بزرگراه فناوري - اول ايده کامپيوتر قابل ‌حمل (Portable Computer) براي اولين ‌بار توسط متخصصان شرکت Xerox مطرح و پي‌گيري شد تا اينکه اولين سيستم قابل ‌حمل با نام Xerox PARC پا به‌ عرصه هستي نهاد. تصوري که ما هم‌اکنون از سيستم‌هاي ‌همراه در ذهن داريم با واقعيتي که در آن روزگار با آن مواجه بودند، تفاوت‌هاي بسياري دارد.

از دو جنبه پيشرفت سخت‌افزاري و عرفي و کاربردي‌ شدن (نياز به) اين سيستم‌ها، بيشتر و بهتر مي‌توان اين تفاوت‌ها را کاويد. محصولي که شرکت Compaq در اوايل دهه هشتاد معرفي کرد، چشم‌انداز بهتري از اين‌ سيستم‌ها ترسيم مي‌کرد. در واقع Laptop واژه‌اي بود ‌مانند Desktop که در اواخر دهه هشتاد و اوايل دهه نود باب شده بود. Lap در لغت انگليسي به بالاي ران يا روي ران گفته مي‌شود و Laptop اشاره به دستگاهي بود که به‌جاي قرار گرفتن بر روي ميز (Desktop) بر روي پا (روي ران) قرار مي‌گرفت.

بعدها اصطلاح Notebook نيز وارد واژگان کامپيوتر شد، ولي قادر به محو واژه Laptop نشد. تحقيقات صورت‌گرفته بر روي کريستال‌هاي مايع و بررسي رفتارهاي ترموديناميکي و الکترومغناطيسي آن‌ها در دماهاي مختلف توسط فيزيک‌دانان حالت‌ جامد، باعث خلق نمايشگرهاي LCD شد. وزن سبک، حجم کم، وزن پايين، مصرف ‌کم انرژي، سازگاري بهتر و بيشتر با محيط زيست نمايشگرهاي کريستال مايع (LCD) و عواملي چند باعث توسعه توليد و کاربرد سيستم‌هاي قابل‌ حمل شد، اما از اواسط دهه نود ميلادي شرکت‌هاي بزرگي چون IBM، Apple، Compaq و Gateway سرمايه‌گذاري کلاني براي توليد سيستم‌هاي Laptop کرده و باعث افزايش ضريب ‌نفوذ اين سيستم‌ها در جامعه شدند و در واقع اين فناوري به ‌کمک اين بزرگان و بعد از بسترسازي فرهنگي و فني مناسب، شکل کاربردي به‌خود گرفت.

درحال‌ حاضر تعداد سازندگان بنام دنيا در حوزه طراحي و توليد Laptop کمتر از بيست شرکت را شامل مي‌شوند که پس از تحولات بسيار، تعداد شرکت‌هاي پايدار و قابل اعتماد در حدود ده ‌شرکت شده‌اند که محصولات اغلب آن‌ها در ايران قابل تهيه است.

دوم

سيستم‌هاي قابل‌ حمل با توجه به توسعه فناوري مورد توجه بيشتري قرار گرفته و به‌ مرور و به‌صورت جدي سيستم‌هاي سنتي موجود را به چالش‌خواهند کشاند. با پيشرفت فناوري، قيمت نمايشگرهاي ‌کريستال‌ مايع کاهش خواهند يافت. صنعت هاردديسک طي دو سال گذشته با چند اتفاق در فناوري روبه‌رو شده ‌‌است.

افزايش چگالي صفحات ذخيره‌سازي (Plate)، شيوه ذخيره‌سازي عمودي (Perpendicular)، استفاده از مواد جديد مغناطيسي که قابليت‌هاي امنيتي بهتر، ظرفيت بالاتر و قيمت بهينه‌تري را در اختيار توليدکنندگان قرار داده ‌است. ظرف چند سال اخير توجه مناسبي به‌خصوص از سوي دو بزرگ (AMD و Intel) به پردازنده‌‌هاي مخصوص سيستم‌هاي قابل‌ حمل صورت گرفته‌ است. اين پردازنده‌ها با مصرف ‌انرژي کمتر، جربزه محاسباتي بهتري از خود نشان داده‌اند. پردازنده‌هاي جديد قابليت‌هاي جديدي چون پردازش 64 بيتي و اجراي هم‌زمان چند برنامه را در اختيار کاربران قرار مي‌دهند. جالب اين‌جاست که نسبت خدمات ارايه ‌شده به قيمت اين پردازنده‌ها بسيار پايين است. عامل ديگري که باعث کاهش قيمت و افزايش ضريب نفوذ Laptop در جامعه خواهد شد، مدت‌زمان استفاده است.

