دنياي اقتصاد - برخي از شرکت‌هاي ايراني حاضر در جيتکس علاوه بر گسترش فعاليت‌هاي خود در ايران به دنبال صادرات به کشورهاي حوزه خليج‌فارس بوده و ...

دليل عمده حضور خود در نمايشگاه‌هايي از اين دست را گسترش همکاري‌هاي خود با کشورهاي منطقه عنوان مي‌کنند.

جيتکس امسال باز هم ميزبان بسياري از شرکت‌هاي ايراني بود تا به‌رغم برگزاري الکامپ براي بار ديگر ثابت کند که نمايشگاه درخور توجهي در حوزه فناوري اطلاعات و ارتباطات در کشور وجود ندارد. بيست‌وهشتمين دوره جيتکس هفته گذشته در حالي به کار خود پايان داد که بيش از سه هزار و 300 شرکت از 82 کشور جهان در اين دوره از نمايشگاه که با عنوان GITEX Technology Week برگزار شد، حضور پيدا کردند.

در نمايشگاه امسال 572 شرکت براي اولين بار در اين رويداد بين‌المللي حضور داشتند. همچنين کشورهاي بلغارستان، شيلي و يونان براي اولين بار در جيتکس غرفه اختصاصي داشتند. نمايشگاه امسال شامل سه بخش اصلي GITEX Business Solutions، GULFCOMMS و Consumer Electronics بود تا امکان تمرکز بيشتر شرکت‌ها را در زمينه‌هاي تخصصي آنها فراهم کند. شرکت‌هايي همچون Acer، CA، Cisco، DU، Etisalat، Hewlett Packard، IBM، i-Mate، Intel، Oracle، Panasonic، Samsung، SAP، Sun Microsystems، Sony و Trend Micro اخبار و ابتکارات جديدي را در اين نمايشگاه عرضه کردند هرچند که IBM و Intel به طور اختصاصي در نمايشگاه نبودند و از مايکروسافت و اپل هم در نمايشگاه امسال خبري نبود.

ايراني‌هاي فعال
اما يکي از بارزترين خصوصيات جيتکس حضور چشمگير شرکت‌هاي ايراني بود. به غير از 7 شرکتي که به همراه ثناراي در غرفه ايران حضور داشتند، شرکت‌هاي ديگري همچون فراسو، سرير کالا، سيماوا، پايا سيستم، آواژنگ و برخي ديگر از نمايندگان برندهاي مطرح به طور مستقل در نمايشگاه حضور داشتند. شايد به جرات بتوان گفت که درصد بسياري از بازديدکنندگان جيتکس 2007 را ايراني‌ها تشکيل مي‌دادند.

اين مساله را مي‌توان به راحتي از صحبت‌هايي که افراد با هم داشتند فهميد. به قول يکي از دوستان به قدري تعداد ايرانيان در سالن‌هاي نمايشگاه زياد بود که تحت هيچ عنواني احساس غربت در اين کشور غريب به شما دست نمي داد. اين مساله را مي‌شد از تعداد روزنامه‌ها و ويژه‌نامه‌هايي که در اين زمينه منتشر شدند نيز فهميد. اگر در راهروهاي نمايشگاه تنت به تنه کسي مي‌خورد نيازي نبود که به او بگي «اکس کيوزمي» مي‌تونستي خيلي راحت به طرف بگوييد «اوه ببخشيد يا متاسفم» چون او هم به تو مي گفت «خواهش مي کنم آقا يا بي‌خيال».

جدا از تمام مسائل فوق بسياري از شرکت‌هاي مطرح الکترونيکي امسال در کنار کاتالوگ‌هاي خود که به زبان انگليسي منتشر شده بودند بخشي‌هم براي فارسي زبان‌ها در نظر گرفته بودند. به جز اين بسياري از غرفه‌ها از ايراني‌ها براي ارائه اطلاعات به بازديدکنندگان فارسي زبان بهره گرفته بودند. با اين حال علاوه بر بازديدکنندگان ايراني و شرکت‌هايي که به صورت مستقل در اين نمايشگاه حضور داشتند شما مي‌توانستيد بسياري از مسوولان و مديران دولتي را ببينيد که شايد ديدن آنها در وطن دردسرهاي فراواني را به همراه داشت، اما در اينجا شما بسياري از آنها را مي توانستيد در راهروهاي جيتکس پيدا کنيد و با آنها قدم بزنيد و حتي صحبت کنيد!

