دنياي اقتصاد - سرانجام بعد از وعده‌‌‌ها و حرف و حديث‌‌‌هاي بسيار ارائه سرويس GPRS همراه اول، بزرگترين، پرمشترک ترين و دولتي‌ترين اپراتور تلفن همراه کشور فرا رسيد.


از ابتداي هفته جاري شرکت ارتباطات سيار ايران با انتشار آگهي‌‌‌ها و اطلاعيه‌‌‌هاي بسيار از فراخوان براي ثبت درخواست استفاده از سرويس GPRS براي مشترکان خود خبر داد. سرويسي که به باور بسياري از کارشناسان و صاحبنظران به يکي از پاشنه‌هاي آشيل اين شرکت طي دو سال گذشته تبديل شده بود.

يک تاريخچه کوتاه
GPRS، سرويسي است که به واسطه ارائه آن خدماتي همچون استفاده از اينترنت و پيام‌هاي چندرسانه‌اي (MMS) براي کاربران تلفن‌همراه فراهم مي‌شود. GPRS كه از عبارت General Packet Radio Service (سرويس‌ بسته‌هاي راديويي)، گرفته شده امكان اتصال دائمي به اينترنت را در تلفن همراه فراهم كرده و هر سرويسي كه روي اينترنت انجام مي‌گيرد در شبكه‌هاي تلفن‌همراه داراي سرويس GPRS قابل دسترس خواهد بود.
ايرانسل اولين اپراتوري بود که توانست اين سرويس را در کشور داير کند. اين اپراتور از بهار سال 86 يعني درست زماني که شش ماه از آغاز فعاليتش مي‌‌‌‌‌گذشت توانست لقب اولين اپراتوري که اين سرويس را در کشور ارائه مي‌‌‌‌‌دهد به خود اختصاص دهد. هرچند که بعد از گذشت يک ماه سرويس MMS اين اپراتور بنا به دليل نبود قانون‌هاي لازم لغو شد.

اما درست بعد از ارائه اين سرويس از سوي ايرانسل نخستين اظهار نظر درباره ارائه ‌اين سرويس توسط اپراتور اول در فروردين ماه سال 86 و از سوي مرد شماره يک همراه اول صورت گرفت. وحيد صدوقي، درباره‌ اين كه اپراتور اول چه زماني سرويس GPRS مانند دسترسي به اينترنت و MMS را براي مشتركان خود فراهم مي‌آورد، در آن زمان گفت که «همان طور كه قبلا قول داده‌ايم تا شهريورماه اين سرويس‌ براي تعداد محدودي از مشترکان تهراني (حداقل دو ميليون مشترک) فعال خواهد شد، اميدواريم پيمانكاران ما در اين زمينه تمام تلاش خود را انجام دهند تا در زمان مقرر به وعده‌هاي خود عمل كنيم».
اما درست در همان روزهاي وعده داده شده، برندگان مناقصه ‌اين سرويس اعلام شدند. علت وقفه در انجام مناقصه بعدها ناقص بودن مدارک شرکت‌هاي حاضر در روند مناقصه اعلام شد.

در آن زمان سيدعلي علويان، رييس هيات‌مديره‌ شركت ارتباطات سيار از باز شدن پاكت‌هاي مناقصه براي انتخاب شركت ارائه‌‌كننده‌ سرويس GPRS خبر داد و اعلام کرد تا 25 شهريورماه برنده نهايي اين مناقصه مشخص مي‌شود. وي با بيان اينکه ‌اين مناقصه در مرحله نهايي قرار دارد عنوان کرده بود سه ماه فرصت براي نصب و راه‌اندازي اين سرويس نياز است که با لحاظ اين زمان انتظار مي‌رود اواخر آذرماه 86 ارائه‌ اين سرويس ابتدا از شهر تهران آغاز و به تدريج در ديگر شهرها نيز ارائه خواهد شد.
براساس روال معمول در مناقصات اپراتور اول، باز هم صاايران به عنوان برنده نهايي معرفي شد و وظيفه راه‌اندازي اين سرويس بر عهده ‌اين شرکت نيمه‌دولتي افتاد. اما اين بار اوضاع براي گرفتن اين پروژه توسط صاايران تا حدي فرق داشت. عدم موفقيت اين شرکت در پروژه بيلينگ اپراتور اول(که هنوز هم از سرنوشت آن اطلاعات دقيقي در دسترس نيست) باعث شده بود تا مديريت مخابرات ايران، به‌رغم آنکه از دوستان و همکاران قديمي ‌‌‌‌‌اين شرکت هم هستند شرايط سخت‌تري را براي اين شرکت در نظر بگيرد. شرايطي که رايزني‌ها براي پذيرفتن آن، روند اجرايي اين پروژه را طولاني‌تر کرد. اين روند تا آنجا ادامه يافت که وفا غفاريان، معاون وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات هشدار داد كه اگر صاايران تضمين‌هاي مورد نظر مخابرات ايران را تامين نكند، از پروژه GPRS ارتباطات سيار كنار گذاشته خواهد شد.

