حفظ اسرار شرکت‌هاي بزرگ يکي از مهم‌ترين استراتژي‌هاي آنها است که سهم بزرگي در تضمين موفقيت آنها در بازارهاي رقابتي دارد.

در بين شرکت‌هاي فعال در عرصه تکنولوژي، شرکت اپل اين استراتژي را سفت و سخت دنبال مي‌کند تا جايي که در سال‌هاي اخير درز کردن نسخه آزمايشي گوشي‌هاي iPhone جديد اين شرکت خودش يک جنجال رسانه‌اي بزرگ بوده است. در واقع حفظ اسرار توليد و بازاريابي اين شرکت يکي از وجوه تمايز آن با ديگر شرکت‌هاي رقيب است. اين در حالي است که همين موضوع بارها و بارها انتقاد بعضي از فعالان عرصه تکنولوژي را به دنبال داشته است.

آنها اپل را به عدم شفافيت در اطلاع رساني محکوم مي‌کنند. با اين حال اما اين موضوع نتوانست به اندازه بحران شرکت فاکسکان يعني بزرگ‌ترين سازنده محصولات اپل و ماجراي خودکشي‌هاي پي‌در‌پي كارگران آن، اپل را زير سوال ببرد. در واقع اين همان بحراني بود که تاثير زيادي بر وجهه اپل در نظر کاربران جهاني داشت و انتقادهاي زيادي را براي آن به همراه آورد.

همين اتفاقات کافي بود تا شرکت بزرگ و محبوب اپل را وادار کند تا براي حفظ اين محبوبيت راهکاري را پيدا کند. بهترين کار شايد همان کاري بود که اپل در اولين روز از اين هفته انجام داد. اين شرکت براي اولين بار و براي پاسخ به انتقادهايي که از شرايط کارگرانش در فاکسکان مي‌شود، نام شرکت‌هاي تامين کننده قطعاتش را به صورت رسمي منتشر کرد.
عضويتي براي جلب اعتماد
انتشار فهرست تامين کنندگان قطعات اپل شايد کار چندان بزرگي نباشد؛ همانطور که اغلب شرکت‌هاي بزرگ و فعال در عرصه تکنولوژي از سال‌هاي پيش اين کار را کرده‌ و هر سال اين فهرست را به روز کرده و دوباره منتشر کرده‌اند. با اين حال اتفاق مهم‌تر عضويت اپل در بنيادي به نام بنياد عدالت در کار يا FLA است.

اين بنياد که در سال 1999 توسط رييس‌جمهور وقت آمريکا «بيل کلينتون» راه‌اندازي شده است، به بررسي محيط کاري و شرايط حاکم بر آن به صورت جهاني مي‌پردازد. بسياري از بزرگ‌ترين شرکت‌هاي جهان عضو اين بنياد هستند تا به کارمندان، کارگران و مشتريانشان ثابت کنند که فضاي کاري آن‌ها سالم و مناسب است. در واقع اين بنياد فضاي کاري شرکت‌ها را از جهت‌هاي مختلفي مانند سلامت فضاي کار، سلامت کارگران و حتي آموزش آن‌ها بررسي مي‌کند. شرکت‌هايي مانند Nike و Nestle هم از اعضاي بزرگ اين بنياد هستند. در واقع عضويت اپل در اين بنياد نشان از افزايش خطر پذيري شرکت‌هاي بزرگ و جهاني دارد که به دنبال مشکلات سياست‌گذاري‌ براي تامين کنندگان قطعات رخ مي‌دهد. اين مشکلات با افزايش موج برون سپاري در شرکت‌هاي بزرگ براي کاهش هزينه‌هاي توليد بيشتر و بيشتر هم شده است. شرکت Nike نمونه‌اي شبيه به اپل است که بعد از گزارش‌هاي مختلف درباره حقوق پرداختي کم به کارگران، سوءاستفاده از حقوق آنها و شرايط نامناسب کاري در کارخانه‌هاي سازنده محصولات اين شرکت در کشورهاي آسيايي، به عضويت بنياد FLA درآمد، البته تظاهرات مختلف و خبرسازي که در سال‌هاي دهه 1990 عليه Nike انجام مي‌شد بيشترين فشار را بر مديران اين شرکت بزرگ وارد کرد.

«آورت ون هيردن» رييس بنياد FLA معتقد است که تمام شرکت‌هاي بزرگ دنيا لحظاتي مانند اين را تجربه کرده يا مي‌کنند. او مي‌گويد: «درست در همين زمان است که اين شرکت‌ها مشکلات حفظ استانداردهاي کاري‌شان به خصوص در فضاي جهاني را درک مي‌کنند. اصلا تعجبي ندارد که شرکت بزرگي مانند اپل دچار چنين مشکلاتي در فاکسکان بشود؛ در واقع زنجيره تامين قطعات شرکت‌هاي بزرگ در کشورها و کارخانه‌هاي ديگر هميشه مشکل سازترين بخش براي آنها است.»
مسوولان FLA پنج بار در سال تحقيقات از پيش اعلام نشده‌اي در زنجيره‌هاي تامين قطعات شرکت‌هاي بزرگ عضو اين بنياد انجام مي‌دهند. حالا اين بنياد اعلام کرده است که در مورد اپل بعد از فاکسکان نوبت به شرکت سامسونگ در سئول و شرکت اينکون (Inchon) در کره‌جنوبي خواهد رسيد تا مورد بررسي و تحقيق کارشناسان FLA قرار بگيرند.