بازديد کم اما کيفي
اما به گفته بسياري از شرکت‌کنندگان جيتکس 2007، نمايشگاه امسال از استقبال در خور توجهي برخوردار نبود. احمد عليپور، مديرعامل فراسو که غرفه شرکت متبوعش به صورت مجزا و در کنار بزرگاني چون پاناسونيک و سوني در سالن شيخ راشد قرار داشت، در مورد بازديد از نمايشگاه مي‌گويد: امسال تعداد بازديدکنندگان نسبت به دوره‌هاي قبلي بسيار کاهش يافته بود البته اين موضوع از جهاتي داراي نکاتي مثبت بود و آن هم اين بود که بازديدکنندگان اين دوره تماما افراد تخصصي بودند، به‌طوري که کيفيت بازديدها افزايش يافته بود.

علي‌پور با بيان اين مطلب و با اشاره به حضور فراسو در 23 کشور آسيايي و آفريقايي مي‌گويد: اين شرکت از 165 محصول خود 45 محصول را در بازارهاي جهاني عرضه مي‌کند که قصد داريم محصولات خود را در اين بازارها به 70 محصول برسانيم. وي ادامه داد: امسال براي نخستين بار در جيتکس LCD TV جديد فراسو با نام کسما (KASMA) به سبد محصولات فراسو اضافه و معرفي شد و به اين ترتيب، اين شرکت، پا را از دامنه محصولات IT فراتر گذاشته و به بازار محصولات الکترونيکي مصرفي (Consumer Electronics) وارد مي‌شود.

رضا حبيبي، مدير غرفه سيماوا نيز درباره حضورش در اين نمايشگاه مي‌گويد: هدف ما فقط بازار ايران نيست، بلکه ما بازار خاورميانه را نشانه گرفته‌ايم او در عين حال ميزان بازديد نمايشگاه امسال را بسيار کم عنوان کرده و معتقد است جيتکس 2007 از لحاظ کيفيت کاهش چشمگيري نسبت به دوره‌هاي قبل داشته است. او تغيير در جاي سالن‌ها و شرکت‌ها را مهمترين عامل در کاهش بازديد در ديگر سالن‌ها مي‌داند و مي‌گويد: امسال تمام برندهاي مطرح درسالن شيخ راشد متمرکز شده‌اند که همين امر باعث شده بازديدکنندگان فقط به سراغ همان سالن‌ها بروند و اين درحالي است که سال‌هاي گذشته برندهاي معروف در سالن‌هاي مختلف پخش بودند و در نتيجه بازديد کنندگان نيز از تمام سالن‌ها ديدن مي‌کردند.

به گفته مدير غرفه سيماوا، عدم حضور شرکت‌هاي مطرحي همچون مايکروسافت و اپل نيز به نوعي باعث شده بود تا نمايشگاه امسال مشروعيت دوره‌هاي قبلي را نداشته باشد و به همين دليل غرفه‌داران سالن 2 جيتکس با نوشتن نامه‌اي شکايت خود را به مديريت جيتکس اعلام کردند.

به دنبال بازارهاي جهاني
برخي از شرکت‌هاي ايراني حاضر در جيتکس علاوه بر گسترش فعاليت‌هاي خود در ايران به دنبال صادرات به کشورهاي حوزه خليج‌فارس بوده و دليل عمده حضور خود در نمايشگاه‌هايي از اين دست را گسترش همکاري‌هاي خود با کشورهاي منطقه عنوان مي‌کنند. منصوري، مسوول غرفه سريرکالا نماينده سوزوکي نيز در مورد بازيد از نمايشگاه معتقد است که مديريت برنامه‌ريزي جيتکس زمان نامناسبي را براي برگزاري اين دوره انتخاب کرده بود.