سرانجام صاايران ضمانت‌هاي لازم براي اجراي پروژه را ارائه داد، اما به دليل آنکه زمان ارائه‌اين ضمانت نامه‌ها طولاني شده بود، ارائه سرويس GPRS براي بار ديگر به تعويق افتاد و اين درحالي است که همان مديران فعلي و دوستان قبلي نسبت به اين مهم هيچ واکنشي نشان ندادند.

اين بار علويان در گفت‌و‌گويي عنوان کرد که تمام سعي ما بر اين است که تا پايان سال 86 اين سرويس براي برخي از مشترکان فعال شود، اما با اين حال باز هم خبري از سرويس GPRS همراه اول تا پايان فصل سرما نبود و به‌اين ترتيب مشترکان بزرگترين اپراتور کشور بدون تجربه استفاده از يک سرويس جديد در سال 86 به استقبال نوروز رفتند.

در حالي که بسياري از مشترکان همراه اول به دنبال وعده‌‌‌هاي مديران دولتي همچنان در انتظار استفاده از اين سرويس در نخستين ماه‌هاي سال 87 بودند، اما باز هم اظهار نظر يک مدير طراز اول وزارت ارتباطات در نخستين روزهاي کار سال 87 جريانات جديدي را پيش روي سرويس نفرين شده GPRS همراه اول قرار داد.

اين بار وفا غفاريان در گفت‌و‌گو با سيتنا (وب‌سايت وابسته به وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات) از نامشخص بودن زمان ارائه ‌اين سرويس توسط همراه اول خبر داد و تاکيد کرد که تاخير در ارائه ‌اين سرويس به هيچ وجه تقصير شرکت مخابرات نيست!

غفاريان، عدم حمل تجهيزات خريداري شده از سوي شرکت خارجي را دليل اصلي تاخير در ارائه‌ اين سرويس عنوان کرده و گفته بود که دليل اصلي اين تاخير، کوتاهي شرکت فروشنده خارجي در حمل به موقع تجهيزات فوق به ‌ايران است. اين درحالي است که اين بار غفاريان کمي ‌‌‌‌‌از موضع خود نسبت به همکاران قديمي‌‌‌‌‌اش در صاايران کوتاه آماده بود و با عدم ذکر نام آن‌‌‌ها تقصيرها را بر گردن شرکت حمل و نقلي که تجهيزات را به سمت ايران بارگيري کرده بود، انداخت!

او همچنان تاکيد مي‌کند که شرکت مخابرات ايران، به صورت مداوم پيگير اين موضوع بوده و تا زماني که‌اين تجهيزات نصب نشود، امکان ارائه ‌اين سرويس‌ها وجود ندارد.
وي در پاسخ به‌اين سوال که آيا زمان جديدي براي ارائه سرويس‌هاي ارزش افزوده اعلام خواهد شد يا خير، تاکيد کرد: تا زماني که تجهيزات مربوطه در اختيار نباشد، به زمان‌بندي‌ها نمي‌توان اعتماد کرد.

رييس هيات‌مديره شرکت مخابرات ايران، در خصوص علل و دلايل احتمالي فروشنده خارجي تجهيزات سرويس‌هاي GPRS و MMS براي تاخير در ارسال کالاهاي فوق مي‌گويد: شرکت فروشنده دليل خاصي ذکر نکرده، اما عملا نيز تجهيزات را حمل نکرده است.
پيش از اين قرار بود پيمانکار اجراي اين پروژه يعني صاايران ظرف مدت سه ماه تعهدات خود را در اين خصوص نهايي کند.

اين دومين باري بود که صاايران به عنوان برنده مناقصات ميلياردي شرکت ارتباطات سيار در زمان‌بندي ارائه خدمات خود بدقولي مي‌کند، اما نکته قابل تامل در اين بخش آن‌ است که هيچ کدام از مديران وزارت ارتباطات و فناوري اطلاعات از وزير گرفته تا مديران و مشاورانش قصوري را متوجه ‌اين شرکت نمي‌دانند.

