بزرگراه فناوري - هشتم تا يازدهم آبانماه جاري شهر آتن يونان عرصه بحث و تبادل نظر پيرامون يکي از حساس‌ترين محورهاي ناتمام مربوط به اجلاس جهاني جامعه اطلاعاتي است. راهبري اينترنت از جمله اصلي‌ترين موضوعاتي بود که تا آخرين ساعات شب آخرين روز اجلاس تونس توان و نظر ديپلمات‌ها، رسانه‌ها و کارشناسان را به خود جلب کرد و در نهايت هم به علت پيچيدگي و حساسيت‌هاي موجود نا تمام باقي ماند.

در نهايت نيز مطابق پيش بيني‌ها قرار بر اين شد تا تصميم گيري نهايي براي تعيين سرنوشت راهبري اينترنت در قالب نشست‌هاي موسوم به IGF‌ (مجمع راهبري اينترنت) پيگيري شود و يونان نخستين داوطلب براي برگزاري نخستين جلسه از دور جديد مذاکرات شد.

هدف اصلي از اين مجمع نيز بحث بر سر مسايل مربوط به راهبري اينترنت و در نهايت ارايه راهکار و توصيه‌هايي به سازمان ملل متحد است تا به اين ترتيب جهان بر سر نحوه تعامل و ساير مباحث تعريف نشده در عرصه اينترنت به توافق و چارچوب‌هاي روشني برسد.

موضوع راهبري اينترنت و تبعيض در دسترسي آزاد و باز به منابع اينترنت و ابزارهاي لازم جهت تحقق واقعي جامعه جهاني اطلاعات نيز همواره يکي از اصلي‌ترين مسايلي بوده که نمايندگان ايران در نشست‌هاي پيرامون جامعه اطلاعاتي بر آن تاکيد داشت و دارند. ايران در حقيقت طي نشست‌هاي قبلي به عنوان يکي از مدافعان و فعالان شناخته شده موضوع شفاف سازي نحوه راهبري اينترنت و دسترسي آزاد و برابر به منابع جامعه اطلاعاتي محسوب مي‌شود.

موضوعاتي که همواره مذاکره‌کنندگان ايراني را در نشست‌هاي قبلي مقابل آمريکايي‌هايي قرار مي‌داد. اين در حالي است که فعاليت خوب هيات ايراني در گذشته ثمراتي را هم براي کشور به همراه داشت. چراکه فشارهاي ايران در بسياري از بحث‌هاي پيرامون جامعه اطلاعاتي موجب شد تا امتيازات قابل ملاحظه‌اي نيز نصيب کشور شود که از آن جمله مي‌توان به موافقت با افزايش تعداد IP آدرس‌هاي ايران و عضويت در گروه مهم مشورتي دولتي آيکان (GAC) اشاره کرد.

اين در حالي است که دستاورد‌‌هاي گذشته ايران نيز مرهون برنامه‌ريزي منسجم و حضور نمايندگان و فعالان بخش‌هاي مختلف بود.

ليکن در حال حاضر و در آستانه اجلاس مهم آتن و در کمتر از يک ماه مانده به برگزاري اين نشست مهم تنها دو جلسه به منظور هم انديشي صاحب نظران پيرامون شکل و نحوه حضور هيات ايراني در اجلاس برگزار شد که عمده وقت اين جلسات نيز مصروف مباحث نظري شده و به جهت‌گيري همه جانبه و خروجي مشخصي منتهي نشد. در اين ميان ترکيب هيات ايراني حاضر در نشست آتن نيز تامل برانگيز بود.

در دومين و آخرين نشست هم انديشي صاحبنظران براي حضور در مجمع آتن اعلام شد که به علت کمبود بودجه در نظر گرفته شده براي اين امر تنها با حضور دو مقام ايراني موافقت شده است.

به اين ترتيب در هيات ايراني تنها دو نفر حضور دارند. يک نماينده از وزارت ارتباطات و طبعاً يک نماينده از وزارت امورخارجه. لذا از بخش خصوصي، جامعه مدني، صاحبنظران و رسانه‌ها نماينده‌اي در هيات ايراني حضور نخواهد داشت.

اين در حالي بود که در نشست‌هاي پيشن نمايندگان بخش‌هاي مختلف حضور داشته و با توجه به تجربيات به دست آمده از قبل، تعاملات، همفکري و حتي ارتباطات به مراتب پخته‌تر با يکديگر و به ويژه تصميم‌گيران خارجي در بخش‌هاي مختلف پيرامون مباحث جامعه اطلاعاتي پيدا کرده بودند که بديهي است اين ارتباطات بسيار ارزشمند بوده و زمينه‌هاي برقراري تماس و مباحثه با مديران و گردانندگان اجلاس نيز سهل‌تر بود.

کساني که در نشست‌هاي قبلي جامعه اطلاعاتي شرکت داشتند به خوبي به اهميت برقراري ارتباط با گردانندگان نشست‌ها که اتفاقاً فرصت‌هاي خوبي را نيز براي چانه زني و امتياز گيري فراهم مي‌کند، اشراف دارند. زماني به نمايندگان ايران به بهانه‌هاي مختلف حتي فرصت ملاقات با برخي از مديران نهاد‌هاي تاثير گذار در سرنوشت راهبري اينترنت را نمي‌دادند. اما در آخرين جلسات و به علت حضور و پيگيري‌هاي اعضاي مختلف هيات ايران توجهات زيادي به نظرات و ايراني‌ها جلب شد که نتيجه آن نيز مراجعه مديران و نمايندگان نهادها و کشورهاي مختلف براي همفکري و حتي دادن امتياز به ايران شد. چه بسا اگر چنين لابي‌هايي انجام نمي‌شد نمايندگان ايران نيز همچون بسياري از کشورها حضوري تشريفاتي و منفعل در نشست‌هاي قبلي داشت و بدون کسب هر گونه امتياز و سهمي به عنوان يک تماشاچي با دستان خالي به کشور بازمي‌گشتند.

به هر حال اين بار و هيات ايران را دو نفر تشکيل مي‌دهند که اميد است با توجه به پراکندگي و اهميت نشست‌هاي پيرامون اجلاس آتن، نمايندگان ايران نيز بتوانند حضوري موثر داشته و با دستان پر به کشور بازگردند.

اما نتيجه آن که در آخرين اجلاس هم انديشي که روز دوشنبه در دبيرخانه شوراي عالي فناوري اطلاعات برگزار شد همگان به اين نتيجه رسيدند که تلاش خود را به يک سال بعد و براي حضور در نشست بعدي مجمع راهبري اينترنت که در برزيل برگزار مي‌شود، موکول کنند.

اميد است تا در آينده امکانات و زمينه‌هاي بهره‌گيري مطلوب و همه جانبه از تجربيات فعالان سابق در اين عرصه فراهم شود. بار ديگر تاکيد مي شود که فضاي حاکم در نشست‌هايي از اين دست فضاي لابي، کسب سهم و امتيازگيري است و بديهي است ارتباطات و شناخت هر چند نسبي از ادبيات حاکم بر اين تعاملات از فاکتورهاي مهم در اين زمينه به شمار مي‌روند.