فهرستي که اپل از 156 شرکت تامين‌کننده قطعات مورد نيازش منتشر و اعلام کرده است که اين شرکت‌ها 97 درصد از هزينه توليد را در اختيار دارند، بعد از 229 بار تحقيق و بررسي منتشر شده است. در طول همين تحقيق و بررسي‌ها مشخص شد که يکي از بزرگ‌ترين تخلفات صورت گرفته استفاده از نيروهاي کار زير سن قانوني در پنج کارخانه بزرگ تامين‌کننده قطعات اپل است. مسوولان اپل معتقدند که در اين مورد خود شرکت‌ها و مديريت آنها بايد اعمال قانون کرده و کارگران کم سن و سال را پشت ميز مدرسه‌ها برگردانند. يکي ديگر از اتهامات وارد به اپل اين است که در حداقل 90 کارخانه اين شرکت کارگران تا 60 ساعت در هفته هم کار مي‌کنند. اين مو
ضوع باعث شد اپل قوانيني براي کاهش ساعات کار براي کارمندان بيمار يا باردار وضع کند.

در حقيقت از آنجايي که اغلب تامين‌کنندگان قطعات در کشورهاي نه‌چندان پيشرفته قرار دارند و شرايط کار در آن‌ها سخت است، موضوع سلامت کارگران و رفاه آنها براي مصرف‌کنندگان و حتي سرمايه‌گذاران هم اهميت زيادي پيدا کرده است. اين همان چيزي است که بيشترين تاثير را بر محبوبيت يک شرکت و برند مي‌گذارد و از اين جهت براي شرکت‌هاي بزرگ و موفقي مانند اپل مهم است.

بزرگ‌ترين سازنده محصولات اپل
شرکت تايواني فاکسکان بزرگ‌ترين شرکت سازنده قطعات اپل است که خبرسازترين جنجال‌ها را عليه اين شرکت بزرگ ايجاد کرد. به دنبال شرايط نامساعد کاري دست کم 12 نفر از کارگران اين شرکت در کارخانه فاکسکان در چين خودکشي کردند، سه نفر در سال گذشته از شدت کار زياد مردند و بيش از 70 نفر از اين کارگران هم در انفجار دو iPad در محل اين کارخانه در چين و کارخانه پگاترون در تايپه آسيب ديدند و مجروح شدند.

به دنبال اين اتفاقات بود که حتي افتتاح فروشگاه اپل در هنگ کنگ هم با مشکل همراه شد. ماه سپتامبر گذشته براي طرفداران اپل پر از روزهاي فراموش نشدني از تظاهرات مردم هنگ‌کنگ عليه افتتاح فروشگاه اين شرکت بوده است.

مجموعه اين مشکلات باعث شد تا ميزان حقوق و دستمزد کارگران فاکسکان در چين در سال 2010 تا بيش از دو برابر شود و مشاوران و روانشناساني ويژه بحران‌هاي کاري در اين شرکت استخدام شدند. حالا اما اپل با عضويت در بنياد FLA به نوعي شرايط کار در کارخانه‌هاي وابسته آن و توليدکنندگان قطعات اين شرکت را تضمين کرده است. براي ضمانت اين موضوع هم همين کافي است که اعضاي بنياد FLA ملزم به رعايت استانداردهاي تعيين شده توسط سازمان بين‌المللي کار از زيرمجموعه‌هاي سازمان ملل هستند. تحقيقات سالانه‌اي هم از اين اعضا و تامين‌کنندگان و توليدکنندگان آنها انجام مي‌شود، براساس همين استانداردها بررسي مي‌شود.


آسيب و شهرت

يکي از بزرگ‌ترين و محبوب‌ترين شرکت‌هاي جهان حالا بيشترين آسيب را از همين شهرتش مي‌بيند. اين شرکت با ارزش 5/33 ميليارد دلار در سال 2011 به هشتمين شرکت ارزشمند جهان تبديل شد، در حالي که اين رتبه در سال 2010 هفدهم بود. اين در حالي است که شايد تا اوايل اين هفته و قبل از انتشار فهرست تامين کنندگان قطعات اپل توسط اين شرکت، کسي نمي‌دانست که 22 درصد از درآمد شرکت اپل از طريق فعاليت‌هاي شرکت فاکسکان و 16 درصد از اين درآمد هم با فعاليت‌هاي شرکت پگاترون به دست مي‌آيد. اين موضوع اما براي مديران اپل هميشه روشن بوده است، آنقدر که براي حفظ اين منابع درآمدي‌شان دست به هر کاري بزنند.

منبع: بلومبرگ