پيش از اين اگرچه صنعت تکنولوژي به عنوان صنعتي پويا شناخته مي‌شد اما سال 2011، سالي پر از شوک و شگفتي بود و انتظار مي‌رود شگفتي‌ها در سال 2012 از اين هم فراتر رود. شرکت‌هاي سابق و قديمي فعال در اين صنعت در مقابل تکنولوژي‌هاي جديدتر به شگفتي آمده‌اند در حالي‌ که شرکت‌هاي ديگر در حال تلاش براي استفاده از فرصت‌هايي هستند که اين تکنولوژي‌ها به وجود آورده‌اند. بازيگران آسيايي اين صنعت مانند هوواوي، سامسونگ و اچ‌تي‌سي در عين مواجهه با مشکلات زياد هنوز هم به سرعت در حال رشدند، اين در حالي است که بسياري از شرکت‌هاي بزرگ جهاني با چالش‌هاي کلان مديريتي روبه‌رو شده‌اند. علي‌رغم اين صحنه آشفته عرصه تکنولوژي، هنوز هم تلاش‌ها براي ارتقاي اين صنعت ادامه دارد و انتظار مي‌رود اين تلاش‌ها در سال 2012 هم ادامه يابد.


تغييرات شديد تکنولوژي‌هاي ارتباطي مانند تلفن‌هاي همراه و محاسبات ابري (cloud computing) در حال دگرگون کردن کليه روابط شرکت‌ها با مشتريان و توليدکنندگان و تغيير وضيت جهانيشان است. با وجود توليداتي مانند اسمارت‌فون‌هاي اپل و اندرويد و تبلت‌ها، مصرف‌گرايي به شدت افزايش يافته و استفاده از شبکه‌هاي اجتماعي روز‌به‌روز بيشتر و بيشتر مي‌شود چرا که با افزايش سرمايه‌گذاري‌ها در اين شبکه‌ها از آنها مي‌توان به عنوان ابزاري براي بازاريابي و افزايش فروش استفاده کرد. جنبش به‌وجودآمده به ‌وسيله تکنولوژي محاسبات ابري (cloud computing) در حال متقاعد کردن صنعت آي‌تي و مشتريانش است که نحوه انجام امور تجاري خود را تغيير دهند و اين صنعت در تلاش است بر چالش‌هاي به‌وجودآمده براي ارتقاي سيستم کمتر کارآمد فعلي بر سيستم ابري غلبه کند.

بر اساس تحقيق اخير Booz & Company در آمريکا و اروپا 60 درصد فعالان عرصه تجارت‌هاي خرد هنوز براي مجهز شدن به تکنولوژي ابري مرددند. با اين حال علي‌رغم مشکلات امنيتي در محاسابات ابري و مشکلات امنيتي سيستم‌هاي مبتني بر نرم‌افزار، گذر از سخت‌افزارها به سوي مدل‌هاي تجاري مبتني بر نرم‌افزار به سرعت در حال گسترش است.

شرکت‌هاي بزرگ‌تر در تلاشند با بلعيدن شرکت‌هاي کوچک‌تر فعال در اين صنعت فرصت‌هاي جديد به‌وجودآمده در صنعت تکنولوژي را از آن خود کنند. اين جنگ عملا خود را در عرصه کنترل تکنولوژي‌هاي تلفن همراه آشکار مي‌کند و باعث شکل‌گيري موج جديدي از ادغام شرکت‌ها شده است، نمونه اينها را مي‌توان در خريد موتورولا توسط گوگل به قيمت 5/12 ميليارد دلار و تلاش‌هاي تاحدودي موفق اپل براي جلوگيري قانوني از فروش محصولات شرکت سامسونگ در آلمان و استراليا مشاهده کرد. در اين اثنا قانونگذاران هم تقريبا قسمت اعظم سال 2011 را به تصميم‌گيري در مورد اينکه نقش آنها در اين صنعت چه بايد باشد گذرانده‌اند. بحث بر سر اين است که آيا آنها بايد به مديريت يا تنظيم اين صنعت بپردازند يا اصلا بالکل در آن دخالتي نداشته باشند، اينکه تصميم آنها چه باشد به نگراني بزرگي براي شرکت‌هاي فعال در صنعت آي‌تي تبديل شده است.

