بازار ديجيتال- مرگ استيو جابز هرچند بسياري از رقبا را به احترام اين پرنفوذترين مرد جهان به واکنش واداشت، ولي واقعيت اين است که بسياري از آنها از نبود اين نابغه جهان آي تي نفس راحتي کشيدند.

اما مهم‌ترين رقيب جهاني که جابز براي خود ساخته بود کسي نبود جز سيستم عامل آندرويد گوگل. از ميان اندک مواردي که از کتاب زندگينامه رسمي استيو جابز (که قرار است تا دو روز ديگر عرضه آن آغاز شود) لو رفته موردي بسيار جلب نظر مي‌کند، جايي که جابز تاکيد مي‌کند که آندرويد را نابود خواهد کرد.

اما از جهان روياها و آرزوها که بيرون بياييم مي‌بينيم استيو جابز فرصت از بين بردن آندرويد را پيدا نکرد و حالا اين سيستم‌عامل مشهور همچنان رقيب نخست iOS اپل به شمار مي‌آيد که نسخه 5 آن همين چند روز قبل و همزمان با گوشي آيفون4S عرضه شد.

جنگ کجاست؟
اپل و گوگل دو رويکرد متفاوت به بازار دارند، ولي هر دو رويکرد در نهايت به يک بازار ختم مي‌شود؛ تلفن همراه. اپل از ابتدا با ساخت يک اکوسيستم تلاش کرد که هر چيزي را درون دايره اين بازار، اختصاصي کند. به اين ترتيب عملا سود عمده آنچه از فروش گوشي، فروش نرم‌افزار، فروش موسيقي، فروش و اجاره فيلم، تبليغات و... به دست مي‌آيد را به خود اختصاص مي‌دهد. اپل صرفا يک نوع گوشي را ساخته و تنها در اين سال‌ها آن را پرورش داده است.
ايده اين شرکت ساخت بهترين گوشي با بهترين کيفيت و استفاده از بهترين سيستم‌عامل است. اپل را بسياري از مشتريانش نه فقط به خاطر سخت‌افزار يا نرم‌افزار که به عنوان برندي مي‌شناسند که هر چيزي اعم از لپ تاپ يا مانيتور که توليد کند يک چيز را حفظ مي‌کند و آن کيفيت محصول است.

از همين رو قيمت محصولات اپل همواره بالا بوده هر چند طي سال‌هاي اخير استراتژي اپل در کاهش قيمت محصولات و استفاده بخش‌هاي متوسط جامعه از محصولات آن نيز پاسخ خوبي داده است.

گوگل اما هيچگاه گوشي ساز يا اساسا سخت‌افزار ساز نبوده است. آنچه گوگل پس از عرضه ناموفق چند مدل گوشي به آن رسيد اين بود که روي آنچه بيشتر توان کار دارد تمرکز کند و از اين رو روي سيستم‌عامل آندرويد متمرکز شد. گوگل همچنين اين سيستم‌عامل را رايگان کرد تا هر شرکت سازنده گوشي که تمايل به داشتن يک سيستم‌عامل لمسي جذاب داشت از اين سيستم‌عامل استفاده کند. بسياري از شركت‌هاي سازنده گوشي که خود قادر به ساخت يا پرورش سيستم‌عامل‌هاي خود نبودند يا صرفا به فروش گوشي اکتفاي سود مي‌کردند.
اين گروه از شركت‌ها که آندرويد را براي عقب نماندن از قافله رقابت با ديگر گوشي‌ها راه فرار مناسبي مي‌ديدند عملا بهترين خدمت را به گوگل کردند؛ چراکه عملا در گسترش امپراتوري آندرويد پياده نظامي بودند که راه را براي عبور راحت گوگل باز کردند.

اما اگر نه سيستم‌عامل و نه گوشي توسط گوگل فروخته نمي‌شود پس سود گوگل کجاست؟ مي‌توان پاسخ داد در اکوسيستمي که هنوز از طريق فروشگاه نرم‌افزار آندرويد يا آندرويد مارکت در اختيار اين شرکت است.

باز هم نبرد سخت‌افزار
جنگ اپل و گوگل روز به روز فشرده‌تر مي‌شود. سيستم عامل جديد اپل براي دستگاه‌هاي تلفن همراه و آي پد و آي پاد که نسخه 5 آن اخيرا عرضه شده به اعتقاد اين شرکت کامل‌ترين سيستم‌عامل دستگاه‌هاي موبايل در جهان است. آيفون4S اپل هرچند در تقارن با مرگ جابز در حاشيه خبري قرار گرفت، اما به نسبت يک پرش به حساب مي‌آمد. آيفون جديد از امکاني به نام Siri بهره مي‌برد که شايد بتوان گفت نمونه ارتقا يافته هوش مصنوعي براي ارتباط يک دستگاه ديجيتالي با انسان باشد.

با استفاده از اين امکان حالا مي‌توان دستورات مختلفي را به تلفن همراه داد، دستوراتي که برخلاف نمونه‌هاي فعلي با يک پاسخ مشخص روبه‌رو نمي‌شوند. به جز اين سيستم‌عامل قبلي اپل در اين نسخه ارتقاهاي قابل‌توجهي يافته و کاربري آن بسيار کارآمدتر و بهتر شده است.
گوگل و سامسونگ هم در همکاري مشترکي حالا گالاکسي نکسوس را عرضه کرده‌اند. موبايل جديدي که همين چند روز قبل عرضه شد و از امکانات خاصي برخوردار است. سيستم‌عامل آن Ice cream sandevich است که نسخه ارتقا يافته آندرويد است. يکي از ويژگي‌هاي گوشي جديد بهره‌گيري از بارومتر است که بنا به اظهارات مهندسان سيستم‌عامل آندرويد بارومتر به قفل کردن سريع و دقيق GPSکمک مي‌کند و در واقع باعث مي‌شود سيگنال GPS سريع‌تر محاسبه و نقطه مکاني مشخص شود.

