روي کار آمدن ابزار‌هاي اينترنتي که بعد زمان و مکان را از زندگي‌هاي مردم حذف کرده، ديگر پيمودن اين مسافت‌ها ارزشي نخواهد داشت. اقدامات مختلف صاحبان صنعت جهانگردي براي عرضه خدمات بيشتر و بهتر به مردم باعث شده تا توجه آن‌ها براي سفرهاي داخلي و خارجي بيشتر شود، چنان‌که يک آمار رسمي نشان مي‌دهد، تنها در سال 2004 ميلادي بيش از 763 ميليون نفر به مناطق مختلف دنيا سفر کرده‌اند. سازمان بين‌المللي جهانگردي پيش‌بيني مي‌کند که صنعت جهانگردي با سرعت سالانه چهار درصد به رشد خود ادامه دهد و در اين ميان احتمال مي‌رود که تا سال 2020 اروپا همچنان به‌عنوان جذاب‌ترين منطقه براي جهانگردان جهاني موقعيت خود را حفظ کند.

سازمان بين‌المللي جهانگردي از سال 1980 ميلادي روز 27 سپتامبر را به‌عنوان روز جهاني جهانگردي برگزيد. کارشناسان اين سازمان روز ياد شده را با هدف افزايش آگاهي عمومي از جهانگردي و تاثيرات قابل ‌توجه اين صنعت روي فرهنگ‌، جامعه، سياست و اقتصاد همه کشورها برگزيدند و در حالي که از آن زمان 26 سال مي‌گذرد، در هر سال صاحبان صنعت جهانگردي اين روز را در سراسر جهان جشن مي‌گيرند. سازمان بين‌المللي جهانگردي براي ارتقاي سطح کمي و کيفي خدمات خود هر ساله در تاريخ 27 سپتامبر همايش بزرگي را در يکي از کشورهاي جهان برگزار مي‌کند و نتايج آخرين فعاليت‌هاي خود را به مردم انتقال مي‌دهد که اين همايش در سال جاري با موضوع "جهانگردي و باز شدن درهاي جديد به‌روي زنان" در سريلانکا برگزار شد.

اينترنت و جهانگردي

طبق آداب و رسومي که بين بيشتر مردم دنيا وجود دارد،‌ افراد پس از سفر به يک منطقه توليدات آن‌جا را به‌عنوان سوغات براي اقوام خود خريداري مي‌کنند. اين کار ممکن است با صرف زمان و هزينه فراوان صورت گيرد و در عين حال بسياري از مسافران توليدات خاص يک منطقه را به‌درستي ندانند. اينترنت باعث شده تا تهيه اين قبيل کالاها بسيار آسان شود. افراد امروزه مي‌توانند با مراجعه به سايت‌هاي موجود تمامي توليدات مناطق مختلف جهان را مشاهده کرده و در صورت تمايل آن‌ها را بخرند.

علاوه بر اين موارد، هتل‌ها، شرکت‌هاي هواپيمايي و... که به‌عنوان بزرگ‌ترين حاميان صنعت جهانگردي محسوب مي‌شوند نيز تمام خدمات خود را به‌صورت مجازي در اختيار مردم قرار داده‌اند. اين سرويس‌هاي جديد به افراد کمک مي‌کند تا بليت‌ هواپيما، بليت هتل و ديگر خدمات مورد نياز خود را در اينترنت و بدون صرف زمان رفتن به شعبه‌هاي شرکت‌هاي مذکور خريداري کنند.

از جمله مباحثي که اين روزها بسيار مورد توجه قرار گرفته، "جهانگردي مجازي" است. اين نوع به‌خصوص جهانگردي به افراد امکان مي‌دهد پيش از آنکه به‌صورت فيزيکي سفر خود را آغاز کنند، به‌صورت مجازي و از طريق ابزارهاي اينترنتي وارد محل مورد نظرشان شوند و با در اختيار گرفتن برنامه‌هاي تلويزيوني، مقاله‌ها، گزارش‌هاي منتشر شده در نشريات، کتاب‌ها و... درباره آن مکان، مزايا و معايب اين سفر را دريابند و به‌راحتي در مورد انجام اين سفر تصميم‌گيري کنند.

