در حالي که دنياي تکنولوژي هر روز بزرگ و بزرگتر ميشود و به عرصههاي مختلف زندگي روزمره نفوذ ميکند، ارزش شرکتهاي تکنولوژي هم افزايش چشمگيري پيدا ميکند.
درست به همين دليل هم هست که اين روزها اغلب شرکتهاي تکنولوژي فعال در دنيا شرکتهايي سودآور، با ارزش مالي بالا و گردش اقتصادي قابل قبولي هستند. اين در حالي است که در اين عرصه شرکتها اغلب در سرتاسر جهان به صورت خصوصي اداره ميشوند. البته اين به اين معنا نيست که شرکتهاي دولتي در ميان شرکتهاي فعال در اين حوزه جايگاهي ندارند؛ بلکه تعداد زيادي از شرکتهاي بزرگ و فعال تکنولوژي جهان را شرکتهاي دولتي تشکيل ميدهند. به اين ترتيب است که در ميان بزرگترين شرکتهاي جهان از نظر سرمايه بازار (Market Capitalization) هميشه نام شرکتهاي تکنولوژي به چشم ميخورد. فهرست بزرگترين شرکتهاي جهان بر اساس سرمايه بازار آنها هر سال از طرف نهادهاي مالي معتبر دنيا از جمله نشريه فايننشال تايمز منتشر ميشود.
اين فهرست شامل شرکتهاي بزرگ حاضر در بورسهاي جهاني است که بيشترين سرمايه بازار را دارند؛ همانطور که شرکتهاي دولتي بر اساس ارزش تخميني بازار مورد بررسي قرار ميگيرند. ميزان سرمايه بازار هر شرکت از حاصل ضرب قيمت سهام آن (در روز مشخصي براي همه شرکتها) در تعداد سهم عرضه شده به دست ميآيد و در نهايت به دلار محاسبه ميشود. سرمايه بازار در حقيقت معياري براي سنجش اندازه تجارت يک شرکت بورسي است. شرکتهاي جهان براساس ميزان سرمايه بازار خود در شش دستهبندي بسيار بزرگ با سرمايه بيش از 100 ميليارد دلار، بزرگ با سرمايه بين 10 تا 100 ميليارد دلار، متوسط با سرمايه بين يک تا 10 ميليارد دلار، کوچک با سرمايه بين 100 ميليون تا يک ميليارد دلار، ميکرو با سرمايه بين 10 تا 100 ميليون دلار و نانو با سرمايه کمتر از 10 ميليون دلار قرار ميگيرند. در فهرستي که به تازگي مجله فايننشال تايمز از 500 شرکت بزرگ جهان از نظر سرمايه بازار منتشر کرده است، اغلب شرکتها در دسته بسيار بزرگ يا بزرگ قرار دارند.
بزرگان شناخته شده
هر چند جدول بزرگترين شرکتهاي جهان از نظر سرمايه بازار در نيمه اول سال 2011 با شرکت آمريکايي Exxon Mobil که در زمينه نفت و گاز و انرژي فعاليت ميکند آغاز ميشود، اما دومين شرکت در اين فهرست مشهورترين و پرطرفدارترين شرکت تکنولوژي جهان است. Apple که در سالهاي اخير به خاطر محصولات و سرويسهاي ابتکاري و منحصر به فردش در ميان کاربران سرتاسر جهان به محبوبيت زيادي رسيده است، با ارزش بازار بيش از 310 ميليارد دلاري توانسته است که رتبه دوم فهرست بزرگترين شرکتهاي جهان از نظر سرمايه بازار را به خودش اختصاص بدهد. در واقع افزايش درآمد و سود اين شرکت در نهايت به ارزش ميلياردي آن منتهي شده است. دومين شرکت بزرگ تکنولوژي از نظر سرمايه بازار در جهان که در اين فهرست جايگاه هفتم را در اختيار دارد، غول دنياي نرمافزار يعني Microsoft است که ارزش بازار آن به حدود 220 ميليارد دلار ميرسد. ششمين شرکت تکنولوژي بزرگ در اين فهرست اما China Mobile هنگ کنگي است که به عنوان يک شرکت فعال در زمينه ارتباطات موبايل رتبه شانزدهم اين فهرست را در اختيار دارد.