درحا‌ل‌ حاضر به‌ کمک شيوه‌هاي مديريت انرژي، حداکثر استفاده از توان باتري‌ها صورت مي‌گيرد. باتري‌هاي کيفي امروزي تا حداکثر هشت ‌ساعت امکان استفاده دارند. فناوري نانو با توسعه نانوتيوب‌ها، صنعت باتري‌هاي مورد استفاده در سيستم‌هاي قابل ‌حمل را دچار تحول خواهد کرد. شرکت‌ها برنامه‌هاي منظم و مدوني دارند تا قطعاتي طراحي کنند که با مصرف انرژي کمتر،‌ کارايي بالاتري داشته باشند. بايد بپذيريم که دستگاه‌هاي آينده شباهت چنداني به سيستم‌هاي امروزي نخواهند داشت. شنيده‌ام که مضمون يکي از پايان‌‌نامه‌هاي دانشجويان دکتراي دانشگاه MIT بررسي امکان دريافت انرژي از امواج راديويي سرگردان در فضاست. عملي ‌شدن چنين پروژه‌هايي بدون شک تحولاتي بس بزرگ در دنياي سيستم‌هاي قابل ‌حمل ايجاد خواهد کرد که ارزان ‌شدن، سبک ‌شدن،‌ کاراتر و عمومي ‌شدن از نشانه‌هاي بديهي آن خواهند بود.

سوم

براي گذر و نظر امروز چهار Laptop مطرح را انتخاب کرده‌ايم که از بزرگان اين حوزه هستند. در بين اين چهار شرکت، Toshiba تخصصي‌تر از بقيه در شاخه سيستم‌هاي قابل ‌حمل فعاليت مي‌کند. البته اين دليلي بر برتري Toshiba نخواهد بود. در اين بين MSI و Toshiba دستگاه‌هاي نوري مورد استفاده در محصولات عرضه شده مانند DVD Burner يا Combo drive را خود مي‌سازند، اما Sony و Asus آن را به‌ ديگر شرکت‌ها سفارش مي‌دهند. Asus يار ديرين Pioneer بوده و Sony هم بيشتر سفارش‌هاي خود را در اين زمينه تسليم LiteOn مي‌کند. Sony بهترين نمايشگر را در اين بين توليد مي‌کند. Xbrite فناوري‌اي ‌است که Sony به ‌کمک آن نمايشگري خلق مي‌کند ديدني! نسبت تصوير در اين دستگاه‌ها 4:3 است که يک‌چهارم تصوير در نمايشگرهاي 16:9 را از دست مي‌دهد. نکته جالب و مغفول‌ مانده در يک اينچي ‌است که دستگاه‌هاي معرفي‌ شده در اين صفحه کم دارند. اندازه قطر نمايشگرها به‌طور معمول 15 اينچي است، اما نمايشگرهاي دستگاه‌هاي ذيل همگي 14 اينچي هستند. اگر بدانيد که هر پيکسل نمايشگرهاي LCD توسط يک ترانزيستور مستقل کنترل مي‌شوند، حدس خواهيد زد که کاهش يک اينچ از قطر صفحه‌نمايش، تفاوت چنداني با نمونه‌هاي 15 اينچي نخواهد داشت اما همين مقدار کاهش حدود 12 درصد از سطح نمايشگر خواهد کاست. اين مقدار معادل 12 درصد صرفه‌جويي در انرژي خواهد بود. دقت داريد که در سيستم‌هاي قابل‌ حمل مديريت انرژي موضوع اصلي است. بنابراين استفاده از هر شيوه انساني و غيرانساني که کاهنده مصرف انرژي باشد، جايز و واجب و موکد خواهد بود.

دستگاه‌هايي که در ذيل صفحه مشاهده مي‌فرماييد براي رتبه دادن مورد بررسي قرار نگرفته‌اند، چه اين هزينه، کاربرد و انتظار شماست که علاوه بر قابليت‌هاي خود دستگاه، رتبه آن را مشخص مي‌کند. نشريات و سايت‌هاي معتبر، اخبار مربوط به Sony، Toshiba و Asus را به‌ وفور در اختيار دارند، اما پيدا کردن اطلاعات معتبر درباره کامپيوترهاي همراه MSI در کمتر منبعي قابل دست‌يابي ‌است. اميد که محتواي ذيل آن باشد که شما انتظار داريد و آن بشود که ما آرزو داريم.