اينترنت پرسرعت از آن بحث‌هايي است که در حوزه فناوري اطلاعات و ارتباطات هر روز خبرهاي زيادي پيرامون آن منتشر مي‌شود.

هفته گذشته شرکت‌هاي ارائه دهنده خدمات اينترنت پرسرعت در نشستي به بررسي آيين‌نامه جديد سازمان تنظيم مقررات ارتباطات راديويي پرداختند. آيين‌نامه‌اي که به گفته نمايندگان شرکت‌هاي PAP اين بار توانسته تا 70 درصد از نيازها و درخواست‌هاي آنها را در مقابل شرکت‌هاي مخابرات استاني تامين کند. اما به شکل کلي گسترش بخش ارتباطات بي‌سيم کشور از جمله اهداف برنامه پنجم توسعه است که طي آن مقرر شده تا پايان سال 95 بيش از 60درصد ارتباطات خانگي و ادارات به اينترنت پرسرعت تجهيز شوند.آيين‌نامه تعاملي واگذاري خدمات شرکت‌هاي مخابراتي و شرکت‌هاي ارائه دهنده خدمات اينترنت پرسرعت (PAP) در جلسه نود و هفتم کميسيون تنظيم مقررات ارتباطات براي قانونمند شدن وظايف شرکت‌هاي مخابراتي و PAP‌ها نسبت به يکديگر تصويب شده و در تاريخ 23 آبان ماه امسال براي اجرا به شرکت مخابرات ايران، شرکت‌هاي ندا و شرکت‌هاي مخابرات استاني ابلاغ شد.

آيين‌نامه مشكل گشا

اين آيين‌نامه براساس بررسي‌هاي به عمل آمده و مطالعات انجام شده از سوي سازمان تنظيم مقررات و ارتباطات راديويي در مورد وضعيت ارائه خدمات عمومي‌انتقال داده از طريق خطوط کابلي (ADSL) و براساس بند «د» ماده 5 قانون وظايف و اختيارات وزارت ارتباطات و قسمت «ت» بند 9 ماده 6 اساسنامه سازمان رگولاتوري مصوب شد تا با ساماندهي و تنظيم روابط بين دارندگان پروانه ADSL و هموارکردن مسير توسعه پورت‌هاي پرسرعت اينترنت، واگذاري خدمات شرکت‌هاي مخابراتي به PAP‌ها شکل قانونمند به خود گيرد. اين آيين‌نامه در 21 ماده به تصويب رسيده و جهت اجرا به شرکت‌هاي مخابراتي استاني ابلاغ شده است.


در ماده سوم اين آيين‌نامه به مشکل اساسي شرکت‌هاي ارائه دهنده خدمات اينترنت پرسرعت اشاره شده است. بر اساس اين ماده، شركت‌هاي مخابراتي ملزم به تامين خدمات موضوع ماده يك براي ايجاد دسترسي دارندگان پروانه ندا به شبكه مخابراتي براي ارائه خدمات عمومي انتقال داده مي‌باشند. شركت‌هاي ندا نيز بر اساس ماده چهارم اين آيين‌نامه بايد خدمات مخابراتي مورد نياز خود را به صورت درخواست كتبي و در چارچوب پروانه اعطايي، به تفكيك خدمت و مركز مخابراتي به شركت‌هاي مخابراتي اعلام كنند.

نصب پرسرعت در سه روز

يکي از عمده مشکلات شرکت‌هاي PAP زمان‌بر بودن خدمات فني ارائه اينترنت پرسرعت بود که به گفته شرکت‌ها اين زمان بر بودن بيشتر به دليل ناهماهنگي‌هايي بود که در مخابرات‌هاي مناطق يا استاني صورت مي‌گرفت. بر همين اساس ماده پنجم اين آيين‌نامه سعي کرده تا اين موضوع را مرتفع سازد. بر اساس ماده پنجم در مواردي كه شركت‌هاي ندا خط تلفن مشترك را مطابق با فرم مربوط براي انجام عمليات سيم‌بندي به شركت‌هاي مخابراتي اعلام كنند شركت‌هاي مخابراتي موظفند عمليات مذكور و آماده‌سازي خط تلفن اعلامي را حداكثر ظرف مدت سه روز پس از تاريخ تحويل درخواست به انجام برسانند.