به جز China Mobile دو شرکت Vodafone انگليسي و Samsung کرهاي هم دو شرکت غير آمريکايي در ميان ده شرکت برتر تکنولوژي جهان از نظر سرمايه بازار هستند که به ترتيب در جايگاه سي و ششم و سي و هشتم فهرست جهاني قرار گرفتهاند.
با اين همه شرکتهاي بزرگ ديگري مانند Google، Intel، Verizon Comunications، Cisco Systems، HP، SAP، Canon، Dell، HTC، Sony، Nintendo، Nokia، Salesforce.com، Yahoo و NetApp به ترتيب در جايگاههاي سي و هفتم، چهل و دوم، پنجاه و دوم، هفتاد و يکم، هشتاد و پنجم، هشتاد و هفتم، صد و دوازدهم، دويست و هفتاد و ششم، سيصد و سي و چهارم، سيصد و پنجاه، سيصد و پنجاه و يکم، سيصد و هشتاد و پنجم، چهارصد و هفتاد و دوم، چهارصد و هفتاد و نهم و چهارصد و هشتادم فهرست جهاني بزرگترين شرکتها از نظر سرمايه و ارزش بازار قرار دارند.
نامهاي نهچندان آشنا
کشورهاي در حال توسعه و بازارهاي نوظهور در دهههاي اخير بيشترين سهم رشد صنعت تکنولوژي و بخشهاي وابسته به آن را به خودشان اختصاص دادهاند. درست به همين دليل هم هست که در سالهاي اخير نام شرکتهايي از کشورهاي آسيايي هم در ميان ترينهاي دنياي تکنولوژي به چشم ميخورد. اين نامهاي نه چندان آشنا در فهرست بزرگترين شرکتهاي جهان از نظر سرمايه بازار هم وجود دارند و اين نشان از رشد قابل توجه تکنولوژي در اين کشورها و به دنبال آن رونق تجارت شرکتهاي فعال در اين عرصه دارد.
در اين ميان آمار و تحقيقات نشان ميدهند که دو کشور ژاپن و هند در اين سالها جهش خوبي را در زمينه تکنولوژي تجربه کردهاند. شايد به همين دليل هم باشد که شانزدهمين شرکت تکنولوژي بزرگ جهان و هشتاد و سومين شرکت جهان از نظر ارزش بازار بعد از شرکت Cisco Systems و قبل از شرکت HP، شرکت ژاپني NTT DoCoMo است که در زمينه محصولات و سرويسهاي ارتباط موبايل فعاليت ميکند. قيمت هر سهم اين شرکت برابر 7/1770 دلار است و ارزش بازار آن به بيش از 77 ميليارد دلار ميرسد. از طرفي بعضي شرکتهاي منطقه آمريکاي جنوبي هم جايگاهي در اين جدول را به خودشان اختصاص دادهاند. شرکت مکزيکي فعال در زمينه ارتباطات موبايل AMX هم يکي از اين شرکتهاست که رتبه هشتاد و هشتم اين جدول را در اختيار دارد. بعد از آن شرکت ژاپني Nippon Telegraph & Telephone که در بخشهاي مخابراتي فعاليت ميکند رتبه نود و پنجم جدول را به خودش اختصاص داده است. علاوه بر اينها، همچنان نامهاي ناآشناي ديگري در اين جدول وجود دارند که تکنولوژي را در کشورهاي نه چندان پيشرفته جهان متحول کردهاند. شرکتهاي Taiwan Semiconductor Manufacturing از تايوان، Tata Consultancy Services از هندوستان، Tencent Holdings از هنگ کنگ، Singapore Telecom از سنگاپور، Softbank از ژاپن، Bharti Airtel از هندوستان، HDDI از ژاپن، TeliaSonera از سوئد، Telesp از برزيل، Chunghwa Telecom از تايوان و Emirates Telecommunications از امارات متحده عربي به ترتيب رتبههاي صد و نهم، صد و چهل و پنجم، صد و پنجاه و هشتم، صد و نود و سوم، صد و نود و پنجم، دويست و پنجاه و هفتم، دويست و شصت و هشتم، دويست و هفتادم، دويست و هفتاد و دوم، سيصد و چهل و چهارم و سيصد و هشتاد و هشتم اين جدول قرار گرفتهاند.