"جهانگردي مجازي" در اصل يک اقدام اقتصادي است که امروزه توسط بسياري از شرکت‌هاي فعال در اين حوزه عرضه مي‌شود و افرادي نظير روزنامه‌نگاران، عکاسان، جغرافي‌دانان، نويسندگان و... را به‌کار مي‌گيرد تا بتواند خدمات بهتري را به مردم ارايه دهد.

يکي ديگر از مسايلي که وارد صنعت جهانگردي شده، راه‌اندازي "تورهاي مجازي" است. اين قبيل تورها به کمک تصاوير ويدئويي و عکس‌هاي سه‌بعدي، چشم‌اندازهاي زيبايي را از محل سفر عرضه مي‌کند تا تمايل فرد براي انجام اين مسافرت افزياش يابد. مسؤولان تورهاي مجازي معمولا عکس‌هايي را روي اينترنت به‌نمايش مي‌گذارند که بسيار باکيفيت است و در يک صحنه مي‌تواند تمام جزئيات يک مکان به‌خصوص را نمايان کند. براي تهيه اين قبيل تصاوير، عکاس مجبور است که چند عکس را از قسمت‌هاي مختلف فضاي مورد نظر تهيه کرده و آن‌ها را به‌صورت ماهرانه‌اي در کنار يکديگر قرار دهد. امروزه لنز‌ها و نرم‌افزارهاي مخصوصي ساخته‌ شده‌اند که توليد اين قبيل عکس‌ها را بسيار آسان مي‌کنند و به فرد امکان مي‌دهند که تنها با گرفتن چند عکس به‌صورت پشت‌سرهم، چشم‌انداز وسيعي از يک مکان را در اختيار کاربران بگذارند.

"تور مجازي" اين امکان را براي افراد ايجاد مي‌کند تا در آن واحد،‌ از طريق اينترنت يک مکان را با تمام جزئياتش مشاهده کنند. امروزه بسياري از شرکت‌هاي صنعتي از اين فناوري براي بازاريابي‌هاي جهاني استفاده مي‌کنند تا توليدات و خدماتشان را آسان‌تر به‌ فروش برسانند. طي چند سال گذشته کيفيت، کارآمدي و در دسترس بودن تورهاي مجازي به ميزان زيادي ارتقا يافته، به‌طوري که برخي وب‌سايت‌ها به کاربران اجازه مي‌دهند از داخل کامپيوتر شخصي خود و نقشه‌اي که در اختيار آن‌ها قرار گرفته تور را کنترل کنند. به هر حال، با توجه به اينکه صنعت جهانگردي همانند ديگر صنايع دنيا با سرعت زياد در حال رشد است، کارشناسان بر اين باورند که تورهاي مجازي در آينده نزديک پررونق‌ترين بخش اين صنعت محسوب خواهند شد و به اين وسيله زندگي مردم را در سراسر جهان تحت تاثير خود قرار خواهند داد.

آمارهاي جهاني

کارشناسان سازمان بين‌المللي جهانگردي در آخرين مطالعات و بررسي‌هاي خود دريافته‌اند که هم‌اکنون فرانسه بيش از ديگر کشورهاي دنيا از فناوري ارتباطات و اطلاعات براي جذب توريست استفاده مي‌کند که پس از آن به‌ترتيب کشورهاي اسپانيا، آمريکا، چين، ايتاليا، بريتانيا، هنگ‌کنگ، مکزيک، آلمان و اتريش در رده‌هاي دوم تا دهم قرار دارند. تاثير استفاده از فناوري اطلاعات در صنعت توريسم براي 10 کشور مذکور موجب شده تا تعداد جهانگردان خارجي آن‌ها در سال 2004 ميلادي به‌ترتيب به 1/75، 6/53، 1/46، 8/41، 1/37، 7/27، 8/21، 6/20، 1/20 و 4/19 ميليون نفر برسد.