در صورت عدم برقراري ارتباط، شركت‌هاي مخابراتي موظفند تا زمان برقراري ارتباط هزينه‌هاي كامل سرويس را متناسب با درخواست متقاضي و براساس تعرفه‌هاي مصوب به شركت ندا پرداخت كنند و متعاقب آن شركت ندا موظف است اين مبالغ را در حساب مشتري لحاظ نمايد.شركت‌هاي مخابراتي همچنين بر اساس ماده 6 آيين‌نامه موظف شده‌اند که خدمات مندرج در ماده 1 را حداكثر ظرف مدت يك ماه پس از تاريخ ارائه و تسليم درخواست، برابر مقررات و استانداردهاي مخابراتي به شركت ندا واگذار كنند. اين خدمات عبارتند از: كابل اختصاصي، فيبر نوري اختصاصي، فضاي غيرفعال (پسيو)، ظرفيت ديتا و اينترنت، ارائه خدمات در محل توزيع شبكه شركت‌هاي مخابراتي MDF، تامين ظرفيت نيروي برق متناوب و مستقيم، دكل و بستر انتقال.


در تبصره چهارم اين ماده آمده است در مواردي كه فاصله محل استقرار يا مكان مورد نظر شركت‌هاي ندا براي نصب تجهيزات براساس توجيهات فني مانع ايجاد امكانات باشد شركت ندا موظف به رفع موانع مي‌باشد. اين درست همان مشکلي بود که شرکت‌هاي ارائه دهنده خدمات اينترنت پرسرعت هميشه بر سر آن مشکل داشته و همواره در مورد آن موضع‌گيري داشتند. بر اساس بررسي‌هاي صورت گرفته، شرکت‌هاي مخابراتي هيچ وقت ملزم به واگذاري بي‌چون و چراي فضاي مورد نياز شرکت‌ها در مراکز مخابراتي نبودند و تنها مي‌توانست حتي‌الامکان و در صورت فراهم بودن امکانات اين فضا را در اختيار آنها قرار دهند. در اين تبصره همان‌طور که گفته شده باز هم شرکت‌هاي مخابراتي ملزم به دادن فضا به شرکت‌هاي PAP نيستند و اين شرکت‌ها موظف شدند که براي دسترسي به خدمات مخابراتي خود موانع پيش رو را رفع کنند. شرکت مخابرات همواره براي رفع اين معضل به شرکت‌ها پيشنهاد داده بود که با خريدن نزديک‌ترين ساختمان به مراکز مخابراتي به راحتي مي‌توانند اين مشکل را مرتفع سازند، اما اين راه‌حل همواره مورد انتقاد شرکت‌ها قرار داشت. حال آنکه در آيين‌نامه جديد نيز باز هم به نوعي همين پيشنهاد ارائه شده است.

بر اساس ماده هفتم نيز در مواردي كه شركت‌هاي مخابراتي لينك‌هاي ارتباطي مورد نياز شركت ندا را تامين ننمايد، شركت ندا مي‌تواند بر اساس مجوزهاي دريافتي از سازمان نسبت به برقراري لينك‌هاي ارتباطي بين نقاط مورد نظر خود در محدوده غير زيرساخت اقدام كنند.
در ماده نهم و دهم نيز آمده است که شركت ندا بايد تا چهار ماه حداقل بيست و پنج درصد و تا شش ماه حداقل پنجاه درصد امكانات دريافتي را داير نمايد در غير اين صورت سه برابر هزينه حق‌الاجاره هر خط مازاد [كل امكانات تخصيص يافته منهاي امكانات فعال به علاوه ده درصد] توسط شركت‌هاي مخابراتي از شركت ندا اخذ خواهد شد. چنانچه ظرف مدت يك سال دايري بر شصت درصد نرسد امكانات مازاد مسترد خواهد شد و هر شركت ندا در صورتي مجاز به درخواست امكانات غيرفعال (پسيو) و كابلي جديد در هر مركز تلفن مي‌باشد كه حداقل هفتاد و پنج درصد امكانات موجود خود را در اختيار مشتركين قرار داده باشد.

