دستگاه‌هاي تلفن همراه كه روزي به عنوان ابزاري لوكس مورد استفاده قرار مي‌گرفت و هر كسي قدرت خريد آن را نداشت، امروزه در دست هر كسي و در هر جايي از دنيا وجود دارد.

اين دستگاه‌ها امروزه از مقوله ارتباط پا را فراتر نهاده و در زندگي افراد نقش مهمي ايفا مي‌كنند و به نوعي مي‌توان گفت تاثير اين ابزارها از سياست تا تجارت، پزشكي و حتي جنگ گسترش يافته است.پيدايش تلفن همراه به سال 1970 بر مي‌گردد و طي 40 سال اين دستگاه‌ها از شكلي شبيه جعبه كفش به يك دستگاه كوچك كه در جيب جا مي‌شود تغيير كرد.

اين دستگاه‌ها الان ديگر كالاي لوكسي نيستند و هم‌اكنون از 6 ميليارد نفر جمعيت كره زمين بيش از 4 ميليارد نفر تلفن همراه دارند.به اين ترتيب از جزيره مان‌هاتان تا پايتخت بوركينافاسو روش زندگي مردم با اين دستگاه‌ها تغيير پيدا كرد.

تلفن‌هاي همراه امروزه به ابزاري براي خريد و فروش دام در كنيا تبديل شده‌اند. در كره شمالي مردم براي ارتباط با دنياي خارج از آن استفاده مي‌كنند.‌ در روستاهاي افغانستان براي هشدار به سربازان در مقابله و جنگ با طالبان مورد استفاده قرار مي‌گيرد. شورشيان از اين ابزارها براي منفجر كردن بمب در عراق بهره مي‌برند و آفريقاييان براي توزيع دارو و اطلاع‌رساني درباره بيماري‌هايي همچون ايدز اين دستگاه‌ها را مورد استفاده قرار مي‌دهند.

هم‌اكنون همه كارگران در سراسر دنيا از اين دستگاه‌ها استفاده مي‌كنند،‌ حتي روستاهايي وجود دارد كه اگرچه برق ندارند يا هنوز لوله كشي آب در آنها وجود ندارد اما در هر خانه‌اي دست‌كم يك دستگاه تلفن همراه هست.

در اين گزارش قصد داريم به چهار روشي كه تلفن‌هاي همراه باعث تغيير زندگي بشر شدند بپردازيم.

راهي براي آزادي

كره شمالي كشوري است كه مردم براي استفاده از تلفن‌هاي همراه به شدت در محدوديت هستند و اجازه استفاده از اين ابزارها را براي ارتباط با كشورهاي ديگر ندارند.

در مرز چين و كره شمالي گروه‌هاي اعزامي فعالان حقوق بشر مستقر شده‌اند و هدف آنها تشويق افراد به استفاده از تلفن همراه است تا در كشوري كه امكان استفاده از اين دستگاه‌ها براي ارتباط با دنياي بيرون وجود ندارد تلفن‌هاي همراه وارد شده و مردم بتوانند از آنها بهره ببرند.

مردم اين كشور به شدت در محدوديت و زير ذره بين هستند، به طوري كه اگر تلفن‌هاي قاچاق كشف شوند، منجر به زنداني شدن آنها مي‌شود؛ حتي در اين كشور افراد ممكن است به دليل دسترسي به تلفن همراه به پاي جوخه آتش نيز كشيده شوند.

توانمندي اقتصادي

بر اساس گزارش BBC، فقط 5 درصد مردم در تانزانيا حساب بانكي دارند و در كنيا يك شعبه بانكي براي 100 هزار نفر وجود دارد و اين اوضاع در بسياري از كشورهاي در حال توسعه همچون هند نيز تكرار مي‌شود.

اما در اوگاندا از تلفن‌هاي همراه براي انتقال پول استفاده مي‌شود و در جايي كه بانك وجود ندارد از اين دستگاه‌ها به عنوان بانكداري همراه استفاده مي‌شود. آنها صدها مايل دور از خانه كار مي‌كنند و مي‌توانند با استفاده از تلفن همراه براي خانواده شان پول بفرستند. در اين كشورها اپراتورها سرويس انتقال پول را فراهم كرده اما در هند بانك‌ها سيستمي مبتني بر موبايل راه?اندازي كرده‌اند كه انتقال پول را امكان‌پذير مي‌كند.

در كنيا اين سرويس با نام M-Pesa ارايه شده و ميليون‌ها دلار پول هر روز با استفاده از سرويس پيامك انتقال پيدا مي‌كند.

در شرق آفريقا هم كشاورزان با استفاده از سرويس پيامك پولي را كه از فروش غلات به دست مي‌آورند انتقال مي‌دهند.

استفاده در زمينه پزشكي

هنگامي كه در كشورهايي مثل كنيا، اوگاندا، جنوب آفريقا و زامبيا بيماري‌هايي مثل مالاريا، سل و ايدز شيوع مي‌يابد و مشكل توزيع دارو وجود دارد، تلفن‌هاي همراه اين مشكل را حل مي‌كنند. در يك پروژه با نام Stop Stock-Outs فعالان اقدام به ارسال پيامك به يك شماره مركزي مي‌كنند و كمبود نوع خاصي از دارو را گزارش مي‌دهند. همه اين اطلاعات در يك نقشه مجازي جمع آوري شده و روي آن، نقاط قرمز نشان دهنده كمبود دارو و خطر خواهد بود.

جنگ و تلفن همراه

به گزارش وال استريت ژورنال، طالبان در افغانستان اپراتورها و شركت‌هاي ارايه‌دهنده سرويس‌هاي محلي تلفن همراه را مجبور كرده‌اند كه برج‌هاي مخابراتي شان را شب هنگام خاموش كنند.

اين اقدام به منظور جلوگيري از گزارش عملكرد طالبان به دولت‌هاي ديگر است. ارتش ناتو هم در اقدامي مشابه براي جلوگيري از بمب گذاري شورشيان شبكه‌هاي تلفن همراه را در اين كشور قطع كرد.

اين در حالي است كه كنترل اين‌گونه ابزارها به مرور زمان مشكل‌تر شده است. البته تلفن‌هاي همراه در اقتصاد افغانستان خيلي تاثير ندارند، با اين حال هم‌اكنون در اين كشور هر نفر يك دستگاه تلفن همراه دارد.