در کنار اين مسئله گفته مي‌شود که کشور آمريکا همچنان بيشترين درآمد را از جهانگردي کسب مي‌کند. در حالي که ميزان کسب درآمد آمريکا از صنعت جهانگردي در سال 2002 تنها 7/66 ميليارد دلار بوده، اين رقم در سال 2004 به 5/74 ميليارد دلار رسيده است. پس از آمريکا به‌ترتيب کشورهاي اسپانيا، فرانسه، ايتاليا، آلمان، بريتانيا، چين، ترکيه، اتريش و استراليا قرار دارند.

اگرچه کشورهاي اروپايي با در اختيار داشتن سرمايه و فناوري‌، بيش از ديگر مناطق دنيا موفق به جذب جهانگردان شده‌اند، تحليل جداول منتشر شده از سوي سازمان بين‌المللي جهانگردي نشان مي‌دهد که کشورهاي آسيايي نيز در سال‌هاي اخير موفقيت‌هاي فراواني را در اين زمينه کسب کرده‌اند. اين‌طور که گفته شده، کشور چين در سال گذشته توانسته تا با پيشي گرفتن از ايتاليا رتبه خود را در ليست کشورهاي موفق در جذب توريست بالا بياورد. در اين ميان هنگ‌کنگ نيز توانسته نام خود را در بين 10 کشور برتر دنيا جاي دهد که اين امر نشان مي‌دهد صنعت جهانگردي براي کشورهاي آسيايي هم مهم تلقي مي‌شود.

برخي کارشناسان بر اين باورند که افزايش تعداد روزهاي تعطيل در سال نيز مي‌تواند تمايل مردم يک کشور را براي سفر به مناطق مختلف بيشتر کند. طبق آمارهاي منتشر شده، در حال حاضر ايتاليا با 42 روز بيشترين تعداد روزهاي تعطيل در سال را به‌خود اختصاص داده است که پس از آن کشورهاي فرانسه با 37 روز، آلمان با 35 روز، برزيل با 34 روز، بريتانيا با 28 روز، کانادا با 26 روز، کره و ژاپن با 25 روز و آمريکا با 13 روز قرار گرفته‌اند.

جهانگردي مجازي

بسياري از ما خريدهاي روزانه يا کارهاي بانکي خود را از طريق سرويس‌هاي آنلاين انجام مي‌دهيم، اما در کنار اين مسايل که انجام آن‌ها برايمان بسيار آسان شده است، بايد توجه داشته باشيم که فضاي سايبر در زمينه پرکردن اوقات فراغت نيز فعاليت‌هاي ارزنده‌اي انجام داده است. مديران مراکز جهانگردي در شمال غرب اروپا دريافته‌اند که اگر مي‌خواهند بازار خود را رونق بخشند، بايد هرچه سريع‌تر سايت اينترنتي مشترکي را راه‌اندازي کنند و در آن به معرفي خدمات خود بپردازند.

سال گذشته دولت بريتانيا براي آنکه وب‌سايتي را با خدمات جهانگردي راه‌اندازي کند، بيش از 13 ميليون پوند سرمايه‌گذاري کرد و در آن اطلاعات کامل و جالبي را در مورد تمام اماکن ديدني بريتانيا قرار داد. با اين وجود بسياري از کارشناسان بر اين باورند که اين سايت تنها به جذب مسافران داخلي بريتانيا کمک خواهد کرد. بايد توجه داشت که سياست‌هاي جذب مسافران داخلي و خارجي در دنياي مجازي با يکديگر متفاوت است و اگر اين تفاوت توسط مسؤولان سايت‌ها به‌درستي تشخيص داده نشود، مراکز جهانگردي مشتريان خود را از دست خواهند داد.

اخبار جديد منتشر شده نشان مي‌دهد،‌ دولت بريتانيا با داشتن تجربه‌اي موفق در زمينه جهانگردي مجازي قصد دارد که از اين پس سرمايه‌گذاري‌هاي بيشتري را در اين زمينه انجام دهد. اين‌طور که گفته مي‌شود، سال گذشته مقامات جزاير ولز واقع در بريتانيا به‌ميزان قابل ‌ملاحظه‌اي با کاهش جهانگردان داخلي و خارجي براي بازديد از اين منطقه مواجه شدند. اين امر که اقتصاد ولز را با آسيب‌هاي زيادي مواجه کرد، مسؤولان دولتي را واداشت تا براي جبران خسارات وارد شده از اينترنت و ابزارهاي اينترنتي استفاده کنند. در حال حاضر گفته‌ مي‌شود که از زمان ورود اينترنت به صنعت گردشگري ولز، تعداد مسافران داخلي و خارجي اين منطقه تا چند برابر افزايش يافته و در مقابل،‌ رضايتمندي افراد براي استفاده از خدمات عرضه شده به آن‌ها بالاتر رفته است.

