شما هم اگر اين روزها به فکر تعويض آنتن تلويزيون خود افتاده باشيد شايد نام گيرنده‌هاي ديجيتالي جديد را از زبان فروشندگان لوازم ديجيتالي و خصوصا مغازه‌هاي الکتريکي محله‌هاي خود شنيده‌ايد.

گيرنده‌هايي که اين روزها عموما نوع چيني شان در بازار ما وجود دارد و به‌رغم ادعاي مديران صدا و سيما و وزارت صنايع و معادن هنوز توليد آنچناني در اين بخش در کشور صورت نگرفته است، اما گيرنده‌هاي ديجيتالي چيست و چه مزايايي مي‌‌تواند براي ما داشته باشد؟

اگر تا به حال بارها و بارها و به بهانه از ميان رفتن تصاوير برفکي از صفحه تلويزيون آنتن خود را تعويض کرده و نتيجه‌اي نگرفته‌ايد، استفاده از گيرنده‌اي ديجيتالي يکي از روش‌هايي است که اين روزها از سوي فروشندگان به شما پيشنهاد مي‌‌شود.گيرنده‌هايي كه با قيمت‌هاي 70،45، و110هزار تومان به فروش مي‌رسند.

يکي از بزرگ‌ترين تحولات پيش روي برودکست، گذر از آنالوگ به ديجيتال است. تلويزيوني که در حال حاضر مشاهده مي‌‌کنيم، تلويزيون آنالوگ است. در سيستم آنالوگ، شبکه‌هاي تلويزيوني با فرستنده‌هاي زميني آنالوگ به آنتن تلويزيون ما مي‌‌رسند و تنها تجهيزات لازم براي دريافت سيگنال‌هاي تلويزيوني، آنتن مناسب و استاندارد است. در اين سيستم تعداد شبکه‌هاي تلويزيوني قابل ارائه بسيار محدود است و عمده‌ترين سرويس قابل ارائه روي آن تله تکست است، اما در تلويزيون ديجيتال، سيگنال‌هاي تلويزيوني ديجيتال شده از طريق فرستنده‌هاي ديجيتال ارسال مي‌‌شود. با توجه به اينکه تلويزيون‌هاي فعلي امکان دريافت سيگنال‌هاي آنالوگ را ندارد، لازم است دستگاه مبدل ديجيتال به آنالوگ نظير رسيور ماهواره در کنار تلويزيون اضافه شود که سيگنال‌هاي ديجيتال را دريافت کرده و آنها را به دستگاه تلويزيون منتقل نمايد. اصطلاحا به اين دستگاه، ست تاپ باکس گفته مي‌‌شود.


سيستم ديجيتال، تجربه‌اي جديد در عرصه تماشاي تلويزيون به وجود مي‌‌آورد، چرا که علاوه بر ايجاد امکان ارائه شبکه‌هاي تلويزيوني بيشتر، کيفيت صدا و تصوير نيز بهبود مي‌‌يابد. در حال حاضر صداوسيما در ارائه شبکه‌هاي تلويزيوني بيشتر محدوديت‌هايي دارد که با سيستم ديجيتال اين محدوديت‌ها تاحدي مرتفع مي‌‌شود. برخي از مزاياي تلويزيون ديجيتال عبارتند از:

امکان ارائه تعداد شبکه‌هاي بيشتر، کيفيت صدا و تصوير بالاتر نسبت به آنالوگ، امکان ارائه اطلاعات اضافي کنار تصوير، راهنماي الکترونيکي برنامه‌ها، راديو همراه با تلويزيون و ارائه خدمات ويژه نابينايان و ناشنوايان. نام ديگر اين سيستم که بيشتر در بازار از آن ياد مي‌‌شود DVB-T است.
بر اساس اخبار اعلام شده اين فناوري طي چند سال گذشته از سوي مديران و کارشناسان صدا و سيما در اين سازمان به کار گرفته شد و به صورت پايلوت در چند شهر نيز اجرايي شد تا سرانجام سال گذشته طي مراسمي ارائه اين سيستم در شهر تهران و چند شهر ديگر اجرا و به بهره برداري رسيد. اما همان‌طور که در بالا نيز به آن اشاره شد، به دليل آنکه دستگاه مورد نياز اين فناوري هنوز در کشور به شکل انبوه توليد نمي‌‌شود، اين فناوري نتوانسته است مورد توجه کاربران قرار گيرد.
چه خبر از توليد داخل؟

هر چند که پيش از اين از سوي چند توليدکننده خبرهايي مبني بر راه‌اندازي خط توليد يا خط مونتاژ اين تجهيزات در اواخر سال گذشته منتشر شده بود، اما به تازگي خبر از تفاهم سازمان صدا و سيما با چند شرکت توليدکننده در اين بين منتشر شده است.