به جز اين نکسوس جديد به فناوري تشخيص چهره هم مجهز است.
تقليد و کپي
تقليد و کپي همواره مذموم شمرده شده اما واقعيت اين است که در جهان تکنولوژي همين تقليد و کپي باعث شده که شركت‌ها هر کدام به سمت نوآوري خاصي پيش بروند. در اين ميان البته آنها که تقليدهاي بيشتري انجام مي‌دهند بايد دردسرهاي آن را هم بپذيرند.
مثلا تقليدهايي که گوگل در گالاکسي تب از روي آي پد انجام داد، باعث شد که اين شرکت شکايت‌هاي متعددي را عليه رقيب کره‌اي خود انجام دهد و در مواردي در اروپا و استراليا باعث جلوگيري فروش گالاکسي تب هم شد.

شركت‌هاي بزرگ که عمدتا مورد تقليد واقع مي‌شوند، تلاش مي‌کنند با حفاظت از حق انحصاري اختراعات و ابداعات خود از اين سرمايه هم محافظت کنند. با اين حال مي‌توان گفت که همين تقليد و کپي شركت‌ها باعث بسياري از نوآوري‌ها و رشد تکنولوژي شده است.

تکنولوژي‌هايي چون مولتي تاچ، فروشگاه نرم افزار و … از جمله اين تقليدات است . در اين ميان اپل همواره در جبهه شركت‌هاي نوآوري قرار داشته که مورد تقليد واقع مي‌شوند، ولي شرکاي گوگل عمدتا در زمره تقليدکنندگان قرار داشته‌اند.

مايکروسافت هم مي‌خواهد باشد
مايکروسافت هر چند طي سال‌هاي اخير در زمينه تکنولوژي يک شرکت نه‌چندان نوآور نشان داده اما نتايج مالي اخير اين شرکت نشان مي‌دهد که وضع فروش محصولات آن همچنان خوب است. استيو بالمر، مدير اجرايي مايکروسافت در کنفرانس وب 2 حتي از رقابت در عرصه موبايل به عنوان يکي از بازارهاي اصلي و آينده اين شرکت نام برده و حتي به کنايه گفته است که براي استفاده از ويندوز فن (سيستم‌عامل موبايل مايکروسافت) ‌نيازي نيست متخصص باشيد در حالي که براي استفاده از سيستم‌عامل آندرويد بايد دانشمند انفورماتيک باشيد.

مايکروسافت حالا چشم به شريک سخت‌افزاري و مشهور خود نوکيا هم دارد که قرار است در گوشي‌هاي آينده خود از ويندوز فن استفاده کند و به اين ترتيب بايد منتظر ماند و ديد پيوند مايکروسافت و نوکيا در آينده تا چه حد مي‌تواند معادلات دو طرفه فعلي بازار موبايل را به هم بزند.
اين آندرويد درآمدزا
درآمد گوگل در آخرين نتايج مالي اين شرکت نشان دهنده رشد 34 درصدي اين شرکت است. اما از ميان 190 ميليون دستگاهي که در سراسر جهان به آندرويد مجهز شده حدود 10 ميليارددلار نصيب گوگل مي‌ شود. با توجه به اينکه گوگل نه سخت افزار و نه نرم افزارش را نمي فروشد عملا اين سود ناشي از بخش فروش نرم افزار و تبليغات در اين بازار است.

بر اساس آنچه کام اسکور منتشر کرده محصولات iOS در حدود 59 درصد و آندرويدي‌ها در حدود 33 درصد از موبايل‌هاي آمريکايي‌ها را به خود اختصاص داده‌اند همچنين آمارها نشان‌دهنده اين است که به‌رغم رشد سريع آندرويد و تعداد بالاي نرم‌افزارهاي آن همچنان فروشگاه اپل درآمد بيشتري را نصيب اين شرکت مي‌کند.

به طور ساده مي‌توان گفت اپل به تنهايي هنوز از ترکيب گوگل و ديگر شرکت‌هاي توليد گوشي برتر است. همچنين آمارهاي ديگري نيز حاکي است که برنامه‌هاي نرم‌افزاري گران‌قيمت اپل به مراتب بيشتر از گوگل است و اين نشان مي‌دهد که ترکيب درآمدزايي سازندگان برنامه‌هاي اپل عملا بيشتر از گوگلي‌ها است.

قطعا طي روزها و ماه‌هاي آينده بايد منتظر رقباي ديگري هم بود. زمزمه‌هايي مبني بر ارائه گوشي توسط فيس بوک يا ديگر غول‌هاي فناوري به گوش مي‌رسد قطعا مي‌توان گفت اين بازار حالا منتظر تحولات بسياري است. شركت‌هايي چون گوگل و اپل که پيش‌بيني امروز را کرده بودند حالا برندگان امروزند، اما شركت‌هايي چون اچ پي و پالم و بلک بري که هيچ برنامه و پاسخي براي نوآوري‌هاي اين جهان نداشته‌اند روزهاي سختي را مي‌گذرانند. بايد ديد فردا را چه کسي بهتر پيش‌بيني مي‌کند.