مريم عسگري- براي اكثر كاربران كامپيوتر و به ويژه لپ‌تاپ، قيمت مهم‌ترين فاكتور هنگام انتخاب يك كالا است و معمولا كاربران اين كالاها ترجيح مي‌دهند كالاي مورد نظر را از محلي خريداري كنند كه قيمت‌هاي بهتري ارائه مي‌دهد.

به عبارتي ديگر يك خريدار راضي نمي‌شود مبلغي بيش از آنچه كه يك كالا مي‌ارزد، به بهانه‌هايي چون، موقعيت قرارگيري مراكز خريد و فروش، جبران هزينه‌هاي جانبي فروشندگان مانند هزينه برق و آب و گاز و ماليات و... بپردازد.

به همين دليل است كه شاهد هستيم اكثر خريداران مرزبندي مشخصي دارند از مكان‌هايي كه خريد آنها انجام مي‌شود. البته اين را هم در نظر داشته باشيد كه براي برخي از خريداران شناخته شده بودن يك مركز خريد و امنيت فضاي آن‌، نزديكي به محل زندگي يا كار و موقعيت قرارگيري مركز خريد از لحاظ واقع شدن در محدوده طرح ترافيك و... در درجه اول اهميت برخوردار است و اين خريداران حاضرند مبلغ بيشتري بابت يك خريد بي دردسر بپردازند تا اينكه كالايي را 5 يا 10هزار تومان ارزان تر بخرند و در مقابل با مشكلاتي نظير سرقتي بودن كالا، معيوب بودن يا موارد ديگر مواجه شوند. در اين گزارش ما قصد داريم تاثير موقعيت قرارگيري مراكز خريد و فروش كامپيوتر، لوازم صوتي و تصويري‌، گوشي تلفن همراه و‌... را بر روند قيمت‌هاي كالاهاي عرضه شده در اين مراكز مقايسه كنيم.

از پايتخت تا ياران

پاساژ پايتخت كه در خيابان ولي عصر، ابتداي ميرداماد واقع شده است به عنوان يكي از مراكز اصلي خريد و فروش كالاهاي حوزه كامپيوتر، ديجيتال، صوتي و تصويري و گوشي تلفن همراه شناخته شده است. اگر چه اكثر فعالان صنف كامپيوتر و موبايل معتقدند كه كالاهاي عرضه شده در اين مركز خريد به دليل موقعيت قرارگيري اين مركز خريد و فروش در نقطه شمالي شهر، قيمت بالاتري نسبت به مراكزي چون رضا، ايران، ياران و... دارد اما واقع نشدن پاساژ پايتخت در محدوده طرح ترافيك كمك بسيار بزرگي در جهت جذب مشتري به اين مركز خريد و فروش كامپيوتر بوده است. بر اساس بررسي‌هاي انجام شده توسط روزنامه دنياي اقتصاد‌، قيمت كالاهاي عرضه شده در اين مركز خريد و فروش كامپيوتر در مورد كالاهايي نظير لپ‌تاپ در حدود 10 تا 30 هزار تومان و گاه بيشتر و در مورد قطعات كامپيوتري در حدود 5 تا 10هزار تومان و در مورد تجهيزات جانبي كامپيوتر در حدود 2تا 10 هزار تومان بالاتر از ساير مراكز خريد و فروش كامپيوتر است. به عنوان مثال، لپ‌تاپ HP با مدل DV6-3150 كه در پاساژ پايتخت قيمتي حدود يك ميليون و 280 هزار تومان دارد، در پاساژ ايران با دو گيگابايت ظرفيت حافظه كمتر با قيمت يك ميليون و دويست هزار تومان به فروش مي‌رسد. همين لپ‌تاپ با قابليت مشابه در پاساژ رضا با قيمت يك ميليون و 250 هزار تومان به فروش مي‌رسد و يا مدل F13 QFX از لپ‌تاپ‌هاي سوني كه در پاساژ پايتخت با قيمت يك ميليون و 568 هزار تومان به فروش مي‌رسد در پاساژ ايران با همان قابليت‌ها با قيمت يك ميليون و 500 هزار تومان به فروش مي‌رسد كه همين مدل در پاساژ ياران كه در فلكه صادقيه واقع شده است با قيمت يك ميليون و 480 هزار تومان به فروش مي‌رسد.


علت چيست؟
فعالان اين صنوف‌، معتقدند تنها دليل عرضه اين كالاها با قيمت بالاتر از ساير مراكز، موقعيت قرارگيري پاساژ پايتخت است. اما كسبه پاساژ پايتخت نظر ديگري دارند. به گفته موحدي، يكي از فعالان پاساژ پايتخت، ارائه خدمات پس از فروش گسترده و مطمئن، ارائه كالاي بدون نقص و تضمين خريد بدون دردسر براي خريداران از دلايل ارائه كالا با قيمت بالاتر در پاساژ پايتخت است. به گفته وي، برخي از كسبه در مراكز خريد و فروش‌، در قابليت‌هاي كالاها به ويژه لپ‌تاپ دستكاري مي‌كنند تا كالا را با قيمت پايين تر به فروش برسانند. همچنين آنها معتقدند ،در مراكز خريد و فروشي كه چندان نظارتي روي آنها نمي‌شود امكان فروش كالاي پشت ويتريني، كاركرده به اسم آكبند و‌... وجود دارد. اما پاساژ پايتخت معمولا هر هفته مورد بازرسي قرار مي‌گيرد. البته اين يك اتهام بزرگي است ولي فعالان پاساژ پايتخت براي توجيه قيمت‌هاي بالا در اين مركز خريد از آن استفاده مي‌كنند. به گفته بهنامي‌، يكي از فعالان پاساژ پايتخت‌، سبك كار بين مراكز خريد و فروش با هم متفاوت است. به عنوان مثال پاساژ رضا بيشتر روي فروش بين همكار، پخش كالا و در حد كمي فروش به مصرف‌كننده نهايي كار مي‌كند و در مقابل پاساژ پايتخت بيشتر روي فروش به مصرف‌كننده فعاليت مي‌كند.

