يک سالي مي‌شود که بازار تلفن همراه در رکود کامل به سر مي‌برد. ديگر از آن همهمه و شلوغي‌هاي پاساژ‌هاي معروف پايتخت که زماني مملو از متقاضيان اين کالاي ارتباطي بود خبري نيست.

حتي حذف گارانتي‌هاي قانوني که منجر به کاهش قيمت شده و تاسيس پاساژ‌هاي شيک و مدرن با انبوهي از تبليغات رنگارنگ و تيزرهاي تلويزيوني و برنامه‌هاي راديويي نيز نتوانسته اين روزها باز هم مخاطب در خور توجهي را به مراکز فروش بکشاند. بازار تلفن همراه ايران به باور بسياري از فروشندگانش بي‌رونق‌ترين روزهاي خود را سپري مي‌کند؛ چرا که فاصله زماني اندک بين دو رويداد بزرگ يعني روز مادر يا روز زن و روز پدر يا روز مرد نيز نتوانسته بر فروش مناسبتي فروشندگان تاثير گذار باشد.


پيش از اين، از اواخر ارديبهشت تا اواسط تيرماه که به نوعي به فصل امتحانات مدارس و دانشگاه‌ها مرسوم است، بدترين زمان‌هاي فروش به‌خصوص در بخش کالاهاي ديجيتالي نام برده مي‌شد؛ اما حال آنکه شواهد امر نشان مي‌دهد که امسال اين رکود بيشتر از سال‌هاي قبل آن ادامه‌دار خواهد بود.


جامي ‌که بازار را تعطيل کرد
بسياري از کسبه بازار، مهم‌ترين عامل کسادي کسب و کارشان را بازي‌هاي جام جهاني عنوان مي‌کنند. حال آنکه تا پيش از برگزاري اين بازي‌ها، اگر اندک نگاهي به روند محصولات توزيع شده در بازار و تبليغات به کار گرفته شده توسط شرکت‌هاي بزرگ داشته باشيم درمي‌يابيم که تمام استراتژي‌هاي حاکم بر روند فروش بازار حول‌وحوش همين متهم تازه رکودي يعني جام جهاني مي‌گردد.


از جايزه توپ طلايي به همراه سفر به آفريقا و حضور در بازي‌هاي جام توسط نوکيا بگير تا جوايز متعدد حضور در ورزشگاه‌هاي جام جهاني توسط ساير برندهاي توليدکننده محصولات ديجيتالي که عمدتا هم مربوط به ال سي دي‌ها و تلفن‌هاي همراه بوده است؛ اما اينکه چرا تمام اين ترفندهاي تبليغاتي چه قبل از شروع جام و چه در حين و چه بعد از آن نتوانسته و نمي‌تواند تکان چنداني به بازار لوازم ديجيتالي بدهد، سوالي است که مفسران اقتصادي و تحليل‌گران بازار کالا بايد به آن پاسخ دهند.


در حالي که برخي از توليدکنندگان تلفن همراه سعي داشتند از حربه جام‌جهاني براي افزايش فروش خود استفاده کنند و در همين راستا نيز برخي به تجهيز گوشي‌هاي خود به فناوري دريافت تصاوير تلويزيوني پرداخته و برخي ديگر نيز گوشي‌هايي را روانه بازار کردند که به راحتي مي‌توانستند از طريق اينترنت پوشش مناسبي از جام براي کاربرانشان فراهم آورند، اما با اين حال، برخي ديگر از نمايندگان فروش مارک‌هاي مطرح، شرايط فعلي را پيش بيني مي‌کردند.


دست‌اندرکاران بازار پيش‌بيني مي‌کردند همزمان با شروع جام جهاني فوتبال بازار تلفن‌همراه با افت شديد تقاضا روبه‌رو خواهد شد؛ چرا که ميزان مراجعه کنندگان براي خريد اين کالاي ديجيتالي در بازار تلفن همراه به دليل تماشاي اين بازي‌هاي فوتبال نيز کاهش خواهد يافت.


