مرکز آمار ايران نتايج تازه‌ترين سرشماري خود در عرصه‌ استفاده از اينترنت را منتشر کرده که تحليل آن‌ از دو منظر قابل توجه است.

نخست سنجش اعتبار اين آمارها ومقايسه آن با آمارهايي است که پيش از اين وزارت ارتباطات اعلام کرده بود و دوم نگاهي به وضعيت شاخص‌هاي اينترنتي بر اساس داده‌هاي موجود.
بر اساس آنچه مرکز آمار ايران بر اساس آمارگيري نمونه‌اي از خانوارهاي ايراني اعلام کرده تعداد کاربران اينترنت در کشور حدود 11 ميليون نفر و ميزان ضريب نفوذ اينترنت 7/14 درصد است. به طور ساده در حدود 85 درصد جمعيت ايران اساسا دسترسي به اينترنت ندارند و اين تازه در حالي است که در همين آمارگيري تعريف موسعي از کاربران اينترنت ارائه شده و کاربر کسي است که حداقل يک بار در سال به اينترنت متصل شده است.

همچنين آمارهاي جديد نشان مي‌دهد بخش عمده (85 درصد) کاربران فعلي اينترنت هنوز از Dial Up استفاده مي‌کنند و اين يعني در بهترين شرايط تعداد کاربران اينترنت پرسرعت از 15 درصد کاربران فعلي فراتر نمي‌رود.

اما وزارت ارتباطات ايران که متولي توسعه اينترنت در کشور است تا پيش از اين سبد کاربران اينترنت در ايران را با فرمولي متفاوت به گونه‌اي ديگر شمارش مي‌کرد. بر اساس آمارهاي گذشته وزارت ارتباطات ميزان کاربران اينترنت در ايران بيش از 35 ميليون نفر و ميزان ضريب نفوذ اينترنت در کشور 46 درصد بوده است. بر اساس اين آمارها ايران از منظر ضريب نفوذ، تعداد کاربر و رشد اينترنت در منطقه بي‌نظير و در جهان کم‌نظير بوده است!

فاصله آمارهاي مرکز آمار ايران و وزارت ارتباطات از زمين تا آسمان است. از عينک مرکز آمار ايران که به تعداد کاربران اينترنت در ايران بنگريم به اين معني است که طي اين سال‌ها به‌‌رغم تاکيدات برنامه‌هاي توسعه در کشور، عقب‌ماندگي مشهودي در حوزه دسترسي به اينترنت در کشور مشاهده مي‌شود. اين عقب‌ماندگي از شهرها به روستاها و از استان‌هاي متمول‌تر به استان‌هاي محروم‌تر امتداد يافته است. اما از عينک وزارت ارتباطات، نزديک به نيمي از کشور به اينترنت متصل‌هستند و نه تنها مشکلي ديده نمي‌شود بلکه اوضاع توسعه ارتباطات اينترنتي از خوب هم خوب‌تر است.

با توجه به اينکه اعلام تمامي آمارهاي رسمي کشور صرفا برعهده مرکز آمار قرار گرفته است بنابراين بايد شاخص‌هاي اعلام شده جديد را در جداول با آمارهاي وزارت ارتباطات جايگزين کرد و به اين ترتيب بايد اعتراف کرد با دسترسي فقط 11 ميليون نفر به اينترنت و رشد سه درصدي آن نسبت به دو سال قبل چشم‌انداز مناسبي از آينده اينترنت ديده نمي‌شود.

متاسفانه به نظر مي‌رسد ضرورت بحث‌هاي کلان ديگر موضوع ارتباطات و سنجش توسعه در اين بخش را از اولويت همه خارج کرده است، اما از ميزان نارضايتي کاربران و مشترکان مي‌توان به اهميت موضوع ارتباطات پي برد.

اين روزها صحبت از اينترنت و کندي آن و نارضايتي از خدمات دهي شرکت‌هاي اينترنتي و شرکت زيرساخت و بحث‌ها و شايعات مربوط به اينترنت ملي نيز بر نگراني‌هاي صاحبان کسب و کار و بسياري از کاربران اينترنت افزوده است. در عصري که دسترسي به اينترنت به ساده‌ترين شاخص توسعه يافتگي تبديل شده حالا ضعف‌هاي فني فراوان و پاسخ‌هاي ضد و نقيض متوليان، آسمان اينترنت کشور را ابري کرده است. ايجاد اين تصور که اينترنت ملي جايگزيني براي اينترنت جهاني يا احيانا قطع کامل جريان ارتباطي مي‌شود موضوعي است که نگراني‌هاي گسترده‌اي در حوزه‌ اينترنت (اعم از بنگاه‌هاي اقتصادي و صاحبان کسب و کار و کاربران) ايجاد کرده است.

اين موضوع به همراه کندي شديد اينترنت در روزهاي اخير و موضع‌‌گيرهاي مبهم مسوولان وزارت ارتباطات بر وضعيت بغرنج فعلي افزوده است.

اينترنت ملي اگر به معناي دسترسي سريع‌تر به سايت‌هاي داخلي و محتواي فارسي باشد قطعا پروژه بسيار ارزشمندي خواهد بود، اما راه‌اندازي آن، چيزي از وظيفه مسوولان وزارت ارتباطات در توسعه اينترنت بين‌الملل و افزايش شاخص‌هايي چون ضريب نفوذ اينترنت و دسترسي پرسرعت به محتواي مفيد اطلاعاتي کم نمي‌کند.