بازار ديجيتال- موسسه استاندارد همان‌طور که از نامش پيدا است، بايد به عنوان فيلتري در مبادي ورودي کالاها عمل کرده و از ورود کالاهايي که مطابق با استانداردهاي مورد نظر در کشور نيستند، ممانعت کند.

در حوزه كالاهاي كامپيوتري نيز با توجه به ويژگي‌هاي تكنولوژيكي اين كالا‌ها اداره استاندارد وظايفي دارد و اين كالاها را با دقت بيشتري بررسي مي‌كند. نتيجه اين دقت و وسواس در بررسي هم معرفي هرازچندگاه ليستي شامل كالاهاي غير استاندارد به بازار داخلي است.

به طوري كه هرازچندگاهي شاهد جلوگيري از ورود برخي از کالاها به کشور هستيم؛ کالاهايي که از نظر کارشناسان اين موسسه، با استانداردهاي کشور مطابقت ندارند. طي روزهاي اخير نيز وزارت بازرگاني از ممنوعيت ورود حدود 55 قلم كالاي بي‌كيفيت در حوزه IT خبر داد كه بيش از 40 مورد از اين كالاها را لپ‌تاپ‌هايي با برندهاي سوني و اچ‌پي و ايسر تشكيل داده‌اند. به جز لپ تاپ تعدادي از مدل‌هاي تلويزيون ال‌اس‌دي، باتري موبايل، ويدئو پروژکتور، منبع تغذيه کامپيوتر ، کيس کامپيوترو پرينتر به چشم مي خورند.

اما جست‌وجوي خبرنگار دنياي اقتصاد در بازار نشان مي‌دهد که بسياري از اين مدل‌ها خصوصا در حوزه لپ‌تاپ در بازار وجود ندارند.

فعالان بازار معتقدند لپ‌تاپ‌هايي كه ورود آنها به بازار ممنوع شده است، مدل‌هايي هستند كه طي يكسال گذشته در بازار عرضه مي‌شدند و با توجه به اين نكته كه طي سال‌هاي اخير سرعت ورود تكنولوژي‌هاي جديد در حد قابل توجهي افزايش يافته است، اين مدل‌ها در حال حاضر در بازار موجود نيستند.

كارشناسان اداره استاندارد هم با تاييد نظر فعالان بازار اعلام كردند كه ممكن است يكي از دلايلي كه مهر غير استاندارد را بر پيكر اين كالاها زده است قديمي ‌بودن آنها باشد. به گفته آنها ممكن است با توجه به شرايط بازار و كاهش موجودي تعدادي از واردكنندگان اقدام به خريد كالاهاي ارزان قيمت، مرجوعي و قديمي ‌با قيمت بسيار پايين از كشور چين كرده باشند تا آنها را در بازار داخلي با قيمت بالاتر به فروش رسانند.


غير استانداردهايي كه در بازار موجود نيستند

وقتي مي‌گوييم كالاهاي غير استانداردي كه وزارت بازرگاني ليست آنها را منتشر كرده است در بازار موجود نيستند، تعجب نكنيد. البته اين جمله به اين معني نيست كه كليه لپ‌تاپ‌هاي موجود در بازار مطابق استانداردهاي تعيين شده اداره استاندارد هستند، بلكه مدل‌هايي كه اداره استاندارد به عنوان كالاهاي غيراستاندارد در بازار لپ‌تاپ معرفي كرده است، نمونه‌هاي قديمي ‌هستند كه طي هشت ماه تا يكسال گذشته در بازار موجود بودند و طي اين يك‌سال با ورود مدل‌هاي جديدتر و همچنين عرضه گسترده لپ تاپ‌هاي مجهز به پردازنده نسل جديد اينتل اين لپ‌تاپ‌ها در بازار حضور ندارند مگر در مواردي اندك.