او مي‌گويد: برگزاري جيتکس 2007 آن هم در حالي که تنها يک هفته بيشتر تا ماه رمضان باقي نمانده است و از سوي ديگر در آخرين روزهاي فصل تابستان باعث شده تا ميزان بازديدکننده و به طور کلي توريست در اين شهر کاهش يابد، در نتيجه بازديد درخور توجهي از اين نمايشگاه صورت نگيرد. منصوري، گرماي هوا و نيز افزايش هزينه مسافرت به دبي را از ديگر دلايل کاهش بازديدکننده عنوان کرده و در عين حال مي‌گويد: هرچند که تعداد بازديدکنندگان کاهش يافته بود اما در ازاي آن مشتري‌هاي خوب و تخصصي‌اي در بين بازديدکنندگان براي ما وجود داشت.

به گفته منصوري، سريرکالا در نظر دارد امسال در الکامپ نيز شرکت داشته باشد، چرا که اين شرکت براي سال جاري پيش روي خود برنامه‌هاي زيادي براي توسعه دارد. او مي‌گويد: علاوه بر ايران به دنبال ارائه خدمات به کشورهاي حوزه خليج‌فارس نيز هستيم. زبردست، مديرعامل پاياسيستم، از ديگر شرکت‌هاي ايراني حاضر در جيتکس است که به صورت مستقل در نمايشگاه حضور يافته بود. وي کيفيت اين دوره از برگزاري را بسيار نامناسب ارزيابي مي‌کند و در مورد حضور جداگانه‌اش مي‌گويد: ثناراي امسال فضاي کافي براي تمام شرکت‌ها نداشت، درنتيجه تصميم گرفتيم که به صورت مستقل شرکت کنيم.

زبردست در حالي که از حضور جداگانه‌اش در نمايشگاه اظهار رضايت مي‌کند، معتقد است که ثناراي با نوع شرکت خود در نمايشگاه و نيز عدم مديريت صحيح نتوانسته جايگاه شرکت‌هاي ايراني را به درستي در بازار منطقه نشان داده و از آنها حمايت کند. او به حضور مداومش در الکامپ اشاره مي‌کند و مي‌گويد: براي بازار ايران هيچ مشکلي براي شرکت ما وجود ندارد چرا که مشتري‌هاي زيادي در ايران داريم، اما براي جذب مخاطبان خارجي در نظر داريم فعاليت‌مان را ابتدا در بازار خاورميانه گسترش دهيم.

حضور ضعيف ثناراي
در حالي که جيتکس امسال با افزايش تعداد کل شرکت‌کنندگان روبه‌رو بود و از سويي ديگر حضور شرکت‌هاي ايراني‌اي که به‌صورت مستقل در اين نمايشگاه غرفه زده و به ارائه فعاليت‌هاي خود پرداخته بودند افزايش يافته بود، اما تعداد شرکت‌هاي حاضر در غرفه ايران که هر سال توسط ثناراي در نمايشگاه برگزار مي‌شد نسبت به سال‌هاي گذشته کاهش محسوسي داشت.

طي سال‌هاي گذشته ثناراي با کمک مرکز صنايع نوين از زير مجموعه‌هاي وزارت صنايع و معادن چندين بار در جيتکس و برخي ديگر از نمايشگاه‌هاي بين‌المللي شرکت کرده بود. در حقيقت طي دوره‌هاي گذشته مرکز صنايع نوين با هدف حمايت از حضور بين‌المللي شرکت‌هاي ايراني و نيز حمايت از شرکت‌هاي کوچک با ارائه سوبسيد، زمينه را براي حضور تعدادي از اين شرکت‌ها در نمايشگاه‌هاي بين‌المللي فراهم کرده است.

هرچند که همچنان دستاوردها و نيز ملاک‌هاي تعيين اين شرکت‌ها در ‌هاله‌اي از ابهام قرار دارد. حضور ايران در نمايشگاه جيتکس از سال 2003 و در قالب کنسرسيوم ثناراي آغاز شد که در آن زمان در فضايي به مساحت 90 متر مربع 12 شرکت داخلي پرچم ايران را در جيتکس به اهتزار درآوردند. يکسال بعد از آن 14 شرکت در فضاي 84 متر دستاوردهاي داخلي را به معرض ديد عموم قرار دادند و در جيتکس 2005 رکورد حضور شرکت‌هاي ايراني در غرفه ثناراي با 17 شرکت شکسته شد.