ساير مراكز نيز مانند ياران، يا مراكزي كه در خيابان فاطمي يا ... مستقر هستند به دليل جذب مشتري و عدم نظارت ارگان‌هاي ذي‌ربط با دستكاري در قابليت‌هاي دستگاه قيمت‌ها را كاهش مي‌دهند يا براي جذب مشتري كالا را با سود كمتري به فروش مي‌رسانند‌. زيرا چاره‌اي جز اين ندارند... وي همچنين افزود: تعداد فروشگاه‌هاي يك مركز خريد و فروش نيز روي قيمت‌ها تاثير زيادي مي‌گذارد و هر چه تعداد فروشگاه‌ها در يك مجموعه بيشتر باشد به معني اين است كه دست در كار بيشتر است و به همين دليل فروشگاه بايد خدمات بهتر و بيشتري ارائه دهد و ارائه خدمات بهتر هزينه بيشتري هم دارد.

اختلاف قيمت ميان شهرهاي بزرگ

شيراز، اصفهان و مشهد از شهرهاي بزرگي هستند كه اكثر شركت‌هاي فعال در حوزه كامپيوتر در تهران در اين شهرها داراي نمايندگي فروش هستند. به غير از نمايندگي‌هاي فروش نيز برخي به طور مستقيم اقدام به اخذ نمايندگي يا واردات كالاهاي حوزه كامپيوتر مي‌كنند. بر اساس اعلام فعالان بازار كامپيوتر در اين شهرها، قيمت‌هاي اعلام شده براي اين كالاها‌، در شهرهاي اصفهان و مشهد با تهران تقريبا در يك حد است و تنها برخي از شركت‌هايي كه كالاهاي خود را از تهران دريافت مي‌كنند هزينه حمل و نقل را كه حدود 10 تا 20 هزار تومان است روي قيمت كالاها مي‌كشند. مقايسه قيمت‌ها نيز گويا اين امر است كه قيمت‌ها بين مراكز خريد و فروش كامپيوتر در تهران و شهرهاي اصفهان و مشهد تقريبا در يك حد است و اختلاف قيمت بيشتر مربوط به تغيير قابليت‌هاي كالا است. به عنوان مثال لپ‌تاپ سوني با مدل EB2TFX\B كه در پاساژ رضا با قيمت 990 هزار تومان به فروش مي‌رسد در شهر مشهد نيز با همين قيمت به فروش مي‌رسد، يا مدل 1005 از لپ‌تاپ‌هاي asus كه با رم يك گيگابايتي و‌ هاردديسك 250 گيگابايتي در پاساژ ايران با قيمت 450 هزار تومان به فروش مي‌رسد در شهر اصفهان با رم يك گيگابايتي و‌هاردديسك 160 گيگابايتي با قيمت 425 هزار تومان به فروش مي‌رسد. همين مدل لپ‌تاپ در شهر مشهد با قابليت مشابه با لپ تاپ عرضه شده در شهر اصفهان با قيمت 430 هزار تومان به فروش مي‌رسد.

جعفريان، مسوول فروشگاه بهارستان كامپيوتر در شهر اصفهان در اين رابطه مي‌گويد: بين قيمت‌هاي ارائه شده به شرطي كه كالا از تهران وارد نشده باشد، اختلاف چنداني با مراكز خريد و فروش در شهر تهران نيست و ممكن است در برخي از موارد با اختلاف دو تا سه هزار تومان قيمت با شهر تهران مواجه باشيم. مسوول فروش شركت ثمين‌رايانه نيز با تاييد گفته‌هاي همكارش گفت: ما معمولا قيمت‌ها را با شهر تهران مقايسه مي‌كنيم و بر اساس بررسي‌هاي ما اختلاف چنداني بين قيمت‌هاي ارائه شده بين كالاهاي حوزه كامپيوتر در اصفهان و تهران وجود ندارد. اكابري، مدير فروش شركت ايران سيستم شرق در شهر مشهد نيز با بيان اين مطلب كه قيمت لپ‌تاپ بين تهران و مشهد تقريبا يكسان است، گفت: در زمينه كالاهاي جانبي قيمت‌ها در مشهد ده درصد و در زمنيه رم و حافظه فلش و... در مشهد حدود 1000 تومان گران‌تر است. اما در شهر شيراز وضعيت تا حدودي متفاوت است و ما شاهد اختلاف قيمت 40 تا 50 هزار توماني قيمت لپ‌تاپ بين شهر تهران و شيراز هستيم. فعالان بازار علت اين امر را عرضه گسترده كالاهاي قاچاق در شهر شيراز مي‌دانند و رييس سازمان نظام صنفي استان فارس نيز اين موضوع را تاييد كرده است.