بابک عزيززادگان، مدير فروش شرکت پرشين تلکام در اين باره گفته بود که در يک ماه گذشته تقاضا براي انواع گوشي‌هاي موجود در بازار کاهش يافت و بازار اين کالاي ارتباطي، سرد و بي‌رونق سپري شد که با شروع بازي‌هاي جام جهاني اين بازار بي‌رونق‌تر نيز خواهد شد.


در همين حال يکي از منابع بازاري در اين باره گفت: مطابق سال‌هاي گذشته با شروع جام جهاني ميزان خريداران گوشي کاهش مي‌يابد. اين در حالي است که اين کارشناسان پيش‌بيني کرده‌اند که هرچه به روزهاي انتهايي اين دوره از بازي‌هاي جام جهاني نزديک‌تر مي‌شويم، سردي خريد و فروش در بازار تلفن همراه تشديد مي‌شود.


به گفته اين فعالان، افزايش حساسيت در بازي‌هاي دوره پاياني يا فينال جام جهاني 2010 رابطه مستقيم با کاهش استقبال‌کنندگان از بازار تلفن همراه دارد. کاهش فروش گوشي در اين ايام قطعا کاهش فروش لوازم جانبي را نيز به همراه خود داشته است.


مديرعامل شرکت نامداران ارتباطات همراه عرضه‌کننده لوازم جانبي جبرا در ايران با بيان اين مطلب مي‌گويد: همزمان با شروع جام جهاني فوتبال ميزان مراجعه‌کنندگان براي خريد اين کالاي ديجيتالي در بازار تلفن همراه به دليل تماشاي اين دوره بازي‌هاي فوتبال نيز کاهش يافته است.


پدرام اليکايي، ادامه مي‌دهد که طي ماه‌هاي گذشته تقاضا براي انواع گوشي‌هاي موجود در بازار کاهش يافته و به همين دليل بازار اين کالاي ارتباطي سرد و بي‌رونق سپري شده که بازي‌هاي جام جهاني اين بازار نيز به اين بي‌رونقي دامن زده است.


مديرعامل شرکت نامداران ارتباطات همراه ادامه داد: کاهش قدرت خريد مردم نيز از ديگر دلايل بي‌رغبتي به خريد گوشي يا لوازم جانبي اين کالاي ارتباطي است.


بسياري از کارشناسان اقتصادي حضور 58 ميليون کاربر تلفن همراه در ايران را به نوعي اشباع اين بازار عنوان کرده و معتقدند؛ هرچند که کاهش قيمت سيم کارت باعث شده تا طبقات پاييني جامعه نيز بتوانند از اين کالا استفاده کنند، اما اين به آن معنا نيست که افزايش تعداد کاربران اين بازار الزاما منجر به افزايش سود براي توليدکنندگان و فروشندگان گوشي باشد.


چرا که آنها معتقدند، کاربراني که از توان مالي بالايي برخوردار نيستند در نتيجه نمي‌توانند نقطه هدف بازار گوشي‌هاي گران‌قيمت باشند و از سوي ديگر نيز نمي‌توان به آنها به چشم کاربران تنوع طلبي نگاه کرد که تمايل دارند 6 ماه يا سالي يکبار گوشي‌هاي خود را تعويض کنند. در نتيجه هرچند که ضريب نفوذ استفاده از تلفن همراه طي سال‌هاي گذشته افزايش يافته است، اما اين افزايش همانطور که گفته شد بيشتر منجر به افزايش استفاده از گوشي‌هاي ارزان قيمت که سود بسيار کمتري نيز به همراه دارند منجر خواهند شد. بنابراين مي‌توان نتيجه گرفت که دوران سودهاي طلايي فروشندگان تلفن همراه به پايان رسيده است.