اما ايران جيتکس 2006 را تنها با 12 شرکت برگزار کرد و امسال نيز فقط 7 شرکت ميهمان ثناراي بودند. در نمايشگاه امسال، افت کمي و کيفي غرفه ايران و کاهش مساحت کل آن نسبت به سال‌هاي گذشته بسيار مشهود بود و اين در حالي بود که غرفه‌هاي همسايه ايران همچون لبنان در فضايي بيشتر و غرفه‌آرايي بهتر توانايي‌هاي خود را به نمايش گذاشتند. مهرداد ذوالفقاريان، مديرعامل شرکت ثناراي که امسال موج شديد انتقادات را طي ايام جيتکس شاهد بود، در اين باره مي‌گويد: حضور شرکت‌هاي ايراني آن هم بدون حمايت مالي دولت بسيار دشوار است.

او نيز همانند ساير منتقدانش حضور ايران را ضعيف ارزيابي کرده و مي‌گويد: حضور ايران در نمايشگاه امسال ضعيف بود، زيرا طي پنج سال گذشته ما با حمايت مالي مستقيم دولت شرکت مي‌کرديم، اما امسال به دليل قطع اين حمايت ناگزير شديم که هزينه تمام شده غرفه‌ها را از خود شرکت‌ها بگيريم.
وي مي‌افزود: پرداخت هزينه غرفه‌ها براي شرکت‌هاي ايراني امسال حتي دشوارتر از سال گذشته بود، اما با وجود تمام اين مشکلات ما تصميم گرفتيم بين آمدن و نيامدن، حضور را انتخاب کنيم تا همچنان مانند سال‌هاي گذشته شاهد حضور نام ايران در جيتکس 2007 باشيم.

با اين حال وي خاطرنشان ساخت: اگر سال آينده وضع به همين منوال ادامه يابد ممکن است تصميم بگيريم که غرفه ايران نداشته باشيم. با اين حال و پس از انتشار گزارش اول دنياي اقتصاد از جيتکس و حضور بسيار ضعيف ايران در اين نمايشگاه شنيده مي‌شود که مديران دولتي براي دوره‌هاي بعدي برنامه‌هاي حمايتي جديدي را در نظر گرفتند. با اين حال برخي از حاضران در غرفه ايران از ابراز تمايلشان براي حضور مستقل در سال‌هاي آينده سخن مي‌گويند.

مسوول غرفه کامپيوتر سبز که در زمينه توليد کيس کامپيوتر و پاور فعاليت دارد، معتقد است که سال آينده با حضور مستقل خود مي‌تواند توانايي‌هاي ايران را بيشتر در معرض ديد عموم قرار دهد و مي‌تواند بازارهاي بالقوه‌اي را پيش روي خود داشته باشد. مهرداد ذوالفقاريان نيز درباره کاهش بازديد از نمايشگاه مي‌گويد: به نظر مي‌رسد زمان برگزاري نمايشگاه با توجه به گرماي هوا در اين کاهش موثر بوده است. به گفته مديرعامل ثناراي رونق تجارت الکترونيکي و استفاده روز افزون از اينترنت باعث کاهش جذابيت اينگونه نمايشگاه‌ها و حضور فيزيکي شرکت‌ها در آنها مي‌شود به‌طوري که اين موضوع را در نمايشگاه سبيت 2007 نيز شاهد بوده‌ايم.

با اين حال هرچند که بسياري از کشورهاي حاضر در اين نمايشگاه دستاوردهاي دولت الکترونيکي خود را در معرض ديد عموم قرار دادند، اما بازهم در اين زمينه غرفه ايران حرفي براي گفتن نداشت. به نظر مي‌رسد دولتمردان ايراني در کنار حمايت‌هاي احتمالا مالي خود براي حضور شرکت‌هاي ايراني در نمايشگاه‌هاي بين‌المللي بايد توجه ويژه‌اي نيز به برنامه‌ها و دستاوردهاي خود در حوزه دولت الکترونيکي و يا ساير شاخه‌هاي مجازي داشته باشند.