بر اساس مذاکرات صورت گرفته از سوي سازمان صدا و سيما با چند شرکت توليدکننده دستگاه‌هاي تبديل‌کننده فرستنده آنالوگ به ديجيتال تا پنج سال آينده فرستنده‌هاي تلويزيوني کشور به سيستم پخش ديجيتال تبديل مي‌‌شوند تا تصاوير با کيفيت بالاتري ارائه شوند.
خبرگزاري مهر چندي پيش خبر داد که با مذاکراتي که سازمان صدا و سيما با سه شرکت توليدکننده گيرنده‌هاي ديجيتال داشته است، سيگنال دريافتي تلويزيون‌هاي آنالوگ تا پنج سال ديگر به تدريج به ديجيتال تبديل مي‌‌شود. البته شرکت‌هايي هم‌اکنون در اين زمينه توليداتي داشته‌اند که به صورت موردي قابل استفاده در کشور است.محسن حسين پور، يکي از مديران شرکت گسترش انفورماتيک در مورد اين طرح به مهر گفت: سازمان صدا و سيما مذاکراتي با شرکت گسترش انفورماتيک و دو شرکت خصوصي ديگر انجام داده که بر اساس آن طراحي و توليد انبوه گيرنده‌هاي ديجيتالي در کشور آغاز مي‌‌شود که اين گيرنده‌ها به نوعي مبدل سيگنال آنتن‌هاي آنالوگ به ديجيتال است.


وي گفت: براساس اين طرح قرار است هر يک از شرکت‌ها سالانه مقاديري از اين دستگاه‌ها را در کشور توليد کنند تا ظرف پنج سال آينده تمامي ‌‌گيرنده‌هاي تلويزيوني، تصاوير را به صورت ديجيتال دريافت کنند.

حسين‌پور با بيان اينکه اين دستگاه‌ها «DVB-T» نام دارد و در منازل براي تبديل فرستنده تلويزيوني قرار مي‌‌گيرد، افزود: نمونه اين دستگاه توليد شده و مرحله توليد انبوه آن از خرداد ماه آغاز خواهد شد.
وي با بيان اينکه طراحي و توليد گيرنده‌هاي ديجيتال توسط شرکت‌هاي ماديران و سامسونگ نيز در کشور در حال انجام است، ادامه داد: اين دستگاه مبدلي براي آنتن‌هاي آنالوگي است که هم‌اکنون از طريق تلويزيون دريافت مي‌‌شود. پيش از اين نيز نمونه اين دستگاه توسط شرکت ماديران توليد و به بازار عرضه شده بود که شنيده مي‌‌شود اين شرکت نيز در حال برنامه ريزي براي توليد انبوه است.

به گفته حسين‌پور، طراحي و ساخت نمونه اوليه اين دستگاه حدود 300 ميليون تومان هزينه داشته و طبق برآوردهاي اوليه توليد انبوه آن حدود 12 ميليارد تومان سرمايه در گردش نياز خواهد داشت تا بتوان سالانه 750 هزار دستگاه DVB-T توليد و عرضه كرد.


توليد کند، اما آغاز مي‌‌شود
اما در آن سوي ديگر شنيده مي‌‌شود که هنوز از سوي توليدکنندگان داخلي اقدام در خور توجهي صورت نگرفته است. با وجود آن كه بيش از سه ماه از فراخوان وزارت صنايع و معادن به شركت‌ها براي تشكيل كنسرسيوم توليدكنندگان گيرنده‌هاي ديجيتال مي‌گذرد، اما تاكنون هيچ خبري مبني بر تشكيل اين كنسرسيوم منتشر نشده است.

در حالي كه در اين فراخوان آمده بود توليد داخلي گيرنده‌هاي ديجيتال، بازار چند ميليارد توماني آن را در اختيار صنعت داخلي قرار مي‌دهد و موجب حمايت از توان و توليد داخلي مي‌شود، نه تنها كنسرسيوم توليدكنندگان گيرنده‌هاي ديجيتال تاكنون شكل نگرفته است، بلكه شاهد تاييد وجود گيرنده‌هاي ديجيتال چيني در ايران هستيم.

اين در حالي است كه مديركل صنايع برق، الكترونيك و فناوري اطلاعات وزارت صنايع و معادن، اين وزارتخانه را در طولاني شدن تشكيل اين كنسرسيوم مقصر نمي‌داند، بلكه آن را به تعلل برخي از مراكز در ارائه نظرات خود به اين وزارتخانه نسبت مي‌دهد.

ايسنا در اين باره گفته است که يكي از مسوولان مرتبط نيز يك ماه پيش اعلام كرده بود كه در جلسات مشترك وزارت صنايع و معادن و اداره كل استاندارد، سازمان مقررات فركانس‌ها و سازمان صدا و سيما، قرار شد تا يك ماه ديگر قانون مربوط به گيرنده‌هاي ديجيتال اعلام شود كه تاكنون چنين قانوني ابلاغ نشده است.