با اين حال، اما فروشندگان بازار همچنان نقطه اميدي براي خود روشن نگاه داشته و معتقدند که بازگشت رونق به بازار تلفن همراه همزمان با پايان يافتن بازي‌هاي جام جهاني فرا خواهد رسيد.
پيمان نيک نفس يکي از فعالان بازار در اين باره مي‌گويد که در حال حاضر بازار تلفن همراه با رکود بي سابقه‌اي مواجه شده است. او مي‌افزايد: فروشندگان و فعالان بازار تلفن‌همراه پيش‌بيني مي‌کردند که با پايان يافتن فصل امتحانات رونق به اين بازار باز گردد که تا کنون اين مهم اتفاق نيفتاده است، چراکه جام جهاني 2010 نيز رکود اين بازار را دو چندان کرده است.


نيک نفس تصريح کرد: از اسفند ماه سال 88 تا به امروز بازار تلفن همراه نسبت به ساليان گذشته بيشترين و کم‌سابقه‌ترين رکود را سپري کرده است و فروشندگان در بي رونقي کامل، روزها را سپري مي‌کنند.


وي با اشاره به اينکه فعالان بازار تلفن همراه همچنان اميد به رونق گرفتن اين بازار دارند، گفت: به نظر مي‌رسد با پايان يافتن مسابقات جام جهاني و از سر گرفتن زندگي عادي به دور از تب جام جهاني و از راه رسيدن گوشي‌هاي متنوع برند‌هاي مختلف، رونق به بازار گوشي تلفن همراه بازگردد.


روزهاي طلايي اپراتورها

در آن سوي بازار تلفن همراه، اما اپراتورها مشغول گردو شکستن هستند. تب پيش‌بيني نتايج بازي‌ها آن هم به مدد محبوب‌ترين سرويس ارزش افزوده تلفن همراه يعني پيامک، باعث شده تا اين روزها اپراتورهاي تلفن همراه يا شخصا اقدام به برگزاري مسابقات بخت آزمايي کنند؛ يا اينکه به هر حال با برگزاري اين‌گونه برنامه‌ها توسط شوهاي تلويزيوني يا وب سايت‌ها، سودهاي کلاني را به جيب بزنند.


در کنار مسابقات پيش‌بيني، دريافت آخرين اخبار جام جهاني به وسيله پيامک، فروش تم‌هاي پس زمينه براي صفحه نمايش گوشي‌ها، زنگ‌ها، سرويس‌هاي گوناگون اينترنت، پخش بازي‌ها روي بستر شبکه‌هاي ارتباطي و ارائه بازي‌ها و سرگرمي‌هاي مختلف و در کل بسياري از سرويس‌ها و برنامه‌هاي جانبي ديگر جام جهاني، بر خلاف توليد کنندگان روزهاي طلايي را براي ارائه‌دهندگان خدمات ارزش افزوده رقم زده است.


در کنار تمام اين سودهاي سرشار که نصيب اپراتورهاي تلفن‌همراه مي‌شود مي‌توان به نويسندگان برنامه‌هاي موبايلي نيز اشاره کرد که اين روزها سرشان به شدت شلوغ است و شايد بتوان گفت که از اين به بعد سرشان بيشتر از اينها هم شلوغ مي‌شود، چرا که ارائه برنامه‌هاي مختلف که همگي پيرامون جام جهاني فوتبال بوده و استقبال بي‌نظير کاربران جهاني از اين برنامه‌ها بي‌ترديد ذهن خلاق آنها را شکوفاتر از قبل کرده و از همين الان آنها را براي جام‌هاي بعدي يا حتي مناسبت‌هاي بعدي آماده کرده است.


به هر حال هر چند که زماني بازار تلفن همراه، بازاري پر سود چه در بخش سيم کارت و چه در بخش فروش گوشي بوده است، اما شواهد امر بيانگر آغاز دوران رکود در اين بازار و نويد بخش ظهور بازارهاي جانبي همچون بازار سرگرمي‌ها و نرم افزارهاي جانبي است. بي‌ترديد گرايش توليدکنندگان مطرح جهاني همچون نوکيا و اپل به تاسيس فروشگاه‌هاي مجازي براي فروش برنامه‌هاي موبايلي و در کل سرگرمي‌هاي مرتبط با تلفن‌همراه بي‌ربط از آينده پيش روي اين بازار نوظهور نبوده است.