با برگزيده شدن بريتانيا به‌عنوان ميزبان مسابقات المپيک 2012، دولت اين کشور هم‌اکنون مي‌کوشد تا با برنامه‌ريزي‌هاي دقيق‌تر افراد بيشتري را به‌سمت خود بکشاند. کارشناسان از هم‌اکنون پيش‌بيني کرده‌اند که اگر دولت بريتانيا موفق شود به‌درستي از اينترنت براي جذب توريست استفاده کند، در سال 2012 خواهد توانست بيش از دو ميليارد پوند را از جذب توريست به جيب بزند. مسابقات المپيک بزرگ‌ترين فرصت تاريخ را براي صنعت جهانگردي بريتانيا به‌وجود آورده و احتمال مي‌رود که برگزاري اين مسابقه بيش از يک ميليون نفر را به اين کشور بکشاند.

ديويد کورتيس بريگنل (David Curtis-Brignell) مدير انجمن جهانگردي بريتانيا، هشدار داده است، در حالي که بخش‌هاي مختلف دولتي و غيردولتي بريتانيا برنامه‌هاي سنگين خود را براي برگزاري هرچه بهتر مسابقات المپيک آغاز کرده‌اند، کوچک‌ترين اشتباه مي‌تواند تمام برنامه‌ريزي‌هاي انجام شده را با مشکل مواجه کند. دولت بريتانيا تصميم گرفته که با استفاده از جديد‌ترين فناوري‌هاي روز به تمام کساني که براي تماشاي مسابقات المپيک وارد اين منطقه مي‌شوند، خوش‌آمد بگويد و امکان تماشاي تمامي مسابقه‌ها را در صفحه‌نمايش‌هاي بزرگ‌ و باکيفيت، استفاده از خطوط اينترنت پرسرعت و بي‌سيم، تلفن‌هاي همراه رايگان و... براي آن‌ها فراهم آورد. بريگنل معتقد است که اگر بريتانيا بتواند مسابقات المپيک را در بهترين حالت ممکن برگزار کند، صنعت جهانگردي بريتانيا براي سال‌هاي آتي نيز تضمين خواهد شد و جهانگردان زيادي را همه‌ساله به‌سوي خود خواهد کشاند.

آژانس بازاريابي جهانگردي بريتانيا موسوم به VisitBritain اين روزها مي‌کوشد تا با برقراري پيوندي صميمانه بين دولت، ورزش، جهانگردي و فناوري فرصت جلب مسافران خارجي و ميزان رضايتمندي اين افراد را به حداکثر برساند. دولت بريتانيا در يک بيانيه جديد اعلام کرده است: "رضايتمندي جهانگردان خارجي از خدماتي که در اختيار آن‌ها گذاشته مي‌شود، مهم‌ترين هدفي است که ما در برگزاري مسابقات المپيک 2012 دنبال مي‌کنيم. براي آنکه اين هدف تحقق يابد، برنامه‌ريزي‌هاي فراواني انجام شده است، اما آنچه که اجراي آن از هم‌اکنون تصويب شده، استفاده همه‌جانبه از فناوري و ابزارهاي وابسته به آن است. ما مي‌خواهيم همه کساني که در سال 2012 به بريتانيا سفر مي‌کنند، از زمان ورود تا هنگام خروج، حضور فناوري‌ اطلاعات و ابزارهاي اينترنتي را در کنار خود احساس کنند و از اين طريق به همه مشکلات خود در زمينه‌هاي مختلف پاسخ گويند. اين امر مي‌تواند به ما کمک کند تا در سال‌هاي بعد نيز با سيل عظيم مسافران خارجي مواجه شويم."

منابع:

http://www.hotel-online.com

http://www.wikipedia.org

http://www.world-tourism.org

http://www.bbc.co.uk