دنياي اقتصاد - مجلس شوراي اسلامي روز گذشته پس از بحث و سخن‌هاي فراوان سرانجام با اختصاص 250‌ميليون دلار براي ماهواره صدا و سيما موافقت کرد.

اين موضوع آنقدر براي صدا و سيما مهم بود که عزت‌‌ا... ضرغامي خود به مجلس رفت تا حضورش کاملا بر راي‌گيري در اين زمينه سنگيني کند.

ضرغامي که به طور ضمني نماينده دولت در جريان اين مصوبه به شمار مي‌آمد در حالي اجازه چنين بودجه‌اي را براي ماهواره صدا‌و‌سيما دريافت کرد که سازمان فضايي ايران و وزارت ارتباطات سال‌ها است به دنبال پرتاب ماهواره زهره به فضا هستند. هر چند طي دو سال اخير عملا اطلاع‌رساني از پروژه‌هاي ماهواره‌اي وزارت ارتباطات و سازمان فضايي متوقف شده بود و حتي وزير هم از پاسخگويي در اين مورد طفره مي‌رفت؛ اما حال به نظر مي‌رسد که ورق ناگهان به نفع صد ا و سيما برگشته است و آنچه وزارت ارتباطات طي سال‌ها نتوانسته انجام دهد عملا به صدا و سيما واگذار شده و نقش سازمان فضايي صرفا در حد همکاري با صدا و سيما براي اين ماهواره پايين آمده است.
پيروزي که ديروز براي صدا و سيما به دست آمده فقط کسب بودجه براي اين ماهواره نيست؛ بلکه به نظر مي‌رسد موضوع متولي‌گري ماهواره نيز از وزارت ارتباطات به سمت و سوي صدا و سيما چرخش پيدا کرده است.
جنگ متولي‌گري
گسترش تکنولوژي و به خصوص حضور‌ آي‌تي و ارتباطات در کشور بلافاصله نهادهاي مختلف را به سمت متولي‌گري اين عرصه‌ها متمايل کرد. در اين ميان همواره بين صدا و سيما و وزارت ارتباطات رقابت فراواني براي در اختيار‌گيري متولي‌گري تکنولوژي‌هاي جديد وجود داشته است. در جريان بحث‌هاي حدود هشت سال قبل در شوراي‌عالي انقلاب فرهنگي، صدا و سيما تلاش فراواني کرد تا با توسل به تعريف رسانه‌اي اينترنت، مسووليت توسعه و کنترل آن را در اختيار خود بگيرد. صدا و سيما به اين منظور حتي سرمايه‌گذاري فراواني را نيز انجام داد و حتي يکي از نخستين نهادهايي بود که به طور گسترده از اينترنت بهره گرفت. هر چند سال‌ها طول کشيد که صدا و سيما به برنامه سازان خود اجازه دهد که آدرس اينترنتي يک سايت را درج کنند و در مورد‌ آي‌تي برنامه بسازند. بسياري، عدم‌تمايل صدا و سيما در تبليغ اينترنت و سايت‌هاي اينترنتي را نتيجه شکستي مي‌دانند که اين نهاد در رقابت با وزارت ارتباطات در بحث‌هاي شوراي‌عالي انقلاب فرهنگي خورد. وزارت ارتباطات از آن پس مسووليت توسعه و کنترل همه‌جانبه اينترنت را برعهده گرفت‌.
پس از اينترنت موضوع تلويزيون اينترنتي و راديوي اينترنتي نيز از ديگر موارد مربوط به حوزه ICT بوده که صدا و سيما خواستار متولي‌گري آن شده است. درست پس از آنکه تعدادي از گوشي‌هايي با قابليت پخش برنامه‌هاي تلويزيوني در بازار تلفن همراه ايران به فروش رفت، صدا و سيما اعلام کرد که برنامه‌اي براي ارائه برنامه‌هاي تلويزيوني، روي موبايل دارد. همچنين پس از آنکه وزارت ارتباطات از پروژه‌اي براي ايجاد شبکه‌هاي تلويزيوني اينترنتي و تماشاي فيلم از طريق خطوط اينترنت پرسرعت خبر داد نيز صدا و سيما معترض و سپس خواستار مشارکت در آن شد. چند سال قبل پس از آنکه تعدادي از خبرگزاري‌ها به همراه خبر نوشتاري فايل صوتي خبرها را روي اينترنت قرار دادند نيز صدا و سيما به شدت به آن معترض شد و آن را از مصاديق فعاليت‌هاي تحت مديريت خود دانست. همين دو روز قبل نيز عزت‌‌ا... ضرغامي شبکه اينترنتي راديويي را تحت عنوان اولين راديوي اينترنتي ايران افتتاح کرد هر‌چند سال‌ها است راديوهاي اينترنتي مختلفي به زبان فارسي روي اينترنت منتشر مي‌شود، اما صدا و سيما اين سايت را به عنوان نخستين راديوي اينترنتي ايران معرفي کرد.
نفوذ بيشتر صدا و سيما
در مجلس
شوراي‌عالي فضايي که نخستين بار به رياست سيد‌محمد خاتمي، رييس‌جمهوري پيشين تشکيل شد، تلاش فراواني کرد تا حداقل يک ماهواره (‌مصباح) را براي امور مخابراتي در مداري قرار دهد که سال‌ها است در اجاره ايران است و گفته مي‌شود اگر ايران در اين مدار، ماهواره‌اي قرار ندهد اين فضا از ايران گرفته و به کشور ديگري اختصاص مي‌يابد.
سازمان فضايي ايران طي سال‌هاي اخير به‌رغم آنکه حتي با همکاري روس‌ها از ساخت ماهواره ايراني خبر داد نيز نتوانسته فعاليت قابل‌توجهي انجام دهد و عملا در اين سال‌ها به دلايل مختلف سکوت کرده و هر‌گونه اطلاع‌رساني در زمينه فعاليت‌هاي خود را با دلايلي چون مسائل امنيتي متوقف کرده است. بزرگ‌ترين مشکلي که در زمينه ماهواره‌هاي روي زمين مانده اين سازمان مانند مصباح و زهره وجود داشته مساله بودجه اختصاص يافته به اين ماهواره‌ها بوده است. حال به نظر مي‌رسد هر قدر سازمان فضايي و وزارت ارتباطات در قانع کردن مجلس براي اختصاص بودجه به ماهواره‌هاي ايراني ناموفق بوده، صدا و سيما توانسته در طي يک سال با اصلاح قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادي، دويست و پنجاه‌ميليون دلار براي اين منظور دريافت کند.
چنين چيزي نشان مي‌دهد که صدا و سيما حداقل نسبت به وزارت ارتباطات از قدرت و نفوذ بيشتري براي پيشبرد برنامه‌هاي خود در مجلس برخوردار است و حال بايد ديد آيا سازمان فضايي عملا با رويکردي که مديريت نخستين ماهواره ايران را به صدا سيما مي‌سپارد عملا همچنان به فعاليت خود ادامه مي‌دهند يا احيانا به انحلال و يا ادغام در سازمان صدا و سيما منجر خواهد شد.

