دنياي اقتصاد - اگرچه غول‌هاي تكنولوژي جهان چون شركت‌هاي سيسكوسيستم و هولت پاكارد يا شركت‌هاي مخابراتي بازارهاي نوظهور چون هوآوي چين يا زدتي‌ايي، در ايران تاسيس نشده‌اند، اما تعداد قابل‌توجهي از شركت‌هاي فناوري پيشرفته كوچك و خصوصي از جمهوري اسلامي ايران در مجمع جهاني فناوري‌هاي اطلاعات مخابراتي در هنگ‌كنگ شركت كرده بودند تا با ارتقاي سطح دانش پرسنلي خود، ارتباطات لازم با شركت‌هاي همكار خود را در سطح جهاني برقرار كنند و قراردادهايي را منعقد كنند.

اما براي اين شركت‌ها دستيابي به اين اهداف خيلي هم آسان نبود. موضوع كنفرانس حول محور رشد انفجاري تكنولوژي‌هاي اينترنت و تلفن همراه در چين، هند و ساير بازارهاي نوظهور بود و در مقايسه مديران مخابراتي توجه كمتري به شركت‌هاي ايراني داشتند. درست است كه ايران بهترين مهندسان برق دنيا را در اختيار دارد و برخي از آنها فارغ‌التحصيلان بهترين دانشگاه‌هاي دنيا از جمله دانشگاه استنفورد انستيتوي تكنولوژي كاليفرنيا و انستيتوي تكنولوژي ماساچوست هستند، اما با وجود اين هنوز هيچ كس ايران را يك بازار نوظهور پيشتاز در فناوري اطلاعات نمي‌داند.
برخي قوانين مخابراتي داخلي در ايران و تصوير بحث‌برانگيزي كه از ايران در آمريكا و برخي كشورهاي اروپايي القا مي‌شود باعث شده است اين كشور نتواند دسترسي ثمربخشي به متحدان و شركاي تكنولوژي در سطح جهان داشته باشد. در حالي كه اين متحدان بالقوه تكنولوژي توانسته‌اند با ساير بازارهاي نوظهور به خصوص سازندگان تجهيزات مخابراتي شبكه بي‌سيم و گوشي‌هاي همراه اقدام به شراكت كنند و كارهاي مشترك انجام دهند.
يك تحليلگر مركز گارتنر به نام جوييني فورسمن كه به تازگي گزارشي كامل در مورد وضعيت مخابراتي بازارهاي نوظهور منتشر كرده در اين مورد مي‌گويد: «در كشورهاي در حال توسعه عطش براي بهبود روابط بسيار زياد است.» او در گزارش خود پيش‌بيني كرده است كه بازارهاي نوظهور تا سال 2010، 87درصد نياز بيشتر جهان به گوشي‌هاي تلفن همراه را كه بالغ‌بر 5/1ميليارد دستگاه است، به خود اختصاص خواهند داد.
(در‌حال‌حاضر در سرتاسر جهان حدود 1/2ميليارد نفر از گوشي‌هاي تلفن همراه استفاده مي‌كنند.)
بي‌ترديد ايرانيان نيز همين عطش برخورداري از وسائل ديجيتال و شبكه‌هاي پرسرعت را دارند اگر چه كه شايد براي اين كشور فراهم آوردن امكانات لازم حداقل در كوتاه‌مدت دشوار باشد. مديرعامل گروه تحقيق و توسعه كاوش كام در تهران، علي فتوت احمدي مي‌گويد: «واقعيت اين است كه ما براي تحقيق و توسعه در تكنولوژي‌هاي نوين مخابراتي و فناوري اطلاعاتي به اندازه كافي هزينه نمي‌كنيم.» احمدي مهندس معتبري است كه مدرك دكتراي خود را از دانشگاه استنفورد اخذ كرده و پيش از اين استاد دانشگاه صنعتي شريف تهران بوده است كه در تهران اعتباري همچون دانشگاه ام‌آي‌تي دارد. مركز كاوش كام سالانه حدود 17ميليون دلار درآمد دارد كه از مشاوره و طراحي ريزتراشه به‌دست مي‌آيد. كاوش‌كام حدود 6درصد از درآمدهاي سالانه‌اش را صرف توسعه محصولاتش مي‌كند. اين مركز مجموعه ريزتراشه‌هايي را ساخته است كه كاربردهايي در ماهواره مكان‌يابي دارد و مي‌تواند در يك ساعت مچي تعبيه شود. يكي از كاربردهاي بالقوه آن مكان‌يابي اعضاي خانواده است.