هرچند مديركل صنايع برق، الكترونيك و فناوري اطلاعات وزارت صنايع و معادن در فراخوان تشكيل كنسرسيوم سازندگان گيرنده‌هاي ديجيتال، از بومي شدن اين فناوري در كشور خبر داده بود، اما يكي از كارشناسان اين حوزه گفته است كه براساس دستور وزارت صنايع و معادن، گيرنده‌هاي ديجيتال بايد از طريق يك محموله وارد كشور و سپس دانش ساخت آن بومي شود. يك مقام مسوول در حوزه گيرنده‌هاي ديجيتال در اين رابطه اظهار كرد: اكثر سيستم‌هاي موجود در بازار چيني است و به دو روش قانوني و غير قانوني وارد كشور مي‌شوند. علاوه بر اين، برخي از شركت‌ها نيز بعد از واردات قانوني اين سيستم‌ها به دليل آن كه نتوانستند استانداردهاي موردنظر شركت تكتا را كسب كنند، اقدام به توزيع كالاهاي خود از كانال‌هاي ديگر كرده‌اند.

البته مديركل صنايع برق، الكترونيك و فناوري اطلاعات وزارت صنايع و معادن ضمن تاييد وجود گيرنده‌هاي ديجيتال چيني با نام ايراني در بازار كشور، دليل آن را ناكافي بودن توليد داخل مي‌داند.
وي با تاكيد بر اين كه در صورت تشكيل كنسرسيوم و ورود محصولات ايراني به بازار، اين محصولات بايد فقط تاييديه و هولوگرام شركت تكتا را دريافت كنند، يكي از دلايل وجود كالاهاي خارجي را ارزيابي بازار اين كالا عنوان كرده و مي‌افزايد: طبيعي است كه سازندگان قبل از ساخت كالايي در كشور، ابتدا با سي.بي.يو و اس.كي.دي بازار را برآورد مي‌كنند، چراكه آنان بايد از سرمايه‌گذاري‌شان مطمئن شوند.


سفارش صدا و سيما به چين!
در حالي که به نظر مي‌‌رسد مسوولان امر به دنبال حمايت از توليدکنندگان اين بخش هستند و برخي از سرمايه‌گذاران نيز بعد از ارزيابي بازار در حال سرمايه‌گذاري و برخي ديگر نيز شروع به توليد و عرضه محصولات خود کرده‌اند، اما به تازگي نمونه چيني اين دستگاه در بازار با نام «جم» مشاهده شده است که سفارش شرکت «جام جم بازرگان پيشرو» وابسته به صندوق بازنشستگي سازمان صدا و سيما به يک شرکت چيني است. در پشت جعبه اين دستگاه به فارسي ساخت کشور چين نيز درج شده است.

اين درحالي است که بر اساس قوانين گمرک واردات کالايي که نمونه مشابه آن در داخل کشور ساخته مي‌‌شود، به شکل کلي ممنوع است و نمونه اين اتفاق طي يک سال گذشته براي معروف ترين برند ايراني حوزه آي تي کشور يعني «فراسو» نيز رخ داده است.

اين که چرا اين قانون در مورد دستگاه‌هاي گيرنده فرکانس‌هاي ديجيتالي که به سفارش سازمان صدا و سيما در چين ساخته و وارد کشور مي‌‌شود اعمال نمي‌‌شود، سوالي است که بايد مسوولان پاسخ آن را بدهند، اما با توجه به وجود نمونه‌هاي مشابه ايراني و سرمايه‌گذاري براي توليد اين کالا در کشور، به نظر مي‌‌رسد که با اين اقدام يکي از شرکت‌هاي زير مجموعه سازمان صدا و سيما زمان براي توليد اين کالا در داخل کشور از بين خواهد رفت. چرا که فروشندگان اين دستگاه‌ها اين روزها اين برند خاص را به عنوان محصول مورد تاييد و ساخته شده توسط صدا و سيما به مشتريان خود پيشنهاد کرده که با توجه به نوشته‌هاي جعبه آن و ذکر نام «صدا و سيماي جمهوري اسلامي ‌‌ايران» عموما نيز خريداري مي‌‌شود.

از طرف ديگر گفته مي‌‌شود برخي برندهاي توليدکننده تلويزيون، مدل‌هاي جديدي را به زودي وارد بازار مي‌کنند که به طور پيش فرض مجهز به گيرنده ديجيتالي هست، به اين ترتيب عملا اين تلويزيون‌ها که احتمالا بسيار هم فراگير خواهند شد عملا نيازي به دستگاه جانبي دريافت امواج ديجيتالي ندارند. به اين ترتيب مشخص نيست در اين صورت چنين دستگاه‌هايي چه آينده اي پيدا خواهند کرد.