زمان‌‌‌هايي که مخفي شدند
اما در حالي که ارائه اين سرويس در سال 87 هر روز با دو ماه تاخير به زماني ديگر موکول مي‌‌‌‌‌شد همين چندي پيش وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات و به دنبال او رييس هيات مديره شرکت مخابرات ايران در گفت و گو‌‌‌هايي اعلام مي‌‌‌‌‌کردند که سرويس GPRS قطعا تا پايان سال به مشترکان ارائه خواهد شد. از سوي ديگر وحيد صدوقي، مديرعامل همراه اول در سال گذشته چندين بار با برگزاري نشست‌‌‌هاي مطبوعاتي ميزبان سوالات خبرنگاران بود طي 7 ماه و نيم گذشته سکوت کرد و تنها با يک خبرگزاري آن هم چند ماه يک بار سخن به ميان مي‌‌‌‌‌آورد.

با اين حال صدوقي تنها دو روز پس از اعلام فراخوان عمومي ‌‌‌‌‌براي ثبت نام استفاده از GPRS قرار است امروز در يک نشست مطبوعاتي ميزبان خبرنگاران باشد.
به هر حال و به رغم آنکه مديران طراز اول وزارت زمان ارائه اين سرويس را نامشخص و تا پايان سال اعلام مي‌‌‌‌‌کردند، اما سرانجام از دو روز پيش
ثبت نام از متقاضيان اين سرويس آغاز و قرار شد اين سرويس در فازبندي‌‌‌هاي مختلف در اختيار کاربران قرار گيرد.

به باور بسياري از کارشناسان تاخير در ارائه اين سرويس بدون شک تنها بر گردن صاايران است. اين سوال که صاايراني که خود از پيمانکاران ايرانسل است چرا بايد در پروژه‌‌‌هاي همراه اول هم حضور داشته باشد؟ سوالي است که شايد پاسخ آن بتواند جواب اصلي اين تاخيرها باشد.

سوال ديگر مطرح در اين بخش اين است كه چه‌طور ايرانسل با كمك صاايران توانست 6 ماهه اين سرويس را ارائه دهد. اما همراه اول بعد از يك سال و نيم هنوز در ارائه اين سرويس ناكام است؟

با اين حال اين که چرا مديران همراه اول و وزارت ارتباطات در برابر کارشکني‌‌‌ها و تاخيرهايي که اين شرکت بزرگ نيمه دولتي در پروژه‌‌‌ها به خرج مي‌دهد، واکنشي نشان نمي‌‌‌‌‌دهند، همچنان جاي سوال دارد.

اينترنت نيم‌بند!
در حالي که ايرانسل تنها رقيب جدي اپراتور اول بدون هيچ محدوديت و اعمال زمان و قوانين دست و پا گير از اوايل سال 86 اين سرويس را به مشترکانش ارائه مي‌‌‌‌‌داد، اما همراه اول در فاز اول ارائه اين سرويس آن هم بعد از 15 سال ساعات استفاده از GPRS در مرحله آزمايشي را براي روزهاي عادي، از ساعت 23 لغايت 8 صبح و براي روزهاي تعطيل رسمي‌‌‌‌‌کليه ساعات شبانه روز تعيين کرده است.

از سويي ديگر تعرفه استفاده از اين سرويس براي روز و شب‌‌‌هاي غير تعطيل به ازاي هر کيلوبايت 8/14 ريال و براي ايام تعطيل به ازاي هر کيلو بايت 4 ريال تعيين شده است. اين درحالي است که ايرانسل براي ارائه اين سرويس در حال حاضر 2 تا 5 ريال به ازاي هر کيلو بايت دريافت مي‌‌‌‌‌کند.

با اين حال براي فعال سازي پس از بارها سر زدن به سايت و ثبت نام، شما پيامکي دريافت مي‌‌‌‌‌کنيد که مشترک جي پي آر اس شده و بعد از آن البته با تاخيري زياد، پيامکي براي تنظيم دريافت مي‌‌‌‌‌کنيد که البته تا به حال بسياري از مشترکان اين پيامک را دريافت نکرده‌اند. به هر حال زمان تعيين کننده موفقيت اين سرويس همراه اول خواهد بود. اما شايد بهتر باشد مديرعامل شرکت ارتباطات سيار به برخي از ابهاماتي در ارائه اين سرويس و به طور کلي پروژه‌‌‌هاي تحت اختيار صاايران، پاسخ‌‌‌هاي شفافي در نشست مطبوعاتي امروز خود ارائه دهد.