از محصولات ديگر اين مركز يك ابزار شناسايي امواج راديويي است كه مي‌تواند به شركت‌هاي ايراني كمك كند تا ورود جنس و فروش خود را دقيقا كنترل كنند. احمدي به راحتي پذيرفته است كه اگر در آمريكا مي‌ماند، اكنون بسيار ثروتمند بود. او مي‌گويد: «اگر من همين كار را در سن‌خوزه انجام داده بودم هم‌اكنون شركتي را اداره مي‌كردم كه سالانه 200ميليون دلار درآمد داشت.»
او معتقد است بخشي از مشكل به اين مساله مربوط مي‌شود كه دولت به‌خصوص وزارتخانه مربوطه نتوانسته است تشخيص دهد كه بايد در شبكه داده‌هاي پرسرعت و شركت‌هاي فناوري داخلي سرمايه‌گذاري هنگفت كرد.
خلاء سرمايه‌گذاري دولتي:
موسسه تحقيقاتي الكترونيكي و مخابراتي دولت كره‌جنوبي سالانه 500ميليون دلار صرف بخش مخابرات و فناوري اطلاعات اين كشور مي‌كند.احمدي مي‌گويد: «اما سازمان مربوطه ما يك دهم اين مقدار را هزينه مي‌كند.»
البته هيچيك از اينها به معناي آن نيست كه عصر ديجيتال از كنار جمعيت بيش از هفتاد ميليون نفري ايران به راحتي مي‌گذرد. تعداد كاربران اينترنت ايران حدود 12ميليون نفر و كاربران تلفن همراه نزديك به 10ميليون نفر است و اين نشاندهنده نرخ نفوذ 4/14درصدي اين تكنولوژي‌ها در ايران است. به علاوه ايران جمعيت وبلاگ‌نويساني دارد كه هر روز بر تعدادشان افزوده مي‌شود.
اما با وجود همه اينها، نرخ نفوذ اينترنت و تلفن همراه در ايران بسيار كمتر از تركيه است. تركيه كشوري با اندازه‌هاي مشابه است كه توانست سريعتر به سوي غيردولتي كردن بخش مخابرات خود پيش رود. عربستان سعودي و امارات متحده عربي كه روابط سياسي بهتري هم با غرب دارند، هزينه سنگيني را صرف بهبود زيرساختارهاي فناوري اطلاعات خود كردند و بهترين تجهيزات شبكه‌اي دنيا را خريداري كردند. سريعترين شبكه‌هاي ايران سرعتي تنها بالغ بر 128 كيلوبايت در ثانيه دارند كه از سطح جهاني بسيار كمتر است. شركت‌هاي ايراني حتي در اين زمينه نزديك به شركت‌‌هاي فناوري پيشرفته ساير كشورها نيستند. به عنوان مثال شركت اوراسگام قاهره امپراتور مخابرات تلفن‌هاي همراه در سطح جهان شده است كه از آفريقاي شمالي تا عراق و پاكستان و بنگلادش را تحت پوشش خود قرار داده است. به علاوه سياست‌هاي اقتصادي ايران مانع سرمايه‌گذاري مستقيم خارجي در بخش مخابرات و فناوري اطلاعات است در حالي‌كه اينگونه سرمايه‌گذاري‌ها مي‌تواند وضعيت را به كلي بهبود بخشد.