يکي ديگر از مشکلات پيش روي ارائه دهندگان خدمات مخابراتي نوع خطوط مورد استفاده کاربران بود. به‌طوري که در برخي از مناطق به دليل استفاده از خطوط PCM کاربران قادر به دريافت خدمات اينترنتي نبودند. بر همين اساس ماده 14 اين آيين‌نامه به اين موضوع اشاره داشته است. در صورتي كه محدوديت واگذاري خدمات پورت پرسرعت به كاربران نهايي ناشي از وجود سيستم‌هاي چند خط تلفن روي يك زوج كابل باشد، شركت‌هاي مخابراتي موظفند حداكثر ظرف مدت يك ماه نسبت به رفع مشكل خط كاربر نهايي اقدام كنند.يکي ديگر از مشکلات مورد اشاره هميشگي شرکت‌ها، اطلاعات مشتريانشان بود که در اختيار شرکت‌هاي مخابراتي قرار دارد. بر اساس ماده 19 اين آيين‌نامه شركت‌هاي مخابراتي متعهد شده اند كه اطلاعات و مستندات مربوط به نوع و ميزان خدمات درخواستي شركت‌هاي ندا را محرمانه تلقي كرده و از افشاي آنها به غير خودداري كنند.

ضريب نفوذ بالا مي‌رود؟

هر چند که به اعتقاد شرکت‌هاي ارائه دهنده خدمات اينترنتي اين آيين‌نامه مي‌تواند راهگشاي بسياري از مشکلات آنها باشد، اما به نظر مي‌رسد برخي از راه‌حل‌هاي ارائه شده در اين آيين‌نامه همان راه‌حلي‌هايي است که پيشتر توسط شرکت‌هاي مخابراتي به صورت شفاهي به شرکت‌ها ارائه شده است.

عبدالمحمد بيدختي نژاد رييس کميسيون PAP سازمان نظام صنفي رايانه اي در اين باره مي‌گويد: در اين آيين‌نامه بيش از 70 درصد نقطه نظرات PAP‌ها براي عدم وجود رويه‌ها و دستورالعمل‌هاي شفاف در تعاملات بين دارندگان پروانه با مخابرات و مشکلات عديده که روند واگذاري و توسعه خدمات ADSL را با کندي مواجه کرده اعمال شده است.

بيدختي نژاد با تاکيد بر درخواست شرکت‌هاي PAP براي هر چه سريع‌تر اجرايي شدن اين آيين‌نامه تاکيد کرد که بخش خصوصي تصويب و اجراي اين آيين‌نامه را سرآغازي براي پررنگ شدن و ثبات جايگاه رگولاتوري در کشور مي‌داند و معتقد است که اين آيين‌نامه مي‌تواند به رقابت في مابين اپراتورهاي مخابراتي و ارائه سرويس‌هاي با سرعت و با کيفيت بيانجامد.

اما از سوي ديگر صابر فيضي، مدير عامل شرکت مخابرات ايران در مورد واگذاري اينترنت پرسرعت توسط شرکت مخابرات مي‌گويد: پس از خصوصي‌سازي شرکت مخابرات ما مي‌توانيم نسبت به واگذاري خطوط اينترنت پرسرعت اقدام کنيم و اين موضوع در پروانه ما نيز درج شده است، اما با اين اوصاف شرکت مخابرات ايران براي حمايت از شرکت‌هاي داراي مجوز در اکثر نقاط کشور به صورت مشارکتي در اين زمينه فعاليت مي‌کند.مدير عامل شرکت مخابرات ايران با تاکيد بر اينکه مخابرات تاکنون با اين شرکت‌ها به صورت همگام پيش رفته است، يادآور شد: تاکنون شرکت مخابرات ايران به صورت مستقيم وارد بحث واگذاري اينترنت پرسرعت نشده است و اين در حالي است که اگر در جايي شرکت‌ها در اين زمينه مشارکت نکنند ما مجبور مي‌شويم براي ارائه سرويس به مردم وارد بحث واگذاري اينترنت پرسرعت شويم. البته تا زماني که شرکت‌هاي داراي مجوز در اين زمينه مشارکت فعالي داشته باشند، ضرورتي به حضور شرکت مخابرات نيست.