شايد به همين دليل باشد كه برخي از عرضه‌كنندگان لپ‌تاپ‌هاي سوني، اچ‌پي و ايسر از غير استاندارد اعلام شدن برخي از مدل‌هاي اين لپ‌تاپ‌ها اظهار بي‌اطلاعي مي‌كنند و حتي اداره استاندارد استان تهران نيز در اين مورد پاسخي ندارد. شايد بهتر بود وزارت بازرگاني و اداره كل استاندارد اين ليست را در اختيار شركت‌هاي عرضه‌كننده و فعالان بازار يا اداره استاندارد استان تهران قرار مي‌داد.


به هر حال وزارت بازرگاني در اقدامي‌ ليستي از لپ‌تاپ‌هايي كه اداره استاندارد به عنوان غير استاندارد معرفي كرده است و در بازار موجود نيستند منتشر كرده است و تا حدودي باعث سردرگمي ‌گروه‌هاي مصرف‌كننده شده است. (ليست کامل کالاهاي ممنوع شده و از جمله لپ‌تاپ‌ها در روزنامه ديروز دنياي اقتصاد منتشر شده است.)

مظفري، مدير فروش شركت نقش، يكي از عرضه‌كنندگان لپ‌تاپ‌هاي سوني در اين باره گفت: لپ‌تاپ‌هايي كه به عنوان نمونه‌هاي غير استاندارد معرفي شده‌اند، جزو مدل‌هاي بسيار قديمي ‌هستند و در حال حاضر در بازار موجود نيستند.


به گفته وي لپ‌تاپ‌هايي كه به مهر غيراستاندارد مزين شده‌اند حدود يك‌سال قبل در بازار عرضه مي‌شدند و اگر هم در حال حاضر به ندرت در بازار موجود باشند، گارانتي بين‌المللي آنها به اتمام رسيده است و خدمات پس از فروشي نيز از طرف شركت‌ها روي آنها ارائه نمي‌شود؛ چرا كه شركت‌هاي مطرح اين لپ‌تاپ‌ها را در ليست موجودي خود نداشته و افرادي نيز كه اين لپ‌تاپ‌ها را عرضه مي‌كنند اين كالاها را بدون گارانتي مي‌فروشند.

بهنامي ‌يكي از فعالان بازار نيز گفت: مدل‌هاي معرفي شده از لپ‌تاپ‌هاي سوني و اچ‌پي در بازار موجود نيستند و اين مدل‌ها بسيار قديمي ‌هستند.

يكي از عرضه‌كنندگان لپ‌تاپ‌هاي سوني نيز در پاساژ پايتخت گفت: اين لپ‌تاپ‌ها در ليست شركت‌هاي مطرح عرضه‌كننده موجود نيستند.


عبدي يكي ديگر از فعالان بازار لپ‌تاپ نيز گفت: طي مدت اخير بازار لپ‌تاپ با كاهش موجودي مواجه شده است و ممكن است برخي از افراد نمونه‌هاي مرجوعي يا قديمي ‌را از چين با قيمت بسيار ناچيز خريداري كرده باشند تا در بازار داخلي با قيمت بالاتر به فروش برسانند.


چه كسي پاسخگو است؟

وزارت بازرگاني كه روز سه شنبه گذشته ليست 170 قلم كالاي غيراستاندارد را از طريق خبرگزاري مهر منتشر كرد، در مورد ملاك سنجش غير استاندارد بودن كالاهايي كه در بازار موجود نيستند، گفت: وزارت بازرگاني وظيفه بررسي كالاها از لحاظ كيفي و مطابقت با استانداردهاي ملي را ندارد. بر اساس اعلام روابط عمومي‌ وزارت بازرگاني، مقرر شده است كالاها از طريق سازمان توسعه تجارت بررسي شوند و اين سازمان كالاهايي را كه ورود آنها به كشور غيرضروري است، به وزارت بازرگاني معرفي كرده تا در مورد آنها تصميم‌گيري شود.