مواجهه با آينده‌اي نامطمئن

رشد گسترده تکنولوژي به کمک «جهاني شدن» آمده و تکنولوژي براي شرکت‌ها بازارهاي فروش جديدي فراهم کرده و اکنون شرکت‌ها به ‌راحتي مي‌توانند به جاهايي دسترسي يابند که پيش از اين دور از دسترس‌شان بود. به نظر مي‌رسد مسير سرمايه‌گذاري‌ها در حال تغيير است و به سمت چين، هند و ديگر اقتصادهاي نوظهور سرازير شده است‌. در واقع رقم سرمايه‌گذاري‌ها در صنعت آي‌تي در چين به رکوردهاي جديدي رسيده است. اين تغيير در منابع سرمايه در چگونگي نوآوري‌ها هم تاثيرگذار بوده و به نظر مي‌رسد نو‌آوري‌ها و ابداعات در حال حاضر در زمينه‌اي خاص و به‌ صورت نظام‌مند شکل مي‌گيرند و ديگر به‌ طور انحصاري در دست و قابل کنترل توسط يک نفر نيستند.

در عين حال بايد توجه داشت که نتايج حاصله همگي مثبت نبوده‌اند؛ براي مثال زمين‌لرزه و سونامي غم‌انگيز سال 2011 در ژاپن نشان داد به‌هم‌پيوستگي و وابستگي زنجيرگونه تکنولوژيکي سرتاسر جهان بسيار شکننده است و به گونه‌اي پاشنه آشيل اين صنعت محسوب مي‌شود. نتيجه اين وابستگي اين بود که پس از به وجود آمدن آن حوادث بسياري از توليدات پرطرفدار تا مدتي نمي‌توانستند توليد شوند. در سال آتي شرکت‌هاي بزرگ در تلاشند اين بدبياري‌هاي را جبران کنند.

با اين حال مجريان صنعت آي‌تي همچنان به در جريان بودن سير صعودي و همراه با رشد در اين صنعت اصرار مي‌ورزند. مصاحبه‌هاي اخير Booz & Company با مديران صنايع تکنولوژيکي نشان مي‌دهد اين مديران به رشد گسترده اين صنعت باور دارند، آنها مي‌گويند که محاسبات ابري و تکنولوژي‌هاي امنيتي نه تنها باعث رشد اين صنعت شده که بر ديگر صنايع هم تاثيرگذار بوده است. در همين حال، اين بحث هم مطرح مي‌شود که صنعت آي‌سي‌تي نهايتا از اين پيشرفت‌ها سودي نمي‌برد بلکه تمام اين منفعت‌ها به جيب شرکت‌هاي جديد فعال در اين صنعت مي‌رود.

اهميت شکل دادن توانمندي‌هاي جديد

با شکل‌گيري وضعيت جديد، شرکت‌هاي قديمي صنعت آي‌تي کم‌کم درمي‌يابند که توانمندي‌هايي که پيش از اين باعث موفقيت آنها مي‌شد دليل اين نمي‌شود که در آينده هم باعث تکرار اين موفقيت شود.

تغييري در حال تکوين است و همه شرکت‌ها مجبورند براي تطابق خود با اين تغيير، در مورد توانمندي‌هاي خود دوباره فكر كنند و با شکل دادن توانمندي‌ها و امکانات جديد در عرصه رقابتي بازار جايي براي خود باز کنند. همين گزينه است که مرز بين برندگان و بازندگان آينده را در اين صنعت مشخص مي‌کند. در واقع اگرچه با توجه به زمينه فعاليت هر شرکت ميزان اهميت اين مطلب نسبي است اما با اين حال براي همه شرکت‌ها اين مطلب به درجات مختلف حائز اهميت است.

بررسي وضعيت مشتريان

اولين گزينه شکل دادن توانمندي‌هاي جديد مي‌تواند بررسي وضعيت مشترياني باشد که به سيستم ديجيتالي خو کرده‌اند، به خصوص نسل سوم (Generation C) [افراد متولد 1988 تا 1993] که تا دهه آينده وارد بازار کار و تجارت مي‌شوند. در شرايط فعلي که سيستم‌هاي وايرلس همه‌ جا را به هم وصل کرده و خريد اينترنتي و دانلود و به اشتراک گذاشتن فايل‌ها به‌راحتي انجام مي‌گيرد، اين نسل مي‌تواند به ارائه راهکارهاي نوين در دل اين شرايط بپردازد.

تنوع فرهنگي و جغرافيايي نسل آينده مشتريان بايد به عنوان موضوعي مهم مورد بررسي شرکت‌ها قرار گيرد. اين شرکت‌ها بايد با فهم نيازهاي جديد مشتريان به ابداع روش‌ها و تکنولوژي‌هاي جديد در بازار رقابتي بپردازند اما اين در صورتي قابل تحقق است که نيازهاي نسل سوم هم به دقت مورد بررسي قرار گيرد.