خبر
در جلسه روز سه‌شنبه مجلس كليات طرح اصلاح بند (و) ماده (1) قانون برنامه چهارم و جداول مربوطه و اختصاص معادل تا دويست و پنجاه ميليون دلار براي ماهواره سازمان صدا و سيما با حضور رييس سازمان صدا و سيما به راي گذاشته شد و با 179 راي تصويب شد.
به گزارش خبرنگار پارلماني خبرگزاري دانشجويان ايران، محمدمهدي مفتح، نماينده رزن در مجلس، در توضيح اين طرح گفت: با توجه به تكنولوژي فعلي، خريد و استفاده از ماهواره براي صدا و سيما الزامي است تا بتواند به وظايفش عمل كند. مخبر كميسيون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس افزود: با توجه به وجود 7 شبكه داخلي صدا و سيما و 7 شبكه تلويزيوني بين‌المللي و 32 شبكه تلويزيوني استاني، 9 شبكه ملي راديويي و 8 شبكه راديو بين‌المللي 24 ساعته و 32 شبكه راديو استاني نياز به خريد و استفاده از ماهواره ضروري است تا صدا و سيما به نيازها پاسخ دهد. مفتح تصريح كرد: با توجه به نيازها و براي توسعه آينده در شرايط فعلي نياز است ظرفيت قابل‌توجهي از ماهواره مورد استفاده قرار گيرد. اگر مي‌خواهيم اين نياز را برآورده كنيم نياز به 30 تا 50‌ميليون دلار براي اجاره سالانه ماهواره داريم. در صورتي كه اگر ماهواره را بخريم بين 250 تا 300‌ميليون دلار خرج مي‌شود و ديگر نيازي به اجاره و پرداخت اجاره نيست. وي در ادامه گفت: با توجه به آن‌كه دو نقطه در فضا براي پرتاب ماهواره وجود دارد، ممكن است ديگران آن را پر كنند و بايد به سرعت در اين خصوص اقدام شود؛ چون ديگر نقطه‌اي در فضا براي استفاده باقي نمي‌ماند. از ديدگاه تورم و رشد نقدينگي هم اين مساله باعث افزايش نقدينگي نمي‌شود. بنابراين به خريد و پرتاب ماهواره براي صدا و سيما راي دهيد. به گزارش ايسنا، در خصوص حذف بخش‌هايي از ماده واحده اين طرح حسن سبحاني، نماينده مردم دامغان در مجلس و ميرمحمدي، نماينده قم، پيشنهادهايي داشتند كه هيچ‌كدام به تصويب نرسيد.
سعيد ابوطالب، نماينده تهران، نيز در صحبت‌هايي عنوان كرد كه اين ماهواره تنها براي اختصاص و استفاده براي راديو و تلويزيون خريداري و پرتاب شود نه براي كار ديگري و بودجه‌اي هم كه داده مي‌شود براي خريد ماهواره داده مي‌شود نه ساخت آن و چون از قبل از انقلاب ما نقطه‌اي را براي ماهواره خواستار شده‌ايم، ممكن است اين فضا پر شود. وي افزود: حذف صدا و سيما از ماده واحده اين طرح درست نيست؛ بلكه بايد ساخت، استفاده، تجهيز و... آن به صدا و سيما داده شود. در ادامه بررسي اين طرح، ماده واحده طرح به راي نمايندگان گذاشته شد كه با 163 راي موافق، 7 مخالف و 10 ممتنع به تصويب رسيد. در ماده واحده اين طرح آمده است: به منظور تامين اعتبار براي خريد تجهيزات، ساخت سامانه مربوط به پرتاب و قرار دادن ماهواره راديو و تلويزيون (ايران D.B.S) در مدار اختصاص يافته مبلغ ارزي تا 250ميليون دلار از محل حساب ذخيره ارزي براي سازمان صدا و سيماي جمهوري اسلامي اختصاص مي‌يابد. اين سازمان موظف است با همكاري سازمان فضايي ايران براي تامين ماهواره اقدام كند. در تبصره اين ماده واحده عنوان شده كه حكم بند (و) ماده (1) قانون برنامه چهارم توسعه ايران در خصوص اين ماده واحده لازم‌الرعايه نيست.