فاضلي، مشاور مدير کل مقررات واردات و صادرات وزارت بازرگاني نيز در اين باره گفت: ليست دستگاه‌هاي بي كيفيت كه ورود آنها به بازار ممنوع اعلام شده است توسط اداره استاندارد به سازمان توسعه تجارت و وزارت بازرگاني اعلام مي‌شود و ما تنها اين ليست را منتشر كرده‌ايم. به گفته وي، وزارت بازرگاني و ارگان‌هاي وابسته به آن، دستگاه‌هاي عملياتي هستند كه هر كالايي را كه اداره استاندارد با بررسي‌هاي انجام شده غيراستاندارد معرفي مي‌كند، از سطح بازار جمع‌آوري مي‌كنند. نكونام، معاون اداره كل بازرسي كالا و امور صادرات و واردات كالا در اداره كل استاندارد ايران نيز با بيان اين مطلب كه آماري كه توسط اين سازمان ارائه مي‌شود، آمار سه ماهه است و با بررسي‌هاي دقيق كارشناسان اين اداره استخراج مي‌شود، گفت: ممكن است اين لپ‌تاپ‌ها نمونه‌هاي مرجوعي، استوك و مشكل‌دار باشند كه در بررسي‌هاي اداره استاندارد مردود شده باشند.


وي گفت: اين لپ‌تاپ‌ها از مبادي غيررسمي وارد شده و ‌در بازار موجودند و بازرسان اين اداره به همراه وزارت بازرگاني اين نمونه‌ها را از سطح بازار جمع‌آوري مي‌كنند. وي افزود: ممكن است برخي از نمونه‌هاي اين لپ‌تاپ‌ها كه در بازار موجودند، فاقد مشكل باشند و نمي‌توانيم بگوييم كه تمام مدل‌هاي موجود از اين لپ‌تاپ‌ها غيراستاندارد هستند. به همين دليل ما نمي‌توانيم تمام اين لپ‌تاپ‌ها را از سطح بازار جمع‌آوري كنيم.

زارع يكي از كارشناسان بخش الكترونيك اداره استاندارد نيز با بيان اين مطلب كه كالاهايي كه به عنوان غيراستاندارد معرفي شده‌اند در آزمون اين اداره مردود شده‌اند، گفت: استانداردهاي مربوط به كالاهاي تكنولوژيكي هر سال تغيير مي‌كند و ممكن است اين كالاهاي قديمي ‌مطابق با استانداردهاي جديد نباشند و به همين دليل غيراستاندارد معرفي شده‌اند.


وي در مورد ايراد اين لپ‌تاپ‌ها گفت: لپ‌تاپ‌ها در اداره استاندارد از لحاظ الكترونيكي، سازگاري با ولتاژ برق و ... مورد بررسي قرار مي‌گيرند و به نظر مي‌رسد اكثر اين لپ‌تاپ‌ها در اين موارد مطابق با استانداردهاي داخلي نبوده‌اند.


آب از آب تكان نخورده است
اگر چه اداره استاندارد و وزارت بازرگاني تاكيد زيادي بر عدم ورود كالاهاي بي‌كيفيت به بازار داخلي دارند، ولي با توجه به اين نكته اين كالاها در بازار موجود نيستند اين بحث كمي ‌عجيب به نظر مي‌رسد.

نحوه اطلاع‌رساني اين ارگان‌ها نيز كمي ‌عجيب است؛ چرا كه اكثر واردكنندگان و فعالان بازار از معرفي لپ‌تاپ‌هاي غيراستاندارد توسط وزارت بازرگاني اظهار بي‌اطلاعي كرده‌اند و معتقدند اين اقدام شايد به اين منظور صورت گرفته است كه اين ارگان‌ها بگويند بر بازار و روند ورود و خروج كالاها نظارت دارند. فعالان بازار معتقدند، به‌رغم اقدام وزارت بازرگاني و اداره استاندارد تغييري در شرايط بازار ايجاد نشده است. دليل هم روشن است؛ چرا كه ليستي از كالاهاي غيراستاندارد منتشر شده است كه حداقل لپ‌تاپ‌هايش در بازار وجود ندارد.