توانايي نفوذ در اکوسيستم

شرکت‌هاي تکنولوژيکي همچنين بايد از اين امر آگاه شوند که چگونه ديجيتالي شدن در حال دگرگون کردن اکوسيستم صنعت آي‌سي‌تي است تا بتوانند خود را با آن وفق دهند و از فرصت‌هاي به‌وجودآمده استفاده کنند. همچنان که مکانيسم‌هاي تحويل کالا به مشتري تغيير مي‌يابند، شرکت‌ها هم مجبورند به تغيير در تبادلات و تعاملات خود با توليدکنندگان خرد و کلان، کانال‌هاي ورود به بازار، مشتريان و ديگر زنجيره‌هاي اين پروسه بپردازند. توانايي براي مديريت اين محيط توسط شرکت‌ها مي‌تواند به شکل‌گيري تجربه‌اي خوشايند از خريد براي مشتريان نيز بينجامد.

شکل‌گيري اين توانمندي‌ها بدون اينکه محصولات و خدمات مناسب به سرعت وارد بازار نشوند بي‌فايده خواهد بود. در حال‌ حاضر چرخه توسعه تکنولوژيک سنتي که در آن شرکت‌هاي بزرگ نقش بسيار مهمي ايفا مي‌کردند با ورود شرکت‌هاي کوچک‌تر و در عين ‌حال زيرک‌تر در حال عوض شدن است و بنابراين ديگر توانمندي مهم در اين عرصه که مورد نياز شرکت‌هاست، توانايي عمل در زمينه و موقعيتي جهاني و با وجود چندين رقيب و در شرايط ادغام سرمايه‌ها و شرکت‌هاست. همه اين توانمندي‌ها در شرايطي شکل مي‌گيرند که همه صنايع در حال دگرگوني به وسيله تکنولوژي‌هاي فراگير، سيار، پلتفورم‌هاي جديد، خدمات و اپليکيشن‌ها هستند. حجم عظيمي از اطلاعات مشتريان در دسترس موسسات خدماتي و فروشندگان قرار گرفته است، همه صنايع به سمت ديجيتالي شدن مي‌روند و به ‌زودي ديگر نيازي به چيزي به نام کاغذ نيست.

شرکت‌هاي تکنولوژيکي بايد آنقدر تدبير داشته باشند که اثرات ديجيتالي شدن را در مورد خودشان هم به کار گيرند و با استفاده از امکانات و توانمندي‌هاي جديد به عمليات‌هاي کاري مختلف خود از عمليات‌هاي تکنولوژيک گرفته تا منابع انساني و منابع مالي با دقت بيشتري نظارت کنند و توجه داشته باشند که ديجيتالي شدن چطور در خود آنها هم تاثيرگذار بوده است.

با توجه به سرعت ديجيتالي شدن در همه صنايع تعجبي نيست که دولت‌ها هم بخواهند در اين پروسه تاثيرگذار باشند. اينترنت نقطه اصلي اين مناقشه است؛ امکان وضع قانون در مورد حفاظت از حريم شخصي و قانون کپي‌رايت دليل کافي براي دخالت در چگونگي جمع‌آوري و ارائه اطلاعات در اينترنت را براي دولت فراهم مي‌کند و اين مي‌تواند بر تبليغات، موتور اقتصادي اينترنت هم تاثيرگذار باشد.

در سايه چنين تاثيراتي، توانمندي مهمي که هر شرکت تکنولوژيکي بايد داشته باشد اين است که به ‌طور کامل از مواد قانوني و سياست‌هاي حاکم بر فضايي که در آن فعال است آگاه باشد و بدون تخطي قانوني در اين محيط به فعاليت بپردازد.

با توجه به بررسي روندهاي بالا و تغييرات به‌وجودآمده در اين صنعت، شرکت‌هاي تکنولوژيکي بايد با بررسي دقيق خط‌مشي‌هاي حاکم بر فضاي تکنولوژيکي و فهميدن احتياجات اين محيط و بررسي فوايد ابداعات تکنولوژيکي و سپس شکل دادن به توانمندي‌هاي لازم، به عملکردي مثبت و فراگير در بازار رقابتي جهاني بپردازند تا بتوانند در بازار بسيار پيچيدهو رقابتي تکنولوژي بقا داشته باشند.